MUIÑO DE VENTO DE FAMELGA - AGUSANTAS - CERDEDO COTOBADE

 MUIÑO DE VENTO DE FAMELGA

FAMELGA

AGUASANTAS

CERDEDO COTOBADE

 Famelga
     Famelga é un lugar da parroquia de Aguasantas, no concello pontevedrés de Cerdedo-Cotobade.

     Segundo o IGE en 2010 tiña 60 habitantes (25 homes e 35 mulleres), 6 máis ca en 2007.

     Neste lugar atópase a capela de San Bartolomeu e Santa Lucía, preto dun cruceiro de 1991. 

     Tamén está o peto de ánimas de Famelga, de 1825, e o Coto do Castro, un poboado castrexo da idade de ferro.

     O topónimo fai referencia a un lugar de fame (do latín [villa] famellica).

Aguasantas
     Santa María de Aguasantas é unha parroquia que se localiza no sur do concello de Cerdedo-Cotobade.

     Segundo o IGE no 2010 tiña 326 habitantes (130 homes e 196 mulleres), 26 menos ca en 2007.

     Dos 28 lugares da parroquia, 15 están habitados.

Patrimonio
     A parroquia católica pertence ó arciprestado de Cotobade, da arquidiocese de Santiago de Compostela. A igrexa parroquial é punto de romaría, con culto á Nosa Señora. Posiblemente o primeiro templo fose románico.

     No século XVI comezouse un novo edificio, rematado no XVII. Antigamente celebrábase unha romaría o 8 de setembro.

     Conta a tradición, recollida polo padre Solla, que na Idade Media a única igrexa da zona era a da parroquia de Caroi. Un domingo unha cega do lugar das Boliñas ía a misa acompañada dun familiar, e ó pasar a carón dunha fonte, ó pé da casa, lavouse. Ó pasar a auga polos ollos recuperou a vista, e tralo milagre, impulsada por un presentimento, atopou unha imaxe da Virxe entre a maleza. Logo de correrse a voz, os frades do mosteiro de Tenorio promoveron a construción dun novo templo, comprometéndose a ir dar a misa.

     Nesta parroquia, no lugar da Pena, naceu o escultor Xosé Cerviño García (1843-1922, autor do cruceiro do Hío) e mais o pai franciscano Andrés Solla García.

Lugares de Aguasantas
      Agualta, O Barazal, As Boliñas, Calvelle, O Campo, O Campodanta, A Casa Grande,   Casal, O Castro, Ceraxe, O Coto, A Coutada, A Coviña, O Cristil, Famelga, O Fental, A Godela, O Igrexario, Martín, A Pena, Penelas, Peroselo, A Portela, Portomarín, O Regueiro, Sucastro, Trasdonabal, O Trebello 

VIDEO

MAPA 

 

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

XOAN ARCO DA VELLA

IGREXA DE SANTA MARÍA MANDANELA - CERDEIRA - SAN XOÁN DE RÍO

 IGREXA DE SANTA MARÍA MANDANELA

CERDEIRA

SAN XOÁN DE RÍO

 Cerdeira
     Santa María Madalena de Cerdeira é unha parroquia do concello ourensán de San Xoán de Río na comarca da Terra de Trives. 

Segundo o IGE en 2014 tiña 59 habitantes (33 homes e 26 mulleres) distribuídos en 5 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 2000 cando tiña 99 habitantes.

Lugares de Cerdeira
     O Aciveiro, Cerdeira, As Guístolas, Ousecende, San Xulián

San Xoán de Río
     San Xoán de Río é un concello da provincia de Ourense, pertence á comarca da Terra de Trives. 

     Segundo o padrón municipal, en 2018 tiña 549 habitantes (913 en 2003). O seu xentilicio é riés.

Xeografía
     O concello, de 61,1 km², abrangue 9 parroquias e está situado na zona montañosa da comarca da Terra de Trives, entre a serra de Castrelo e o monte Cerengo (1.286 m). Limita ao norte con Ribas de Sil, ao sueste coa Pobra de Trives (a través do río Navea), e Chandrexa de Queixa e ao oeste con Castro Caldelas.

     Abrangue un terreo sen fortes pendentes, no val do río Navea até a serra da Moa. A capital está no lugar do Campo, a 4 km do alto de Cerdeira. Está comunicada a través da estrada OU-536 que une Ourense coa Rúa, e mediante a estrada N-120 a través da serra da Moa.

Patrimonio
     Na idade media construíuse unha fortaleza no lugar da Torre Vella. Foi derruída, e a pedra foi utilizada na reconstrución do castelo de Castro Caldelas.

     A igrexa de San Xoán de Río é de orixe románica tardía, con bóvedas de cruzaría góticas nos altares laterais. Ten unha inscrición, indicando que foi rematada en 1691 sendo abade Alonso Bermúdez. Ten planta basilical con tres naves, con cruz latina no exterior e cadansúa ábsida. Os arcos son de medio punto e as bóvedas de canón. A cúpula é octogonal, sustentada por pendentes. Os retablos son barrocos, de 1782, con elementos vexetais e columnas salomónicas. Nela hai tres petos das ánimas do século XVIII. No templo consérvanse pezas de xoiaría coma a cruz, a custodia, o cáliz (do século XVIII) e o incensario (do século XVII).

 Parroquias de San Xoán de Río     
     As Cabanas (San Paio), Castrelo (Santa María), Cerdeira (Santa María Madanela), Medos (Santa Mariña), San Silvestre de Argas (San Silvestre), San Xoán de Río (San Xoán), San Xurxo (Santa María da O), Seoane de Argas (San Xoán), Vilardá (Santa María)

Comarca da Terra de Trives
     A comarca da Terra de Trives é unha comarca galega situada na provincia de Ourense, na zona leste da Ribeira Sacra. A súa capital é A Pobra de Trives, pertencen a ela os concellos de Chandrexa de Queixa, Manzaneda, A Pobra de Trives e San Xoán de Río. A súa poboación era de 4.111 habitantes no 2017 e unha extensión de 431,71 quilómetros cadrados.

Poboación
     No ano 2017, a comarca posuía 4.111 habitantes. Unha proba da súa pouca poboación é a densidade, de tan só 9,52 habitantes por quilómetro cadrado, moi inferior á media galega.

Xeografía
     A comarca está bañada polo leste polo río Bibei. Un dos seus accidentes xeográficos máis importantes é o pico Cabeza de Manzaneda, con máis de 1.750 metros. 

     A extensión é de 431,71 quilómetros cadrados, un 1,46% da superficie total de Galicia.

Turismo
     O negocio do turismo rural comeza a ter valor na comarca. Pero a existencia da estación de esquí no concello de Manzaneda dá moita importancia turística a esta zona, xa que é a única estación de esquí galega.  

MAPA 

 

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

XOAN ARCO DA VELLA

PETO DA BUGALLEIRA - A BUGALLEIRA - DADÍN - O IRIXO

 PETO DA BUGALLEIRA

A BUGALLEIRA

DADÍN

O IRIXO

 Petos de Ánimas
     Os petos de ánimas son unha das manifestacións materiais do culto aos mortos, da devoción das ánimas; non deixa de falarnos das ideas moi profundas na mentalidad galega sobre a vida e a morte.

     Afirman os historiadores e etnógrafos que o peto de ánimas xorde despois do século XVI, na situación político-relixiosa da Contrarreforma, é entón cando aparece a idea do Purgatorio.

Segundo Castelao:
     "A nova devoción suprímeo a idea de castigo eterno".

     A mediados do século XVII, Galicia xa deixara de pensar no Inferno para que se entregue de cheo a idea do Purgatorio, do que os seus mortos queridos podían salvarse a forza de oracións e boas obras.

     A finalidade destes elementos populares é a de ofrecer ofrendas de todo tipo (flores, cera, patacas, millo, pan, aceite ...), ás ánimas que non atopan descanso no Purgatorio, para que alcancen a felicidade no Ceo; unha vez liberadas intercederán por quen fixo a ofrenda, e daban diñeiro para que o cura administráseo e dixese misas polos defuntos.

     Os retablos das ánimas, os petos en que se pide a esmola durante a misa e as obras de cantería son manifestacións de culto ás ánimas.

     O estilo artístico , de cantería defínese como "popular"; os devotos coñecían perfectamente as formas e cores que querían e non lle pedían ao canteiro artesano outra cousa que facer a obra encargada coa súa mellor habilidade.

     Os petos unen arquitectura e escultura, e a súa estrutura divídese en tres partes:

- Infraestructura arquitectónica básica.
- Unha cavidad que similar a unha capillita que ocupa o eixe central e superior (buqueira).
- Unha cavidad case sempre na base da capillita, tapada cunha lámina de ferro e un buraco para meter as ofrendas (Alxibeira). 

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

XOAN ARCO DA VELLA

PETO DE SAN ANTONIO - CORTEGADA - SILLEDA

 PETO DE SAN ANTONIO

CORTEGADA

SILLEDA

     Os petos de ánimas, os cruceiros e os hórreos son os tres referentes do que poderiamos chamar os monumentos de arte menor da arquitectura rural de Galicia.

     Para a arte maior deixamos as igrexas, muiños, pazos e outras construcións de carácter civil ou militar como torreóns, murallas, etc.

     Polos montes e vales do sur de Galicia e do norte de Portugal, topámosnos/topámonos con frecuencia con estas encantadoras expresións da arte rural.

     Hoxe adicámoslle a nosa atención aos petos de ánimas e pequenos monumentos piadosos que ao longo dos séculos, sobre todo a partir do XVII han ir xurdindo en pobos e aldeas.

     Os petos de ánimas son esas pequenas capillitas que se atopan polo xeral nos camiños e encrucilladas para honrar ás ánimas que esperan a súa liberación no purgatorio en cuxa hucha ou peto depositan os fieis as súas esmolas para financiar as misas que axuden a levalos ao ceo onde, xa na gloria, intercederán polos seus benefactores.

     Estes sinxelos monumentos obra dos canteiros locais, adoitan estar decorados cunha representación das pobre ánimas mergulladas en linguas de lume e en actitude suplicante, cara seu intercesor que adoita ser un santo, San Antonio, por exemplo, un bispo ou a Virxe do Carmen, entre outros.

     Tamén se atopan, sobre todo en Portugal, construcións deste tipo, pero non adicadas ás ánimas do purgatorio senón a unha devoción en particular, sendo bastantes frecuentes as relacionadas con Cristo cruficado.

     En Fornelos, que significa hornacina en galego, teñen unha dedicada a San Lorenzo.

MAPA 

 

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

XOAN ARCO DA VELLA

POZO DO PENEDO - RÍO UMIA - PONTE TABOADA - CUNTIS

POZO DO PENEDO

RÍO UMIA

PONTE TABOADA

CUNTIS

 Pozo do Penedo
      Na Ponte Taboada, no Umia, que fai de linde entre os concellos de Cuntis e Moraña.

COMO CHEGAR:
     Na estrada de Codeseda a Moraña, en Souto cóllese o desvío a Cuntis. Pasada a ponte, á esquerda, atópase un camiño no que deixamos o coche e, río abaixo, buscamos un sitio para baixar ao pozo, un fermoso espazo pechado por unha illa que remata nun cachón de pouca altura

Río Umia
     O río Umia nace na parroquia de Aciveiro (Forcarei), e percorre os concellos da Estrada, Cuntis, Moraña, Caldas de Reis, Portas, Meis, Vilanova de Arousa, Ribadumia e Cambados creando unha bacía de 404 km². 

      Finalmente, desemboca na ría de Arousa na Ponte da Barca (Cambados). Estímase unha lonxitude total de 70 km e un caudal medio de 16,3 m3.

Características
     O río nace ao xuntárense os regatos de Raigosa (700 m), Filloi (720 m), Alende (620 m) e Grela. Circula por unha chaira a 500 m de altitude até A Goleta, a partir de onde baixa encaixado até Ponte Taboada. 

     Alí xúntaselle o río Gallo e segue por outra chaira situada a 200 m. En Cesar, Caldas de Reis, cae en fervenza. 

     En Caldas de Reis entra na Depresión Meridiana, até desembocar na ría, entre os concellos de Cambados e Ribadumia creando unhas marismas en que se poden ver, ao longo das estacións, unha gran diversidade de aves migratorias.

      O río Umia ten unha grande importancia cultural, xurdindo na súa contorna diversos contos ou lendas coma a da "ponte dos padriños", en Ponte Arnelas (en Leiro, Ribadumia), no que se practicaba o rito do bautismo anticipado.

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

Fuente: Adela Leiro

XOAN ARCO DA VELLA