PETO DE RECAREO - RECAREO - FOXADO - CURTIS

 PETO DE RECAREO

RECAREO

FOXADO

CURTIS

  Petos de Ánimas
     Os petos de ánimas son unha das manifestacións materiais do culto aos mortos, da devoción das ánimas; non deixa de falarnos das ideas moi profundas na mentalidade galega sobre a vida e a morte.

     Afirman os historiadores e etnógrafos que o peto de ánimas xorde despois do século XVI, na situación político-relixiosa da Contrarreforma, é entón cando aparece a idea do Purgatorio.

Segundo Castelao:
     "A nova devoción suprímeo a idea de castigo eterno".

      A mediados do século XVII, Galicia xa deixara de pensar no Inferno para que se entregue de cheo a idea do Purgatorio, do que os seus mortos queridos podían salvarse a forza de oracións e boas obras.

     A finalidade destes elementos populares é a de ofrecer ofrendas de todo tipo (flores, cera, patacas, maíz, pan, aceite ...), ás ánimas que non atopan descanso no Purgatorio, para que alcancen a felicidade no Ceo; unha vez liberadas intercederán por quen fixo a ofrenda, e daban diñeiro para que o cura o administre e dixese misas polos defuntos.

     Os retablos das ánimas, os petos en que se pide a esmola durante a misa e as obras de cantería son manifestacións de culto ás ánimas.

     O estilo artístico , de cantería defínese como "popular"; os devotos coñecían perfectamente as formas e cores que querían e non lle pedían ao canteiro artesan outra cousa que facer a obra encargada coa súa mellor habilidade.

   Os petos unen arquitectura e escultura, e a súa estrutura divídese en tres partes:
- Estructura arquitectónica básica.
- Unha cavidade similar a unha capeliña que ocupa o eixe central e superior (buqueira).
- Unha cavidad case sempre na base da capeliña, tapada cunha lámina de ferro e un buraco para meter as ofrendas (Alxibeira). 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

IGREXA DE SAN ROQUE DE XABRIÑO - FISTEUS - CURTIS

IGREXA DE SAN ROQUE DE XABRIÑO

FISTEUS

CURTIS

 Fisteus
     Santa María de Fisteus é unha parroquia que se localiza no sur do concello coruñés de Curtis na comarca de Betanzos. 

     Segundo o padrón municipal de 2018 tiña 525 habitantes (273 homes e 252 mulleres) distribuídos en 51 entidades de poboación en 45 km², o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 740 habitantes.

     Eclesiasticamente pertence ao arciprestado de Sobrado, igual cás demais parroquias do concello.

Xeografía
     Pola parroquia discorre o río Mendo con pequenos afluentes que, no século XVIII, movían uns vinte e catro muíños fariñeiros. Hoxe a maior parte destes muíños desapareceron ou están en estado de abandono.

Historia
     A parroquia chegou a ter dous coutos para a administración de xustiza: o de Fisteus e o das Merelas. O couto de Fisteus foi de Señorío de Bernardino Freire Moscoso; e o couto das Merelas era de Señorío do Mosteiro de Sobrado.

     Coa aprobación da Constitución de Cádiz, o Antigo Réxime foi abolido durante o período entre 1812 e 1814, momento no cal Fisteus constituíu concello de seu ao se conformaren os primeiros concellos constitucionais. 

     Este concello de Fisteus volveu estar vixente no trienio liberal, de 1820 a 1823, cando os concellos foron restabelecidos. Igual ca Curtis, que tamén conformou concello propio, estaba adscrito ao partido xudicial de Melide.

     Coa reforma parroquial de 1867, levada a cabo persoalmente polo arcebispo de Santiago de Compostela, García Cuesta, a parroquia eclesiástica de Fisteus perdeu os lugares de Campos e A Lagoa, que pasaron a formar parte da parroquia de Rodeiro (Oza-Cesuras).

     O 10 de outubro de 1928 constituíuse a nova parroquia de Santa María de Lurdes, segregándose os seus lugares de Fisteus. Eclesiasticamente obtivo a total independencia após un decreto do arcebispado de Santiago de Compostela do 1 de febreiro de 1929.

     En 1942 houbo novas mudanzas eclesiásticas, sendo incorporados á parroquia de Curtis os lugares de Campos, Cencasas, Couceiros, A Lagoa e Porto, igual có lugar de Penas do Porto da parroquia de Vilarraso (Aranga).

Patrimonio
     A igrexa de Santa María de Fisteus é do século XIII e a igrexa de San Roque de Xabriño foi construída no século XVIII, xunto coa súa fonte de tres canos.

     A casa brasonada de Balter co seu escudo en bo estado de conservación, e o antigo cárcere construído en 1791.

Patrimonio arqueolóxico
    Castro de Balter
    Castro de Esmorís
    Castro de Estremil
    Castro de Fisteus
    Castro das Merelas
    Castro do Porto
    Castro da Roda de Dentro, Castro da Roda, Castro dos Godulfes ou A Roda dos Godulfes

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

IGREXA DE SANTA MARÍA DE FOXADO - FOXADO - CURTIS

 IGREXA DE SANTA MARÍA DE FOXADO

FOXADO

CURTIS

Foxado
     Santa María de Foxado é unha parroquia que se localiza no sur do concello coruñés de Curtis na comarca de Betanzos.

     Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 499 habitantes (250 homes e 249 mulleres) distribuídos en 31 entidades de poboación en 38,5 km², o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 536 habitantes.

     Eclesiasticamente pertence ao arciprestado de Sobrado, igual cás demais parroquias do concello.

Toponimia
     O topónimo «Foxado» faría referencia ás trampas ou foxos para cazaren os lobos que noutrora habitaban na parroquia.

Xeografía
      A parroquia está bañada polo río Mandeo. Ao seu paso por Curtis recibe as augas do río Portocastro, o Casteirón, o Ramalleira e o Deo, todos eles troiteiros. 

     No último tramo o Mandeo esta represado pola Central Eléctrica da Castellana.

     Neste pequeno encoro pódense observar varias especies de anátidos, como o lavanco.

      Desemboca nel o río de Portabenza, que após nacer na parroquia fai de límite co concello de Aranga.

Historia
     Coa reforma parroquial de 1867, levada a cabo persoalmente polo arcebispo de Santiago de Compostela, García Cuesta, a parroquia eclesiástica de Foxado perdeu o lugar de Samel, que pasou a formar parte da nova parroquia de Vilarraso, xunto con outros lugares procedentes de Muniferral, Aranga e Curtis.

     No entanto, a parroquia civil non sofreu perda ningunha e seguiu a ter os mesmos límites xa que, administrativamente, Vilarraso só se formou cos lugares das parroquias pertencentes ao concello de Aranga.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

ESTACIÓN DE RUBIÁN - BÓBEDA

 ESTACIÓN DE RUBIÁN

RUBIÁN

BÓBEDA

Estación de Rubián
     Rubián é un apeadoiro de Adif, situado na vila de Rubián, no concello de Bóveda, provincia de Lugo. Actualmente non presta servizos de pasaxeiros.

Situación ferroviaria
     A estación atópase no punto quilométrico 375,4 da liña férrea de ancho ibérico que une León e A Coruña, entre as estacións de Bóveda e de Oural. O tramo é de vía única e está sen electrificar.

Historia
     A estación foi aberta ao tráfico o 31 de agosto de 1883 coa posta en marcha do tramo Toural dos Vaos-Oural da liña que pretendía unir Palencia coa Coruña por parte do Estado.

     Dende 2002 non ten servizos de pasaxeiros.

A estación
     O edificio para viaxeiros é de base rectangular e tres alturas. A estación dispón de tres vías e unha única plataforma lateral, xunto ao edificio. 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

ESTACIÓN-APEADOIRO DE FIGUEIRIDO - VILABOA

 ESTACIÓN APEADOIRO DE FIGUEIRIDO

FIGUEIRIDO

VILABOA

 Apeadoiro de Figueirido
     Figueirido foi un apeadoiro de Adif, situado na vila de Figueirido, no concello de Vilaboa, provincia de Pontevedra. 

     O antigo apeadeiro de viaxeiros consérvase na beira da liña A Coruña- Vigo, e actualmente non presta servizos de pasaxeiros.

Figueirido
     Santo André de Figueirido é unha parroquia que se localiza no concello pontevedrés de Vilaboa. Segundo o IGE en 2013 tiña 760 habitantes (391 mulleres e 369 homes), distribuídos en 9 entidades de poboación, 79 menos ca en 1999. É a parroquia menos poboada do concello.

Xeografía
     Limita ao norte con Santa Comba de Bértola, ao suroeste con Vilaboa, ao leste coa Canicouva (Pontevedra), e ao noroeste con Salcedo (Pontevedra). A parroquia está situada na Depresión Meridiana.

      Nela nace o río dos Gafos, que discorre cara ao norte. O curso forma un val polo que pasa a vía portuguesa do Camiño de Santiago, percorrendo un tramo da antiga vía XIX do itinerario de Antonino. 

      Comunícase a través da estrada N-550, e pola autoestrada AP-9 (cunha estación de peaxe). Tamén pasa pola parroquia a vía de ferrocarril entre Pontevedra e Redondela. Antigamente existía o apeadoiro de Figueirido, pero o desvío do corredor atlántico para a liña do Eixe atlántico de alta velocidade provocou a construción dun túnel na zona.

Patrimonio
     A igrexa parroquial é barroca, do século XVII, se ben conserva parte da ábsida rectangular de estilo románico. Sobre o testeiro ten un agnus dei, e nun dos laterais ten unha seteira románica. Ten planta rectangular, co presbiterio cuberto con bóveda de canón. Unha das pedras do muro sur ten gravado un dameiro.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

ESTACION DE TREN DE CURTIS - CURTIS

 ESTACIÓN DE CURTIS

CURTIS

 Estación de Curtis
      Curtis é unha estación de tren de Adif, situada na vila de Curtis, no concello de Curtis, provincia da Coruña.

     Ten servizos de longa e media distancia operados por Renfe. Ten tamén funcións loxísticas.

Situación ferroviaria
     A estación atópase no punto quilométrico 497,6 da liña férrea de ancho ibérico que une León e A Coruña, entre as estacións de Teixeiro e Piñoi. O tramo é de vía única e está sen electrificar.

Historia
       A estación foi inaugurada o 10 de outubro de 1875 coa o apertura do tramo A Coruña-Lugo da liña férrea que pretendía unir Palencia coa Coruña. A Compañía dos Ferrocarrís de Asturias, Galicia e León foi a encargada das obras.

      Dita compañía creouse para continuar coas obras iniciadas por Noroeste e xestionar as súas liñas ante a quebra da mesma. Con todo a situación financeira desta última tamén se volveu rapidamente delicada sendo absorbida por Norte en 1885.

     En 1941, a nacionalización do ferrocarril en España supón a desaparición desta última e a súa integración na reción creada Renfe.

     Desde o 31 de decembro de 2004 Renfe Operadora explota a liña mentres que Adif é a titular das instalacións ferroviarias.

A estación
     O edificio de viaxeiros é unha estrutura de dous pisos que loce un aspecto clásico. A estación atópase situada na parroquia coñecida como Curtis-Estación, ao norte do núcleo urbano de Curtis.

     Conta cunha plataforma lateral e outra central ás que acceden dúas vías. 

      A estación consta dun total de catro vías pasantes numeradas como 1, 2, 4 e 6, ás que se lles suman tres vías mortas, usadas para o estacionamento de vagóns, xa que nesas vías procédese a expedir trens madeireiros que son cargados alí.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA