jueves, 6 de febrero de 2025

PETROGLIFO E CRUZ DO CASTRO - MONTE DO CASTRO - O CASTRO - COVELO

 PETROGLIFO E CRUZ DO CASTRO

MONTE DO CASTRO

O CASTRO

COVELO

O Castro
     O Castro é un lugar da parroquia de Santiago de Covelo, no concello pontevedrés de Covelo, na comarca da Paradanta.

Santiago de Covelo
     Santiago de Covelo é unha parroquia que se localiza no sur do concello de Covelo na comarca da Paradanta. 

     Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 599 habitantes (309 mulleres e 290 homes), distribuídos en 9 entidades de poboación, o que supón un aumento en relación ao ano 1999 cando tiña 565 habitantes.

      Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 494 habitantes, sendo 255 homes e 239 mulleres.

O seu monte veciñal foi recoñecido pola ONU en 2017 como exemplo de conservación e de xestión participada.

Lugares de Santiago de Covelo
     Carballeda, O Carrizó, O Castro, O Costal, Coveliño, A Ermida, Fontán, O Mangón, Pedregal, Os Piñeiros, Santiago de Covelo

Comarca da Paradanta
A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra. A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente.

     Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. 

      Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020.

VIDEO

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

IGREXA DE SANTA MARÍA DE BIDUEIROS - BIDUEIROS - DOZÓN

 IGREXA DE SANTA MARÍA DE BIDUEIROS

BIDUEIROS

DOZÓN

 Iglesia de Santa María de Bidueiros
      Este templo pertence ao SXVIII, contando cunha sinxela construción, presenta unha planta rectangular, cun presbiterio elevado e co engadido da sancristía.

      Na súa fachada o único van que temos é o espazo da porta de acceso principal, enmarcada tanto no seu parte superior como no seu campanario polos característicos pináculos.

Bidueiros
     A parroquia de Santa María de Bidueiros divídese nos lugares de Amear, San Martiño, A Gouxa,  Roiriz, Pallota e Bidueiros.

     Xeograficamente, aséntase nunha das caídas do Monte da Pena de Francia, o  que fai que sexa un territorio elevado, destacando a altitude do Alto de San Martiño, que consegue os 818 metros de altitude, e dentro desta contorna dominada polas praderías e ríos, ten a súa orixe o nome desta Parroquia, que provén do nome galego da árbore "Bidueiro" ou  "Bido", en castelán bidueiro .

     Temos que destacar que no lugar da Gouxa atópanse os famosos “Pendellos” do S.XVIII, de propiedade privada, poñen de manifesto a importancia da Feira deste lugar, a cal perdura no tempo e séguese celebrando os días 11 e 23 de cada mes.

     O lugar da Gouxa era lugar de paso importante no momento, así como comercial para os intercambios e feiras promovidas polo veciño Mosteiro de Oseira.

     Neste sentido, temos que destacar a Festa da Carne ó Caldeiro e Bóla con Torresmos, que se celebra desde o ano 1994, o primeiro domingo do mes de Xuño e que cada ano conta cunha importante afluencia de xente.

MAPA

 

 Fuente: Concello de Dozón

XOAN ARCO DA VELLA

CALVARIO DA IGREXA DE PARAÑOS - COTAREL - PARAÑOS - COVELO

 CALVARIO DA IGREXA DE PARAÑOS

COTAREL

PARAÑOS

COVELO

     Calvario formado por tres cruces, a do medio formando parte do Vía Crucis do lugar

      A cruz da esquerda (a de Xestas, o Mal Ladrón) posúe 1,47 m. de altura e se atopa lixeiramente inclinada. Nace sobre unha base cúbica de arestas rebaixadas parcialmente soterrada, e presenta tamén as arestas rebaixadas.

      A cruz da dereita (a de Dimas, o Bo Ladrón) posúe 1,53 m. de altura. Nace sobre unha base cúbica parcialmente soterrada e coas arestas rebaixadas, e presenta as arestas acaroadas.

Paraños
      Santa María de Paraños é unha parroquia que se localiza no aur do concello de Covelo na comarca da Paradanta. 

      Segundo o IGE en 2014 tiña 233 habitantes (117 homes e 116 mulleres), 49 menos ca en 2004 (142 mulleres e 140 homes segundo o padrón municipal) e 35 menos ca en 1999. Ten oito entidades de poboación. 

