domingo, 23 de abril de 2023

RUINAS DA FERRERIA DE GORGUEIRA - PARADASECA - QUIROGA

 RUINAS DA FERRERIA DA GORGUEIRA

PARADASECA

QUIROGA

 A Gorgueira, o ferro do Soldón 

     Na aldea quiroguesa de Paradaseca consérvanse os restos dunha ferrería fundada hai varios séculos na aldea de Paradaseca, do municipio de Quiroga, consérvanse os restos da antiga ferrería da Gorgueira, un testemuño máis da intensa actividade siderúrxica artesanal que coñeceu a comarca en séculos pasados.

      A factoría, totalmente abandonada desde hai moitos anos, áchase nunha singular paraxe dominada polo río Soldón, que nesta zona é un escenario propicio para os deportes de aventura.

     A ferrería atópase a poucos metros da aldea de Paradaseca, á que se accede desde Quiroga pola estrada N-120. Á altura de Sequeiros, a catro quilómetros de Quiroga, tomamos un desvío á esquerda en dirección a Soldón e Paradaseca. A poucos metros desviámonos de novo a Paradaseca e Rugando.

      Percorridos uns tres quilómetros e pouco antes de chegar ás primeiras casas de Paradaseca, arrinca á dereita un camiño que baixa ata a ferrería. Para chegar á antiga factoría siderúrxica hai que percorrer un quilómetro por unha pista de terra en moi bo estado, entre castiñeiros, oliveirais e algunhas cepas que se resisten ao abandono. A contorna é dunha notable beleza. 

      O río Soldón creou unha accidentada paisaxe de gargantas e rápidos que salvan as pendentes en espectaculares fervenzas. Esta parte do leito, ata a súa desembocadura no Sil, é un escenario frecuente das actividades deportivas de descenso de canóns desenvoltas polo club de montaña Brío.

      A vivenda da ferrería áchase a media ladeira da montaña e o seu estado actual é bastante ruinoso. Consta dun casarón de proporcións medias e pouco valor arquitectónico, onde destaca unha escaleira interior de pedra. 

       Do almacén, situado xunto á vivenda, só quedan os muros. A construción está totalmente abandonada desde fai máis de trinta anos. O complexo hidráulico da ferrería atopábase na parte de abaixo, a beiras do Soldón. Accedíase a el por un angosto carreiro que salvaba un desnivel de considerable altura. Del non quedan restos na actualidade.

Paradaseca
       San Marcos de Paradaseca é unha parroquia do concello de Quiroga na comarca de Quiroga, na provincia de Lugo. No ano 2007 tiña 46 habitantes (26 homes e 20 mulleres), tres máis ca en 2006. Ten unha única entidade de poboación.

Lugares de Paradaseca
      
Paradaseca

Comarca de Quiroga
      A comarca de Quiroga é unha comarca galega situada no sueste da provincia de Lugo, na fronteira coa comunidade de Castela e León. A súa capital é Quiroga e pertencen a ela os concellos de Folgoso do Courel, Quiroga e Ribas de Sil.

VIDEO

MAPA

 

Fuente: La Voz de Galicia

Texto:C. RUEDA

XOAN ARCO DA VELLA

sábado, 22 de abril de 2023

COVA DO ILLOTE - ILLOTE DE OUTEIRO DAS LAPAS - SANXENXO

 COVA DO ILLOTE

ILLOTE DO OUTEIRO DAS LAPAS

SANXENXO

 Pequeno illote rodeado de lendas
     O illote Outeiro das Lapas é un saínte que se atopa entre as praias da Lapa e de Area Gorda, en Sanxenxo. É de acceso peonil e permítenos obter unhas grandes vistas de toda a ría.

Como é o illote?
     O illote está formado por rochas e é de vexetación baixa e verde. Aínda que o coñezamos como Illote Outeiro dás Lapas, este saínte ao mar é realmente unha península á que se pode acceder facilmente desde a area da praia se a marea non está moi alta.

     Tense constancia de que no lugar houbo fai séculos un antigo poboado castrexo do mesmo xeito que na Lanzada, pero o certo é que hai moi poucos datos en relación a isto porque polo momento non se practicou ningún estudo ou escavación no terreo como para sacar á luz os retos que escuden a illa.

   Si se pode falar dun lugar especial incluído no Illote Outeiro dás Lapas, a coñecida como A Cova dos nenos perdidos ou cova dos nenos. Coñécese así a este lugar polo descubrimento no ano 2016 dos restos fósiles de varios corpos infantís enterrados que foron datados na época da conquista romana, polo que se cre que esta era unha zona destinada como cemiterio infantil.

A lenda
     Como non pode ser doutra forma na cultura popular galega, esta península ou illote non está exento de contos e lendas. A do Illote Outeiro dás Lapas é a historia dun pasadizo secreto que comunica a costa cunha das illas máis simbólicas do Parque Natural Illas Atlánticas.


   Unha antiga historia dos mariños do lugar fala dun pasadizo submarino que comeza baixo a rocha voladiza do illote e que percorre máis de 5.000 metros para levarnos ata a illa de Ons. 

MAPA

 

Fuente: Paxinas Galegas

XOAN ARCO DA VELLA

 

viernes, 21 de abril de 2023

CAPELA DE PENATALLADA - CERDEDELO - LAZA

 CAPELA DE PENATALLADA

CERDEDELO

LAZA

     Capela de nave rectangular con cuberta de lousa a dúas augas sobre muros de cachotería de xisto.

      A fachada complétase cun campanario simple para dúas campás, frontón triangular con oco e arco e cruz latina simple. Ten pequenos pináculos aos lados.

     Aínda que o templo é do século XIX, a tradición da Pena Tallada pénsase que vén dende hai séculos por ser un lugar no que frecuentemente paraban os segadores galegos que ían e viñan de Castela para a sega.

     O nome de Pena Tallada vén precisamente do lugar onde está a imaxe da Virxe, nunha pena tallada a uns vinte metros da capela.

Cerdedelo
     Santa María de Cerdedelo é unha parroquia do concello ourensán de Laza na comarca de Verín.

     No ano 2007 tiña 86 habitantes (43 homes e 43 mulleres), vinte menos ca en 2000. Ten dúas entidades de poboación.

Comarca de Verín
     A comarca de Verín é unha comarca galega situada na provincia de Ourense e a súa capital é Verín.

     Pertencen á comarca os concellos de Castrelo do Val, Cualedro, Laza, Monterrei, Oímbra, Riós, Verín e Vilardevós.  

MAPA 

 

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

 

martes, 18 de abril de 2023

ADEGAS COVA DE SEADUR - SEADUR - LAROUCO

 ADEGAS COVA DE SEADUR

SEADUR

LAROUCO

 Seadur
     Santa Mariña de Seadur é unha parroquia que se localiza no norte do concello de Larouco.

     Segundo o padrón municipal de 2013 tiña 91 habitantes (41 homes e 50 mulleres), nunha soa entidade de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 121 habitantes.


Historia
     Seadur está habitado cando menos dende a época castrexa, consérvase o asentamento de Castro Cabanelas a 700 metros da poboación de Seadur.

Festas
     As festas patronais de Santa Mariña celébranse o 18 de xullo.

Lugares de Seadur
     Seadur

Larouco
     Larouco é un concello da provincia de Ourense, pertence á comarca de Valdeorras. Segundo o IGE en 2018 tiña 455 habitantes (570 en 2003).

Xeografía
      O concello ten 23,7 km², e está dividido en catro parroquias. Está situado nun macizo montañoso, entre os concellos da Rúa, Petín, O Bolo e Manzaneda (tamén da provincia de Ourense) e o concello lucense de Quiroga.

     A vexetación está formada principalmente por soutos de castiñeiros.

Parroquias de Larouco    
     Freixido (Sagrado Corazón de Xesús), Larouco (Santa María), Portomourisco (San Víctor), Seadur (Santa Mariña)

Comarca de Valdeorras
     A comarca de Valdeorras é unha comarca galega situada na provincia de Ourense e a súa capital é O Barco de Valdeorras. 

     Pertencen á comarca os concellos de O Barco de Valdeorras, O Bolo, Carballeda de Valdeorras, Larouco, Petín, A Rúa, Rubiá, A Veiga e Vilamartín de Valdeorras. 

     En total abrangue 968,90 km², e caracterízase pola súa elevación pois nela está o maior cumio de Galicia, a Pena Trevinca (2127 m). O seu xentilicio é valdeorrés/valdeorresa. 


VIDEO

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

MUIÑO EN ARNUIDE - ARNUIDE - RÍO ARNOIA - VILAR DE BARRIO

 MUIÑO EN ARNUIDE

ARNUIDE

RÍO ARNOIA

VILAR DE BARRIO

Río Arnoia
     O río Arnoia é un afluente do Miño pola banda esquerda. A súa lonxitude é de 84,5 quilómetros, o que o converte no río máis longo da provincia de Ourense.

      Un seu homónimo é o portugués río Arnoia, de feito o nome de Arnoia é un hidronímico común en Europa, en linguas prerromanas.

Toponimia
      Coa mesma raíz que o río Arnego, procede dunha raíz hidronímica celto-indoeuropea er-, or- co significado de excitar, pór en movemento.

Curso
     Nace no concello de Vilar de Barrio, a partir da confluencia de varios regos da serra de San Mamede.

Percorrido
      Baña os concellos de Vilar de Barrio, Baños de Molgas, Xunqueira de Ambía, Allariz, A Merca e Celanova.

       Logo segue marcando o límite entre os concellos de Ramirás e Gomesende (no norte) e Cartelle e Cortegada (no sur) a través dun canón que antes de chegar ó concello da Arnoia forma un canón cunha pendente de 300 metros durante sete quilómetros, entre penedías e fragas.

      Finalmente, chega ao concello da Arnoia onde desemboca no Río Miño no lugar de Portocarreiro fronte a un pequeno illote granítico.

      No concello da Arnoia o río conforma dous vales unidos, o val de San Vicente (O Rial, O Outeiro, Remuiño, O Pomar, A Ponte, Carnós) e o val de San Amaro (Os Chaos, A Laxa, Quinteiros, A Paixón, Bacelo e Outeiro Cruz).

Afluentes
     Os principais tributarios do Arnoia son o Maceda, o Ambía e o Ourille e outros pequenos regatos ao longo do camiño.   

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA