DOMUS MUNICIPALIS - BRAGANZA

DOMUS MUNICIPALIS

BRAGANZA

Domus Municipalis
     Dentro dos muros da antiga ciudadela de Braganza atópase un dos edificios medievais de uso civil máis pecualiares do mundo: a chamada Domus Municipalis, antiga Cámara Municipal da cidade, construída sobre unha cisterna romana.

     A cidade portuguesa de Braganza ten as súas orixes na antiga Brigantia, que tamén foi coñecida como Juliobriga (homenaxe do emperador Augusto ao seu antecesor Xullo César). 

     Está situada no alto do outeiro de Nossa Senhora do Sardãou, no corazón da rexión de Tras Móntesvos (norte de Portugal) e o seu ciudadela é un dos núcleos amurallados máis armoniosos e mellor conservados de Portugal. 

 

     Esta urbanización débese, posiblemente, á reconstrución da cidade executada no ano 1130 por don Fernãou Mendes, cabeza dun dos cinco linajes máis importantes da idade media portuguesa, tras un período de saqueo e destrución durante a Reconquista.

     Mendes, que ademais era cuñado de don Afonso Henriques, primeiro rei de Portugal, había permutado os terreos de Braganza cos monxes do monasterio benedictino de Castro de Avelàs. 

     Trala súa morte, e sen unha descendencia que consolidase o mayorazgo, Bragança entrou noutra fase de inestabilidade. Foi entón cando Sancho I concedeu en 1187 os seus primeiros fueros á cidade co fin de consolidar a liña fronteriza con Galicia incentivando a repoblación. A esa época corresponde tamén o castelo, para defensa de toda a comarca.

     Nese contexto foral da cidade xorde a figura do edificio hoxe coñecido en latín como Domus Municipalis, en torno ao cal desenvolveuse unha polémica que discute non só o seu carácter de cámara municipal senón tamén a súa cronoloxía ou a súa adscripción estilística. Crese que en orixe puido haber neste espazo unha antiga cisterna romana que, co transcorrer do tempo, acabou sendo utilizado como Senado. 

 

     Para iso engadíuselle a este espazo un segundo corpo superior para que servise de acubillo ás reunións públicas. O mito decimonónico dos municipalismos conferiulle a súa actual designación en latín, nome estraño aos usos da Idade Media, cando se utilizaba o término de Paço do Concelho para nomear a este tipo de edificios.

Época de construción
     Máis discutida é a súa cronoloxía. Por unha banda están os defensores da súa construción facía finais do século XIII e principios do século XIV, alegando a propia historia da cidade, que descartaría datas anteriores ao século XIII. 

      Tamén estilísticamente téñense en conta outros aspectos, como as características dalgúns elementos decorativos usados na súa fábrica, como os modillones de rolo ou as puntas de diamante. Xa os defensores dunha construción temprana aluden a un posible escudo do rei Sancho I esculpido nun dos modillones do interior. 

     Este monarca adoptou por primeira vez os cinco brasóns azuis sobre campo de prata dispostos en cruz. Con todo, atendendo a este escudo concreto, para os expertos non se pode pasar por alto un elemento que adianta a súa construción ao reinado de Manuel I no século XV, pois é neste momento cando se rodea o escudo cunha bordadura rectangular terminada en cuña tal e como sucede no Domus Municipalis.

     Polémicas cronolóxicas separadamente, o certo é que tanto o edifico como as súas contornas sufriron unha ampla restauración a principios do século XX. A zona alta da cidade de Braganza mantiña ata entón o seu trazado de burgo medieval, composto por rúas estreitas e tortuosas. 

     Unha profunda intervención urbanística en torno á antiga igrexa de Santa María e da Domus Municipalis nos anos 30 liberou o conxunto de edificaciones adxacentes, permitindo que hoxe gocemos unha vista diáfana do mesmo, aínda que totalmente distorsionada do que debeu de ser no medievo, cando A Domus Municipalis mergullábase tímidamente no abigarrado caserío.

Estrutura
     A Domus Municipalis se estrutura en dous espazos distintos que se superponen nunha planta con forma de pentágono. O piso inferior é a antiga cisterna que fixo que durante moito tempo ao edificio tamén se lle coñecese como Casa do Auga. 

     O depósito ten forma rectangular, cuberto por unha bóveda de canón apoiada sobre tres arcos torales ligeramente abatidos. Parte do seu chan é de plano inclinado para recoller non só as augas provenientes dun pequeno manantial que nace dunha das súas esquinas senón tamén para recoller a auga de choiva dos seus tellados.

     O piso superior construír con posterioridad, adaptándose ao espazo e habilitándose como lugar de reunión do Senado municipal. Un banco corrido de granito articula a estancia, que está coroada por unha cornisa suxeita por 53 canecillos figurados, un dos cales é o anteriormente referido dos escudos. 

     Unha serie de arcadas de medio punto serven de vans que iluminan o interior. O abandono da súa función pública no século XVII fixo que este espazo acabase sendo reconvertido en vivenda particular, dividido en dúas estancias. 

     Desta guisa e completamente abandonado atopáronllo os encargados de restaurar a Domus Municipalis a comezos do século pasado, cando se propuxeron devolverlle a súa imaxe orixinal.

Como chegar
     Braganza atópase a pouco máis de 200 quilómetros de Oporto, desde onde se chega directamente pola autovía A4. Desde Lisboa o traxecto total é de 490 quilómetros, circulando polas vías A1, IP6, A23 e A4, respectivamente, a través de Torres Novas, Abrantes, Garda e Macedo de Cavaleiros. 

 

     Xa desde España, pódese chegar desde Vigo, cidade da que lle separan 236 quilómetros circulando pola A-52 ata Poboa de Sanabria primeiro e logo pola E622 ata Braganza. Polo leste, o acceso xa sexa desde Madrid, Valladolid ou Salamanca, é atravesando a fronteira por Alcañices, onde se toma a IP4 ata chegar ao destino.

VIDEO

MAPA 

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

Fuente: www.canalpatrimonio.com

XOAN ARCO DA VELLA