Torre de Fafián Descrición: As primeiras referencias que se coñecen son do século XVI. A fortificación constituiu unha avanzadilla do condado de Lemos, aliado do arcebispado de Santiago como contrapoder na comarca do Deza fronte á poderosa casa de Camba.
No século XVIII foi convertida en tulla, utilizada para almacenar o gran proveniente da recadación de trabucos.
Consérvanse, en mal estado, as estruturas graníticas da torre e dos almacéns.
Fafián Santiago de Fafián é unha parroquia que se localiza no concello de Rodeiro. Segundo o IGE en 2013 tiña 77 habitantes (39 homes e 38 mulleres), distribuídos en 6 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 132 habitantes.
Patrimonio Entre os monumentos da parroquia salienta o Pazo de Trasulfe, edificado no século XVII polo conde de Montaos. A igrexa parroquial coñécese como Igrexa de Santiago e é de orixe románica pero no século XIX derrubouse a cabeceira para construír a casa reitoral, e tan só conserva uns poucos elementos románicos.
O sitio arqueolóxico coñecido como Porta de Arcos, que foi escavado en 1972 polo Museo de Pontevedra, descubrindo restos dunha vila romana.
Lugares de Fafián Aciveiro, Covelos, Fafián, Outeiro, Trasulfe, Vilachá
Rodeiro Rodeiro é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca do Deza. Segundo o IGE en 2015 tiña 2.700 habitantes.
Xeografía Está situado no centro de Galicia, ao nordeste da provincia de Pontevedra, nas terras altas da dorsal galega. Ten 154,2 km², e conta con 146 entidades de poboación repartidas entre 20 parroquias.
Cara ao leste o concello está orientado á serra do Faro, con cumios de máis de 1.000 m de altitude. Cara ao oeste, está o curso alto do río Arnego e o val de Camba, cunha altitude media entre os 600 e os 700 metros.
Historia No ano 832 Afonso II cedeu a Salvador de Oviedo o goberno de varias igrexas da zona, aínda que baixo a autoridade do bispo de Lugo, para pagar o censo eclesiástico. Nesa época xa se coñece a zona como Terra de Camba.
A vila de Rodeiro naceu ao amparo dunha antiga fortaleza medieval, da que apenas quedan restos.
A Casa - Fortaleza de Camba aparece mencionada no século XIV no testamento de Andrés Sánchez de Gres, a quen lla legara seu tío Afonso Sánchez a condición de formar vínculo con ela.
En 1345 a fortaleza foi vendida por Alonso Suárez de Deza, "Churruchao", xunto con outras propiedades que a súa esposa, Maior Vázquez de Rodeiro, recibira do seu pai, Vasco de Rodeiro, e que foran concedidas polos reis Sancho IV de Castela e Fernando III. Logo de ser confiscada aos Churruchaos, pasou a ser o baluarte máis importante da mitra compostelá na bisbarra.
Parroquias de Rodeiro Álceme (Santa María), Arnego (Santiago), Camba (San Xoán), Carboentes (Santo Estevo), Fafián (Santiago), Guillar (Santa María), Negrelos (San Cibrao), Pedroso (San Xiao), A Portela (San Cristovo), Río (Santa María), Riobó (San Miguel), Rodeiro (San Vicente), O Salto (Santo Estevo), San Cristovo do Az (San Cristovo), San Martiño de Asperelo (San Martiño), San Paio de Senra (San Paio), San Salvador de Camba (San Salvador), Santa Baia de Camba (Santa Baia), Santa Mariña de Pescoso (Santa Mariña), Vilela (Santa María)
Petos de Ánimas Los petos de ánimas son una de las manifestaciones materiales del culto a los muertos, de la devoción de las ánimas; no deja de hablarnos de las ideas muy profundas en la mentalidad gallega sobre la vida y la muerte.
Afirman los historiadores y etnógrafos que el peto de ánimas surge después del siglo XVI, en la situación político-religiosa de la Contrarreforma, es entonces cuando aparece la idea del Purgatorio.
Según Castelao: “A nova devoción suprímeo a idea de castigo eterno”.
A mediados del siglo XVII, Galicia ya había dejado de pensar en el Infierno para que se entregue de lleno la idea del Purgatorio, del que sus muertos queridos podían salvarse a fuerza de oraciones y buenas obras.
La finalidad de estos elementos populares es la de ofrecer ofrendas de todo tipo (flores, cera, patatas, maíz, pan, aceite ...), a las ánimas que no encuentran descanso en el Purgatorio, para que alcancen la felicidad en el Cielo; una vez liberadas intercederán por quien hizo la ofrenda, y daban dinero para que el cura lo administrara y dijera misas por los difuntos.
Los retablos de las ánimas, los petos en que se pide la limosna durante la misa y las obras de cantería son manifestaciones de culto a las ánimas.
El estilo artístico , de cantería se define como "popular"; los devotos conocían perfectamente las formas y colores que querían y no le pedían al cantero artesano otra cosa que hacer la obra encargada con su mejor habilidad.
Los petos unen arquitectura y escultura, y su estructura se divide en tres partes: - Infraestructura arquitectónica básica. - Una cavidad que similar a una capillita que ocupa el eje central y superior (buqueira). - Una cavidad casi siempre en la base de la capillita, tapada con una lámina de hierro y un agujero para meter las ofrendas (Alxibeira).
Iglesia de São Salvador de Bravães Está considerado como uno de los monumentos románicos más notables por su densidad escultórica.
Templo románico, se distingue sobre todo por su portal ojival, con cinco arquivoltas decoradas, presentándose los capiteles, los fustes y los tímpanos, igualmente decorados con una gran variedad de motivos con fuerte peso simbólico.
Su construcción se debe a D. Vasco Nunes, acaudalado hombre portucalense de la época de Afonso Vl de Castilla y León, que a finales del siglo Xl habría fundado aquí un monasterio benedictino.
En el siglo XV el monasterio se cierra, quedando reducido a iglesia parroquial.
En lo esencial, el edificio actual es del s. XII aunque ha sido restaurado posteriormente, siendo agregados en el interior elementos decorativos de los siglos XV y XVI, manteniendo, sin embargo, proporciones equilibradas y armoniosas.
Reconocida como una de las obras primas del arte románico portugués y clasificado como Monumento Nacional, la Iglesia de São Salvador de Bravães se presenta como un monumento de innegable significado histórico-regional y de excepcional valor científico y patrimonial.
Bravães Bravães es una freguesia portuguesa del concelho de Ponte da Barca, con 3,38 km² de superficie y 645 habitantes (2001).
Su densidad de población es de 190,8 hab/km².
Ponte da Barca Ponte da Barca es una villa portuguesa en el Distrito de Viana do Castelo, região Norte y comunidad intermunicipal de Alto Minho, con cerca de 2 300 habitantes.
Es sede de un municipio con 184,76 km² de área y 12 909 habitantes (2001), subdividido en 25 freguesias.
Del municipio y limitado al norte por el municipio de Arcos de Valdevez, al este por España, al sur por Terras de Bouro y Vila Verde y al oeste por Ponte de Lima.
Las freguesías de Ponte de Barca son las siguientes: Azias Boivães Bravães Britelo Crasto Cuide de Vila Verde Entre Ambos-os-Rios Ermida Germil Grovelas Lavradas Lindoso Nogueira Oleiros Paço Vedro de Magalhães Ponte da Barca Ruivos Salvador de Touvedo Sampriz Santiago de Vila Chã São João Baptista de Vila Chã São Lourenço de Touvedo São Pedro de Vade São Tomé de Vade Vila Nova da Muía
Alto Minho El Alto Minho es una comunidad intermunicipal y una subregión estadística portuguesa, parte de la Región Norte, correspondiente íntegramente al Distrito de Viana do Castelo, en la región de Minho.
Limita al norte y al este con España (Galicia), al sur con el Cávado y al oeste con el océano Atlántico.
Área: 2218,84 km². Población (2011): 244 846.
Comprende 10 concelhos: Arcos de Valdevez Caminha Melgaço Monção Paredes de Coura Ponte da Barca Ponte de Lima Valença Viana do Castelo Vila Nova de Cerveira
La región se encuentra delimitada, grosso modo, entre los dos ríos que le dan el nombre: el Miño (con desembocadura en Caminha) y el Limia (con desembocadura en Viana do Castelo).
A filloa, protagonista do evento que reuniu en Cores a asociacións da Baña, Lestedo, Muimenta e Zas
A cita serviu para resaltar os sabores do territorio e a diversidade gastronómica de Galicia Cos mesmos ingredientes presentáronse filloas redondas e cadradas de diferentes tamaños O 23 e 24 A Baña celebra a XVI Festa da Filloa da Pedra
A filloa foi a gran protagonista do evento gastronómico que reuniu no pazo de Cores as asociacións que promoven a exaltación deste típico produto galego na Baña, Lestedo, Muimenta (Cospeito) e Zas e que viñeron a corroborar a gran diversidade culinaria que existe en Galicia. Cos mesmos ingredientes (auga, fariña, ovos e sal) pódense conseguir filloas cadradas duns 40x40 centímetros como fan na Baña, ou duns 20 como as de Muimenta; redondas de 60 centímetros de diámetro como as de Zas, ou duns 20 en Lestedo (Boqueixón).
O evento, promovido pola Asociación Filloas da Pedra da Baña en colaboración co Concello, serviu para dar a coñecer como xurdiron cada unha destas exaltacións gastronómicsa e para establecer vínculos de colaboración para seguir promocionando este produto típico galego. Na presentación, Uxía Landeira resaltou precisamente a “diversidade da filloa nunha Galicia única pero tamén moi diferente”, e agradeceu o traballo de cociñeiros e asociacións que foron quen de poñer en valor este produto. “Hai que vivir a filloa e celebrar o noso”, dixo a presentadora, unha afirmación que corroborou máis tarde o alcalde da Baña, Andrés García Cardeso, ao resaltar a importancia de recuperar tradicións e “compartir experiencias” para seguir facendo destas exaltacións gastronómicas un atractivo turístico e dinamizador do territorio. Mónica Tomé recordou como no ano 2004 nacía a festa da filloa da pedra da Baña promovida dende o Concello e, tres anos máis tarde, a Asociación Filloas da Pedra da Baña, que segue a organizar esta exaltación gastronómica xunto con moitos voluntarios. “Hoxe o Concello da Baña é coñecido en moitos lugares grazas a esta festa. A filloa quere devolverlle parte dese esforzo e axudar a saír adiante”. Ana Pereiro, da Asociación de Veciños Barolo, de Loroño (Zas), sinalaba que levan 5 anos organizando a festa da filloa. En Zas fanas nunha plancha redonda de ferro fundido, duns 60 centímetros de diámetro. A características desta filloa é que parece unha peza de encaixe, polos numerosos ollos que ten, e cada unha necesita case un litro de amoado. A festa celebrase o vindeiro 16 de marzo e conta con 24 pedras, dixo unha das promotoras desta festa e a filloeira de maior idade. O ano pasado reuniron a 600 persoas nunha cita na que os homes se encargan de facer o cocido que acompaña ás filloas.
José Rus, coordinador da Asociación de Empresarios de Muimenta, que organiza a festa da filloa a través das Comisións de Moexmu (Mostra Exposición de Muimenta) sinalou que levan organizando esta exaltación dende 1992. Eles utilizan una plancha cadrada de ferro fundido de 50 centímetros, na que se van catro filloas pequenas de cada vez. “Hoxe, esta e a única festa da provincia na que se exalta só a filloa, noutros municipios sempre aparece acompañada doutros produtos”. Recordou como esta festa xurdiu dentro da Mostra Exposición de Muimenta como fórmula para recuperar a filloa e recadar algúns cartos. “En Muimenta sacamos a festa do entroido e celebrámola o 1 de maio. Temos a 184 persoas traballando na organización. Hoxe vemos que se fan filloas nas festas do verán e incluso en bodas”. Declarada de interese turístico dende 2008, contan cunha escola de filloeiros e filloeiras, “hoxe, das 56 persoas que están na escola, uns 20 son homes”.
Mari Carmen Rey acudiu en representación da Asociación Cultural da Filloa de Lestedo, que celebrará a súa 36 edición (é a máis antiga) o vindeiro 10 de marzo. Declarada Festa de Galicia de interese turístico, a Filloa de Lestedo reúne cada ano a milleiros de persoas, e é coñecida polas máquinas que inventou Orlando Vázquez. “A máis grande é quen de facer ata 1.500 filloas cada hora, atendida só por seis persoas, e, a máis pequena, fai unhas 500”, dixo Carmen Rey, quen convidou a todos os presentes a acudir a Lestedo o vindeiro 10 de marzo.
Pola sua banda, o chef José Manuel Mallón, que se presentou como “un dos filloeiros da Baña” e firme defensor da filloa e que inclúe tamén nalgúns dos pratos do seu restaurante, amosouse partidario de “recuperar a tradicións e compartir receitas tradicionais entre veciños de diferentes parroquias”. Isto é o que están a facer os alumnos e alumnas asistentes ao Curso de cociña tradicional que organiza o Concello da Baña, no que deu clases Mallón e que esta mañá serviron diferentes pratos para acompañar ás filloas, entre elas cocido, callos, carne asada, cordeiro, empanada, e diferentes doces. Con esta iniciativa, dende o Concello quérese aproveitar o potencial da Baña para facer da gastronomía, ademais dun reclamo, unha forma de vida e unha forma para poñer en valor a economía da zona e a riqueza turística. Uns recursos que se encarga de promocionar tamén o alumnado de turismo do Obradoiro de Emprego Barcala, Xallas Dubra IV, que hoxe estivo amosando os trípticos promocionais que están a deseñar, ademais de recoller información para o programa de radio que cada mércores emiten en Radio Negreira.
Na organización do evento desta mañá no pazo de Cores tamén colaborou o GDR Terras de Compostela a través da submedida 19.4 de promoción territorial.
XVI Festa da Filloa da Pedra da Baña Durante o evento presentouse o vídeo promocional e o programa da XVI Festa da Filloa da Pedra da Baña, que se celebra o 23 e 24 de febreiro, ampliando a dous días o programa de actos, que se desenvolverán no polideportivo municipal de San Vicenzo. Por primeira vez dende a súa creación, a Festa da Filloa da Pedra da Baña incluirá una Foliada Filloeira o sábado pola tarde. A partir das 16.30 horas actuarán As Xoubas e os Viracunchos do Obradoiro de Cultura Tradicional Ultreia, de Santiago; a agrupación Tíralle do Aire e integrantes da Escola de Gaita da Baña. A organización promete algunha que outra sorpresa para este día. Ademais de gozar da boa música, os asistentes poderán ver xa en vivo e en directo as filloeiras e filloeiros da Baña elaborar filloas da pedra que se servirán ao día seguinte
O domingo 24 será o día grande da XVI Festa da Filloa da Pedra no polideportivo de San Vicenzo, que abrirá ao público a partir das 10.00 horas. Durante todo o día os asistentes poderán degustar as excelentes filloas da pedra que elaborarán as voluntarias e voluntarios da Asociación Filloas da Pedra e que se servirán soas, con chourizo, nata ou mel, coma todos os anos. A novidade desta edición é que as filloas serviranse tamén acompañadas da súa parella perfecta: o cocido. Os Campantes da Baña e a agrupación Sarillo de Aiazo serán os encargados de poñer a música pola mañá, con actuación ás 12.30 e 14.30 horas, respectivamente. Os máis pequenos terán un espectáculo dedicado para eles as 16.30 horas cos Animacreques, e a partir das seis da tarde a Orquestra Charlestong Big Band animarán a verbena. O Estudo obradoiro de cerámica Alén das Olas impartirá talleres de cerámica durante todo o día, e para repoñer forzas os asistentes, ademais de degustar as ricas filloas da pedra da Baña, os asistentes poderán achegarse ata os postos de polbo e churrasco que se instalan nas inmediacións do polideportivo municipal.
