jueves, 2 de julio de 2020

PETO DE CANADELO - CANADELO - CHENLO - O PORRIÑO

PETO DE CANADELO
CANADELO
CHENLO
O PORRIÑO


    Os petos de ánimas, os cruceiros e os hórreos son os tres referentes do que poderiamos chamar os monumentos de arte menor da arquitectura rural de Galicia.


     Para a arte maior deixamos as igrexas, muiños, pazos e outras construcións de carácter civil ou militar como torreóns, murallas, etc.



     Polos montes e vales do sur de Galicia e do norte de Portugal, topámosnos/topámonos con frecuencia con estas encantadoras expresións da arte rural.



     Hoxe adicámoslle a nosa atención aos petos de ánimas e pequenos monumentos piadosos que ao longo dos séculos, sobre todo a partir do XVII han ir xurdindo en pobos e aldeas.



     Os petos de ánimas son esas pequenas capillitas que se atopan polo xeral nos camiños e encrucilladas para honrar ás ánimas que esperan a súa liberación no purgatorio en cuxa hucha ou peto depositan os fieis as súas esmolas para financiar as misas que axuden a levalos ao ceo onde, xa na gloria, intercederán polos seus benefactores.



     Estes sinxelos monumentos obra dos canteiros locais, adoitan estar decorados cunha representación das pobre ánimas mergulladas en linguas de lume e en actitude suplicante, cara seu intercesor que adoita ser un santo, San Antonio, por exemplo, un bispo ou a Virxe do Carmen, entre outros.



     Tamén se atopan, sobre todo en Portugal, construcións deste tipo, pero non adicadas ás ánimas do purgatorio senón a unha devoción en particular, sendo bastantes frecuentes as relacionadas con Cristo cruficado.



     En Fornelos, que significa hornacina en galego, teñen unha dedicada a San Lorenzo.


MAPA


SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

miércoles, 1 de julio de 2020

PETO CRUCEIRO DE SILVOSO - SILVOSO - A INSUA - PONTE CALDELAS

PETO CRUCEIRO DE SILVOSO
SILVOSO
A INSUA
PONTE CALDELAS


Peto de ánimas
     Os petos de ánimas atópanse en camiños e encrucilladas de toda Galicia e son unha das manifestacións materiais do culto aos mortos, da devoción polas ánimas.




     Tódolos construídos con anterioridade a 1901 son bens de interese cultural.


Significado
     O seu significado vén da crenza na continuidade da alma despois da morte e da existencia dun paso intermedio para chegar ao ceo, onde se redimen os pecados e faltas cometidas en vida (o purgatorio), moi arraigada na mentalidade popular galega.



     Dentro das construcións populares, os petos de ánimas son os que evidencian a importancia do purgatorio. A finalidade destes elementos populares é que os vivos poidan ofrecer esmolas para a salvación das almas en pena que non encontran descanso no purgatorio, e así alcancen a felicidade no ceo.



     Unha vez liberadas, intercederán por quen fixo a ofrenda. Por tanto, trátase de procurar a salvación dos mortos pero tamén de se asegurar a propia.



     Moitos deles foron construídos pola devoción dun fregués ou polos veciños dun lugar. Son moi curiosas as advertencias que se fan no seu nome.



     Por exemplo, no de Famelga de Aguasantas (Cerdedo-Cotobade) lese textualmente: "Un alma tienes y no más, si la pierdes qué harás...". Tamén se invita a recordar os antepasados: "Ave María Purísima. Acordaos de las ánimas de vuestros padres o abuelos o tíos o parientes o amigos". E, noutra parte do oratorio, apréciase esta inscrición: "Rogade por nos, Señor, E socorrenos cos vosos sufraxios que nos pediremos por vos".



Orixe
     As almas do purgatorio que son a meirande devoción galega, despois dos santos, de Cristo e da Nai; e, aínda que o culto teña a súa raizame no cerne mesmo do espírito galego, as mostras que se conservan son serodias.


 
     A idea do purgatorio, aumentada e revitalizada a partir do Concilio de Trento (século XVI), fixo que se desenvolvese a práctica da construción destes monumentos populares cunha determinada iconografía. Pero segundo parece, en Galicia é no século XVIII cando se fan a maior parte destes monumentos dedicados ás ánimas; e os máis antigos conservados corresponden ao século XVII.



Localización e dimensións
     As encrucilladas aínda inspiran temor aos naturais do país, e a súa causa está en que pervive nas crenzas actuais consideralas como lugar que fora destinado ao enterramento, especialmente dos apartados da comunidade cristiá.


 
     De aí a crenza de que polas mesmas vaguen durante a noite as almas dos condenados.



     Tanto a súa dimensión como iconografía son variadas, polo que é difícil establecer unha morfoloxía xeral, aínda que si se pode indicar que o corpo central do peto está composto por unha cavidade na que normalmente se representa ás ánimas no purgatorio, en relevo ou pintura, e un peto ou hucha para botar as esmolas. Estes elementos veñen a maioría das veces acompañados doutros secundarios: cornixas, pilastras, portiña de ferro etc.



O culto aos petos de ánimas
     Tamén é habitual que, ao pasar por diante do peto, se rece unha oración polas benditas ánimas para que poidan saír do purgatorio. Tamén se lles agradece algún favor feito, porque acostuman a axudar aos vivos.



     Pídeselles axuda para solucionar algún problema e colócanselles flores no seu recordo. Ás ánimas, sobre todo, ténselles respecto.


MAPA


SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

viernes, 26 de junio de 2020

RUINAS DO GRAN HOTEL DO PESO - PESO - MELGAÇO

RUINAS DO GRAN HOTEL DO PESO
O PESO
MELGAÇO


Melgaço
     Melgaço é un concello portugués no Distrito de Viana do Castelo, rexión Norte e subrexión do Minho-Lima, fronteirizo con Galiza. 



     En 2004 tiña 9.739 habitantes, 1.300 dos cales viven na vila que dá nome ao municipio.



 
Xeografía
     Ten 239,04 km², e está subdividido en 18 freguesías.
 Limitado ao norte e leste con Galiza, ao suroeste polo municipio de Arcos de Valdevez, e ao oeste por Monção. É o municipio máis setentrional de Portugal.


     O punto máis elevado do concello é o Giestoso, de 1.335 metros de altitude, na freguesía de Castro Laboreiro.



Freguesías de Melgaço.
     O concello ten 18 freguesías, repartidas en dúas grandes áreas: 11 delas á beira do río Miño (Alvaredo, Chaviães, Cristóval, Paços, Paderne, Penso, Prado, Remoães, Roussas, São Paio e Vila) e 7 de montaña (Castro Laboreiro, Cousso, Cubalhão, Fiães, Gave, Lamas de Mouro e Parada do Monte).



Patrimonio
     En Melgaço existe toda unha tradición de contos e fábulas con criaturas fantásticas como Arganões e outros seres con poderes máxicos. 



     Esta cultura popular foi transmitida oralmente ao longo de xeracións, estando actualmente en declive.


     Hai uns 10 anos foi descuberta no monte de Prado, proxectadas cara á encosta ribeireña (e case desapercibidas pola vexetación da zona) unha serie aínda non cuantificada de esculturas de monstros, similares ás proas dos barcos viquingos, que fixeron numerosas incursións na zona na Idade Media.


Entre as súas construcións destacan: 
Castelo de Melgaço: 
     Mandado construír polo primeiro rei de Portugal, Don Henriques, en 1170 cun foro semellante ao de Ribadavia, sendo atacado no século XIII polas tropas do Reino de León.


    Igrexa Matriz de Melgaço. As súas últimas murallas datan da Guerra de restauración, foi declarado Monumento nacional en 1910.


Castelo de Castro Laboreiro:  
     Coñecido nos cronicóns como a fortaleza de San Rosendo de Celanova.
    Igrexa de Paderne


    Parque Termal do Peso: Predio e palacete modernista con augas mineromedicinais que competiu co veciño balneario de Cortegada(Ourense).



    Solar de Galvão
    Fonte de São João
    Igrexa da Misericórdia
    Igrexa de Fiães
    Museo do Cinema de Melgaço

    Igreja romãnica de Chaviães



Cividade de Paderne:    
     É un castro romanizado situado no monte "coto Grande", na freguesía de Paderne, concello de Melgaço. Atópase situado entre dous regatos, o Martingo e o Porto do Río. Malia os traballos agrícolas aínda son visibles valos e restos de muralla. Atopado por Leite de vasconcelos en 1903, descubriu tégulas, muíños romanos, ánforas, cerámica castrexa con decoración incisa e diversas pedras decoradas, entre as que destaca un zoomorfo de características semellantes a outro zoomorfo castrexo do castro da Ameixeira, (Crecente).


Cultura
     Está situado na fronteira entre Galiza e Portugal, polo que sempre tivo unha relación cultural intensa.


MAPA


SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA


domingo, 21 de junio de 2020

FERVENZA DE AS LEIRAS - REGO DA REIGOSA - BORA

FERVENZA DE AS LEIRAS
REGO DA REIGOSA
AS LEIRAS
BORA


Bora
     Santa Mariña de Bora é unha parroquia que se localiza no concello de Pontevedra. 


     Segundo o padrón municipal en 2008 tiña 814 habitantes (411 mulleres e 403 homes), 58 menos ca en 2000. Ten dezasete entidades de poboación.


     A festa patronal, santa Mariña, celébrase os días 22 e 23 de xullo.


Xeografía
     Limita ao norte coa parroquias de Santo André de Xeve (a través do río Lérez), ao sur con Marcón, ao leste con Tenorio e Almofrei (do concello de Cerdedo-Cotobade, a través do río Almofrei) e ao oeste con Mourente. Está atravesada pola estrada N-541.


Historia
     Sobre os ríos hai dúas pontes antigas. Nunha delas librouse en 1809 unha decisiva batalla na Guerra da Independencia Española contra as tropas francesas do xeneral Ney.


          No seu momento pertenceu ao concello de Mourente.


Patrimonio
     Baldaquino de Bora, con Santiago (á esquerda) e San Pedro (á dereita)
     Peto de ánimas dos Gardas Civís de Ponte Bora.


     Da igrexa parroquial consérvanse un fragmento dun antigo baldaquino representando a Santiago e San Pedro, hoxe exposto no Sexto Edificio do Museo de Pontevedra.


Na parroquia hai tres petos de ánimas:
     O peto de ánimas dos Gardas Civís de Ponte Bora está no lugar do Pío, na parede dunha vivenda particular diante da estrada N-541. É de caste pechada e consta de dúas partes: a superior ten dous gardas civís facendo garda con escopeta e baioneta ante unha custodia, e inclúe a data AÑO DE 1851 rodeada do texto FUE DEBOCION D. DIEGO CERVINO. O retablo das ánimas, que aparece no libro de Castelao As cruces de pedra na Galiza, é de pedra policromada, pero coas cores xa esvaídas. Ten a pomba do Espírito Santo sobre a cabeza de Cristo crucificado xunto a dúas Virxes. Baixo deles hai tres ánimas: un bispo con mitra no centro, un cura con bonete á esquerda, e unha muller á dereita. Sobre o retablo aparece o texto HERMS. DEBOTOS DE LAS BENDITAS ANIMAS DEL PURGTO.


     O peto de ánimas do Camiño Vello do Río está preto da ponte que cruza o Almofrei cara a Xeve, na parede dunha casa abandonada. É aberto cun pequeno tellado de pedra. O retablo é de pedra policromada cun Cristo na cruz entre dúas Virxes, con tres ánimas baixo eles: un cura con bonete no centro, un home á esquerda e unha muller á dereita.


     O peto de ánimas de Tombo é de caste pechada cunha reixa metálica, encaixado na faciana dunha casa vellas. Ten retablo de madeira, en mal estado de conservación.


Lugares de Bora
     Cara, A Cardosa, A Corval, O Couto, A Igrexa, A Lameliña, As Leiras, O Pío, As Pontes, Portamuíño, O Quinteiro, O Salgueiral, O Teso, O Tombo, O Valo, Vilares

VIDEO
MAPA


SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA