CETARIA DA REDONDA OU LAXE DO CAN - A GUARDA

 CETARIA DA REDONDA OU LAXE DO CAN

A GUARDA

Ruta das Cetarias
      Importante parte da historia mariñeira que aínda se conserva nas rochas do mar.

      Esta ruta peonil comeza a 500 metros ao sur do porto e continúa cara ao norte pola costa ata case o límite municipal co Rosal.

      Ao longo desta ruta de 4,6 km, podese coñecer os restos de 4 cetarias que aínda se conservan.

      As Cetarias son viveiros, vellas construcións de pedra na marxe intermareal para manter o marisco vivo para a venda posterior.

Datan do final do s. XIX e deixaron de usar nos anos 70 do s. XX.

    A Guarda adquiriu un prestixio destacado por un marisco de gran calidade este recoñecemento evolucionou na aparición dunha interesante cociña na que destacan os produtos do mar.

VIDEO

MAPA 

 

Fuente: Web Turismo de A Guarda

XOAN ARCO DA VELLA

 

CAPELA DE SANTIAGO - BARRIO LAXIÑA - COVELO

 CAPELA DE SANTIAGO

BARRIO LAXIÑA

COVELO

 Santiago de Covelo
     Santiago de Covelo é unha parroquia que se localiza no sur do concello de Covelo na comarca da Paradanta.

     Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 599 habitantes (309 mulleres e 290 homes), distribuídos en 9 entidades de poboación, o que supón un aumento en relación ao ano 1999 cando tiña 565 habitantes.

     Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 494 habitantes, sendo 255 homes e 239 mulleres.

      O seu monte veciñal foi recoñecido pola ONU en 2017 como exemplo de conservación e de xestión participada.

Lugares de Santiago de Covelo
      Carballeda, O Carrizó, O Castro, O Costal, Coveliño, A Ermida, Fontán, O Mangón, Pedregal, Os Piñeiros, Santiago de Covelo

Comarca da Paradanta
      A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra. 

      A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente.

      Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. 

      Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

 

LAGAR DE CERA DA CONGOSTRA - A CONGOSTRA - A LAMOSA - COVELO

 LAGAR DE CERA DA CONGOSTRA

A CONGOSTRA

A LAMOSA

COVELO

O Lagar da cera
     Este antigo lagar de cera está feito a base de perpiaño granítico e cachotería, de planta rectangular.

     No interior aínda se conservan as tres pías de pedra onde se separaba a cera do resto das impurezas, a viga de madeira e o taco de prensar a caera feito en pedra (o único feito en pedra que se coñece ata o momento).

     Ao seu carón, e pegado a un dos seus muros, podemos ver unha edificación adxectiva de menor tamaño, que posiblemente funcionara de almacén.

     Próximo ao lagar podemos ver tamén a Cruz cuberta da Congostra

Curadoiros  ou eiras da cera
     Os curadoiros ou eiras da cera son espazos arquitectónicos ao aire libre, cubertos con lousas de pedra e que adoitan formas diversas, podendo estar a rentes do chan ou elevados.

     Normalmente están orientados cara ao sur, sen ningún obstáculo que produza sombra para favorecer o mellor aproveitamento da insolación.

     Son estruturas rectangulares, compostas por grandes lousas de granito, traballadas pola cara visíbel cunha leve inclinación.

      Conforman un empedrado perfecto e moi ben traballado que remata en todo o seu perímetro, nunha sorte de bordo feito en pedra elevado sobre a superficie da eira. Estes curadoiros poden chegar a ter unha superficie de 132 m2.

     Usábanse para branquear a cera ao sol (que era estendida sobre a súa superficie durante varios días). 

     Con este proceso conseguíase que o efecto fotoquímico da radiación solar tornase a cera amarela en branca (chamada popularmente “cera esperma”). 

 VIDEO

MAPA

 

 Fuentes: Web Patrimonio Galego

Comunidade de Montes de Paraños

XOAN ARCO DA VELLA

CRUCEIRO DO CALVARIO - O CALVARIO - TABAGÓN - O ROSAL

 CRUCEIRO DE O CALVARIO

O CALVARIO

TABAGÓN

O ROSAL

     Cruceiro que nace sobre tres chanzos con cornixa. 

     A súa base de sección cuadrangular soporta a un varal acanalado.

     O capitel cadrado e de estilo xónico, con volutas e revelos de catro cabezas.

 

     O conxunto remata nunha cruz cadrada no que aparecen as imaxes de Cristo crucificado baixo cartela de INRI no anverso, e a Virxe en oración e sobre unha peaña.

 

Comarca do Baixo Miño
     A comarca do Baixo Miño é unha comarca galega situada no suroeste da provincia de Pontevedra e a súa capital é Tui.

     Pertencen a ela os concellosda Guarda, Oia, O Rosal, Tomiño e Tui.

Xeografía
      A comarca do Baixo Miño localízase co océano Atlántico ao oeste e o río Miño ao sueste que lle serve de fronteira natural con Portugal, até a súa desembocadura na Guarda, onde forma un amplo esteiro de importancia ornitolóxica. 

 MAPA 

 

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

CRUCEIRO CALVARIO DA PORTELA - A PORTELA - TABAGÓN - O ROSAL

 CRUCEIRO CALVARIO DA PORTELA

A PORTELA

TABAGÓN

O ROSAL

     Este cruceiro, deseñado e proxectado polo pontevedrés Agustín Portela no ano 1957, nace sobre tres chanzos cadrados.

     A súa base de arestas rebaixadas soporta un varal de sección octogonal no que podemos ver a imaxe de Verónica vendo ó norte sobre unha peaña.

     O seu capitel posúe unha decoración de catros anxos nas súas catro caras.

     O conxunto remata cun curioso Calvario. 

     Na parte central aparece a cruz de maior tamaño, chafranada e na que aparece a imaxe de Cristo crucificado baixo cartela de INRI no anverso e a Virxe co Neno no colo no reverso. 

     As cruces laterais, de menor tamaño, corresponden a do Bo Ladrón (Dimas) e do Mal Ladrón (Xestas), coas imaxescorrespondentes.  

               

MAPA

 

 Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

PETO EN AS MEDELAS - AS MEDELAS - PARAÑOS - COVELO

 PETO EN AS MEDELAS

AS MEDELAS

PARAÑOS

COVELO

     Os petos de ánimas, os cruceiros e os hórreos son os tres referentes do que poderiamos chamar os monumentos de arte menor da arquitectura rural de Galicia.

     Para a arte maior deixamos as igrexas, muiños, pazos e outras construcións de carácter civil ou militar como torreóns, murallas, etc.

     Polos montes e vales do sur de Galicia e do norte de Portugal, topámosnos/topámonos con frecuencia con estas encantadoras expresións da arte rural.

     Hoxe adicámoslle a nosa atención aos petos de ánimas e pequenos monumentos piadosos que ao longo dos séculos, sobre todo a partir do XVII han ir xurdindo en pobos e aldeas.

     Os petos de ánimas son esas pequenas capeliñas que se atopan polo xeral nos camiños e encrucilladas para honrar ás ánimas que esperan a súa liberación no purgatorio en cuxa hucha ou peto depositan os fieis as súas esmolas para financiar as misas que axuden a levalos ao ceo onde, xa na gloria, intercederán polos seus benefactores.

     Estes sinxelos monumentos obra dos canteiros locais, adoitan estar decorados cunha representación das pobres ánimas mergulladas en linguas de lume e en actitude suplicante, cara o seu intercesor que adoita ser un santo, San Antonio, por exemplo, un bispo ou a Virxe do Carmen, entre outros.

     Tamén se atopan, sobre todo en Portugal, construcións deste tipo, pero non adicadas ás ánimas do purgatorio senón a unha devoción en particular, sendo bastantes frecuentes as relacionadas con Cristo cruficado.

     En Fornelos, que significa hornacina en galego, teñen unha dedicada a San Lorenzo.

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA