lunes, 15 de diciembre de 2025

CRUCEIRO DA IGREXA DE TOUTÓN - TOUTÓN - MONDARIZ

 CRUCEIRO DA IGREXA DE TOUTÓN

TOUTÓN

MONDARIZ

Toutón
      San Mateo de Toutón é unha parroquia que se localiza no concello de Mondariz. 

     Segundo o INE en 2013 tiña 304 habitantes (166 mulleres e 138 homes) 179 menos que en 1999, distribuídos en 5 entidades de poboación.

Patrimonio
      A igrexa de San Mateo de Toutón data de 1711 (na inscrición da fachada figura a data 1713), está situada no barrio de Casco, onde tamén hai unha capela. De planta rectangular e tellado a dúas augas, a fábrica é de cantaría de granito con contrafortes nos muros laterais e corpo posterior diferenciado a xeito de ciborio rústico tipo torre, ameado e con desaugadoiros pétreos. 

     A facha principal ten no lateral esquerdo a torre campanario de planta cadrada e dous corpos (o superior quizais posterior). Na fronte da fachada atópanse dúas pilastras laterais. A porta é alintelada e flanqueada por dúas pilastras caixadas con chapiteis xónicos que aturan un friso con detalles vexetais e por riba un frontón triangular partido, cunha fornela coa imaxe de San Ramón cunha cartela con inscrición. Enriba un ocelo. 

     Na cumieira áchase a imaxe do patrón da parroquia: San Mateo. A sancristía áchase no muro sur.

      É de salientar o cruceiro do adro considerado Ben de Interese Cultural galego, cunha plataforma de tres chanzos cuadrangulares (o máis baixo soterrado polo asfalto). 

     O pedestal ten as arestas rebaixadas e fiugura a data na que foi ergueito: 1711, practicamente á vez que igrexa. 

     Salienta o fuste cilíndrico e o chapitel corintio con volutas nos cantos, fileira dupla de follas e flor central en cadansúa face. 

     A cruz é de sección cadrada coas arestas achafranadas. Nunha das caras a imaxe de Xesús Cristo crucificado coa cartela de INRI, e na outra a Virxe das Angustias co fillo morto no colo.

Festas
      Toutón celebra unha festividade na honra de Santa Marta o 29 de xullo e o 24 de xuño na honra de San Xoán do Xisto.

Lugares de Toutón
      Aboal, Casco, Festín, Lordelo, Portacurbo     

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

MUIÑO DE BARBEITO - FESTÍN - TOUTÓN - MONDARIZ

 MUIÑO DE BARBEITO

FESTÍN

TOUTÓN

Festín
    Festín é un lugar da parroquia de Toutón, no concello pontevedrés de Mondariz, na comarca do Condado. 

      Tiña 45 habitantes no ano 2013 segundo datos do Instituto Galego de Estatística, dos cales eran 22 homes e 23 mulleres, o que supón unha diminución con relación ao ano 2000 cando tiña 76 habitantes. 

Toutón
      San Mateo de Toutón é unha parroquia que se localiza no concello de Mondariz. 

     Segundo o INE en 2013 tiña 304 habitantes (166 mulleres e 138 homes) 179 menos que en 1999, distribuídos en 5 entidades de poboación.

Patrimonio
      A igrexa de San Mateo de Toutón data de 1711 (na inscrición da fachada figura a data 1713), está situada no barrio de Casco, onde tamén hai unha capela. De planta rectangular e tellado a dúas augas, a fábrica é de cantaría de granito con contrafortes nos muros laterais e corpo posterior diferenciado a xeito de ciborio rústico tipo torre, ameado e con desaugadoiros pétreos. A facha principal ten no lateral esquerdo a torre campanario de planta cadrada e dous corpos (o superior quizais posterior). Na fronte da fachada atópanse dúas pilastras laterais. A porta é alintelada e flanqueada por dúas pilastras caixadas con chapiteis xónicos que aturan un friso con detalles vexetais e por riba un frontón triangular partido, cunha fornela coa imaxe de San Ramón cunha cartela con inscrición. Enriba un ocelo. Na cumieira áchase a imaxe do patrón da parroquia: San Mateo. A sancristía áchase no muro sur.

      É de salientar o cruceiro do adro considerado Ben de Interese Cultural galego, cunha plataforma de tres chanzos cuadrangulares (o máis baixo soterrado polo asfalto). O pedestal ten as arestas rebaixadas e fiugura a data na que foi ergueito: 1711, practicamente á vez que igrexa. Salienta o fuste cilíndrico e o chapitel corintio con volutas nos cantos, fileira dupla de follas e flor central en cadansúa face. A cruz é de sección cadrada coas arestas achafranadas. Nunha das caras a imaxe de Xesús Cristo crucificado coa cartela de INRI, e na outra a Virxe das Angustias co fillo morto no colo.

Festas
      Toutón celebra unha festividade na honra de Santa Marta o 29 de xullo e o 24 de xuño na honra de San Xoán do Xisto.

Lugares de Toutón
      Aboal, Casco, Festín, Lordelo, Portacurbo  
 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

domingo, 14 de diciembre de 2025

IGREXA DE SAN PEDRO DE CARBALLAL - SAN MAMEDE DO CARBALLAL - PALAS DE REI

 IGREXA DE SAN PEDRO DE CARBALLAL

SAN MAMEDE DO CARBALLAL

PALAS DE REI

 O Carballal
     O Carballal é un lugar da parroquia de San Mamede do Carballal no concello lugués de Palas de Rei, na comarca da Ulloa.

Lugares de San Mamede do Carballal
        O Campelo, O Carballal, A Devesa Nova, Filgueira da Devesa, Gándaras, A Goleta, Guestrar, Lamas, Penasedoira, Ponterrosa 

San Mamede do Carballal
      San Mamede do Carballal é unha parroquia do concello de Palas de Rei na comarca da Ulloa, na provincia de Lugo. 

     No ano 2007 tiña 58 habitantes, deles 28 eran homes e 30 eran mulleres, o que supón un aumento de 2 habitantes en relación ao ano anterior, 2006. 

Comarca da Ulloa
      A comarca da Ulloa é unha comarca galega situada na provincia de Lugo cuxa capital é Monterroso. 

     A esta comarca pertencen os concellos de Antas de Ulla, Monterroso e Palas de Rei. 

     No ano 2020 tiña 8.879 habitantes, 4.430 homes e 4.449 mulleres.

     O seu nome procede do río Ulla, que nace na comarca.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

IGREXA DE SAN MARTIÑO DE CURBIÁN - CURBIÁN - PALAS DE REI

 IGREXA DE SAN MARTIÑO DE CURBIÁN

CURBIÁN

PALAS DE REI

 Curbián
      San Martiño de Curbián é unha parroquia do concello de Palas de Rei na comarca da Ulloa, na provincia de Lugo. 

      Segundo o IGE en 2009 tiña 86 habitantes, deles 45 eran homes e 41 eran mulleres, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 104 habitantes.

Patrimonio
    A igrexa de San Martiño de Curbián é románica do século XII ou comezos do XIII, con reformas do século XIX. De planta rectangular, composta por nave, capela maior máis elevada e sancristía pegada no lateral norte.

     Frontis con frontal de arco de medio punto, con columnas e capiteis, con ornamentación xeometrica o esquerda e figurada o dereita.  

      No lateral norte ábrese outra porta de arco de medio punto con decoración. No lateral sur do presbiterio sitúase a antiga fiestra románica da primitiva ábsida derrubada no XIX.

Lugares de Curbián
   Curbián, Pena Piñeiro, Ulloa 

Comarca da Ulloa
      A comarca da Ulloa é unha comarca galega situada na provincia de Lugo cuxa capital é Monterroso. 

     A esta comarca pertencen os concellos de Antas de Ulla, Monterroso e Palas de Rei. 

     No ano 2020 tiña 8.879 habitantes, 4.430 homes e 4.449 mulleres. 

      O seu nome procede do río Ulla, que nace na comarca. 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA 

jueves, 11 de diciembre de 2025

SARTEGO DOBLE DE ALBÁ - SANTIAGO DE ALBÁ - PALAS DE REI

 SARTEGO DOBLE DE ALBÁ

SANTIAGO DE ALBÁ

PALAS DE REI

     Tumba antropomorfa de orixe sueva, de arredor do século VI, conforme recolle o cartel explicativo que a acompaña. 

     Atópase na aldea de Albá usada como pía para darlle de beber aos animais. 

     Ten a particularidade de amosar na pía espazo para albergar dous corpos, como se deduce do rebaixe dobre da parte superior do elemento que correspondería coas cabezas. 

     O sartego atópase moi preto da entrada da Igrexa de Santiago de Albá, e está nunha praciña ao lado dunha fonte e un cruceiro, e próxima a un peto de ánimas. 

      Decidiron deixala alí para ese uso despois dunha pequena remodelación da praza, pois era a súa función acostumada dende tempo inmemorial.  

VIDEO

MAPA

 

Fuente: Web Patrimonio Galego 

XOAN ARCO DA VELLA 

IGREXA DE SANTIAGO DE CARRACEDO - CARRACEDO - A PEROXA

 IGREXA DE SANTIAGO

CARRACEDO

A PEROXA

     Igrexa de estilo barroco do século XVII con remodelacións posteriores.

      Localizada sobre un pequeno promontorio, con cemiterio e casa reitoral. 

     Posúe escudos pétreos, cornixa, pináculos e espadana, ademais dunha planta de cruz latina que ten os brazos do cruceiro circulares, rematados por unha lanterna. 

Carracedo
      Santiago de Carracedo é unha das parroquias máis grandes do concello ourensán da Peroxa. 

      Segundo o INE en 2008 tiña 206 habitantes (91 homes e 115 mulleres), distribuídos en 19 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 2000 cando tiña 275 habitantes.

Festas
      A primeira fin de semana de febreiro celébrase San Brais. A segunda fin de semana de setembro celébrase a festa na honra de Nosa Señora do Amparo. 

      Tamén hai outras festas durante o ano, como o Amparo pequeno en maio, a festa do emigrante no verán ou o magosto en novembro.

      En xullo de 2008 celebrouse o primeiro festival Amparock, con catro grupos de rock, un dos Peares, un de Coles, e dous de Ourense.

     O campo do Amparo, é unha carballeira que dispón de mesas e bancos de pedra, fonte, baños, e grella.

Lugares de Carracedo
      Areas, As Barras, Barrio, Carracedo, O Coto, Diarada, Outeiro de Carracedo, Pacio, Pedreir,| A Recheda, Reza, Ribas, San Martiño, San Paio, Sandamiro, Solleira, Vilaboa, Vilamaior, Vilar de Carracedo 

Comarca de Ourense
      A comarca de Ourense é unha comarca galega situada na provincia de Ourense e a súa capital é Ourense. 

      Pertencen a esta comarca os concellos de Amoeiro, Barbadás, Coles, Esgos, Nogueira de Ramuín, Ourense, O Pereiro de Aguiar, A Peroxa, San Cibrao das Viñas, Taboadela, Toén e Vilamarín.

      Limita ao norte coa comarca de Chantada (Lugo), ao nordeste coa comarca de Terra de Lemos (Lugo) e comarca da Terra de Caldelas, ao leste e sueste coa de Allariz-Maceda, ao sur coa de Celanova e ao oeste coas do Ribeiro e Carballiño.  

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA