ANTIGUA PAPELERA DE RIOBÓ - A MOTA - A BARREIRA - A ESTRADA

ANTIGUA PAPELERA DE RIOBÓ

A MOTA

A BARREIRA

A ESTRADA

     O conxunto da Papeleira de Riobó está formado por varias edificacións. 

     Cada unha tiña usos concretos como o de branqueo, secado, almacén de trapos ou mesmo muíño fariñeiro.

     Ademais, o edificio principal principal estaba dedicado a oficinas, contador, sala de cilindros, secadoiros ao vapor e ao aire e depósitos para as pastas de papel. Trátase dunha gran construción de cantaría que consta de baixo, tres alturas e faiado.

     Posúe planta rectangular duns 25 metros de longo por 12 de ancho e tiña cuberta a dúas augas.

     Coñecida tamén como “Fábrica da Barreira” ou “da Ulla”, o comezo de produción de papel remóntase a 1741 da man de Andrés de Silva.

     Tras varios anos sen actividade, Ramón María de Silva retoma o proceso e obtén a consideración de Real Fábrica en 1795. Despois de pertencer á saga dos Silva, no XIX aparece a nome de Ramón Otero Estévez, propietario do veciño Pazo da Mota.

     Tralo falecemento dun dos seus herdeiros, Gumersindo Otero, quen dirixía a fábrica desde 1880, a papeleira é vendida, sendo comprada en 1940 polo noiés Ramón López Rodríguez, dono da papeleira de Soutorredondo, en Lousame.

     Dirixida por este e o seu fillo, a fábrica de papel pecharía definitivamente en 1964. Porén, transformaríase primeiro nunha granxa de polos e logo nun criadeiro de troitas.

Con máis cambios de donos, e malia o seu estado de ruína, na actualidade segue acollendo unha piscifactoría.

     Os restos da fábrica atópanse no contorno da desaparecida fortaleza medieval coñecida co nome de “Torre da Barreira”, da que é probable que se reutilizaran pedras.

VIDEO

MAPA

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

ENTROIDO RIBERAO - SANTIAGO DE ARRIBA - CHANTADA

ENTROIDO RIBEIRAO

SANTIAGO DE ARRIBA

CHANTADA

Entroido Ribeirao
     O Entroido Ribeirao celébrase nas parroquias das ribeiras do río Miño, no concello de Chantada. No século XX facíase en Vilaúxe, Líncora, Nogueira de Miño e Santiago de Arriba. Nas primeiras décadas do século XXI só se mantén en Santiago de Arriba, organizado pola Asociación Entroido Ribeirao.

     Outras manifestacións semellantes tiñan lugar en Ribeiras de Miño, parroquia do concello de Pantón situada na ribeira oposta do Miño. Tendo paralelismos cos entroidos rurais de Salcedo (A Pobra do Brollón) e da Provincia de Ourense (O Bolo, Verín, Xinzo de Limia ou Laza).

     O tempo do Entroido comeza co domingo lambedoiro, segue o domingo corredoiro, e o domingo de Entroido, rematando co luns e martes de Entroido, co testamento, antes da desaparición da máscara.

     Nos personaxes destaca o volante, vestido con faixas alternas de cores, amarelas e vermellas, e cun cinto que leva penduradas dúas ducias de campaíñas do gando. Na cabeza leva o pucho, unha estrutura cuberta de cintas e flores de papel, entre as que se coloca unha boneca. Acompañan o volante o peliqueiro, o meco e o maragato, personaxes descoidados na vestimenta, que tratan de protexer e abrir o camiño do volante.

     No Entroido da ribeira tamén se representan pequenas pezas teatrais, coñecidas como oficios, obras satíricas realizadas polos propios veciños da ribeira.

Santiago de Arriba
     Santiago de Arriba é unha parroquia do concello de Chantada na provincia de Lugo. No ano 2011 tiña 57 habitantes distribuídos en 2,96 km², segundo datos do INE e do IGE, deles 30 eran homes e 27 eran mulleres. 

     En 2007 tiña 76 habitantes, deles 40 eran homes e 36 eran mulleres, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 90 habitantes.

Patrimonio
    Igrexa de Santiago de Arriba, do último cuarto do século XVIII.

Lugares de Santiago de Arriba
     Arriba, Bacelares, Guxeva, A Igrexa, O Pedroso, A Proba, O Reguengo, Vilar de Outeiro, Vilar do Mato, Viñás

Chantada
     Chantada (do latín plantatam, en alusión a unha pedra chantada no chan. Hai topónimos parecidos como Chanto ou Chanteiro) é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca de Chantada e á Ribeira Sacra. 

     Segundo o IGE no ano 2017 tiña 8.371 habitantes (8.897 no 2011,8.951 no 2010,9.249 no 2006, 9.366 no 2005, 9.463 no 2004, 9.650 no 2003). O seu xentilicio é  «chantadino» ou «chantadés».

Xeografía
     O concello de Chantada ten unha superficie de 176,7 km², e está situado no suroeste da provincia de Lugo, sendo a capital do partido xudicial que leva o seu mesmo nome. Linda ao norte con Taboada, ao sur con Carballedo, ao leste co Saviñao e Pantón, e ao oeste co concello de Rodeiro, na provincia de Pontevedra.

     O seu cumio máis alto é o monte Faro (1.187 m). Outras altitudes importantes son o monte Sabadón (679 m), San Sebastián (745 m), Santa Rosa (586 m), Penedo de Riba da Zanca (750 m) e Igrexa (575 m).

     A zona está atravesada polo río Miño, no que se construíu o encoro de Belesar. Outros cursos importantes son o río Asma e o río Enviande.

     No concello hai restos dos poboados castrexos de Líncora, Centulle, San Sebastián, Nogueira e Castro Candaz. Con todo, queda a disposición defensiva dos mesmos nos lugares nos que posteriormente foron construídos o mosteiro de San Salvador de Asma, a fortaleza de Paderne, a Torre de Arcos, a Torre de Pereira, a Torre de Quinteliña, a Torre de Teixeiro, a Torre de Vilaúxe e a Torre de Merlán.

Patrimonio
     No concello hai varios monumentos declarados Ben de Interese Cultural: A igrexa de Santa María de Pesqueiras (RI-51-0001222) foi recoñecida como tal o 6 de outubro de 1950. 

 

     A Torre de Pacio (RI-51-0008892), a Torre de Arcos (RI-51-0008893), a Torre de Vilar de Eiriz (RI-51-0008894), a Fortaleza de Pereira (RI-51-0008895) e a Torre de Vilaúxe (RI-51-0008896) recibiron esta declaración o 17 de outubro de 1994.

     As sepulturas antropomorfas de Fornas están na parroquia de San Cristovo de Fornas, na parte superior dunha gran peneda. Teñen 2 m de longo e entre 1 e 0,6 de ancho. Arredor das sepulturas hai un canto labrado, moi desgastado, para colocar unha tapa. Xa aparecen mencionadas no documento de fundación da capela de Santa Xertrude, de 1607, construída onde está a actual igrexa parroquial de Fornas.

     O castro de Centulle está na parroquia de San Xurxo de Asma, e atópase en mal estado de conservación. Nel construíuse o santuario da Nosa Señora de Fátima, e o territorio anexo está destinado a uso agrícola. Pénsase que tiña unha configuración do modelo espiral, con dous corpos posuíndo tramos de tres. No recinto atopáronse restos de vaixela e de muíños de man. Diversas hipóteses defenden que aquí estaba a fortaleza dos Circa, arrasada polos normandos e máis tarde pertencente á casa de Altamira.

  

     O castro San Amaro está na parroquia de San Xián de Mato, e está en mal estado de conservación. Nel foi construída unha capela, que lle deu o nome no pasado (actualmente dedicada a San Lucas).

     O castro de Abeleda está na aba da serra do Faro, preto xa do concello de Carballedo, xunto á lugar de Abeleda (A Grade). Nel atopouse un torque de ouro, conservado no Museo de Pontevedra. Nun lugar próximo apareceu un poboado romano, do que apareceron varias paredes e un cofre con moedas romanas.

     No castro de San Pedro de Líncora aprécianse restos de dous poboados anexos, pero con diferenzas estruturais. Un estaba pegado á antiga igrexa parroquial, trasladada a comezos do século XIX. O outro era máis pequeno.

Castro Candaz
      O castro Candaz atópase xeralmente anegado polo río Miño trala construción do encoro de Belesar. Non se atopa en bo estado de conservación por este factor e porque os terreos foron ocupados para o cultivo da vide.

     Está situado nun lugar estratéxico do paso do río, con pouca visibilidade e lonxe de núcleos de poboación, nun outeiro xunto á desembocadura do río da Lama e do río Enviande. No acceso ao recinto hai tres chairas que fan de defensa natural. O recinto estaba amurallado.

Castro de San Sebastián
     Está situado na parroquia de San Salvador de Asma, nun outeiro a 745 m de altitude. Na idade media foi construída no lugar unha ermida (que dá nome ao recinto), da que quedan algúns restos. Na actualidade o lugar está cuberto por vexetación baixa.

     Foi estudado por Manuel Formoso Lamas a comezos do século XX, quen defendía a posibilidade de que este castro fose a residencia dos xefes brigancios, acollendo tamén a un gran número de habitantes.

     O poboado estaba rodeado por unha muralla duns 4 m de grosor, de forma irregular pero similar a unha circunferencia. Na zona sur e oeste había un foxo de 6 m de profundidade e uns 8,5 de ancho, e un contrafoxo de 5 m de lonxitude. Na zona leste había outra muralla de 2,2 m de alto e 3,3 m de ancho. No castro atopáronse dous muíños de man, varios anacos de escoura de ferro e dúas láminas de cobre.

Parroquias de Chantada    
Adá (Santa Baia), Arcos (Santa María), Argozón (San Vicente), Belesar (San Bartolomeu), Bermún (Santa María), Brigos (San Salvador), Camporramiro (Santa María), Chantada (Santa Mariña), Esmeriz (Santa Mariña), Esmoriz (San Xillao), Fornas (San Cristovo), A Grade (San Vicente) | A Laxe (San Xoán), Líncora (San Pedro), Mariz (San Martiño), O Mato (San Xillao), Merlán (San Tomé), O Monte (San Miguel), Mouricios (San Cristovo), Muradelle (San Paio), Nogueira de Miño (Santa María), Pedrafita (Santa Baia), Pereira (San Mamede), Pesqueiras (Santa María), Requeixo (Santiago), Sabadelle (Santa María), San Fiz de Asma (San Fiz), San Pedro de Viana (San Pedro), San Salvador de Asma (San Salvador), San Xurxo de Asma (San Xurxo), Santa Cruz de Viana (Santa Cruz), Santa Uxía de Asma (Santa Uxía), Santiago de Arriba (Santiago), A Sariña (San Vicente), Veiga (San Xoán), Vilaúxe (San Salvador)

VIDEO

VIDEO 

MAPA 

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

XOAN ARCO DA VELLA

NEVEIRO DOS FRADES - A PARADANTA - A CAÑIZA

 NEVEIRO DOS DOS FRADES

A PARADANTA

A CAÑIZA

      Los neveros situados cerca del antiguo monasterio de A Cañiza almacenaban hielo con fines terapéuticos, de refrigeración y de conservación de alimentos

     La nieve y el hielo eran conservantes apreciados ya desde el Imperio romano, cuando se idearon los primeros almacenes para poder usarlos fuera de la época invernal. En Galicia estas construcciones, los neveros, se extendieron en la Edad Media y monjes como los del antiguo monasterio cisterciense de Santa María de A Franqueira, en el municipio de A Cañiza, hicieron uso de estos refrigeradores.

     Los monjes cistercienses de A Franqueira conocían bien las propiedades de la nieve y el hielo para usarlos con fines terapéuticos y mantener frescos los alimentos.  

   
     Además sabían también de la posibilidad de conservarlos mediante su almacenamiento en neveros, con unas condiciones de temperatura adecuadas, y construyeron al menos dos de éstos, el de Os Frades y el de Petán, además de disponer de la poza de Deva para su servicio.

      Los antiguos neveros están ligados tradicionalmente a los monasterios medievales gallegos como éste de A Franqueira, cuyo origen es desconocido. El primer testimonio de la existencia del cenobio data de 1063, cuando, según una referencia del padre Jerónimo Ávalos transmitida por Hipólito de Sá, el rey Fernando I hace una donación a su abad y a los monjes. Su consolidación llegaría en el siglo XIV. La iglesia, único elemento del complejo monástico que se conserva, se levantó en torno al año 1343, fecha que figura en el dintel del tímpano que preside la fachada principal del templo. El de A Franqueira fue el único monasterio de Galicia que se integró en la orden cisterciense en el Medievo.

     Los monjes buscaban en puntos altos y próximos a regatos los lugares aptos para construir los neveros, que además debían estar ubicados en sitios bien comunicados para acortar el tiempo de traslado de la nieve y el hielo, el cual se realizaba lógicamente durante la madrugada para aprovechar las bajas temperaturas nocturnas y evitar el calor del sol. La excavación se adentraba en la tierra hasta alcanzar la roca y la estructura se cubría con paja, tejas o piedras. 

     En el fondo de los recipientes, en la mayoría de los casos circulares, se abrían canales para el desagüe del hielo; además las paredes del nevero se forraban con elementos vegetales que funcionaban como aislante térmico. Sobre el fondo se amontonaban capas de nieve de hasta 60 centímetros y se apisonaba el material hasta convertirlo en hielo.

Usos múltiples
     Según las referencias que han llegado hasta nuestros días, el hielo se apilaba y transportaba después de las nevadas. 

 

     En Galicia existe documentación y restos de muchos neveros, como el de A Meda, en Parada de Sil, o el de O Campo do Eirado, en Xunqueira de Espadanedo.

     La historia del cenobio de A Franqueira concluye en 1835, cuando los religiosos lo abandonan a causa de la desamortización de Mendizábal. La iglesia es ahora parroquial y acoge una de las peregrinaciones y devociones más populares de Galicia y el norte de Portugal.

VIDEO

MAPA

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

Fuente: www.turismoriasbaixas.com

XOAN ARCO DA VELLA