martes, 16 de abril de 2024

MUIÑOS DO BATÁN - REGO DO BATÁN - RIBADUMIA

 MUIÑOS DO BATÁN

REGO DO BATÁN

RIBADUMIA

     Os muíños de Batán atópanse nas proximidades do río Umia en Ou Val do Salnés, Pontevedra.

      Están practicamente a beira da igrexa románica de Santa Baia. Levan o mesmo nome que os Muiños de Batán en Carral, provincia da Coruña.

      Están ben situados ao longo de 300 metros do río Batán e moi próximos da igrexa de Ribadumia.

      Aproveitaron, e aínda aproveitan, o curso descendente de auga, limpa e cristalina, deste río para mover as moas. En total son catro muíños.

        Empezando polo situado máis abaixo, o muíño de Abaixo, funciona aínda a día de hoxe e utilízase para moer o gran durante a celebración da Festa do Pan do Salnés.

     A continuación atopámonos o Muíño de Bemposta que conta co pé, a moa, a cruz e unha pedra diagonal.

        O Muíño Pequeño é o seguinte tamén con pé, moa e pedra diagonal que conforma unha lareira.

        O último é o Muíño de Arriba con pé e moa. A forza da auga canalízase por un sistema de presas e canalizacións para que os catro muíños poidesen realizar a súa función. 

       As augas aproveitanse a posteriori para regar os prados e campos adxacentes aos muíños. Hai tambíen un lavadoiro tradicional.

      Todos eles forman parte do Roteiro dá Pedra e dá Auga, un roteiro pensado pola deputación de Pontevedra para meter en valor e dar a coñecer o patrimonio natural e cultura do Salnés.

      A zona foi debidamente acondicionada para que os visitantes poidan gozar de zonas verdes, merenderos, papeleiras, paseos etc.

      Cara a mediados de Julio celébrase a Festa do Polo, Festa do Pito, na que se degusta esta saborosa ave. 

      O primeiro domingo de Setembro celébrase a Romaría de Santa Baia.

     Desde outros puntos das Rías Baixas, por exemplo Sanxenxo, tárdase en chegar uns 20 minutos en coche pola Autovía do Salnés. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

lunes, 15 de abril de 2024

IGREXA DE SAN MIGUEL DE PEXEGUEIRO - PEXEGUEIRO - TUI

 IGREXA DE SAN MIGUEL DE PEXEGUEIRO

PEXEGUEIRO

TUI

 Igrexa de San Miguel de pexegueiro

          En Tui hai un importante patrimonio de arquitectura románica e a Igrexa de Pexegueiro é un destes exemplos que atopamos tamén noutras parroquias ou no centro da vila medieval.

      Xunto a esta igrexa atópase o cemiterio parroquial. No mes de xullo esta igrexa acolle a romaría en honra á festa do Carmen.

Antiga igrexa monacal
        A actual igrexa de Pexegueiro é o templo pertencente na súa orixe ao mosteiro de Persecarios (século X). Hoxe do que foi o mosteiro quedan apenas algúns restos que son visibles no edificio xunto á reitoral. Esta igrexa é románica do século XII e nela aprécianse influencias da catedral tudense.

       A igrexa está dedicada a San Miguel e conta con planta de nave única. Da época medieval consérvanse as suass tres portadas, a principal e as dúas laterais, e unha pila bautismal.

       A máis interesante de todas estas portadas é a que está orientada cara a oeste. Nela vemos un arco enmarcado en tres arquivoltas que se apena en columnas e jambas. Os capiteis teñen motivos zoomorfos e vexetais, motivo que se repite noutros capiteis do edificio. 

      Mención especial merece tamén o tímpano desta portada na que podemos ver a imaxe de dous leóns enfrontados e de dúas aves, unha delas interpoñéndose entre as fauces dos felinos.

       A porta sur é de estrutura vertical. Ten unha arquivolta, tímpano liso soportado sobre mochetas coa imaxe da cabeza de touros. Dúas columnas esveltas con capiteis de formas vexetais enmarcan a entrada.

        O portada norte é quizais a máis complexa das tres. De novo con tres arquivoltas, a inferior máis fina que as outras dúas, a intermedia con pomas e a superior con baquetones e un sogueado. Toda a composición vén rodeada por unha chambrana de motivo ajedrezado e no tímpano apréciase o soporte dunhas mochetas con formas de cabeza animal.

Modificacións posteriores
         Fóra do que é a fábrica romana deste templo podemos observar diferentes elementos na igrexa que son consecuencia das modificacións e restauracións que foi sufrindo a igrexa ao longo da súa historia tanto dentro como no seu aspecto exterior.

          A ábsida é un dos exemplos destas actuacións posteriores, pois o actual data do século XVII. O bispo Juan Manuel Rodríguez Castañón decidiu modificar a capela maior no ano 1765.

      Os retablos do interior do templo tamén son máis modernos e en total pódense ver ata cinco diferentes, todos eles de estilo barroco. Destaca o retablo do Cristo e tamén o óleo sobre táboa que é o retablo dedicado á Virxe do Carmen.

Pexegueiro
     San Miguel de Pexegueiro é unha parroquia que se localiza no concello de Tui. A parroquia está situada no val do Río Furnia, na parte noroccidental do concello. Limita ao norte con Malvas, ao leste con Randufe e Areas (as tres parte co concello de Tui) e ao sur e oeste co concello de Tomiño.

Historia
        Nesta parroquia houbo durante a Idade Media un mosteiro beneditino que aparece citado na documentación histórica xa desde o século X.

      O topónimo da parroquia aparece na documentación medieval coma Persegario, Pesigario ou Persecario.

 
Patrimonio

       Posúe unha igrexa románica con engadidos posteriores, incluído a ábsida que data do século XVIII. No interior destacan unha enorme pía bautismal tamén románica e os retablos barrocos.

División eclesiástica
       Eclesiasticamente, pertence ó arciprestado de Tui-Entenza, na diocese de Tui-Vigo.

Lugares de Pexegueiro
       Carraveda, A Corredoura, A Fonte Seca, O Foxo, A Marco da Fontenla, O Monte, Mosteiro, Palláns, A Pereira, A Regueira, Saídes, A Salgosa, O Souto, Vilanova, Vilapouca

Comarca do Baixo Miño
       A comarca do Baixo Miño é unha comarca galega situada no suroeste da provincia de Pontevedra e a súa capital é Tui. 

       Pertencen a ela os concellos de A Guarda, Oia, O Rosal, Tomiño e Tui.

Situación
       A comarca do Baixo Miño localízase co océano Atlántico ao oeste e o río Miño ao sueste que lle serve de fronteira natural con Portugal, até a súa desembocadura na Guarda, onde forma un amplo esteiro de importancia ornitolóxica.

MAPA

 

Fuente: Paxinas Galegas

XOAN ARCO DA VELLA

domingo, 14 de abril de 2024

CRUCEIRO DE SAN ISIDRO - AVD. PORTA DO SOL - MONÇAO

 CRUCEIRO DE SAN ISIDRO

AVD. DA PORTA DO SOL

MONÇAO

Monção
       Monção é unha vila raiana portuguesa no Distrito de Viana do Castelo, rexión Norte e subrexión do Minho-Lima, con cerca de 2 600 habitantes.

Xeografía
       Monção é a sede dun municipio que ten unha superficie de 211,51 km², e unha poboación, no ano 2001, de 19.957 habitantes.

      Limita ao norte con Galiza (Salvaterra de Miño), ao leste co municipio de Melgaço, ao sur con Arcos de Valdevez, ao suroeste con Paredes de Coura e ao oeste con Valença.

O concello está subdividido en 33 freguesías:
    Abedim
    Anhões
    Badim
    Barbeita
    Barroças e Taias
    Bela
    Cambeses
    Ceivães
    Cortes
    Lapela
    Lara

    Longos Vales
    Lordelo
    Luzio
    Mazedo
    Merufe
    Messegães
    Monção
    Moreira
    Parada
    Pias
    Pinheiros

    Podame
    Portela
    Riba de Mouro
    Sá
    Sago
    Segude
    Tangil
    Troporiz
    Troviscoso
    Trute
    Valadares

     O punto máis alto é o Alto de Santo António, a 1 114 metros sobre o nivel do mar, na freguesía de Riba de Mouro.

Historia
       Monção recibiu un foro do rei Afonso III o 12 de marzo de 1261.

       A vila fíxose célebre no curso das guerras fernandinas debido á enérxica acción de Deu-la-Deu Martins, esposa do alcalde local, que atacou ás tropas castelás que asediaban a vila bombardeándoas cos últimos víveres que lles quedaban.


     Iso é o motivo polo cal, aínda hoxe, aparece no escudo de armas desta vila unha muller sobre unha torre sostendo un pan en cada man. Ao seu redor obsérvase, nunha bordadura, a divisa da vila, facendo referencia ao nome daquela heroína: Deus o deu. Deus o há dado.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

 

 

sábado, 13 de abril de 2024

IGREXA DE SANTA MARIÑA DE SELA - OS EIDOS DE ARRIBA - ARBO

 IGREXA DE SANTA MARIÑA DE SELA

SELA

OS EIDOS DE ARRIBA

ARBO

 Sela
       Santa María de Sela é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Arbo.

        Segundo o IGE en 2022 tiña 360 habitantes (178 mulleres e 182 homes) distribuídos en 5 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 2012 cando tiña 406 habitantes.

Patrimonio
      Pazo de Sela. No lugar dos Eidos de Arriba está a capela de Santa Isabel, e ao seu carón hai un peto de ánimas.

       Na mesma aldea, preto da igrexa parroquial, hai un cruceiro.

        Nesta parroquia está a estación de Sela, na liña Monforte de Lemos - Vigo.

Lugares de Sela
       Os Eidos de Abaixo, Os Eidos de Arriba, A Granxa, Rozas, Valiñas

Comarca da Paradanta
      A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra.

      A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente. 

     Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. 

      Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA