sábado, 14 de octubre de 2017

IGREXA DE SAN MIGUEL DO MONTE - CHANTADA

 IGREXA DE SAN MIGUEL DO MONTE
O MONTE
CHANTADA
LUGO


 San Miguel do Monte
     Pequena igrexa sita na freguesía do mesmo nome e que conserva partes de extraordinario valor artístico. 




     A primeira proba documental do templo sitúase no ano de 1240.



     Diversos codios do século XIII reflicten a citada parroquia de San Miguel do Monte; nos mesmos recóllense unha serie de vendas de casais por parte de diversos veciños ó Mosteiro de Oseira, abadía á que San Miguel do monte estaba vinculada. 



     Sobre o titular desta igrexa, argumentar que existen diversos estudios que afirman que o culto a San Miguel foi establecido en Galicia con anterioridade ó século XI. 



     Deste dato pódese inferir que antes da actual igrexa románica (século XII) existiu no lugar outra de maior antigüidade. A edificación está sita a carón do camiño real que ía de Chantada a terras de Camba, moi preto da serra do Faro.



    Tense constancia que da obra románica tan só queda o corpo da nave que posúe teitume de madeira a dúas augas. A peculiaridade desta edificación reside no muro sur da nave. O mesmo presenta unha porta enmarcada por un arco de medio punto con dúas arquivoltas de baquetón. 




     As columnas que sustentan o mencionado arco son dunha soa orde con capiteis con grifóns e bases ocultas. Todo o conxunto engloba baixo de si unha pequena xoia románica sita no tímpano. O mesmo presenta a dúas figuras tocando cadanseu instrumento musical amais dunha danzarina que baila ó son da música interpretada polos seus acompañantes. 



     Os canzorros deste muro son todos historiados; algún deles fai referencia a situacións cotiás en ton metafórico, aspecto tamén observable noutras igrexas da comarca. 



     Deste xeito podemos ollar figuras que representan a fame, a fartura ou a sede. Tamén se pode admirar a outro músico tocando un instrumento. Os canzorros do muro norte son xeométricos exceptuando un que aparece historiado. 



     Polo demais, sábese que a ábsida que hoxe vemos e posterior no tempo, pensándose que a primitiva tivo tramo rectangular e cabeceira en semicírculo a tenor da configuración actual da capela maior con testeiro semicircular.



     Neste templo tamén se localizaron restos de pinturas que parecen estar datadas no século XV. A pía bautismal e dúas de auga bendita que se localizan no interior da edificación, parecen ser da época fundacional da igrexa. 




     Diversas laudas sepulcrais do atrio poden provir de sepulturas prerrománicas.


MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
Fuente: Concello de Chantada
XOAN ARCO DA VELLA

miércoles, 11 de octubre de 2017

IGLESIA DE SANTA MARÍA DE FEÁ - TOÉN

 IGLESIA DE SANTA MARÍA DE FEÁ
FEÁ
TOÉN
OURENSE


Igrexa Parroquial de Santa María de Feá:
     Iglesia románica de finales del siglo XII principios del XIII. Conserva gran parte del edificio románico de planta y ábside rectangular.



     En el interior el arco triunfal es apuntado. En el exterior destaca la puerta lateral de origen románico, los canecillos, entre los cuales hay diferente iconografía. En el testero del ábside destaca el Agnus Dei, con la cruz de traza complicada.



Feá
     Feá es una parroquia gallega del municipio orensano de Toén, y un lugar de dicha parroquia.



Demografía
     Según el nomenclátor de 2015, la parroquia comprende el lugar de Feá y el arrabal de Quenlle. En ese mismo año, la población empadronada en la parroquia era de 94 habitantes, que se repartían de la siguiente manera: 40 en Quenlle y 54 en el lugar de Feá.



Historia
      En el diccionario de Madoz,​ se recoge que la parroquia era una antigua jurisdicción de Pedro de Puga y el monasterio de San Martín Pinario de Santiago de Compostela. En el conocido como nomenclátor de Floridablanca (1789), la parroquia aparece como de señorío secular y eclesiástico con jurisdicción ordinaria de aquellos.



Parroquia eclesiástica
     La correspondiente parroquia eclesiástica está bajo la advocación de santa Marina y se encuadra dentro del arciprestazgo de Ourense Oeste de la diócesis de Orense.



Patrimonio cultural
     Según el catálogo del plan general de ordenación municipal de Toén, forman parte del patrimonio cultural del municipio los siguientes elementos situados dentro del término parroquial: dentro de la arquitectura religiosa, la iglesia de Santa María y una capilla en ruinas; como elemento etnográfico, un cruceiro; y dentro de los yacimientos arqueológicos, el de Porto de Cima.



Toén
     Toén es un municipio de la provincia de Ourense en Galicia que pertenece a la Comarca de Ourense.



Geografía física
     E término municipal de Toén está constituido por 41 núcleos de población agrupados en ocho parroquias: Toén, Moreiras, Mugares, Alongos, Trelle, Xestosa, Feá y Puga. Limita con los ayuntamientos de Barbadás por el este; al norte el Río Miño lo separa del municipio de Orense; al sur con el municipio de Cartelle y por el oeste limita con Castrelo de Miño.



     Las zonas de mayor altitud se sitúan en la franja sur y en la franja este, pero aun así no existen cimas muy elevadas, puesto que casi no se superan los 600 metros. Las tierras del norte, oeste y centro del municipio forman el extenso valle del Río Miño. Este río está embalsado en el embalse de Castrelo de Miño y los demás ríos, el Regato de Puga, el Rego de Xestosa , el Rego de Fragoso , el Rego do Anguieiro (Feá)y el regato do Valvon ( Feá) , el regato de Quenlle, el regato de Freixendo vierten sus aguas en el Rió y en la cola del embalse.


     Hay un gran contraste en las temperaturas, bajas en invierno y altas en verano, nieblas persistentes y lluvias escasas (unos 800 mm.).


Demografía
     La población municipal sufrió grandes cambios a lo largo del siglo XX. En 1900 Toén contaba con 3.881 habitantes, alcanzando su máximo poblacional en 1950 (4.369). La proximidad con la capital de la provincia freno en cierta medida una emigración masiva como ocurrió en otros municipios. Sin embargo este hecho no impidió un descenso paulatino de la población desde 1950 hasta nuestros días.



Economía
     El cultivo de la vid (sólo en Freixendo, Alongos, Quenlle, Feá, Puga, A Eirexa de Puga y Reboreda) fue introducido en la zona por los romanos, que llegaron hace dos mil años atraídos por el oro del río Miño y los manantiales de aguas termales. Las primeras citas documentales que definen la zona como región diferenciada de producción de vino datan del año 928. Más tarde, en los siglos XV y XVI, y gracias en buen parte al Camino de Santiago, el vino de la comarca era exportado a varios países europeos donde su calidad era muy apreciada. En 1932 se reconoció la Denominación de Origen Ribeiro, lo que la convierte en una de las más antiguas de España, pero el cambio de rumbo hacia una viticultura autóctona y de calidad comenzó a partir de su proclamación como Denominación de Origen Diferenciada en 1976.



     Los productos más abundantes son la vid en el valle y la patata y el centeno en el interior, pero la mayor parte de las tierras están marcadas por la masa forestal, sobre todo por los matorrales. El sector agrario en Toén gira fundamentalmente en torno a la producción vinícola . La superficie dedicada a este cultivo es del orden del 53% de la superficie total cultivada. Las parroquias de Alongos, Feá y Puga , pertenecen a la D.O. Ribeiro, siendo una de las zonas de mayor producción de caldos autóctonos.


     En relación con las actividades industriales destaca la existencia de varias canteras de piedra de mucha importancia en el tercio norte del municipio y en concreto en torno a los núcleos de Mugares, Puga y Feá( en Fea es una planta de procesado, la cual contamina el medio en cuanto a polución y acústica, provocando desequilibrios vecinales).

MAPA
SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube


XOAN ARCO DA VELLA

PETO DE TROANS - TROANS - CUNTIS

 PETO DE TROANS
TROANS
CUNTIS


Petos de Ánimas
     Los petos de ánimas son una de las manifestaciones materiales del culto a los muertos, de la devoción de las ánimas; no deja de hablarnos de las ideas muy profundas en la mentalidad gallega sobre la vida y la muerte.



     Afirman los historiadores y etnógrafos que el peto de ánimas surge después del siglo XVI, en la situación político-religiosa de la Contrarreforma, es entonces cuando aparece la idea del Purgatorio.



     Según Castelao: “A nova devoción suprímeo a idea de castigo eterno”.



     A mediados del siglo XVII, Galicia ya había dejado de pensar en el Infierno para que se entregue de lleno la idea del Purgatorio, del que sus muertos queridos podían salvarse a fuerza de oraciones y buenas obras.



     La finalidad de estos elementos populares es la de ofrecer ofrendas de todo tipo (flores, cera, patatas, maíz, pan, aceite ...), a las ánimas que no encuentran descanso en el Purgatorio, para que alcancen la felicidad en el Cielo; una vez liberadas intercederán por quien hizo la ofrenda, y daban dinero para que el cura lo administrara y dijera misas por los difuntos.



     Los retablos de las ánimas, los petos en que se pide la limosna durante la misa y las obras de cantería son manifestaciones de culto a las ánimas.



     El estilo artístico , de cantería se define como "popular"; los devotos conocían perfectamente las formas y colores que querían y no le pedían al cantero artesano otra cosa que hacer la obra encargada con su mejor habilidad.



Los petos unen arquitectura y escultura, y su estructura se divide en tres partes:
     - Infraestructura arquitectónica básica.
     - Una cavidad que similar a una capillita que ocupa el eje central y superior (buqueira).
     - Una cavidad casi siempre en la base de la capillita, tapada con una lámina de hierro y un agujero para meter las ofrendas (Alxibeira).


MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

SANTUARIO DE AUGAS SANTAS - PANTÓN

 SANTUARIO DE AUGAS SANTAS
AS AUGAS SANTAS
PANTÓN
LUGO


Santuario de Augas Santas
     Reconstruída no século XX, consérvanse restos románicos e góticos. Presenta unha nave de planta rectangular con cuberta a dúas augas. A fachada ten unha porta enmarcada por un arco de medio punto apuntado apoiado sobre xambas, tímpano con mochetas lisas e xambas decoradas; por riba hai unha ventá de arco redondo con doelas irregulares. 



     Tamén ten outras dúas portas con mochetas ornamentadas. Cabido sobre piares de pedra e aleiro con canzorros que representan a distintas figuras. A sancristía está apegada á ábsida. No interior conserva retábulos de estilo neoclásico con imaxes, salientando a da Virxe de Augas Santas. 


     Sobre un pedestal está a venerada imaxe de Santa Lucía. 


     Afamada romaría no segundo domingo de setembro. Nas inmediación atópase a coñecida como Fonte da Virxe, en mal estado de conseración, á que se lle atribúen propiedades curativas. 


     Tamén, formando parte do basamento dun cruceiro moderno que substituíu a outro máis antigo de madeira, pódense ver unhas rochas con cazoletas asociadas, posiblemente, a un antigo rito precristián relacionado coas augas; arredor delas discorre a procesión.


Pantón
      O concello de Pantón está situado no sur da provincia de Lugo, na denominada Ribeira Sacra Lucense. 



     Os seus límites veñen marcados  polos ríos Miño, Cabe e Sil que a converten na  "Mesopotamia" galega.


     A súa extensión territorial é de 146 quilómetros cadrados, ocupados polas vinteseis parroquias, que suman un total de douscentos vinte núcleos de poboación na que se asentan uns 2.600 habitantes.



     A capitalidade da zona está centrada na vila de O Castro  de Ferreira, que conta cuns 700 habitantes, agrupados en torno á N-120,  a arteria de comunicación da zona, e na Praza do Concello, lugar onde se desenvolve a vida pública e municipal.



Parroquias
Acedre, San Román: 

     A Abelaira, Acedre, As Adegas, Budián, Cima de Vila, O Cotillón, A Oseira, San Román. 
Atán, Santo Estevo: 
     Albarde, Cabo de Vila, Cima de Atán, Freán, Pesqueiras, Prado, Reiriz, Salgueiros, Segade, Seoane, Souto.
Cangas, San Fiz: 

     A Arribada, Guende, A Lama, A Martiñal, O Outeiro, San Fiz, Sernande, Serode.


 
Cangas, Santiago: 
     Aúde, O Barrio, Cangas, Cima de Vila, Güiande, A Oseira, Outeiro, Pacios, A Panfolía ,  O Pontón, A Tapada, Vilar.


Castillón, San Vicente: 

     A Eiroá, O Bargo, A Casanova, Castrotañe, A Cegoñeira, Cobreiro, A Costa, A Ermida, Galegos, O Mato, O Outeiriño, Pacio, Pereiro, Piñeiro, O Reguengo, Remesar, San Lorenzo, San Vicente, A Serpentiña, A  Vila, Viñás, Virís, A Xesteira.


Castillon, Santiago: 

     Armental, O Barrio, Casdomato, Casgoiñas, Castillón, O Outeiro, Ral, A Veiga, Vilar, Vilarverde.


Deade, San Vicente: 

     A Cal, O Campo das Parras, Campo da Eirexa, Campo de Outeiro, Casdocende, Casebio, Cornide, Maside, As Nogueiras, O Pacio, Souto, Tanquean, Trigas, Vilanova.
Eiré, San Xulián: 

     O Barrio, A Casanova, A Costa, A Estrada, Faramontaos, Ferreiroá , Freixedo, Guítara, A Morá, Mosteiro, Nadal, Pedragude, Rodiz, San Xulián, A Santa Mariña.
Espasantes, Santo Estevo: 

     Barreal, A Cal, A Carballeira, A Casanova, A Famulia, O Fontao, A Granxa, A Lama do Río, A Lama, As Laxes, Pacios, A Quintá, Rousa, Sabaraz, O Souto, Vilaxilde.


 
Ferreira, Santa María: 
     Basillao, As Bouzas, A Capa, Os Castriños, O Castro de Ferreira, O Curro, A Estrada, Goián, A Lavandeira, O Mouro, O Mato, Os Ramos, Santadriao, A Torre, O Valiño, A Vila da Carreira, A Vila do Souto.
Frontón, San Xoan:  
     Amorín, A Barca, A Chaira, A Estación, Frontón, Lornís, O Outeiro, Seragude.
Mato, Santo Estevo: 

     Abuíme, Campoverde, Carreixas, Currás, Guimarás, Marrás, Pereiroás, Rial, Santo Estevo, A Torre do Mato.


Mañente, San Mamede: 

     Campelos, Couto, Eireos, A Estrada, A Fonte, Mañente, Outarelo, Pacios, O Pozo, Valado, Varela.


Moreda, San Román: 

     O Barrete, Cabo de Vila, Outeiro, Paderne, Palmelle, Salcedo, San Román, Viñas.

 
Pantón, San Martiño: 

     Augasantas, As Bornogueiras,  Costa, Follés,  Outeiro, Pantón de Abaixo, A Regueira,  Regueiro, O Souto, O Verdeal, A Vila, Vilar.


 

Pombeiro, San Vicente: 
     Amandi, Barreiro, O Barrio, Bazal, O Cancelo, Cascaxide, Cascortés, Cibrisqueiros, Mación, Moredo, Outeiro, Penaveada, A Piuca, A Presa, O Priorato, O Regueiro, Ribas de Sil, San Cosmede, San Pedro, O Souto, Telleiros, A Torre de Vilamirón, O Torrón, A Touza, Vilamirón.
Ribeiras de Miño, San André: 
     O Bacelo, O Barreal, O Cabo da Aldea, O Campo, O Carballedo, O Carballo, O Cruceiro, O Ferroño, Porcís, Portabade, Ribela, O Xogo da Bola.
Següín, Santo André: 

     Següín, Vilafiz.


Serode, San Xulián: 

     Briallos, A Lama, Outeiro, Quintá, A Vila do Mato.
Sios, San Martiño: 

     Campelos, Fontepedre, A Lama, Outeiro, A Pena, Siós de Abaixo.
Toiriz, Santa María: 

     O Carme, O Castelalbo, Corvás, A Estrada, Frenzas, A Hedra, A Igrexa, Loureiro, O Outeiro, Pacios, A Pena, A Pousa, O Pumar, Saa, Souto, Souto de Xelo, Vilanova. Toiriz, Santalla: A Alfándiga, O Barrio, Cacerille, O Carme, O Cotelo, Docil, Matelas, O Mato, A Regueira, Santalla, Trasulfe, Vilar.


 

Toldaos, San Xoán: 
     Toldaos de Abaixo, Toldaos de Arriba
Tribás, San Martiño: 

     Albaredo, Fontao, A Porta, Pumar, Tribás.
Vilamelle, San Cibro: 

     O Campo, A Casa Alta, O Castro, Floxón, O Lugar, O Mato, O Outeiro, A Pena, O Souto, Vilamelle.
Vilar de Ortelle, Santiago: 

     Areas, O Batán, Casanova, Eirexe, Lagariza, Marce, A Míllara, A Morá, Outeiro, Rachelo, Ramos, Rubiás, San Romau, Valboa, Vilar, Maiorga. 

MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
Fuentes: Patrimonio galego 
Concello de Pantón
XOAN ARCO DA VELLA