IGREXA DE SANTA MARÍA DE DOZÓN - DOZÓN

 IGREXA DE SANTA MARÍA DE DOZÓN

DOZÓN

 Dozón
     Santa María de Dozón é unha parroquia que se localiza no leste do concello de Dozón. 

     Segundo o padrón municipal de 2012 tiña 214 habitantes (107 mulleres e 107 homes), distribuídos en 12 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 369 habitantes.

Historia
     Santa María de Dozón integrou en 1890 a antiga parroquia de San Pedro do Mosteiro que foi suprimida no plan de arranxo da diocese lucense.

Patrimonio histórico
     Nesta parroquia, no lugar do Mosteiro, está situada a Igrexa de San Pedro de Vilanova de Dozón.  

Dozón
     Dozón é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca do Deza. Segundo o IGE en 2015 tiña 1174 habitantes.

Xeografía
      O concello está situado no nordeste da provincia de Pontevedra. Limita ao noroeste con Lalín, ao nordeste con Rodeiro, e ao sur co Irixo e Piñor (provincia de Ourense).

      Con 75 km², é o municipio máis pequeno da comarca do Deza. Ten 8 parroquias e 54 aldeas, sendo a capital O Castro.

       Está situado nas terras altas do val do río Deza, na vertente Oeste da Dorsal Occidental Galega, nos contrafortes das serras do Faro e dos montes do Testeiro, a altitude media é superior os 740 m. 

     O teito do concello constitúeo a Pena de Francia, de 914 m. Tamén destacan os montes Cubelos (833 m) e A Gándara (870 m), estas elevacións forman a divisoria das augas das concas do Miño e do Ulla, e Coto da Lebre (770 m).

      Neses montes nacen diversos ríos e regatos, que conforman unha extensa rede fluvial. O río Asneiro, tamén chamado Dozón, nace nas proximidades da Pena de Francia. 

     Dá nome á zona, e é popularmente coñecido coma Deza debido a un erro ortográfico na cartografía do século XIX.

Comarca de Deza
     A comarca de Deza é unha comarca da provincia de Pontevedra e a súa capital é Lalín. Pertencen a ela os concellos de Agolada, Dozón, Lalín, Rodeiro, Silleda e Vila de Cruces. 

       A súa poboación é de máis de 40.000 habitantes. O Deza coincide coa antiga comarca de País do Deza, isto é, as xurisdicións de Deza, Camba, Dozón, Trasdeza, Carbia e Valquireza.

Xeografía
       SituaciónA comarca de Deza vén coincidir co centro xeográfico de Galicia. 

      Limita ao norte coas comarcas coruñesas de Santiago, Arzúa e Terra de Melide, ao sur coa do Carballiño (Ourense), ao leste coas de Ulloa e Chantada (Lugo) e ao oeste coa de Tabeirós-Terra de Montes. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

CRUCEIRO DO ADRO - XUNQUEIRA DE AMBIA

 CRUCEIRO DO ADRO

XUNQUEIRA DE AMBIA

      Esquinado no adro da colexiata de Sta María a Real de Xunqueira de Ambía, temos este cruceiro de S.XVI.

    Cruceiro barroco con dous chanzos sobre os que asenta base cadrada decorada, da que sae un varal cilíndrico e acanalado verticalmente, con coroa de espiñas na base, no centro e na cima.

    Cruz con Cristo e Virxe da Piedade, con discos coas imaxes dos evanxelistas nos extremos.

     Forma parte do conxunto declarado monumento histórico artístico en 1931.

Comarca de Allariz
       A comarca de Allariz - Maceda é unha comarca galega situada na provincia de Ourense que linda ao leste coa comarca de Ourense, ao oeste coa comarca da Terra de Caldelas, ao sur coa comarca da Limia e ao sueste coa comarca da Terra de Celanova. A súa capital é Allariz.

Pertencen á comarca de Allariz - Maceda os seguintes concellos: 

      Allariz, Baños de Molgas, Maceda, Paderne de Allariz, Xunqueira de Ambía e Xunqueira de Espadanedo.

MAPA

 

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

IGREXA DE SANTA MARÍA DE VILAESCURA - VILAESCURA - SOBER

 IGREXA DE SANTA MARÍA

VILAESCURA

SOBER

 Igrexa de Santa María de Vilaescura

       Igrexa que pertenceu á orde do Tempero. Na actualidade é un edificio do século XVIII cunha nave rectangular con cuberta a dúas augas e sancristía pegada ao alzado norte do presbiterio.

      No lado esquerdo da nave hai un pórtico cuberto no frontal e, a o longo do muro norte, con soportes de columnas con capiteis decorados sobre columnas.

      A fachada remata con espadana máis recente con dous vans e rematado con pináculos, leva balaustrada non decorativa. 

     Os muros son de cantaría e o pavimento de pezas graníticas. No seu interior destaca un retablo maior rococó, seguramente dun taller monfortino.

     Na súa sancristía gárdase un talle gótico de Santa María co Neno sobre o seu regazo. Está en posición sedente, de tradición románica, as cabezas foron substituídas en época posterior.

Comarca de Terra de Lemos
      Terra de Lemos é unha comarca galega situada ó sur da provincia de Lugo cuxa capital é Monforte de Lemos, que tamén é o concello máis poboado da comarca.

     A maioría da superficie (toda agás o concello de Bóveda) forma parte da Ribeira Sacra, da que Monforte tamén é a súa capital.

Pertencen á comarca de Terra de Lemos os seguintes concellos:
      Bóveda, Monforte de Lemos, Pantón, A Pobra do Brollón, O Saviñao e Sober.

      A comarca linda ó norte coa comarca de Sarria, ó oeste coa comarca de Chantada, ó leste coa comarca de Quiroga e, ó sur coas comarcas ourensás de Ourense e Terra de Caldelas. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

IGREXA DE SAN VITOIRO DA MEZQUITA - SAN VITOIRO - ALLARIZ

 IGREXA DE SAN VITOIRO DA MEZQUITA

SAN VITOIRO

ALLARIZ

 San Vitoiro
      San Vitoiro é un lugar da parroquia de San Vitoiro da Mezquita, no concello ourensán de Allariz, na comarca de Allariz - Maceda. 

      Segundo o IGE, en 2022 tiña 105 habitantes (44 homes e 61 mulleres).

San Vitoiro da Mezquita
     San Vitoiro da Mezquita é unha parroquia que se localiza no norte do concello de Allariz. Segundo o IGE en 2015 tiña 145 habitantes (68 homes e 77 mulleres) distribuídos en sete entidades de poboación.

    Os sete lugares desta parroquia civil xunto co lugar de Celeiros (San Vitoiro da Mezquita, A Merca), forman a parroquia eclesiástica de San Vitoiro da Mezquita do arciprestado de Allariz da diocese de Ourense.

Lugares de San Vitoiro da Mezquita
     Celeiros, Condes, A Coruxeira, As Cruces, A Pedreira, San Vitoiro As Tabernas

Comarca de Allariz - Maceda
     A comarca de Allariz - Maceda é unha comarca galega situada na provincia de Ourense que linda ao leste coa comarca de Ourense, ao oeste coa comarca da Terra de Caldelas, ao sur coa comarca da Limia e ao sueste coa comarca da Terra de Celanova. A súa capital é Allariz.

      Pertencen á comarca de Allariz - Maceda os seguintes concellos: Allariz, Baños de Molgas, Maceda, Paderne de Allariz, Xunqueira de Ambía e Xunqueira de Espadanedo.

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

IGREXA DE SAN BREIXO DE ARCOS - ARCOS - PONTEAREAS

 IGREXA DE SAN BREIXO DE ARCOS

ARCOS

PONTEAREAS

 Arcos
      San Breixo de Arcos é unha parroquia que se localiza no concello de Ponteareas. 

     Segundo o IGE, en 2022 tiña 848 habitantes (238 homes e 246 mulleres), distribuídos en 11 entidades de poboación, o que supón un lixeiro aumento en relación ao ano 2004 cando tiña 445 habitantes.

Xentilicio
     O seu xentilicio é arcoso.

Historia
     En 991 foi doada polo rei Vermudo II á Igrexa compostelá. 

      Nela existiu un mosteiro de cabaleiros templarios. 

    En 1377 o bispo tudense Juan de Castro entregoulle á súa igrexa varias terras, algunhas situadas nesta parroquia, para que puidesen ter capeláns.

Patrimonio
      A igrexa parroquial de San Breixo de Arcos data de 1762, pero sufriu diversas ampliacións posteriores. 

      No lugar da Serra hai unha pequena ermida dedicada á Virxe das Angustias, construída en 1684 e ampliada séculos despois.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

 

 

MUIÑO DA PONTE - AS LAXAS - RÍO XABRIÑA - PARAÑOS - COVELO

 MUIÑO DA PONTE

AS LAXAS

RÍO XABRIÑA

PARAÑOS

COVELO

 Paraños
       Está situado a ámbolos dous lados da Nacional -120 e nela atópase o acceso á autovía Rías Baixas . 

     Tamén se atopa o acceso principal por estrada ao resto do municipio.

      Podemos atopar diversas manifestacións do patrimonio artístico e etnográfico: O cruceiro, petos de ánimas , un pombal circular, a igrexa do século XVIII, diversos hórreos realizados integramente en pedra e restos de útiles e lugares usados polos cereiros , son algunhas delas.

      Recentemente foi rehabilitada unha antiga casa de labranza para construír a casa de cultura onde se realizan diversas actividades ao longo do ano e funcionando ademais como axencia de lectura. 

      Para a práctica deportiva disponse dun campo de fútbol e unha pista de usos múltiples.

      Os seus barrios e lugares son: Os Condes, Cotarel , Ás Laxas, A Margarida , Ás Medelas , Moeiros , Picoto , Portocortiñas , O Quinteiro , O Roupeiro .

Comarca da Paradanta
      A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra. 

      A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente. Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. 

      Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020.

MAPA 

 

Fuente: Concello de Covelo

XOAN ARCO DA VELLA