FERVENZA DE ESQUEIRO - A ESTRADA

FERVENZA DE ESQUEIRO

REGO DE ESQUEIRO

LIRIPIO

A ESTRADA

A Estrada
     A Estrada é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á Comarca de Tabeirós - Terra de Montes. Segundo o IGE no ano 2012 residían alí 21.657 persoas. No ano 2004 residían 307 estranxeiros no concello. O concello ten 51 parroquias.

Historia
     A xurisdición de Tabeirós ten a súa orixe en tempos do rei suevo Miro, no século VI, e aparece citada no Cronicón Iriense como pertencente á diocese de Iria. No século XII, o arcebispo Xelmírez e o rei Afonso VII de Castela trocaron a terra de Tabeirós (que pasou a ser da mitra compostelá) por Tabeirolos e o castro de Faro.

     A xurisdición abarcaba o actual concello da Estrada, con excepción das parroquias de Vea. A xurisdición de Tabeirós incluía os coutos de Vea, Codeseda, Vega e Oca, e o Couto do Viso.

     En 1836 iniciáronse as reunións para a unión destes concellos noutros maiores ou nun só. O 1 de xaneiro de 1837 uníronse os Coutos de Vega e Oca, Viso, Codeseda e Vea con Tabeirós. 

     O concello formouse en Cereixo, con sede en Pernaviva, xa con 51 parroquias (incluída A Estrada, que aparece por primeira vez, formada polos lugares de Figueiroa de Arriba, Figueiroa de Abaixo, Rodeiro, Regueiro, Pedregal, Vilabrasil e Vilar). 

     Logo de tres anos de enfrontamentos entre absolutistas e liberais, en 1840 tivo lugar a destitución do concello de Cereixo, solicitando que o nome do concello fose A Estrada, aprobándose a mudanza o 23 de xaneiro de 1841.

     O partido xudicial da Estrada inclúe ós concellos de Forcarei e Cerdedo.

     O 6 de xullo de 1859 concedéuselle á Estrada o título de Vila por Real Decreto. En 1878, o rei Alfonso XII outorgou ó concello o tratamento de Ilustrísimo, e en 1912, o seu fillo Alfonso XIII, o de Excelentísimo.

     Ata 1940 editouse na vila o xornal El Emigrado.

Liripio
     San Xoán Bautista de Liripio é unha parroquia que se localiza no concello da Estrada. Segundo o IGE en 2009 tiña unha poboación de 79 persoas (43 mulleres e 36 homes), distribuída en 6 entidades, o que supón unha diminución respecto de 1986 cando contaba con 139 habitantes. En 1842 tiña unha poboación de feito de 210 persoas.

Río Umia
     Río gallego se la vertiente atlántica que desemboca en la Ria de Arousa

     El Umia nace en Raigosa a 640 metros de altitud en la ladera del Couto de Albariza, municipio de Forcarei al unirse los regatos Raigosa, Filloi y Alende con el Grela, discurre 70 kilómetros hasta su desembocadura en la Ría de Arousa de una cuenca de 40 km2 drenando los municipios de Forcarei, Cerdedo, A Estrada, Cuntis, Moraña, Caldas de Reyes, Portas, Meis, Ribadumia y Cambados.

     Su cuenca discurre inicialmente, mansamente por la superficie aplanada de la cota de 500 metros hasta A Goleta donde se encaja en Ponte Taboada. 

     Aquí se le une el Gallo que drena la depresión de Cuntis. Desde Ponte Taboada a Lamas vuelve a discurrir por un terreno con una morfología plana (cota de 200 metros). 

     En la parroquia de Cesar se precipita en cascada para entrar en Caldas de Reis en la conocida como depresión meridiana. Se precipita de la cota 100 metros a la 40 metros en poco menos de 2 kilómetros. 

     Antes de la cascada de Segade se embalsa. Sigue a partir de la localidad termal recibiendo afluentes como el Bermaña, Follente, Saiar, Candorra, Carballo, Maneira, Bello... que como el río principal discurren por una morfología totalmente llana y que forman parte del fertil valle do Salnés.

MAPA

XOAN ARCO DA VELLA