Comarca da Paradanta
     A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra.

      A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente. 

     Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020.

MAPA

 

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA 

miércoles, 5 de febrero de 2025

PETO EN LUGAR DE BAIXO - LUGAR DE BAIXO - ESPOSENDE

 PETO EN LUGAR DE BAIXO

LUGAR DE BAIXO

ESPOSENDE

   Peto de ánimas
   Chámanse petos de ánimas a unha das manifestacións materiais do culto aos mortos e son, xeneralmente, sinxelos monumentos de piedade popular asociados á idea do purgatorio.

    En Galicia é frecuente atopalos en camiños, encrucilladas, atrios de igrexas, etc.

     Os historiadores e etnógrafos sitúan a súa aparición a partir da Contrarreforma, datándose os máis antigos no século XVII, aínda que non sería ata o século XVIII cando se constrúan con máis profusión.

     A súa finalidade é a de ofrecer esmolas de todo tipo ás ánimas do Purgatorio, sendo o seu castigo temporal e podendo así alcanzar o Ceo.

    En compensación, unha vez liberadas intercederán por quenes realizaron as ofrendas.

     As esmolas non eran de carácter estrictamente monetarias, tamén podía tratarse de produtos agrícolas.

     Os petos de ánimas adoitan estar construídos en pedra cunha cruz no alto, polo xeral con imaxes das ánimas no lume do purgatorio e unha figura que as vela (santo, rei ou bispo).

     Na parte frontal aparece un peto para depositar a esmola e protexido cunha reixa ou un cristal.

Algúns levan lendas do tipo:
 
    Un alma tes e non máis, si a pérdes que farás... 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

CRUCEIRO PETO DE PARAÑOS - PARAÑOS - COVELO

 CRUCEIRO PETO DE PARAÑOS

PARAÑOS 

COVELO

     Moi preto da igrexa de Paraños atópase este cruceiro orixinario do ano 1794 segundo consta no seu baseamento.

     Ten coma curiosidade o feito de contar cun peto de animas na súa base, no que aparece simbolizada a figura de Santo Antón salvando dúas animas do purgatorio co cordón que colga do seu hábito de monxe.

     Segundo se conta foi este cruceiro o que serviu de inspiración a Xosé Cerviño para construír o cercano cruceiro de Covelo 105 anos máis tarde.

Paraños
     Santa María de Paraños é unha parroquia que se localiza no aur do concello de Covelo na comarca da Paradanta.

     Segundo o IGE en 2014 tiña 233 habitantes (117 homes e 116 mulleres), 49 menos ca en 2004 (142 mulleres e 140 homes segundo o padrón municipal) e 35 menos ca en 1999. Ten oito entidades de poboación.

Comarca da Paradanta
      A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra.

     A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente. 

     Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado.

     Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020.

MAPA 

 

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

CRUCEIRO DA NOSA SEÑORA DO LIBRAMENTO - A CONGOSTRA - A LAMOSA - COVELO

 CRUCEIRO DA SRA. DO LIBRAMENTO

A CONGOSTRA

A LAMOSA

COVELO

    Cruceiro situado nun pequeno xardín de buxos e protexido cun enreixado metálico.

     Nace sobre dous chanzos de sección cadrada, o superior coas arestas rebaixadas.

     A súa base aparece profusamente decorada nos seus catro lados por nichos nos que aparecen representadas Eva espida, Adán, Eva ao carón da Árbore da Sabedoría e por último Adán implorando perdón a Deus.

     A continuación o varal de sección cilíndrica con estrías con varias imaxes:
* a da Virxe do Libramento sobre unha peaña coa seguinte inscrición: “Nr. S. LIBRAMENTO”.
* San Bartolomeu pisando ao demo sobre peaña coa seguinte inscrición: “S. BARTOLOME”.

     O capitel, de estilo corintio, posúe caras de anxo nos catro lados.

      A cruz é de sección circular, leñosa, con nós. No anverso podemos ver a imaxe de Cristo crucificado baixo cartela de INRI acompañado dun anxo que recolle o sangue do seu costado.

A Congostra
     A Congostra é un lugar da parroquia da Lamosa, no concello pontevedrés de Covelo, na comarca da Paradanta.

Comarca da Paradanta
      A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra. A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente. 

      Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020. 

 

MAPA

 

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA