LAGOA DE PEDRAS MIUDAS
CATOIRA
Recurso hídrico rexistrado como humidal, catalogado co nome de Outeiro da Vila no Inventario de Humidais de Galicia.
A conca que deixou a canteira de Catoira converteu esta contorna nun paradisíaco espazo natural.
Contemplar esta paraxe convértese nun privilexio, xa que é o exemplo máis significativo de como a natureza é capaz de evolucionar e rexenerarse dunha forma tan especial, pois a propia lagoa parece que leva toda a vida nese lugar.
Actualmente atópase practicamente "rodeada" polas escavacións, desmontes e vías de servizo das obras do TAV
Catoira
Catoira é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca de Caldas.
Segundo o padrón municipal (INE 2013) conta con 3.421 habitantes (1.683 homes e 1.738 mulleres).
O seu xentilicio é «catoirense».
Xeografía
O concello, de 29,1 km², abrangue catro parroquias. Limita ao noroeste co río Ulla xa na desembocadura na ría de Arousa, ao nordeste con Valga, ao sueste con Caldas de Reis e ao suroeste con Vilagarcía de Arousa.
O punto de maior altitude é no monte Xiabre (641 m), no límite con Vilagarcía de Arousa e Caldas de Reis. Está comunicada con Pontecesures e Vilagarcía de Arousa a través da PO-550, e co Barbanza (na provincia da Coruña) a través dunha ponte. Na estación de Catoira fan parada algúns trens da liña Vigo-A Coruña.
Historia
O Monte das Mámoas é un conxunto de dúas mámoas do neolítico, situadas na parroquia de Santa Baia de Oeste, descubertas en 1956 por Ramón Sobrino Buhigas. Teñen uns 22 metros de diámetro cada unha, e están orientadas en dirección N-S. No lugar de Cores (de Abalo) foi atopada en 1988 unha hacha do calcolítico., feita con rocha metamórfica puída.
No río Ulla, preto das Torres de Oeste, foron atopadas varias espadas de bronce, conservadas en mans de particulares, no Museo de Pontevedra e no Museo arqueolóxico da Coruña. Esta última ten estoque de bronce con encaixes semicirculares na base. Fáltanlle dúas terceiras partes da empuñadura, conservándose parte dunha das perforacións para un cravo e dous remaches. A folla está moi deteriorada e reducida, con vestixios de finas estrías e dous finos nervios paralelos que se unen no terzo inferior e rematan no pico. Tiña unha lonxitude de 50 cm, cun ancho de 4,5 cm na parte máis grosa.
Da cultura castrexa consérvanse restos do castro de Tarrío, un poboado castrexo situado preto da igrexa de Dimo no que apareceron restos de cerámica. O castro das Torres mostra indicios dunha actividade metalúrxica e comercial importante, pois nel apareceron materiais de importación por vía marítima como ánforas, cerámica campesiña e fragmentos de tradición ibérico- púnica. Río arriba hai restos doutros asentamentos arqueolóxicos relacionados co comercio e as comunicacións.
A zona sufriu as invasións normandas, tendo lugar os principais ataques nos anos 858, 968 e 1016. No segundo deles unha escuadra de cen naves desembarcou en Cabreira dirixíndose cara a Iria Flavia. Na batalla de Fornelos, á beira do río Louro, na que faleceu o bispo compostelán Sisnando.
O rei Afonso V o Nobre doou a illa de Oneste no ano 1024 ó bispo iriense Vistruario para construír unha fortaleza, as Torres de Oeste, co fin de facer fronte aos ataques viquingos. O bispo de Iria Cresconio reformou a fortaleza e mandou tender unha grosa cadea entre as dúas beiras da ría para impedir o paso das naves. Os sucesores de Cresconio, Diego Páez e Diego Xelmírez, seguiron mellorando o recinto, que tomou a súa estrutura definitiva no século XII, quedando composta a fortaleza por sete torres que amurallaban un recinto arrodeado de pantanos.
Xelmírez mandou construír unha capela adicada ao Apóstolo Santiago. A partir do século XV,a fortaleza comeza a súa decadencia, e finalmente no ano 1525 gran parte das construcións foron destruídas.
Turismo
A Romaría Viquinga de Catoira, celebrada o primeiro domingo de agosto, está declarada de festa de interese turístico internacional.
No segundo domingo de xullo celébrase a festa de Santo Antón de Padua, no marco da cal ten lugar a festa da solla de Catoira.
Na parroquia de Dimo celébrase o San Pedro o 29 de xuño.
Na parroquia de San Mamede de Abalo celébranse as festas patronais na última fin de semana de xullo. Na segunda fin de semana de agosto celébrase Santa Eulalia do Oeste.
O concello está irmandado coa vila dinamarquesa de Frederikssund.
Lugares de interese
As Torres de Oeste eran unha antiga fortificación localizada na desembocadura do río Ulla e actualmente neste lugar celébrase agora a Romaría Viquinga.
A lagoa de Pedras Muídas é unha lagoa localizada na parroquia de Catoira.
O miradoiro do Xiabre é un miradoiro situado no cumio do monte co mesmo nome entre o concello de Caldas de Reis.
MAPA
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA
O TREBELLO
AGUASANTAS
CERDEDO COTOBADE
O Trebello
O Trebello é un lugar da parroquia de Aguasantas, no concello pontevedrés de Cerdedo-Cotobade.
Segundo o IGE en 2010 tiña 5 habitantes (2 homes e 3 mulleres), o mesmo número ca en 2007.
Patrimonio
Neste lugar atópase o cruceiro de Trebello, cun oco dun esmoleiro pechado cunha porta de ferro situado no pedestal, e un pequeno reloxo de sol no fuste.
Na mesma praciña hai un peto de ánimas construído na parede dunha casa, que antigamente tiña as figuras de santo Antón, santa Bárbara e santa Tareixa.
Do lugar parte un camiño de pedra cara a Sualomba (A Lama), pasando pola Godela e cruzando o río Barbeira a través da ponte do Peso.
O topónimo posiblemente fai mención a que neste lugar se colocaban trebellos, trampas de ferro para atrapar animais polos pés.
Aguasantas
Santa María de Aguasantas é unha parroquia que se localiza no sur do concello de Cerdedo-Cotobade.
Segundo o IGE no 2010 tiña 326 habitantes (130 homes e 196 mulleres), 26 menos ca en 2007. Dos 28 lugares da parroquia, 15 están habitados.
Patrimonio
A parroquia católica pertence ó arciprestado de Cotobade, da arquidiocese de Santiago de Compostela. A igrexa parroquial é punto de romaría, con culto á Nosa Señora.
Posiblemente o primeiro templo fose románico.
No século XVI comezouse un novo edificio, rematado no XVII. Antigamente celebrábase unha romaría o 8 de setembro.
Conta a tradición, recollida polo padre Solla, que na Idade Media a única igrexa da zona era a da parroquia de Caroi. Un domingo unha cega do lugar das Boliñas ía a misa acompañada dun familiar, e ó pasar a carón dunha fonte, ó pé da casa, lavouse. Ó pasar a auga polos ollos recuperou a vista, e tralo milagre, impulsada por un presentimento, atopou unha imaxe da Virxe entre a maleza. Logo de correrse a voz, os frades do mosteiro de Tenorio promoveron a construción dun novo templo, comprometéndose a ir dar a misa.
Nesta parroquia, no lugar da Pena, naceu o escultor Xosé Cerviño García (1843-1922, autor do cruceiro do Hío) e mais o pai franciscano Andrés Solla García.
Lugares de Aguasantas
Agualta, O Barazal, As Boliñas, Calvelle, O Campo, O Campodanta, A Casa Grande, O Casal, O Castro, Ceraxe, O Coto, A Coutada, A Coviña, O Cristil, Famelga, O Fental, A Godela, O Igrexario, Martín, A Pena, Penelas, Peroselo, A Portela, Portomarín, O Regueiro, Sucastro, Trasdonabal, O Trebello
MAPA
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA
PETO DE PUGA
PUGA
TOÉN
Petos de ánimas
Chámanse petos de ánimas a unha das manifestacións materiais do culto aos mortos e son, xeneralmente, sinxelos monumentos de piedade popular asociados á idea do purgatorio.
En Galicia é frecuente atopalos en camiños, encrucilladas, atrios de igrexas, etc.
Os historiadores e etnógrafos sitúan a súa aparición a partir da Contrarreforma, datándose os máis antigos no século XVII, aínda que non sería ata o século XVIII cando se constrúan con máis profusión.
A súa finalidade é a de ofrecer esmolas de todo tipo ás ánimas do Purgatorio, sendo o seu castigo temporal e podendo así alcanzar o Ceo.
En compensación, unha vez liberadas intercederán por quenes realizaron as ofrendas.
As esmolas non eran de carácter estrictamente monetarias, tamén podía tratarse de produtos agrícolas.
Os petos de ánimas adoitan estar construídos en pedra cunha cruz no alto, polo xeral con imaxes das ánimas no lume do purgatorio e unha figura que as vela (santo, rei ou bispo).
Na parte frontal aparece un peto para depositar a esmola e protexido cunha reixa ou un cristal.
Algúns levan lendas do tipo:
Un alma tes e non máis, si a pérdes que farás...
MAPA
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA
PETO DE SANTA BAIA
SANTA BAIA DE ANTEFOZ
CARTELLE
Petos de Ánimas
Os petos de ánimas son unha das manifestacións materiais do culto aos mortos, da devoción das ánimas; non deixa de falarnos das ideas moi profundas na mentalidade galega sobre a vida e a morte.
Afirman os historiadores e etnógrafos que o peto de ánimas xorde despois do século XVI, na situación político-relixiosa da Contrarreforma, é entón cando aparece a idea do Purgatorio.
Segundo Castelao:
"A nova devoción suprímeo a idea de castigo eterno".
A mediados do século XVII, Galicia xa deixara de pensar no Inferno para que se entregue de cheo a idea do Purgatorio, do que os seus mortos queridos podían salvarse a forza de oracións e boas obras.
A finalidade destes elementos populares é a de ofrecer ofrendas de todo tipo (flores, cera, patacas, maíz, pan, aceite ...), ás ánimas que non atopan descanso no Purgatorio, para que alcancen a felicidade no Ceo; unha vez liberadas intercederán por quen fixo a ofrenda, e daban diñeiro para que o cura o administre e dixese misas polos defuntos.
Os retablos das ánimas, os petos en que se pide a esmola durante a misa e as obras de cantería son manifestacións de culto ás ánimas.
O estilo artístico , de cantería defínese como "popular"; os devotos coñecían perfectamente as formas e cores que querían e non lle pedían ao canteiro artesan outra cousa que facer a obra encargada coa súa mellor habilidade.
Os petos unen arquitectura e escultura, e a súa estrutura divídese en tres partes:
- Estructura arquitectónica básica.
- Unha cavidade similar a unha capeliña que ocupa o eixe central e superior (buqueira).
- Unha cavidad case sempre na base da capeliña, tapada cunha lámina de ferro e un buraco para meter as ofrendas (Alxibeira).
MAPA
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA
PETO DE TEIXUGUEIRAS
XINZO DE TEIXUGUEIRAS
CARTELLE
Petos de ánimas
Chámanse petos de ánimas a unha das manifestacións materiais do culto aos mortos e son, xeneralmente, sinxelos monumentos de piedade popular asociados á idea do purgatorio.
En Galicia é frecuente atopalos en camiños, encrucilladas, atrios de igrexas, etc.
Os historiadores e etnógrafos sitúan a súa aparición a partir da Contrarreforma, datándose os máis antigos no século XVII, aínda que non sería ata o século XVIII cando se constrúan con máis profusión.
A súa finalidade é a de ofrecer esmolas de todo tipo ás ánimas do Purgatorio, sendo o seu castigo temporal e podendo así alcanzar o Ceo.
En compensación, unha vez liberadas intercederán por quenes realizaron as ofrendas.
As esmolas non eran de carácter estrictamente monetarias, tamén podía tratarse de produtos agrícolas.
Os petos de ánimas adoitan estar construídos en pedra cunha cruz no alto, polo xeral con imaxes das ánimas no lume do purgatorio e unha figura que as vela (santo, rei ou bispo).
Na parte frontal aparece un peto para depositar a esmola e protexido cunha reixa ou un cristal.
Algúns levan lendas do tipo:
Un alma tes e non máis, si a pérdes que farás...
MAPA
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA
