viernes, 4 de enero de 2019

FOXO DO LOBO DO SALAS - MUIÑOS

 FOXO DO LOBO DO SALAS
MUIÑOS
OURENSE


Foxo de lobo
     Un couso, lobeira ou foxo de lobo (do latín fossum, escavado é unha construción tradicional empregada no medio rural para a caza do lobo ou de calquera outro animal considerado daniño e perigoso.


     Un foxo de lobos consta dunha serie de elementos empregados para conduciren o lobo ata un lugar onde se lle poida dar caza.


     Habitualmente os seus elementos constitutivos son un par de muros ou valados e un pozo ou foxo propiamente dito.


     Os valados teñen altura suficiente para impediren o paso dos lobos, e forman no terreo os dous lados dun triángulo. No seu vértice hai unha rede entre eles ou un furado escavado no chan, o foxo, no que os lobos eran capturados ou mortos.


     Os muros podían ser de pedra ou madeira, ás veces de cachotería e outras de chantos. Adoitaban ter unha lonxitude total de varios centos e metros.


      Outra variedade consiste nun recinto murado pechado situado en terreo elevado nun lugar de paso obrigado. Nel é doado entrar pero imposible saír. Tamén fai posible capturar ao animal con vida.


     As cacerías organízanse de xeito comunitario. En Galicia a participación nas cacerías estaba tradicionalmente regulada polos concellos das parroquias.


     As épocas preferidas para a caza eran a primavera e máis o verán.


      Os cazadores saían bater ao monte provistos de todo tipo de obxectos que facían ruído e encamiñábanse na súa fuxida cara ao espazo entre os valados.


     O uso das lobeiras está espallado por todo o noroeste da Península Ibérica, especialmente nas zonas máis montañosas ou nas menos humanizadas.


     A pouquidade crecente de lobos e osos fai que o seu uso estea diminuíndo.


     Con frecuencia a toponimia indícanos a existencia de foxos ou dispositivos semellantes , que recibían o nome de calello, caneyo, calecho, xorco, jorco ou caón en Asturias; chorco en León.


     A variedade de recinto pechado era chamada couso en Asturias, corral en León e cortello en Zamora.

MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO SA VELLA

CAPELA DA NOSA SEÑORA - PINTÁS - LOBÁS - CALVOS DE RANDÍN

 CAPELA DA NOSA SEÑORA
PINTÁS
LOBÁS
CALVOS DE RANDÍN


Pintás
     Pintás é un lugar da parroquia de Lobás no concello ourensán de Calvos de Randín na comarca da Limia. Tiña 51 habitantes no ano 2011 segundo datos do INE e do IGE, dos cales 25 eran homes e 26 mulleres. Iso supón un aumento da poboación respecto a 2010, cando tiña 47 habitantes (24 homes e 23 mulleres).


Lobás
     San Vicente de Lobás é unha parroquia do concello ourensán de Calvos de Randín na comarca da Limia. No ano 2007 tiña 185 habitantes (92 homes e 93 mulleres) distribuídos en 4 entidades de poboación, o que supón unha diminución de 12 habitantes en relación ao ano 2000.



Lugares de Lobás
Lobás, Pintás, Serois, O Silvoso


Calvos de Randín
     Calvos de Randín é un concello da provincia de Ourense, pertence á comarca da Limia. Segundo o padrón municipal, en 2015 tiña 922 habitantes (1242 en 2003).O seu xentilicio é calvense ou randinense.



Xeografía
     O concello, de 98 km², abrangue 9 parroquias. Está situado ao sur da provincia de Ourense, á beira das serras de Larouco, O Xurés e A Pena, acadándose nesta última os 1400 m de altitude. O municipio está atravesado polo río Salas, afluente do Limia, onde se construíu o encoro de Salas. Á súa vez, este río recibe as augas do río Firbeda.



     É unha zona con clima oceánico de montaña, con fortes precipitacións e temperaturas baixas, se ben no verán adoita haber fortes secas.


Historia
     A situación fronteiriza con Portugal marcou a evolución histórica do concello. As terras da Picoña tiñan a súa cabeceira no castelo da Picoña, derruído en 1650 por tropas castelás. No século XVIII a zona pertencía á xurisdición do conde de Lemos.



     Historicamente, parte do seu territorio pertenceu ó Couto Mixto. Isto daba certos privilexios á súa poboación, como a exención de pagar tributos ás coroas de Portugal e Castela, a libre pertenza a un ou outro reino, e a elección dun alcalde. Estes dereitos abolíronse trala aplicación do Tratado de Lisboa de 1864.


     O 22 de febreiro de 1944 tivo lugar o accidente de Monteagudo, no que un avión británico bateu contra un monte e sufriu un incendio, morrendo os seus seis ocupantes.


Patrimonio
     Os xacementos humanos máis antigos datan do megalitismo, como as mámoas de Monte Meau e Forno da Tagurra (Golpellás), Penouces e A Chamuscada (Vila), As Lamas (Pintás), O Viso e A Mota Grande (Castelaus), Outeiro das Moas (Paradela) e As Rebouciñas (Padroso).



     Da cultura castrexa son os poboados de Cidade de San Vitorio (Castelaus), Outeiro da Cerca (Lomear), O Castro (Rubiás), Penas Altas (Calvos) e A Picoña (Randín).


     A igrexa parroquial de Santiago de Calvos é do século XIX, de estilo popular. A igrexa de San Xoán de Ranín é de estilo barroco, dos séculos XVII e XVIII. A igrexa de Santiago de Rubiás, sendo reconstruída no século XVIII, conserva na ábsida unha ventá románica de medio punto. A ermida do Neno Xesús é do século XVIII. A capela de Calvos é de recente construción. Hai varios petos de ánimas, en Calvos, Vilar, o Cruce de Padroso, Feás e Rubiás.


     O pazo dos Tejada é dos séculos XVIII e o XIX. Ten a tipoloxía típica de pazo galego, con tres corpos conectados por unha solaina. O pazo de Randín é máis recente, se ben un dos seus corpos está actualmente destruído, tendo estrutura en L.


     Dentro da arquitectura popular destacan os hórreos en Randín e Rioseco, cruceiros, fornos comúns, fontes, muíños, calzadas e pontes.


Parroquias de Calvos de Randín

     Calvos (Santiago), Castelaus (San Martiño), Feás (San Miguel), Golpellás (San Xoán), Lobás (San Vicente), Randín (San Xoán), Rioseco (Santa Mariña), Rubiás dos Mixtos (Santiago), Vila (Santa María) 

MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

jueves, 3 de enero de 2019

PADRAO - SISTELO - ARCOS DE VALDEVEZ

PADRAO
SISTELO
ARCOS DE VALDEVEZ


Padrão
     Las brandas pueden ser de cultivo o de pastoreo y se encuentran en los planaltos de altura.


     Son núcleos habitacionales temporales cuya tierra se utiliza para la agricultura o la alimentación del ganado durante la primavera / verano, cuando estas zonas de montaña tienen condiciones más favorables a las actividades humanas.



     En contraposición a las brandas surgen las invernadeiras – núcleos habitacionales donde las poblaciones pasan el otoño y el invierno (de ahí el nombre).


     En la actualidad, esta trashumancia impuesta por las duras condiciones del medio ambiente en los pueblos que aún conserva esta migración, la población apenas transporta consigo el ganado y algunas posesiones.


Sistelo
     Sistelo es una freguesia portuguesa del concelho de Arcos de Valdevez, con 26,83 km² de superficie y 341 habitantes (2001).


     Su densidad de población es de 12,7 hab/km².


     La aldea de Sistelo se sitúa en el municipio de Arcos de Valdevez, en pleno Parque Nacional de la Peneda-Gêres, junto a la naciente del río Vez.



     Famosa por sus paisajes en terrazas, donde se cultiva el maíz y pasta el ganado, la aldea se encuentra muy bien recuperada, habiendo sido recuperadas las casas típicas de granito, los espigones y los lavabos públicos.


     El Castillo de Sistelo, monumento de la aldea, merece una cuidadosa visita: se trata de un palacio de finales del siglo XIX donde vivió el Visconde de Sistelo.


     Deambular por las callejuelas de Sistelo y disfrutar de la Iglesia Parroquial, la Casa del Visconde de Sistelo, el Puente Romano y el Molino, el puente de Sistelo de aguas abajo, la Ermita de Nuestra Señora de los Afligidos y las Capillas de San Antonio, de San Juan Evangelista de la Señora de los Remedios y de la Señora del Carmen.


     No olvides de subir al mirador del Chã da Armada para admirar la magnífica vista panorámica.


     Si eres amigo de caminatas en la naturaleza, recorra el sendero de las Brandas de Sistelo (10 km), que empieza en la aldea, y conozce las blandas de Rio Covo, en Sistelo, del Alhal, en el Padrón, y de la Cerradinha, terrenos que durante el verano servían de apoyo a la pastoral.


Arcos de Valdevez
      Arcos de Valdevez es una villa portuguesa del Distrito de Viana do Castelo, región Norte y subregión del Minho-Lima, con cerca de 2.200 habitantes.


     Es sede de un municipio con 445,89 km² de área y 24.761 habitantes (2001), subdividido en 51 freguesías.


   El municipio limita al norte con el municipio de Monção, al noreste con Melgaço, al este con España, al sur con Ponte da Barca, al suroeste y al oeste con Ponte de Lima y al oeste con Paredes de Coura.

VIDEO
MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

miércoles, 2 de enero de 2019

PETO DE TIXÓS - TIXÓS - BALTAR

 PETO DE TIXÓS
TIXÓS
BALTAR


  Petos de Ánimas
     Los petos de ánimas son una de las manifestaciones materiales del culto a los muertos, de la devoción de las ánimas; no deja de hablarnos de las ideas muy profundas en la mentalidad gallega sobre la vida y la muerte.



     Afirman los historiadores y etnógrafos que el peto de ánimas surge después del siglo XVI, en la situación político-religiosa de la Contrarreforma, es entonces cuando aparece la idea del Purgatorio.



     Según Castelao: “A nova devoción suprímeo a idea de castigo eterno”.



     A mediados del siglo XVII, Galicia ya había dejado de pensar en el Infierno para que se entregue de lleno la idea del Purgatorio, del que sus muertos queridos podían salvarse a fuerza de oraciones y buenas obras.



     La finalidad de estos elementos populares es la de ofrecer ofrendas de todo tipo (flores, cera, patatas, maíz, pan, aceite ...), a las ánimas que no encuentran descanso en el Purgatorio, para que alcancen la felicidad en el Cielo; una vez liberadas intercederán por quien hizo la ofrenda, y daban dinero para que el cura lo administrara y dijera misas por los difuntos.



     Los retablos de las ánimas, los petos en que se pide la limosna durante la misa y las obras de cantería son manifestaciones de culto a las ánimas.



     El estilo artístico , de cantería se define como "popular"; los devotos conocían perfectamente las formas y colores que querían y no le pedían al cantero artesano otra cosa que hacer la obra encargada con su mejor habilidad.



Los petos unen arquitectura y escultura, y su estructura se divide en tres partes:



     - Infraestructura arquitectónica básica.
     - Una cavidad que similar a una capillita que ocupa el eje central y superior (buqueira).
     - Una cavidad casi siempre en la base de la capillita, tapada con una lámina de hierro y un agujero para meter las ofrendas (Alxibeira).


MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA