domingo, 25 de junio de 2023

PRAZA MAIOR DE CHINCHÓN - CHINCHÓN

 PRAZA MAIOR DE CHINCHÓN

CHINCHÓN


     A Praza Maior do municipio de Chinchón é unha clásica praza medieval castelá, de arquitectura popular, cuias primeiras casas con soportais e balcóns construíronse no século XV, quedando totalmente pechada no século XVII.

     Está considerada como unha das máis belas do mundo pola súa armonía e proporcións.

     Ten unha figura irregular e unha estrutura sinxela, clara, ordenada e xerarquizada, que forma un conxunto de construcións de tres plantas, con galerías adinteladas e 234 balcóns de madeira, denominados claros e sustentados por pés dereitos con zapatas.

      Hai pouco foi restaurada e volvéronse a pintar as súas madeiras para o que houbo un concurso de ideas cromáticas.

     Na súa orixe era unha gran chaira á marxe do escaso caserío para mercado e feira de gando, que co tempo foi adquirindo protagonismo e rodeándose de vivendas para quedar como centro da actividade popular.

     Foron moi numerosas as actividades realizadas na mesma: festas reais, proclamacións, curral de comedias, xogos de canas, corridas de touros, execucións, autos sacramentales, actos relixiosos, políticos e militares, estudio de cinema e outros.

     En 1502 celebrouse a primeira corrida de touros en honra de Felipe o Fermoso.

     En 1863 toureou na praza de Chinchón Salvador Frascuelo (1842-1898), que sufriu unha colleita grave.

     Na praza tamén hai varios mesóns que ofrecen as súas balconadas como comedores. 

     As tendas da praza ofrecen especialidades da localidade, como o famoso anís de chinchón,desde o máis doce ao seco especial de 74 graos (a venda deste último está prohibida fóra da cidade e das exposicións dos seus produtos, por exceder a gradación permitida), chourizo, pan, allos e viño.

     O académico Manuel Alvar escribiu sobre a Praza Maior de Chinchón: A praza do pobo ten o equilibrio que só logra a mestría absoluta.

VIDEO

MAPA

 

Fuente: Web todosobremadrid

XOAN ARCO DA VELLA

sábado, 24 de junio de 2023

CHARLA DO CAMPAMENTO DE VERÁN DO C,E.I.P "GARCÍA BARBÓN"

 CHARLA DO CAMPAMENTO

DO

C.E.I.P. "GARCÍA BARBÓN"

VIGO


      O meu agradecemento  os organizadores do campamento de verán do CEIP "García Barbón de VIgo por convidarme a falar dos Rituais da Noite de San Xoán e a maxia deste día.

     Foi un privilexio compartir faladoiro cos nenos, nenas.

      Poden contar conmigo para o que poida axudar, e xa con ganas de que se faga outra actividade para non esquencer o noso patrimonio "inmaterial" e as nosas cousas.

 Fotos: María Portanet

XOAN ARCO DA VELLA

martes, 20 de junio de 2023

AS MÉDULAS - CARUCEDO - O BIERZO - LEÓN

 AS MÉDULAS

CARUCEDO

O BIERZO

LEÓN

 As Médulas
     As Médulas foi unha antiga explotación romana de ouro a ceo aberto, e forma hoxe unha paisaxe espectacular no que antano fora o monte Medilianum, con areas encarnadas, castiñeiros e carballos verdes. 

     Está situada preto da aldea homónima, no concello de Carucedo, comarca do Bierzo.

Historia e características
     Segundo o relato de Plinio o Vello, quen na súa mocidade foi administrador das minas, extraíanse cada ano 20.000 libras de ouro, empregando 60.000 escravos, que en 250 anos de explotación deron 5 000 000 de libras (= 1 635 000 kg).

      Segundo os datos do profesor arqueólogo Antonio García Bellido, as terras removidas acadaron os 500 millóns de m³, o que cun rendemento medio de 3 g/tonelada de terra implica uns 1 500 000 kg de mineral.

     Outros estudos, baseados na terra extraída, falan de 10.000 ou 20.000 homes, contando con subministradores, gardiáns etc.

      Os ástures xa tiñan explotado algo, lavando as lamas e as areas. De seguro os romanos comezaron en época de Octavio Augusto.

      Plinio comenta que é menos temerario buscar perlas e púrpura no fondo do mar que sacar ouro destas terras.

     Conta a lenda que o lago de Carucedo se formou co estancamento da auga empregada para a explotación.

A extracción veuse favorecida por:
    Ser terras de aluvión con pepidas de ouro.
    Ter moita auga e pendente para producir o arrastre.
    Existir pendentes cara o río Sil para os desaugadoiros.

Como chegar
      Pola estrada Vigo - Ourense a Ponferrada. Pasado Santalla, tómase un camiño á esquerda que leva ata o alto do castelo de Cornatel (vese desde a estrada), templario, onde se desenvolve a novela de Enrique Gil y Carrasco "El Señor de Bembibre". Desde aí vese o lago de Carucedo. Chégase a Carucedo e de alí a Orellán para ver As Médulas dende o miradoiro.

     As Médulas teñen activo un túnel que se pode atravesar, sentindo un pouco mellor as circunstancias de explotación, ata un miradoiro sobre o baleiro.

Método de extracción
       Usábase o chamado ruina montium, consistente na captación da auga existente por medio de canles, almacenándoa en depósitos para utilizala despois. É un sistema espectacular neste caso, pola cantidade de auga usada, lonxitude e ramificacións de canles. Hoxe coñécese o trazado, e pódese visitar parte aínda que é imprescindible un guía e un casco para a cabeza.

       Unha das moitas captacións era na vertente nordeste do monte Teleno. No pico, a unha altura de 2.000 m, acumulábase a neve que, derretida, chegaba ó río Cabo (afluente do Cabreira). Este río alimentaba as 7 canles que, bordeando a montaña, chegaban ós estanques. As canles podían ter unha lonxitude de 300 km cunha pendente entre 0,6 % e 1%. O ancho era de 1,28 m, excepto nas curvas, nas que acadaba 1,60. O alto, 90 cm. En lugares, a canle entra baixo as penas como túnel. A construción das canles foi a parte máis difícil e custosa da explotación.

      A auga chegaba ós depósitos escavados no terreo, e a terra amoreábase arredor, formando taludes. Tiñan comportas para facer a distribución hídrica. Algunhas canles subsisten hoxe en día como camiños, podéndose percorrer con guías.

      Este traballo de enxeñaría e a posterior extracción de ouro supuxo un atentado contra o medio ambiente na época, mais non se ten constancia de que na época teña sido visto como tal. Dende 1997 é Patrimonio da humanidade.

VIDEO

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

domingo, 18 de junio de 2023

PONTELLA DE PEREIRAS - RÍO BARBAÑA - PEREIRAS - TABOADELA

 PONTELLA DE PEREIRAS

RÍO BARBAÑA

PEREIRAS

TABOADELA

 Río Barbaña

     O río Barbaña e un curso de auga do noroeste da península ibérica, afluente do Miño pola esquerda. 

     Discurre pola provincia galega de Ourense.

Descripción
     Discurre pola provincia de Ourense.

     O curso do río  desemboca na marxe esquerda do Miño a altura da ciudade de Ourense.

Taboadela
     Taboadela é un concello da provincia de Ourense, pertencente á comarca de Ourense.

     Segundo o IGE en 2018 tiña 1.443 habitantes (1.701 en 2003).

     O seu xentilicio  é «taboadelense».

Patrimonio
      Na parroquia de Torán, preto do lugar do mesmo nome, sitúanse as ruínas da torre de Torán, unha antiga construción de planta rectangular, posiblemente torre da homenaxe dun castelo. Está levantada cun basto aparello apenas desbastado. Nos lenzos ábrense estreitas troneiras por tres dos lados, mentres que no lado orientado ao oeste se sitúa unha porta de arco apuntado e cun tímpano dunha peza. Sobre a porta ábrense dúas ventás rectangulares xemelgas. Ten unhas dimensións de 11 metros de longo por algo máis de 8 de ancho, conservando unha altura media de 12 metros.

Comarca de Ourense
     A comarca de Ourense é unha comarca galega situada na provincia de Ourense e a súa capital é Ourense.

     Pertencen a esta comarca os concellos de Amoeiro, Barbadás, Coles, Esgos, Nogueira de Ramuín, Ourense, O Pereiro de Aguiar, A Peroxa, San Cibrao das Viñas, Taboadela, Toén e Vilamarín.

     Limita ao norte coa comarca de Chantada (Lugo), ao nordeste coa comarca da Terra de Lemos (Lugo) e comarca da Terra de Caldelas, ao leste e sueste coa de Allariz-Maceda, ao sur coa de Celanova e ao oeste coas do Ribeiro e Carballiño

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

viernes, 16 de junio de 2023

ORELLÁN - BORRENES - O BIERZO

 ORELLÁN

BORRENES

O BIERZO

Orellán
       Orellán e unha localidade española pertenecente o municipio de Borrenes, na provincia de León, comunidade autónoma de Castilla y León.

Borrenes
      Borrenes é un concello galegofalante da comarca do Bierzo, na provincia de León.

      Cobre unha superficie de 36,3 km², na que vivían 306 habitantes no ano 2021, cunha densidade de poboación de 9,13 h/km².

      É considerado tradicionalmente como un dos 48 concellos da Galicia estremeira.

Festividades
    As festas de Borrenes son en xaneiro, en honra de San Vicente.
    As de San Xoán de Paluezas, a primeiros de xuño, para festexar á Virxe da Estrela.
    En Orellán, o 29 de xuño, celébrase a festividade de San Pedro.
    Na Chá, as festas son o 15 de agosto, na honra á Virxe da Encina.


Parroquias
     Borrenes, A Chá, Orellán, San Xoán de Paluezas, Voces

O Bierzo
     O Bierzo é unha comarca do oeste da provincia de León, limítrofe con Galicia, que ocupa unha área de 2.828 km², dividida entre 38 concellos. 

     A súa capital é Ponferrada. É a única comarca recoñecida por lei en Castela e León, creada polas peculiaridades xeográficas, históricas, sociais e económicas que a diferencian do resto da comunidade.

     A comarca é parcialmente galegofalante e polo tanto con representación na Real Academia Galega.

     Xunto coa Terra Eo-Navia en Asturias e As Portelas na provincia de Zamora considerase á zona occidental deste territorio como parte da Galicia irredenta.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA