miércoles, 13 de mayo de 2020

PONTE DO MUIÑO DO VAL - A FIRVEDA - A LAMA

PONTE DO MUIÑO DO VAL
REGUEIRO DE PORTO DO RÍO
A FIRVEDA
COVELO
A LAMA


Covelo
     San Sebastián de Covelo é unha parroquia que se localiza no concello pontevedrés da Lama na comarca de Pontevedra.



     Segundo o IGE en 2011 tiña 271 habitantes (150 mulleres e 121 homes), distribuídos en 12 entidades de poboación, o que supón un descenso en relación ao ano 1999 cando tiña 282 habitantes.



Lugares de Covelo
     Barbeira, Covelo,  A Fírveda,  O Forno, A Gateira, Laxedo, O Outeiro, O Pelete, A Perdiz, O Toxal, O Valciño, Ventoselo, A Vincurada



A Lama
     A Lama é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca de Pontevedra.



     Segundo o IGE en 2016 tiña 2587 habitantes. Padrón municipal de 2003: 2957 habitantes. O seu xentilicio  é lamense.



Xeografía
     O concello, de 117,76 km², está situado na serra do Suído, no leste da provincia de Pontevedra, a uns 25 km da capital provincial. 



     Limita ao norte con Beariz (provincia de Ourense), Forcarei e Cerdedo-Cotobade, ao sur con Fornelos de Montes, ao leste con Avión e con Beariz (ambos os dous na provincia de Ourense) e ao oeste con Ponte Caldelas e con Cerdedo-Cotobade.


Comunicacións
     A principal vía de comunicación é a PO-255 (que comunica con Ponte Caldelas e que permite chegar a Pontevedra e a PO-235 que une o concello con Carballedo, capital do municipio de Cerdedo-Cotobade.



Demografía
     A pirámide poboacional é a dun concello rural galego. É dicir, a poboación é avellentada. Pero recentes campañas municipais para atraer residentes ao termo municipal, conseguiron manter o censo.



     De todas as maneiras, segue sendo inferior ao censo de 1995 (cando vivían 3.517 veciños).



     A poboación do municipio está bastante diseminada nas 10 parroquias do concello. Mais a parroquia capital é con notoriedade, a máis poboada.



Turismo
     A Lama conta coa ruta homologada de sendeirismo PR-G 135 "Roteiro da Escuadra".
     É unha ruta sendeirista lineal de 7 km, entre o Peso (A Escuadra) e a área recreativa de Santa Mariña, na Serra do Cando.
     Na Serra do Suído atópanse os singulares chozos.



 Parroquias da Lama 
      Antas (Santiago), A Barcia do Seixo (Santa Ana), Covelo (San Sebastián), Escuadra (San Lourenzo), Gaxate (San Pedro), A Lama (San Salvador), Seixido (San Bartolomeu), Verducido (San Martiño), Xende (San Paulo), Xesta (San Bartolomeu)


MAPA


SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

ALDEA ABANDONADA DE A SINADA - O FREIXO - CRECENTE

ALDEA ABANDONADA DE A SINADA
O FREIXO
CRECENTE


 Freixo
     San Roque do Freixo é unha parroquia que se localiza no sur do concello de Crecente na comarca da Paradanta.


     Segundo o padrón municipal de 2013 tiña 86 habitantes (40 homes e 46 mulleres), distribuídos en 6 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 120 habitantes.


Historia
     No lugar da Granxa, polo cal discorre o antigo camiño cara a Castela, librouse unha batalla durante a Guerra da Independencia española.


Patrimonio
     A igrexa parroquial, baixo a advocación de San Roque, foi orixinariamente a capela do pazo de Queimadelos. Foi construída no século XVIII con planta rectangular dunha soa nave (século XVII). Ten ábsida destacada en altura e cuberta a catro augas e o resto da nave con cuberta a dúas augas. A portada presenta espadana dobre, pináculos nos extremos e porta alintelada.


     O pazo de Queimadelos, con planta en forma de L, está constituído por planta baixa e primeiro andar, baixo o cal hai tres arcos de pedra. No ángulo da planta hai unha escaleira e balaustrada de pedra. O portalón de entrada ten un arco alintelado sobre o que aparece un escudo e a cornixa moldurada con ameas. Ten un hórreo e un pombal.


     A ermida da Virxe do Camiño, construída no século XIV, é románica tardía en transición ao gótico. Ten unha nave sen presbiterio diferenciado e un pequeno soportal cadrado. Foi restaurada en 1619 (ten unha inscrición nunha pedra encaixada na ábsida co texto "reedificada por Juan Pérez Baylón de Crecente no ano 1619") e 1763, e ampliada en 1916.


     Segundo a lenda, no século X o cabaleiro Mendoza camiñaba pola zona cando o alcanzou o demo, e exclamou "vállame Deus, San Xoán, as tres misas de Nadal e a Virxe do Camiño", e lanzou unha pedra ao aire que sinalou a localización da ermida. Está situada nunha antiga ruta do camiño de Santiago.


     A carón dela hai un cruceiro coas imaxes de Cristo crucificado e a Virxe coroada cun neno Xesús nos brazos.


     A ermida do Cruceiro Quebrado, adicada ao Cristo dos Aflixidos, foi construída en 1913 nun antigo cruzamento de rutas do Camiño Real. Ten portada con porta central de arco de medio punto e moldura plana e dúas ventás laterais tamén de arco de medio punto. A espadana ten un oco de medio punto e pináculos laterais con cuberta a dúas augas. A carón dela hai un cruceiro sinxelo.


Lugares do Freixo
     O Freixo, A Granxa, O Lombo, Mollapán, Nane, Soutomaior


Crecente
     Crecente é un concello da provincia de Pontevedra, pertence á comarca da Paradanta. 

 

     Segundo o IGE, en 2014 tiña 2.261 habitantes. O seu xentilicio é «crecentense».


Xeografía
     Limita cos concellos de Arbo e A Cañiza (provincia de Pontevedra); Melón, Arnoia, Cortegada, Pontedeva e Padrenda (provincia de Ourense) e fai fronteira con Portugal, separado polo río Miño. Ten 57,1 km².


     Cara ao norte está formado por unha zona montañosa, e cara ao sur está formado por un grupo de vales profundos, dirixidos cara ao río Miño, que o separa de Ourense e Portugal.


Natureza
     O contorno natural de Crecente está demarcado polos diversos vales, destacando á vista o encoro do río Frieira. Desde o monte de Chan de Moeiras, en Filgueira, hai unhas boas vistas panorámicas dos meandros do Miño, desde Meréns ata Cortegada.


 Parroquias de Crecente    
     Albeos (San Xoán), A Ameixeira (San Bernabeu), Angudes (San Xoán), Crecente (San Pedro), Filgueira (San Pedro), O Freixo (San Roque), Quintela (San Caetano), Rebordechán (Santa María), Ribeira (Santa Mariña), Sendelle (Santa Cruz), Vilar (San Xorxe)


Comarca da Paradanta
     A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra. A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente. 


     Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. 


     Ocupa unha extensión de 333,3 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 13.226 habitantes no ano 2014.

VIDEO
MAPA

XOAN ARCO DA VELLA

martes, 12 de mayo de 2020

MUIÑO DO OUTEIRO - PRESA DE ARRIBA - A INSUA - PONTE CALDELAS

MUIÑO DE OUTEIRO
PRESA DE ARRIBA
A INSUA
PONTE CALDELAS


     A Presa de Arriba e de Abaixo na parroquia de A Insua xa aperecen reflexadas en documentos do ano 1660.


     Esta levadas ou mellor dito presa de regadio, porque asi se coñecen como Presa de Arriba e Presa de Abaixo recolle as augas do Río verdugo en Ponte Caldelas a altura de O Balneario e leva  auga por toda a parroquia de A Insua.


 
     Son mais de 4 km de canales que garantízan durante todo o ano regadio e fan funcionar un numero importantes de muiños.



     Destas dúas presa de regadio que ten a parroquia de A Insua, Presa de arriba e Presa de Abaixo, neste momento só a Presa de Arriba continua funcionando.
     Ao longo destas presas atopamos un total de 12 muiños, 10 na Presa de Abaixo e 2 na Presa de Arriba.



PRESA DE ABAIXO
Muiño do Pereira
Muiño dás Laxiñas
Muiño dás Mangarelas
Muiño de Xustans
Muiño do Artelo
Muiño de Patricio
Muiño do Coio
Muiño de Agustin
Muiño do Lagoeiro
Muiño do Vazquez
Muiño de Xesus do Andeano

PRESA DE ARRIBA
Muiño de Outeiro
Muiño dá Horta

 

     Hoxe en día moitos deles xa non teñen acceso, e outros estan en ruínas, a falta dá ganderia ou traballo dás terras, o abandono do rural tenden a desaparicion.
     E unha magoa que unha obra hidraulica tan importante como esta non se teña a ben consevar, de seguro seria unha mostra dá sostenivilidade do medio natural que os nosos antepasados por necesidade foron quen de inxeniar.



     Por outra parte quero agradecer a Rosana Comesaña a axuda para poder realizar este traballo sen ela seria imposible, GRAZAS.



A Insua
     Santa Mariña dá Insua é unha parroquia que se localiza non concello pontevedrés de Ponte Caldelas.
     Segundo ou IGE en 2016 tiña 895 habitantes (455 mulleres e 440 homes), distribuídos en 7 entidades de poboación, ou que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tinga 1156 habitantes.



Lugares dá Insua
     A Insua, A Roca, Chaín, Covelo, Rebordelo, Rego do Vargo, Silvoso.


MAPA


SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

domingo, 10 de mayo de 2020

LENDA DO CRUCEIRO DE MOLDES - RIVEIRA

LENDA DO CRUCEIRO DE MOLDES
RIVEIRA


      A Santa de Moldes, situada na parroquia de San Martiño de Oleiros no concello de Riveira, é un dos puntos de maior interese da zona. O segundo domingo de maio celébrase unha romaría en honor a esta Santa.

     A lenda di que esta santa era a Virxe María que, logo do ocorrido en Valverde, non quixo volver ver este desastre e deulle as costas (estando a figura de costas ás dunas de Corrubedo e mirando cara á Curota).




ONDE E QUE PASOU EN VALVERDE
     Situadas na parroquia de Santa María de Olveira no concello de Riveira, a duna móbil é un dos principais atractivos da comarca do Barbanza. A súa altura é nalgúns puntos próxima aos 20 metros e un quilómetro de lonxitude.

     Conta a lenda que baixo este complexo dunar está enterrada a cidade de Valverde. A historia di que a Virxe da Guía foi chamando as portas dos veciños de Valverde cun neno en brazos pedindo acubillo, pero ningún llo concedeu. Esa noite un maremoto enterrou a cidade para sempre.


MAPA


SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

MUIÑO DO ARTELO - PRESA DE ABAIXO - A INSUA - PONTE CALDELAS

MUIÑO DO ARTELO
PRESA DE ABAIXO
A INSUA
PONTE CALDELAS


     A Presa de Arriba e de Abaixo na parroquia de A Insua xa aperecen reflexadas en documentos do ano 1660.


     Esta levadas ou mellor dito presa de regadio, porque asi se coñecen como Presa de Arriba e Presa de Abaixo recolle as augas do Río verdugo en Ponte Caldelas a altura de O Balneario e leva  auga por toda a parroquia de A Insua.

  
     Son mais de 4 km de canales que garantízan durante todo o ano regadio e fan funcionar un numero importantes de muiños.


     Destas dúas presa de regadio que ten a parroquia de A Insua, Presa de arriba e Presa de Abaixo, neste momento só a Presa de Arriba continua funcionando.


     Ao longo destas presas atopamos un total de 12 muiños, 10 na Presa de Abaixo e 2 na Presa de Arriba.


PRESA DE ABAIXO
Muiño do Pereira
Muiño dás Laxiñas
Muiño dás Mangarelas
Muiño de Xustans
Muiño do Artelo
Muiño de Patricio
Muiño do Coio
Muiño de Agustin
Muiño do Lagoeiro
Muiño do Vazquez
Muiño de Xesus do Andeano

PRESA DE ARRIBA
Muiño de Outeiro
Muiño dá Horta


     Hoxe en día moitos deles xa non teñen acceso, e outros estan en ruínas, a falta dá ganderia ou traballo dás terras, o abandono do rural tenden a desaparicion.


     E unha magoa que unha obra hidraulica tan importante como esta non se teña a ben consevar, de seguro seria unha mostra dá sostenivilidade do medio natural que os nosos antepasados por necesidade foron quen de inxeniar.


     Por outra parte quero agradecer a Rosana Comesaña a axuda para poder realizar este traballo sen ela seria imposible, GRAZAS.


A Insua
     Santa Mariña dá Insua é unha parroquia que se localiza non concello pontevedrés de Ponte Caldelas.



     Segundo ou IGE en 2016 tiña 895 habitantes (455 mulleres e 440 homes), distribuídos en 7 entidades de poboación, ou que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tinga 1156 habitantes.


Lugares dá Insua
     A Insua, A Roca, Chaín, Covelo, Rebordelo, Rego do Vargo, Silvoso.


MAPA


SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

 Fotos: Rosana Comesaña
XOAN ARCO DA VELLA