lunes, 15 de julio de 2019

ALDEA ABANDONADA DE O PARAÑO - REGUEIRO - O IRIXO

ALDEA DE O PARAÑO
REGUEIRO
O IRIXO
OURENSE


O Paraño
     O Paraño é un lugar da parroquia do Regueiro no concello ourensán do Irixo na comarca do Carballiño. Segundo o INE e o IGE no ano 2011 tiña dous habitantes, os dous homes.



     No Diccionario Madoz (1849) aparece incluído na parroquia de Parada de Labiote, ao non estar aínda O Regueiro constituída como tal.


     Nesta aldea está ambientada a novela O mesón dos ermos de Ramón Otero Pedrayo. 


O Regueiro
     San Pedro do Regueiro é unha parroquia do concello do Irixo na comarca do Carballiño, na provincia de Ourense. No ano 2007 tiña 57 habitantes, deles 28 eran homes e 29 eran mulleres, o que supón unha diminución de 3 habitantes en relación ao ano anterior, 2006. É limítrofe con O Regueiro, Boborás.



     No Diccionario Madoz (1849) aínda non aparece a parroquia constituída como tal, e varias das súas aldeas dependían da parroquia de Parada de Labiote.


Lugares do Regueiro
     As Antas, Candosa, Cerdeira de Abaixo, Cerdeira de Arriba, Espiñeiros, O Paraño


O Irixo

     O Irixo é un concello da provincia de Ourense, pertencente á comarca do Carballiño. Segundo o padrón municipal, en 2015 tiña 1.600 habitantes (2.092 en 2003).



Xeografía
     O concello, de 120 km² de superficie, abrangue 12 parroquias, e sitúase ao noroeste da provincia de Ourense. Limita ao norte cos municipios de Lalín e Dozón, ao sur cos de Boborás e O Carballiño, ao leste co de Piñor e ao oeste cos de Forcarei, Beariz e Boborás.



      Está situado ao pé da serra do Testeiro. Os solos son de granitos e xistos do precámbrico, nos que a forte erosión provocou morfoloxía aplanada. Destaca o monte do Paraño (800 m). Os bosques, matos e pastos ocupan máis do 80 % da superficie municipal. A presenza de carballos e castiñeiros nas valgadas minguou pola reforestación de piñeiros e eucaliptos, se ben os incendios forestais fixeron desaparecer moitas das plantacións, deixando en ocasións a rocha á vista. 


     Nas zonas húmidas e fluviais hai numerosos ameneiros, e nos lugares próximos ao tendido ferroviario hai acacias e mimosas, usadas para fixar os desmontes ocasionados pola construción das vías. Existen tamén numerosas praderías naturais de secaño, e zonas de matagueira nas que destacan o toxo, a uz e a xesta. Os solos son bastante pobres e ácidos, sendo necesarios os fertilizantes e correctores para a agricultura.


Hidrografía
     No concello hai tres ríos principais: Viñao, Pedriña e Lobagueira. Este último, xunto co seu afluente Redondo, escavaron pequenos vales profundos ao discorrer por terreos abundantes en lousa, mentres que os dous primeiros discorren por solos de granito e formaron os amplos vales de Cusanca e Loureiro.



     O río Viñao, citado como Miñao no Catastro de Ensenada, nace na parroquia de San Cosmede de Cusanca, nas altas fontes do Conde, e atravesa o val de Cusanca. No lugar das Campinas recibe as augas de varios regatos procedentes da Cruz da Grade. Recibe os nomes de río Bulgallo en Zacarade e da Ponte de Xoán Loro en Carballal. Desemboca no río Avia.


       O río Pedriña ou das Fontes nace nas fontes dos lugares de Amieiros, Lousado e Valduíde, todos da parroquia de Loureiro, na aba sur dos montes da Madanela. Desemboca no río Arenteiro logo de atravesar as parroquias de Cangues e Corneda. No seu curso hai numerosos muíños.


     O río Lobagueira é afluente do Viñao, e nace no monte Testeiro, xunto cos seus afluentes o Redondo e o Froufe. Cruzan as parroquias de Espiñeira, Froufe e Parada de Labiote.


       Historicamente houbo prorrateos das augas para o regadío, conservándose documentación da repartición das augas da parroquia de Loureiro de 1854.


Demografía
     A poboación do concello está diseminada en pequenas comunidades rurais, abranguendo 108 aldeas, xeralmente nas zonas máis baixas e a carón dos ríos e das principais vías de comunicación. 



     O Irixo é un dos concellos máis avellentados de Galicia
 

Patrimonio
     A casa do concello tivo a súa sede primeiro nos lugares de Ponte lrixo e As Campinas, os dous na parroquia de Campo. O edificio actual foi construído en 1937 e remodelado en 1996.



Sendeirismo
     O Irixo conta cunha ruta homologada de sendeirismo: o PR-G 189 "Ruta dos castros do Irixo".



     É unha ruta sendeirista lineal duns 6 km, entre Irixo de Arriba e Valdesoiro. Discorre polos lugares de Irixo de Arriba, Muíño de Valcobo, Campo da Cruz, Igrexa de Santa Mariña da Cidá, Paredes, Os Casares e Valdesoiro. Unha variante achégase ata o Coto do Castro.


Parroquias do Irixo
     Campo (Santa María), Cangues (Santo Estevo), A Cidá (Santa Mariña), Corneda (Santiago), Dadín (San Pedro), Espiñeira (San Pedro) | Froufe (San Xoán) | Loureiro (Santa Mariña), Parada de Labiote (San Xulián), Reádigos (Santa Baia), O Regueiro (San Pedro), San Cosmede de Cusanca (San Cosmede) 


MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

viernes, 12 de julio de 2019

MUIÑO DE CONSTANTE - REGO BARRANQUEIRA DE BASTEIROS - ESFARRAPADA - ANCEU

MUIÑO DE CONSTANTE
REGO BARRANQUEIRA DE BASTEIROS
ESFARRAPADA
ANCEU
PONTE CALDELAS

ANCEU
POBLACIÓN: 
      279
LUGARES:

     Anceu, A Esfarrapada e Os Ramís.


FESTAS:
     - Festa dos Dolores: Último domingo de setembro.
     - Danzas Celtas: Un grupo de danzantes ataviados con sinxelos vestidos brancos executan unha danza tradicional de orixe celta.



PATRIMONIO
Capilla da Guadalupe
     A pequena Capela da Guadalupe, na parroquia de Anceu, é unha construcción de planta rectangular con tellado a dúas augas. Remata nas esquinas do tellado con pináculos. Na fachada, a porta es adintelada e ten dous óculos laterais. Conta tamén cunha pequena espadaña proporcional ao campanario.



     No arco esquerdo do interior depositouse a Patrona Virxe Guadalupe, tallada nunha soa peza, baixo a arcada que antes estaba no altar. Na metade da nave atópase outra arcada que leva a imaxe de Nosa Señora das Dolores.


     O cruceiro é da época de 1771-76. O seu pedestal é casi cúbico e a columna de sección cadrada pasando a octogonal. A cruz é de sección cadrada con capitel corintio. Sobre o capitel ten unha columna coa imaxe de Cristo e da Virxen.
     A capela está aberta ó público só en horas de culto.



Igrexa Parroquial de San Andrés
     De final do século XVIII, a igrexa parroquial de San Andrés de Anceu é unha construcción de pranta rectangular con tellado e nave central a dúas augas. Foi trasladada para incorporar a nave e ampliar a igrexa. En 1700 distinguense varias etapas onde se engaden a nave central con bóvedas de madeira e bóvedas de canón de medio punto e amplíase a fachada con frontón partido e a igrexa.



     No interior, o ábside é rectangular e ten adosado a sacristía no lado esquerdo da cabeceira, engadida en 1640 por orde do bispo de Tui. A un lado das paredes podemos contemplar una imaxe da Virxe de Fátima, sobre un pedestal de pedra e ó otro lado unha imaxe de Santa Rita, sobre un pedestal de madeira.


     O retablo gótico-flamígeo que cubre toda a frente do ábside, alberga na fornela superior unha imaxe do patrón San Andrés e na inferior, unha cruz. A fornela central está ocupada polo Sagrario e rematada por outra cruz do mesmo estilo. Nas fornelas laterais atópanse as imaxes da Virxe do Rosario e do Sagrado Corazón de Xesús e nos extremos das fornelas de menor tamaño ocupadas polas imxes da Virxe do Carmen e a Virxe da Inmaculada. Na ménsula e no extremo do retablo están as imaxes de San Bernardo e San Benito.


     O presbiterio é de bóveda de pedra a catro augas. Na porta adintelada e a ambos lados ten pilastras adosadas. Xunto ó lado esquerdo conta cun corpo cadrado no que se atopa o campanario. A igrexa está aberta ó público só en horas de culto.


Calvario do Lugar dos Cruceiros
     O Calvario do lugar dos Cruceiros, na parroquia de Anceu, conta con tres cruces de finais do século XVIII. A cruz mais alta posee un pedestal circular. Os brazos e o testeiro da cruz rematan en forma rectangular. O Cristo está totalmente pegado ó varal. A figura parece moi rústica e está desgastada.



Ponte Caldelas
     Ponte Caldelas (do latín aquas calidas, 'augas cálidas, termais') é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca de Pontevedra.



     No ano 2016 tiña 5.573 habitantes, segundo datos do IGE. O seu xentilicio é pontecaldelán.



Patrimonio arquitectónico
     Calvario da Insua.



     No termo municipal ha numerosas testemuñas do seu pasado, destacando os castros de Santa María de Castro Barbudo e o monte Castrelo en Parada, onde tamén están os petróglifos de Tourón.



     A igrexa parroquial de Santa Eulalia de Ponte Caldelas destaca polo seu retablo pétreo, obra do   mestre Manuel González, autor tamén da fonte que se atopa na praza do Bispo no centro da vila e do Calvario de Barbudo.



     A igrexa de Santa María de Tourón é de orixe románica de finais do século XII, conservando desa época algúns elementos dispersos. Nunha fachada lateral existe un escudo dos Pazos de Proben



     Destacan tamén as igrexas da Insua, aberta ao val cun Via Crucis de pedra arredor do adro, e a igrexa de Xustáns, cun conxunto de igrexa e cemiterio con outro cruceiro.



     Tamén destaca a Capela do Sagrado Corazón, dende onde se contempla a vista de paxaro a vila.



     Hai pazos e casas grandes en Tourón, Sande e San Ramón. Tamén destacan as casas de indianos de Caritel, A Insua e a da Vila.



Parroquias de Ponte Caldelas

     Anceu (Santo André), Caritel (Santa María), Castro Barbudo (Santa María), Forzáns (San Fiz), A Insua (Santa Mariña), Ponte Caldelas (Santa Eulalia), Taboadelo (Santiago), Tourón (Santa María) | Xustáns (San Martiño) 


MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
Fuente: Concello de Ponte Caldelas
XOAN ARCO DA VELLA

jueves, 11 de julio de 2019

FERVENZA DE FERVEDOIRO - RÍO CHAO DE REQUEIXO - GUSTOMEAU - ARAÚXO - LOBIOS

 FERVENZA DE FERVEDOIRO
RÍO CHAO DE REQUEIXO
GUSTOMEAU
ARAÚXO
LOBIOS


Gustomeao
     Gustomeao é un lugar da parroquia de Araúxo no concello ourensán de Lobios na comarca da Baixa Limia.



     Tiña 28 habitantes no ano 2011 segundo datos do INE e do IGE, dos cales 14 eran homes e 14 mulleres.



Lugares de Araúxo
     Delás, Gustomeao, A Portaxe, A Regada, Requeixo, Sa, Suigrexa, A Vila



Parroquias de Lobios
     Araúxo (San Martiño), A Cela (Santa María), Grou (San Mamede), A Illa (San Lourenzo), Lobios (San Miguel), Manín (San Salvador), Río Caldo (Santa María), San Martiño de Grou (San Martiño), San Paio de Araúxo (San Paio), Torno (San Salvador)



Araúxo
     San Martiño de Araúxo é unha parroquia do concello de Lobios, na comarca da Baixa Limia, provincia de Ourense.



     No ano 2007 tiña 185 habitantes, dos cales 90 eran homes e 95 mulleres.



Lobios
     Lobios é un concello da provincia de Ourense, pertencente á comarca da Baixa Limia, situado na Raia Seca, na fronteira entre Galicia e Portugal.



     Segundo o padrón municipal de habitantes en 2014 tiña unha poboación de 2.025 persoas (2.584 en 2003).



Comarca da Baixa Limia
     A comarca da Baixa Limia é unha comarca galega situada na provincia de Ourense e a súa capital é Bande.



     Pertencen a esta comarca os concellos de Bande, Entrimo, Lobeira, Lobios e Muíños.



     Limita ao oeste, ao sur e ao sueste con Portugal, ao norte coa comarca da Terra de Celanova e ao leste coa comarca da Limia.


MAPA
VIDEO

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube


XOAN ARCO DA VELLA