sábado, 3 de abril de 2021

A PONTE NAVEA - RÍO NAVEA - SAN XOAN DE RÍO - A POBRA DE TRIVES

 A PONTE NAVEA

RÍO NAVEA

SAN XOAN DE RÍO

A POBRA DE TRIVES

 Río Navea
     O Navea é un río ourensán, afluente do Bibei, pola súa esquerda, sendo este a súa vez tributario do río Sil. A súa lonxitude é de 41 km.


Percorrido
     O Navea nace nos Altos do Gancedo, a 1260 m de altura, na serra de San Mamede, no concello de Laza, formándose da unión de varios regos, coñecéndose no seu tramo inicial como río de Queixa.

     Ten numerosos regos como afluentes, que recollen augas principalmente da serra de Queixa, e dos que destacan o río Rabal pola esquerda e o río Grande pola dereita. 

     Ao longo do seu curso, ademais do municipio de Laza, atravesa o de Chandrexa de Queixa, fai límite entre os concellos de San Xoán de Río e A Pobra de Trives, para entrar á fin neste último, uníndose ao Bibei pouco antes de que este renda as augas no Sil, preto do lugar da Ponte Nova. 

      Como noutros ríos de montaña, o Navea vai encaixado practicamente en todo o seu percorrido, formando algunhas das gargantas máis afundidas do relevo galego, dada a dureza do material xeolóxico da bacía: micacitas, granito e granodioritas.

     A cunca do Navea cobre unha área de 269 km².


Explotación
     O Navea é unha das correntes fluviais máis explotadas para a produción de enerxía eléctrica, pois conta con 4 encoros: Chandrexa, Guístolas, San Cristovo e Pontenova.

Ecoloxismo
     A cunca do Navea forma parte do espazo protexido do Macizo Central ourensán. 


Comarca da Terra de Trives
     A comarca da Terra de Trives é unha comarca galega situada na provincia de Ourense, na zona leste da Ribeira Sacra. A súa capital é A Pobra de Trives, pertencen a ela os concellos de Chandrexa de Queixa, Manzaneda, A Pobra de Trives e San Xoán de Río. A súa poboación era de 4.111 habitantes no 2017 e unha extensión de 431,71 quilómetros cadrados.


Poboación
     No ano 2017, a comarca posuía 4.111 habitantes. Unha proba da súa pouca poboación é a densidade, de tan só 9,52 habitantes por quilómetro cadrado, moi inferior á media galega.


Xeografía
      A comarca está bañada polo leste polo río Bibei. Un dos seus accidentes xeográficos máis importantes é o pico Cabeza de Manzaneda, con máis de 1.750 metros. A extensión é de 431,71 quilómetros cadrados, un 1,46% da superficie total de Galicia.

Turismo
     O negocio do turismo rural comeza a ter valor na comarca. Pero a existencia da estación de esquí no concello de Manzaneda dá moita importancia turística a esta zona, xa que é a única estación de esquí galega. 
 

MAPA 

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

viernes, 2 de abril de 2021

PETO DO CARMEN - MOREIRAS - TOÉN

 PETO DO CARMEN

MOREIRAS

TOÉN

 Peto de ánimas
   Chámanse petos de ánimas a unha das manifestacións materiais do culto aos mortos e son, xeneralmente, sinxelos monumentos de piedade popular asociados á idea do purgatorio.


    En Galicia é frecuente atopalos en camiños, encrucilladas, atrios de igrexas, etc.

     Os historiadores e etnógrafos sitúan a súa aparición a partir da Contrarreforma, datándose os máis antigos no século XVII, aínda que non sería ata o século XVIII cando se constrúan con máis profusión.


     A súa finalidade é a de ofrecer esmolas de todo tipo ás ánimas do Purgatorio, sendo o seu castigo temporal e podendo así alcanzar o Ceo.


     En compensación, unha vez liberadas intercederán por quenes realizaron as ofrendas.

     As esmolas non eran de carácter estrictamente monetarias, tamén podía tratarse de produtos agrícolas.

     Os petos de ánimas adoitan estar construídos en pedra cunha cruz no alto, polo xeral con imaxes das ánimas no lume do purgatorio e unha figura que as vela (santo, rei ou bispo).

     Na parte frontal aparece un peto para depositar a esmola e protexido cunha reixa ou un cristal.

Algúns levan lendas do tipo:
     Un alma tes e non máis, si a pérdes que farás... 

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA


PONTE DAS TENZAS - RIO ZOBRA - ZOBRA - LALÍN

 PONTE DAS TENZAS

RÍO ZOBRA

ZOBRA

LALÍN

 Zobra
     Santa Mariña de Zobra é unha parroquia que se localiza no concello de Lalín. 

     Segundo o IGE en 2011 tiña 152 habitantes (81 mulleres e 71 homes), distribuídos en 11 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 185 habitantes.


Historia
     Nesta parroquia o Mosteiro de Aciveiro tivo unha granxa priorado con terras e colonos; neste señorío sucedeulles a Casa de Chedas, que segue presidindo a arquitectura local.
Patrimonio

     A igrexa parroquial de Santa Mariña de Zobra, con fábrica orixinal no século XII, é obra dos canteiros locais. Tamén ofrece interese a Casa de Cabana, que estivo vinculada ao Pazo de Des, en Soutolongo.

Lugares de Zobra
     Acevedo, Ameixedo, Cabana, O Cantiño, Chedas, Liñeiras, Portela, Porto Martín, A Regouza, A Trigueira, Zobra

Comarca de Deza
     A comarca de Deza é unha comarca da provincia de Pontevedra e a súa capital é Lalín. 

     Pertencen a ela os concellos de Agolada, Dozón, Lalín, Rodeiro, Silleda e Vila de Cruces. A súa poboación é de máis de 40.000 habitantes. 

    O Deza coincide coa antiga comarca de País do Deza, isto é, as xurisdicións de Deza, Camba, Dozón, Trasdeza, Carbia e Valquireza.


Xeografía
     A comarca de Deza ven coincidir co centro xeográfico de Galicia. Limita ao norte coas comarcas de Santiago, Arzúa e Terra de Melide, ao sur coa do Carballiño, ao leste coas de Ulloa e Chantada e ao oeste con Tabeirós-Terra de Montes.

     A comarca está estruturada pola dorsal galega, coas serras do Faro ao leste, da Martiñá ao sur, do Candán ao oeste coa e o río Ulla, que a separa da Terra de Santiago ao norte. O conxunto constitúe unha comarca natural que xa se referencia en documentos do ano 569 ao se conformar o Condado Decense no seo da diocese de Lugo.

     Caracterízase por un clima atlántico, sen temperaturas extremas nin en inverno nin en verán, con paisaxes fluviais que permiten o desenvolvemento de especies vexetais mediterráneas e o cultivo de vides, limoeiros etc.

     Os ríos Deza e Arnego, afluentes do Ulla, cruzan paralelos a comarca do sur ao norte. O Deza e o seu afluente, o Asneiro, nacen no monte Testeiro; o Arnego nace na Serra de Faro. A estes úneselles o río Toxa que baixa desde o Candán e na súa caída ao Deza forma unha das máis significativas fervenzas de Galicia (fervenza do Toxa).

MAPA 

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA



jueves, 1 de abril de 2021

PETO DE SAN AMARO - CAPELA DE SAN AMARO - BARBADÁS

 PETO DE SAN AMARO

CAPELA DE SAN AMARO

BARBADÁS

 
    Os petos de ánimas, os cruceiros e os hórreos son os tres referentes do que poderiamos chamar os monumentos de arte menor da arquitectura rural de Galicia.


     Para a arte maior deixamos as igrexas, muiños, pazos e outras construcións de carácter civil ou militar como torreóns, murallas, etc.


     Polos montes e vales do sur de Galicia e do norte de Portugal, topámosnos/topámonos con frecuencia con estas encantadoras expresións da arte rural.


     Hoxe adicámoslle a nosa atención aos petos de ánimas e pequenos monumentos piadosos que ao longo dos séculos, sobre todo a partir do XVII han ir xurdindo en pobos e aldeas.


     Os petos de ánimas son esas pequenas capillitas que se atopan polo xeral nos camiños e encrucilladas para honrar ás ánimas que esperan a súa liberación no purgatorio en cuxa hucha ou peto depositan os fieis as súas esmolas para financiar as misas que axuden a levalos ao ceo onde, xa na gloria, intercederán polos seus benefactores.


     Estes sinxelos monumentos obra dos canteiros locais, adoitan estar decorados cunha representación das pobre ánimas mergulladas en linguas de lume e en actitude suplicante, cara seu intercesor que adoita ser un santo, San Antonio, por exemplo, un bispo ou a Virxe do Carmen, entre outros.


     Tamén se atopan, sobre todo en Portugal, construcións deste tipo, pero non adicadas ás ánimas do purgatorio senón a unha devoción en particular, sendo bastantes frecuentes as relacionadas con Cristo cruficado.


     En Fornelos, que significa hornacina en galego, teñen unha dedicada a San Lorenzo.

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA



PONTELLA DA CHAPACUÑA DE RAMIRO - TRIGUEIRA - ZOBRA - RÍO DEZA - LALÍN

PONTELLA DA CHAPACUÑA DE RAMIRO

RÍO DEZA

TRIGUEIRA

ZOBRA

LALÍN

 Río Deza
     O río Deza é un afluente do río Ulla pola esquerda. O seu nacente principal está nas proximidades de Candosa, no Irixo. 

     Durante os primeiros catro quilómetros separa este concello do de Beariz e axiña adéntrase na provincia de Pontevedra por entre os Montes do Testeiro. 

     Ten un percorrido de 51 Km e presenta unha conca de 551 km². O caudal absoluto achegado na súa desembocadura é de 18,6 m³/s.


Principais afluentes
Pola marxe dereita (de sur a norte):
    Río Asneiro.
    Río de Santa Lucía.
    Rego de Faquintas.
    Rego de Busto.
    Río Carrio, xa no concello de Vila de Cruces.
    Río Orza.

Pola marxe esquerda (de sur a norte):
    Regueiro do Candán.
    Regueiro de Refoxos.
    Río da Gouxa ou da Mera.
    Regueiro de Saídres.
    Río Toxa.
    Río Cervañiña ou da Casela.



A Trigueira
     A Trigueira é un lugar da parroquia de Zobra, no concello pontevedrés de Lalín, na comarca do Deza.

     Segundo o INE, no 2008 tiña 11 habitantes (5 homes e 6 mulleres), o que supón unha diminución de 1 habitante con respecto ao ano 2000.

Zobra
     Santa Mariña de Zobra é unha parroquia que se localiza no concello de Lalín. 

     Segundo o IGE en 2011 tiña 152 habitantes (81 mulleres e 71 homes), distribuídos en 11 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 185 habitantes.


Historia

     Nesta parroquia o Mosteiro de Aciveiro tivo unha granxa priorado con terras e colonos; neste señorío sucedeulles a Casa de Chedas, que segue presidindo a arquitectura local.


Patrimonio

     A igrexa parroquial de Santa Mariña de Zobra, con fábrica orixinal no século XII, é obra dos canteiros locais. Tamén ofrece interese a Casa de Cabana, que estivo vinculada ao Pazo de Des, en Soutolongo.

Lugares de Zobra
     Acevedo, Ameixedo, Cabana, O Cantiño, Chedas, Liñeiras, Portela, Porto Martín, A Regouza, A Trigueira, Zobra 
 

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA