CETAREA DA ALTIÑA - LAXE DE CAN - GUARDA

 CETAREA DA ALTIÑA

LAXE DE CAN

A GUARDA

      Construída en pedra, con algunha zona de ladrillo, e situadas na zona entre mareas, o interior está dividido en compartimentos non todos comunicados entre si.

     Nas paredes exteriores tiña canalización para o intercambio das augas aproveitando as mareas.

     O teito estaba pechado con pedra, tendo trampiñas para o acceso os compartimentos.

     Utilizábanse para gardar o marisco, langosta e lumbrigante, pero para o traballo facíase duro e complicado, pois depende das mareas e os temporais.

     Das catro do concello da Guarda, é a maior. Construida no 1902, deixouse de utilizar nos anos 70.

Comarca do Baixo Miño
      A comarca do Baixo Miño é unha comarca galega situada no suroeste da provincia de Pontevedra e a súa capital é Tui.

     Pertencen a ela os concellos da Guarda, Oia, O Rosal, Tomiño e Tui.

Xeografía
      A comarca do Baixo Miño localízase co océano Atlántico ao oeste e o río Miño ao sueste que lle serve de fronteira natural con Portugal, até a súa desembocadura na Guarda, onde forma un amplo esteiro de importancia ornitolóxica. 

VIDEO

MAPA

 

 Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

CETARIA DA REDONDA OU LAXE DO CAN - A GUARDA

 CETARIA DA REDONDA OU LAXE DO CAN

A GUARDA

Ruta das Cetarias
      Importante parte da historia mariñeira que aínda se conserva nas rochas do mar.

      Esta ruta peonil comeza a 500 metros ao sur do porto e continúa cara ao norte pola costa ata case o límite municipal co Rosal.

      Ao longo desta ruta de 4,6 km, podese coñecer os restos de 4 cetarias que aínda se conservan.

      As Cetarias son viveiros, vellas construcións de pedra na marxe intermareal para manter o marisco vivo para a venda posterior.

Datan do final do s. XIX e deixaron de usar nos anos 70 do s. XX.

    A Guarda adquiriu un prestixio destacado por un marisco de gran calidade este recoñecemento evolucionou na aparición dunha interesante cociña na que destacan os produtos do mar.

VIDEO

MAPA 

 

Fuente: Web Turismo de A Guarda

XOAN ARCO DA VELLA

 

PRAIA DE LOIRA - SEIXO - MARÍN

PRAIA DE LOIRA

SEIXO

MARÍN

 Loira
     Loira é un lugar da parroquia de Seixo no concello pontevedrés de Marín, na comarca do Morrazo. 

      Tiña 159 habitantes no ano 2011 segundo datos do Instituto Nacional de Estadística, dos cales 83 eran homes e 76 mulleres. 

Seixo
     Nosa Señora do Carme de Seixo é unha parroquia do concello de Marín, na comarca do Morrazo.

Segundo o Instituto Nacional de Estadística en 2021 tiña 1.903 habitantes (946 homes e 957 mulleres).

Paraxes naturais
       Seixo ten dous areais: a praia de Aguete, que conta cunha pequena cala, Mingotes, mais coñecida como praia dos Namorados, onde se pode practicar o nudismo dende fai mais de tres décadas, e a praia de Loira. 

      A praia de Aguete remata naturalmente na Punta Chirleu onde actualmente se atopa o Club Nautico de Aguete e o peirao deportivo. Fronte a este, no seu lado occidental está o Con do Chirleu un illote rochoso con gran valor paisaxístico, a cal sofre o embate constante das ondas e ao que se achegan os pescadores da zona a faenar.

      Xusto a continuación da Punta do Chirleu está a praia Niño do Corvo, unha pequena cala de difícil acceso, a cal só se pode chegar cando a marea está baixa.

Comarca do Morrazo
       A comarca do Morrazo é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra.

      Pertencen a ela os concellos de Bueu, Cangas, Marín e Moaña.

       Limita ó norte coa ría de Pontevedra, ó leste coa comarca de Pontevedra, ó sur coa ría de Vigo e ó oeste co océano Atlántico.

     É a comarca máis pequena de Galicia (140,64 km², o 0,48% de Galicia). Tiña 82 439 habitantes no 2021, sendo a terceira comarca máis densamente poboada da comunidade (584,66 hab/km²).

      É unha das comarcas naturais e sociolóxicas con máis carácter de Galiza polo seu condicionamento xeográfico. A actual comarca administrativa correspóndese só cunha parte da comarca xeográfica e histórica, a Península do Morrazo, que abrangue tamén o concello de Vilaboa (agás a parroquia de Bértola e unha parte da de Figueirido, e o barrio de Paredes na parroquia de Vilaboa). 

     Tamén forma parte da península as parroquias pontevedresas de Lourizán e a maior parte da de Salcedo. Antigamente mesmo a propia cidade de Pontevedra estaba incluída no arciprestado do Morrazo.

     O concello de Vilaboa, malia pertencer ó partido xudicial de Cangas, foi integrado na comarca de Pontevedra debido a factores de funcionalidade, e as parroquias pontevedresas de Salcedo e Lourizán por pertencer ó propio concello capitalino. Nun principio tampouco se incluíu o concello de Marín, pero a petición dos seus habitantes, foi integrada na do Morrazo. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

PORTO DE ÉZARO - ÉZARO

PORTO DE ÉZARO

ÉZARO

DUMBRÍA

 O Ézaro
       Santa Uxía do Ézaro é unha parroquia que se localiza no sur do concello de Dumbría, bañada pola Ría de Corcubión.

       Segundo o IGE en 2022 tiña 603 habitantes (322 mulleres e 281 homes) distribuídos en 4 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 1.081 habitantes.

      A fervenza do Ézaro, na desembocadura do río Xallas, é un lugar de grande atractivo turístico.

      A carón da fervenza rematou varias veces unha etapa da Vuelta a España.

Etimoloxía
      Ézaro ou Ésaro (con seseo) vén do medieval Isaro, que tería unha orixe hidronímica indoeuropea cunha raíz eis- ou is-: moverse rapidamente ou violentamente, referido ao tramo final do río Xallas cando cae na fervenza de nome Ézaro.

      A raíz está viva en verbos do sánscrito como ísyati (bulir), ésati (esvarar). En Italia existe o río Esaro, afluente do Crati, coa mesma orixe.

       En Francia existe o río Isère, afluente do Ródano, en Aragón o río Esera, afluente do Cinca. 

     En Baviera o Isar, afluente do Danubio, en Flandres o Yser ou Ijzer, o Eisrà en Lituania e casos británico deformados.

Lugares do Ézaro
   O Cancelo, O Castelo, As Covas, A Croa, A Estrada, O Ézaro, Finsín, As Lagoelas, A Laxe, O Lombiño, A Pena, Río do Barco, San Crimenzo, Santa Uxía, O Santo

Comarca de Fisterra
    A comarca de Fisterra é unha comarca galega situada na provincia da Coruña cuxa capital é Cee.

     O nome da comarca non obedece ó nome do principal centro urbano, nin a un factor histórico, senón ó enclave do cabo Fisterra.

     A esta comarca pertencen os concellos de Cee, Corcubión, Dumbría, Fisterra e Muxía.

     Correspóndese co territorio chamado Terra de Nemancos.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

PORTO DE PORTOCUBELO - PORTOCUBELO - LIRA - CARNOTA

PORTO DE PORTOCUBELO

PORTOCUBELO

LIRA

CARNOTA

 Porto de Portocubelo
     Portocubelo é un lugar da parroquia de Lira no concello coruñés de Carnota na Comarca de Muros.

     Tiña 52 habitantes no ano 2009 segundo datos do INE, dos cales eran 23 homes e 29 mulleres.

Xeografía
     Está situado na zona marítima de Carnota mirando cara ao océano Atlántico.

     Posúe un pequeno porto pesqueiro cunha lonxa onde se vende o peixe mediante poxa, ademais tamén se vende por Internet. 

      No lugar de Portocubelo chamado "a beirada", atópase un pequeno museo no que recollen os aparellos de pesca típicos xunto coas súas propias embarcacións.

Portocubelo comprende as seguintes zonas:
    O Porto: lugar onde se encontran as embarcacións e a actividade pesqueira. Nel atópase unha lonxa para o comercio marítimo.

    A Gavota: lugar situado moi cerca do Porto no que se atopan grandes cantidades de aves marítimas e peixes debido aos condutos de purificación da auga da piscifactoría. Este lugar é moi prezado polos pesqueiros.

    Ximprón: praia de pequenas dimensións pero de moi grande importancia para os veciños de Lira. A raíz do desastre do Prestige esta pequena praia foi unha das máis afectadas.

    Ardeleiro: nesta zona existen os restos dunha fábrica de conservas e unha praia nos arredores. En 1966, neste lugar, un barco da Armada española, o Ariete, estivo a piques de naufragar cos seus tripulantes, mais coa axuda dos habitantes de Lira estes sobreviviron á desgraza. Por mor deste acto, o escudo do concello de Carnota leva o lema de Moi Humanitario e mandaron facer un porto en Portocubelo.

    Os Susiños: lugar preto de Lariño no que se encontra unha fonte de pedra.

Lugares de Lira
     Agrovello, O Carballal, Lira, Miñarzo, Paos, O Pazo, Portocubelo, Rates, Sestelos, Sofán, Teixoeira

Comarca de Muros
     A comarca de Muros é unha comarca galega situada na provincia da Coruña cuxa capital é Muros. 

     A esta comarca pertencen os concellos de Carnota e Muros. 

     Limita, polo norte, coa comarca do Xallas, polo leste, coa comarca de Noia e polo sur e o oeste co océano Atlántico.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA