martes, 7 de octubre de 2025

IGREXA DE SANTA CRUZ DE LAMAS - A IGREXA - LAMAS - MORAÑA

 IGREXA DE SANTA CRUZ

A IGREXA

LAMAS

MORAÑA

 A Igrexa
      A Igrexa é un lugar da parroquia de Lamas no concello pontevedrés de Moraña, na comarca de Caldas

Toponimia
       O topónimo A Igrexa (do latín (locus) ecclesiae, o lugar da igrexa) débese á presenza no lugar da igrexa de Santa Cruz de Lamas.

Lugares de Lamas
     A Aldea da Fonte, Chaián de Abaixo, Grixó, A Igrexa, A Peroxa, Silvoso, O Souto 

Lamas
     Santa Cruz de Lamas é unha parroquia que se localiza no concello de Moraña. 

     Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 346 habitantes (176 homes e 170 mulleres), distribuídos en 8 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 365 habitantes. 

      Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 323 habitantes, sendo 154 homes e 169 mulleres.

Toponimia
     O topónimo provén do latín lama, e indica un lugar con lama ou lodo. 

Comarca de Caldas
      A comarca de Caldas é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra e a súa capital é Caldas de Reis.  

     Pertencen a ela os concellos de Caldas de Reis, Catoira, Cuntis, Moraña, Pontecesures, Portas e Valga. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

CRUCEIRO DE CABALEIRO - CABALEIRO - CAMPAÑO - PONTEVEDRA

 CRUCEIRO DE CABALEIRO

CABALEIRO

CAMPAÑO

PONTEVEDRA

      Cruceiro sobre tres chanzos de pedra, sobre os que se asenta un cubo cos bordos superiores rebaixados. 

     No que esta situado un retablo con ata cinco figuras colocadas verticalmente e unha horizontal que parece ser un anxo voador que tende a man as que atopan por debaixo. 

     As dúas figuras centrais danse a man. 

     Fuste de planta octogonal, na metade da cal aparece a figura de San José. 

    Capitel ornamentado con follas e cabezas de anxos, agás pola parte dianteira, onde mostra unha caveira. 

     Cruz grosa, rematada en volutas, cun Cristo que ten abrazado á súa cintura un San Francisco de pequeno tamaño. 

     No reverso aparece a Virxe coroada por dous anxos. 

Cabaleiro
     Cabaleiro é un lugar da parroquia de Campañó, no concello de Pontevedra, na comarca homónima

     Segundo o IGE, en 2022 tiña 122 habitantes (54 homes e 68 mulleres). 

MAPA

  

 Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA 



lunes, 6 de octubre de 2025

PONTELLA DA PICOTA - REGO DE CASTAÑOSA - A PICOTA - AMIL - MORAÑA

PONTELLA DA PICOTA 

REGO DE CASTAÑOSA
A PICOTA
AMIL
MORAÑA

Amil
      San Mamede de Amil é unha parroquia que se localiza no concello de Moraña. 

     Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 472 habitantes (253 mulleres e 219 homes), distribuídos en 16 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 522 habitantes. 

     Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 414 habitantes, sendo 197 homes e 217 mulleres.

Patrimonio histórico-artístico
      A igrexa parroquial foi construída en 1781.

      En 1892 rematouse de construír o Santuario da Virxe dos Milagres, onde se celebra o primeiro domingo despois do 8 de setembro a Romaría dos Milagres de Amil, á que asisten milleiros de peregrinos de toda Galicia.

      A tradición popular conta que todo naceu dun milagre acontecido no século XVIII. Había un labrego chamado Sebastián, que debía percorrer un longo camiño ata unha fonte afastada para conseguir a auga necesaria para regar a súa horta e a dar de beber ó seu gando, polo que rezaba con devoción á Virxe. Un día, despois de rezar pedindo axuda, púxose a cavar na terra e milagrosamente comezou a brotar un manancial. A auga era tan abondosa que mesmo lle permitiu construír un muíño que movía a auga deste manancial.

Festas
      Nesta parroquia celébrase desde 1970 a festa gastronómica do porquiño á brasa.

Lugares de Amil
      O Apedrado, Barro, Cartamil, O Castriño, A Chan, O Outeiro, A Picota, Piñeiro, Pumardatán, A Rozavella, Ruibal, Torre de Abaixo, Torre de Arriba, Vilacova 

Comarca de Caldas
      A comarca de Caldas é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra e a súa capital é Caldas de Reis. 

      Pertencen a ela os concellos de Caldas de Reis, Catoira, Cuntis, Moraña, Pontecesures, Portas e Valga. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

 

 

domingo, 5 de octubre de 2025

CRUZ DE VILARIÑO - VILARIÑO - POIO

 CRUZ DE VILARIÑO

VILARIÑO

POIO

      Cruz sobre un penedo de 1,5 m. de altura do que destaca a presenza dunha cazoleta profundamente marcada sobre o lado norte do mesmo.

      Trátase dunha cruz latina con arestas rebaixadas excepto nos remates. 

      Na unión do pau cos brazos da cruz hai unha rodela labrada, posiblemente unha coroa de espiñas cunha cruz no seu centro.

Vilariño
      Vilariño é un lugar da parroquia de Poio (San Xoán) no concello pontevedrés de Poio na comarca de Pontevedra. 

     Segundo o IGE, en 2022 tiña 158 habitantes (81 homes e 77 mulleres).  

MAPA

 

Fuente: Web Patrimonio Galego 

XOAN ARCO DA VELLA 

IGREXA DE SAN MARTIÑO DE AGUÍS - AGUÍS - OS BLANCOS

 IGREXA DE SAN MARTIÑO DE AGUÍS

AGUÍS

OS BLANCOS

      A igrexa, dunha soa nave e con cuberta de madeira construíuse a finais do século XVI. 

      No seu interior destacan varias esculturas documentadas ou atribuídas a destacados mestres da arte ourensá, como por exemplo o talle do patrón, San Martiño. 

      A Virxe do Rosario é dun dos máis afamados escultores manieristas que traballaban en Ourense a finais do século XVI e principios do XVII, Alonso Martínez, mestre de Francisco de Moure. 

      É un elegante talle representado de pé, sostendo o Neno nos seus brazos. 

Aguís
      San Martiño de Aguís é unha parroquia do concello ourensán dos Blancos na comarca da Limia. 

     No ano 2007 tiña 234 habitantes (121 homes e 113 mulleres), 58 menos ca en 2000. 

      Ten cinco entidades de poboación.

Lugares de Aguís
      Aguís, A Aspra, Fonte Arcada, Loureses, O Mosteiro 

Comarca da Limia
      A comarca da Limia é unha comarca galega situada na provincia de Ourense e a súa capital é Xinzo de Limia. 

      A ela pertencen os concellos de Baltar, Os Blancos, Calvos de Randín, Porqueira, Rairiz de Veiga, Sandiás, Sarreaus, Trasmiras, Vilar de Barrio, Vilar de Santos e Xinzo de Limia.  

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

IGREXA DE SAN CIBRAO- SAN CIBRAO - ESPERANTE - AGOLADA

 IGREXA DE SAN CIBRAO

SAN CIBRAO

ESPERANTE

AGOLADA

 San Cibrao
     San Cibrao é un lugar da parroquia de Esperante, no concello pontevedrés de Agolada, na comarca do Deza. 

     Segundo o INE, no 2008 tiña 17 habitantes (8 homes e 9 mulleres), doce menos ca en 2000.     

Toponimia
     O topónimo San Cibrao é un haxiotopónimo referido a Cibrán de Cartago, e débese á presenza no lugar da igrexa de San Cibrao de Esperante.

Lugares de Esperante
     Esperante, A Penela, San Cibrao  

     San Cibrao de Esperante é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Agolada.  

     Segundo IGE en 2013 tiña 68 habitantes (37 homes e 31 mulleres) distribuídos en 3 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 128 habitantes. 

Comarca de Deza
     A comarca de Deza é unha comarca da provincia de Pontevedra e a súa capital é Lalín. 

     Pertencen a ela os concellos de Agolada, Dozón, Lalín, Rodeiro, Silleda e Vila de Cruces. 

      A súa poboación é de máis de 40.000 habitantes. 

     O Deza coincide coa antiga comarca de País do Deza, isto é, as xurisdicións de Deza, Camba, Dozón, Trasdeza, Carbia e Valquireza. 

MAPA 

  

XOAN ARCO DA VELLA