domingo, 17 de noviembre de 2019

CIDADE DOS MORTOS - CHOZOS DA COSTA DO ALÉN - ESTACAS - SERRA DO SUÍDO - FORNELOS DE MONTES

CIDADE DOS MORTOS
CHOZOS DA COSTA DO ALÉN
ESTACAS
FORNELOS DE MONTES
SERRA DO SUÍDO


     Descobren en Estacas un conxunto de trinta "chozos" ocultos pola maleza


     Trátase de construcións de pedra similares aos dólmenes con orixe e antigüidade descoñecida -Xunto á zona existe un "foxo" de lobo dobre e cinco grupos de petroglifos

    
     A tradicion popular fala dá cidade dos mortos.



Fornelos de Montes
     Fornelos de Montes é un municipio da provincia de Pontevedra e integrado no Área Metropolitana de Vigo.


Demografía
      En 1906 a poboación de Fornelos de Montes alcanzou o seu récord histórico, con 3047 habitantes.


       A medida que se desenvolvía a industria en Vigo, aumentando a demanda de traballadores, e debido tamén á perda de importancia da agricultura, principal sector económico de Fornelos, a poboación ha ir reducíndose e envellecéndose.


Parroquias
     Este municipio está formado por sete parroquias:
Calvos (Santo Adrián)
As Estacas (Santa María)
Fornelos de Montes (San Lourenzo)
A Laxe (San Xosé)
Oitavén (San Vicente)
Traspielas (Santa María)
Ventín (San Miguel)


Xeografía
     Fornelos de Montes, pertencente á comarca de Vigo, sitúase no interior Centro-este de a provincia de Pontevedra.


     Está formado por sete parroquias con 24 núcleos de poboación.


     Linda ao Norte coa Lama e Pontecaldelas, ao Oeste con Sotomaior e Pazos de Borbén, ao sur con Mondariz e Covelo e ao Leste con Covelo e o concello ourensán de Avión.


     A zona montañosa na franxa este de o concello pertence á Serra do Suído.


     Nela localízanse as maiores cimas, como Couto Minuto (1061 m) e Outeiro Vello (1008 m).


     Cara ao Oeste as altitudes van diminuíndo, pasando a un territorio caracterizado polos vales fluviales.


     Os ríos máis importantes que pasan polo concello son o río Oitavén, que é represado no embalse de Eirás e que separa, ao norte, Fornelos do municipio de Pontecaldelas.


     Do embalse de Eiras abastécese de auga a cidade de Vigo, e parte da súa comarca.


     O río Barragán, que desemboca na marxe esquerda do Oitavén, xa dentro do embalse de Eiras, e que separa, ao oeste, Fornelos do concello de Pazos de Borbén.


     Para rematar o río Parada, que nace dentro do municipio, na Serra do Suído, e é tamén afluente da marxe esquerda do Oitavén.


     No último tramo do río Barragán antes de chegar a Eiras atópase un estreito val cun moi ben conservado bosque de ribeira.


Serra do Suído
     A Serra do Suído es un sistema montañoso gallego, que hace de frontera entre las provincias de Pontevedra y Ourense.


     En Pontevedra se sitúa en los ayuntamientos de La Lama, Fornelos de Montes y Covelo, y en Ourense en los de Avión y Beariz.


     Al sur se prolonga en la Serra do Faro de Avión y al norte en los Montes do Testeiro, formando en su conjunto la parte suroccidental de la Dorsal Gallega.


     La sierra está muy erosionada, con un perfil suave de altiplanicies por encima de los 900 m entre las que destacan las cimas de Coto Miñoto (1051 m), Cotos Cornudos (1032 m), Porto de Valdohome (1014 m), Puza (1025 m) y Bidueiros (943 m), estos dos últimos con vértices geodésicos en sus cumbres.


     Las laderas occidentales vierten a las Rías Baixas y las laderas orientales vierten a la cuenca del río Miño.


     En los valles de los ríos se pueden encontrar bosques autóctonos muy bien conservados, como es el caso de los robledales de los ríos Barragán y Verdugo.


Aprovechamiento humano
     En los altos abundan los pastizales, que desde época medieval han sido aprovechados para alimentar el ganado en época estival.


     Como hogar temporal para los ganaderos surgieron unas edificaciones conocidas como chozos o chouzos, de paredes y techo totalmente de piedra, con espesores que superan el medio metro y cubiertas de musgo para proporcionar aislamiento.


     Se situaban al sur de grandes rocas, para protegerse de los vientos dominantes.


     Desde el chozo se podía controlar una parcela de pasto cercano, delimitada con piedras definiendo lo que se conoce como sesteiro.


     Algunas de estas construcciones están siendo rehabilitadas por motivos de conservación del patrimonio etnográfico, aunque la trashumancia haya desaparecido casi por completo.


     Asociada a la ganadería surgió la necesidad de controlar los lobos, para cuya captura se construyeron fosos para lobos, unas estructuras con largas paredes formando un embudo que conducía a un profundo foso.


     Los ganaderos asustaban a los lobos y, con ayuda de las paredes, los guiaban hasta caer en el foso, donde morían. Se conservan varios fosos de lobos en la Sierra del Suído.


     Por uno de ellos, situado entre los ayuntamientos de Fornelos de Montes y Mondariz pasa la ruta de senderismo señalizada GR 58 Sendeiro das Greas.

VIDEO
VIDEO
VIDEO
MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

sábado, 16 de noviembre de 2019

EN RADIO NACIONAL SAN LUÍS - "HABÍA UNA VEZ HOY"

EN RADIO NACIONAL SAN LUÍS
"HABÍA UNA VEZ HOY"

     Déixovos un anaco do programa de Radio Nacional San Luís de Arxentina que dirixe Ana Rosa Abrahin.



    Mil grazas por este espazo a Nacional San Luís Radio. Ao programa "Habia unha vez, hoxe" E moitas graza por permitirnos falar das nosas cousas

PROGRAMA

Espero sexa de voso agrado.

MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube


XOAN ARCO DA VELLA

viernes, 15 de noviembre de 2019

PONTELLA DO MUIÑO DA PONTE - LAXE - FORNELOS DE MONTES

 PONTELLA DO MUIÑO DA PONTE
RÍO VALDEHOME
LAXE
FORNELOS DE MONTES



A Laxe
     San Xosé da Laxe é unha parroquia que se localiza no concello pontevedrés de Fornelos de Montes. Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 116 habitantes (63 mulleres e 53 homes), distribuídos en 4 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 137 habitantes. 


     Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 86 habitantes, sendo 42 homes e 44 mulleres.


Lugares da parroquia da Laxe   
A Airoa, O Casal, O Couso, Entrerríos



Fornelos de Montes
     Fornelos de Montes é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca de Vigo. Segundo o IGE, no ano 2018 a súa poboación era de 1.640 persoas. O seu xentilicio é "fornelán/fornelá" ou "fornelense".


Xeografía
      O concello sitúase no centro-leste da provincia de Pontevedra. Está formado por sete parroquias con 24 núcleos de poboación. Limita ao norte coa Lama e Ponte Caldelas, ao oeste con Soutomaior e Pazos de Borbén, ao sur con Mondariz e Covelo e ao leste con Covelo e Avión (provincia de Ourense).


       A zona montañosa da franxa leste pertence á serra do Suído. Nela están os cumios de Couto Minuto (1.059 m) e Outeiro Vello (1.007 m). Cara ao oeste as altitudes van diminuíndo, pasando a un territorio caracterizado polos vales fluviais.


      Os río máis importante é o río Oitavén, no que se sitúa o encoro de Eiras, que abastece a Vigo e parte da súa comarca. O río Parada, que nace na serra do Suído, aflúe na marxe esquerda do Oitavén. O río Barragán, tamén afluente do Oitavén pola marxe esquerda, ten no tramo final, antes do encoro de Eirás, un estreito val cun bosque de ribeira ben conservado.


     Climaticamente caracterízase polas fortes choivas, sendo un dos concellos galegos con maiores precipitacións (até 2.862 mm anuais). Isto causa frecuentes correntes de auga, que co paso do tempo conformaron pequenos fervenzas de curso inestable. As temperaturas adoitan ser suaves nos meses de maior calor (17 °C en xullo) e frías en inverno (5 °C en febreiro).


Patrimonio
     A fortaleza de Alemparte foi asolada polos irmandiños na Gran Guerra Irmandiña (1467). En 1482 foi cercada polo bispo de Tui e os seus cabaleiros, apoderándose dela posteriormente Pedro Madruga. Os restos que quedaban da fortaleza foron desfeitos definitivamente en 1893.


     O poboado castrexo da Cidadela do monte da Cidade conserva restos das pequenas edificacións, feitas en granito. A maioría delas conservan erguida parte da súa estrutura externa, consistente nunha parede de pedra de granito, podendo adiviñarse algúns elementos como as portas de entrada ou detalles do interior das vivendas. As edificacións atópanse, en liñas xerais, agrupadas nun único núcleo agás no comezo da Cidadela onde as primeiras casas aparecen diseminadas respecto ás do resto. 


     Bordeando a Cidadela hai un camiño cuberto con pedras de formas irregulares e que unha vez deixadas atrás as vivendas nos conduce cara a un acueduto do último terzo do século XVIII, en perfecto estado de conservación malia estar cuberto por vexetación autóctona. A edificación está realizada en pedra e na súa parte central presenta un arco de tipo oxival, a través do que cruza o sendeiro, que ben puido servir antigamente como entrada á cidade.


     Debido á grande presenza de cursos fluviais, hai numerosos muíños de auga por todo o territorio, destacando a parroquia de Fornelos de Montes con nove e a de Traspielas con seis. As parroquias de Laxe e Ventín son as que presentan un menor número de muíños con dous e un respectivamente. Así mesmo, co fin de salvar o paso dos ríos existentes, destaca tamén a presenza de pontes de pedra, destacando as pontes de Laxe, de Verducido, a Ponte Grande, a de Portorrío ou a do Barbado. Non todas elas están ben conservadas debido ao abandono. Existen máis de 30 fontes de auga e 15 lavadoiros repartidos por todo o concello.


      Hai dúas casas grandes: a de Marrán, en Vilán, e a dos Alemparte. A primeira, ben conservada, ten planta con forma de L, destacando a balconada corrida no interior e unha notable cheminea. A casa dos Alemparte, do século XV, presenta un estado bastante malo de conservación, destacando no seu conxunto a gran balconada sobre pilastras rústicas orientada cara a solaina, que é o que se atopa mellor conservado de toda a edificación, así como a robusta escaleira e un arco nunha porta con forma semicircular e que contén un escudo de armas.


     Ademais das igrexas parroquiais hai tres capelas, a de San Caetano en Estacas, a de San Amaro en Traspielas e a de Santa Cruz en Fornelos de Montes. Tamén conta con diversos cruceiros, destacando o de San Xosé de Laxe, e 5 petos de ánimas: dous en Ventín e un en Fornelos, Estacas e Laxe.


     Outro tipo de patrimonio etnográfico son as construcións vinculadas ao uso do monte, como os chozos (construción menor de pedra que daba acubillo aos pastores da serra ao longo do ano), parideiras (construcións en pedra en forma de cercado e para gardar o gando, e foxos de lobos, recintos moi elementais e primitivos destinados á caza do lobo. Todas elas están na parroquia de Laxe, ao pé da serra do Suído.


 Parroquias de Fornelos de Montes    
     Calvos (Santo Adrián), As Estacas (Santa María), Fornelos de Montes (San Lourenzo), A Laxe (San Xosé), Oitavén (San Vicente), Traspielas (Santa María), Ventín (San Miguel) 


VIDEO
MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA