lunes, 12 de abril de 2021

PETO DE GOSENDE - GOSENDE - VILAMARÍN

PETO DE GOSENDE

GOSENDE

VILAMARÍN

  Peto de ánimas
   Chámanse petos de ánimas a unha das manifestacións materiais do culto aos mortos e son, xeneralmente, sinxelos monumentos de piedade popular asociados á idea do purgatorio.


    En Galicia é frecuente atopalos en camiños, encrucilladas, atrios de igrexas, etc.


     Os historiadores e etnógrafos sitúan a súa aparición a partir da Contrarreforma, datándose os máis antigos no século XVII, aínda que non sería ata o século XVIII cando se constrúan con máis profusión.


     A súa finalidade é a de ofrecer esmolas de todo tipo ás ánimas do Purgatorio, sendo o seu castigo temporal e podendo así alcanzar o Ceo.


     En compensación, unha vez liberadas intercederán por quenes realizaron as ofrendas.

     As esmolas non eran de carácter estrictamente monetarias, tamén podía tratarse de produtos agrícolas.

     Os petos de ánimas adoitan estar construídos en pedra cunha cruz no alto, polo xeral con imaxes das ánimas no lume do purgatorio e unha figura que as vela (santo, rei ou bispo).

     Na parte frontal aparece un peto para depositar a esmola e protexido cunha reixa ou un cristal.

Algúns levan lendas do tipo:
     Un alma tes e non máis, si a pérdes que farás...

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

 

PETO DO CARMEN - BORULFE - VILAMARÍN

PETO DO CARMEN

BORULFE

VILAMARÍN

 Petos de Ánimas
     Os petos de ánimas son unha das manifestacións materiais do culto aos mortos, da devoción das ánimas; non deixa de falarnos das ideas moi profundas na mentalidad galega sobre a vida e a morte.


     Afirman os historiadores e etnógrafos que o peto de ánimas xorde despois do século XVI, na situación político-relixiosa da Contrarreforma, é entón cando aparece a idea do Purgatorio.

Segundo Castelao:
     "A nova devoción suprímeo a idea de castigo eterno".


     A mediados do século XVII, Galicia xa deixara de pensar no Inferno para que se entregue de cheo a idea do Purgatorio, do que os seus mortos queridos podían salvarse a forza de oracións e boas obras.

     A finalidade destes elementos populares é a de ofrecer ofrendas de todo tipo (flores, cera, patacas, maíz, pan, aceite ...), ás ánimas que non atopan descanso no Purgatorio, para que alcancen a felicidade no Ceo; unha vez liberadas intercederán por quen fixo a ofrenda, e daban diñeiro para que o cura administráseo e dixese misas polos defuntos.


     Os retablos das ánimas, os petos en que se pide a esmola durante a misa e as obras de cantería son manifestacións de culto ás ánimas.


O estilo artístico , de cantería defínese como "popular"; os devotos coñecían perfectamente as formas e cores que querían e non lle pedían ao canteiro artesano outra cousa que facer a obra encargada coa súa mellor habilidade.


     Os petos unen arquitectura e escultura, e a súa estrutura divídese en tres partes:


- Infraestructura arquitectónica básica.
- Unha cavidad que similar a unha capillita que ocupa o eixe central e superior (buqueira).
- Unha cavidad case sempre na base da capillita, tapada cunha lámina de ferro e un buraco para meter as ofrendas (Alxibeira).
 

MAPA 

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

 

CASTRO DA PENA MOURA - BORREIROS - GONDOMAR

 CASTRO DA PENA MOURA

BORREIROS

GONDOMAR


Castro da Pena Moura

     O castro de Pena Moura ten as súas orixes na Idade de Bronce, desenvolvéndose fundamentalmente na Idade de Ferro e rematando na época da romanización, entre os séculos IX a.X. e I-II d.X.

     Consta dunha acrópole no seu lateral sur sobre a que parece que existiu un torreón defensivo e dúas terrazas con pequena pendente que se extende cara ao norte.

      Conserva a muralla defensiva e un foso co mesmo fin defensivo na cara sur, así como parapetos de terra no seus laterais leste e oeste.


     O castro debe o seu nome a un penedo que se atopa no seu interior coñecido como a “Pedra Moura”, ao que se asocian lendas que falan deste ser mítico.

Borreiros
     San Martiño de Borreiros é unha parroquia que se localiza no concello pontevedrés de Gondomar na comarca de Vigo.

      Segundo o IGE, no 2014, tiña 1.254 habitantes (666 mulleres e 588 homes), distribuídos en 20 entidades de poboación, o que supón un aumento en relación ao ano 1999 cando tiña 1.047 habitantes. O lugar de cabeceira, onde está a igrexa e o centro cultural, é San Martiño.

Historia
     A primeira referencia escrita data do 1170, onde o rei Fernando II de León doa ó Bispo de Tui a igrexa de San Martiño de Borreyros. Neste documento, sinala os seus longos límites. E outra referencia data de 1409, onde Lorenzo Canes de Cadaval, escudeiro morador en terra da Louriña, fai doazón ó Mosteiro de Oia, a metade do Coto de Borreyros coas súas casas, as súas herdades, as súas viñas, as súas devesas etc.

     Durante tempo, a parroquia de Santa Cristina da Ramallosa (Baiona), pertenceu a ela ata que se independizou.


Patrimonio
     Pola parroquia discorre o río Miñor. Posúe unha capela, chamada Capela da Xunqueira que data do ano 1723 (segundo a inscrición que hai no arco da entrada).

     No monte veciñal atópase un poboado castrexo da idade de ferro, o castro da Pedra Moura.

     Ten parapetos defensivos, e desde el vese o Val Miñor e a ría de Vigo. Está en terreos propiedade da Comunidade de Montes.

     Na parroquia tamén se encontra a Fraga de Oliveira, que está situada entre as parroquias de Borreiros, Belesar e Donas no contorno do río da Groba, aínda que os sendeiros que están dentro do sendeiro da Grela, están sen sinalizar e abandonados.

Lugares da parroquia de Borreiros
     O Aciquelo, A Bandeira, Borreiros, Os Boucelos, O Burgovedro, Cabaleiros, O Castro, O Cruceiro, A Esparadela, A Estrada, Guntín, O Lousado, O Monteiro, A Oliveira, As Regadas, San Martiño, O Seixo, O Telleiro, A Tomada, A Valada, Viso de Calvos, A Xunqueira  

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

 Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA


domingo, 11 de abril de 2021

MUIÑO DA VEIGA - RÍO XESTA - LIÑARES - A LAMA

MUIÑO DA VEIGA

RÍO XESTA

LIÑARES

A LAMA


Xesta
     San Bartolomeu de Xesta é unha parroquia que se localiza no concello da Lama.


   Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 349 habitantes (188 mulleres e 161 homes), distribuídos en 9 entidades de poboación, o que supón un aumento en relación ao ano 2004 cando tiña 300 habitantes.


Lugares de Xesta

     O Aredo, As Barreiras, Campelo, A Grifa, Liñares, O Outeiro, Pigarzos, Portomartiño, Xesta


A Lama
     A Lama é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca de Pontevedra.


     Segundo o IGE en 2016 tiña 2587 habitantes. Padrón municipal de 2003: 2957 habitantes. O seu xentilicio  é lamense.


Xeografía

     O concello, de 117,76 km², está situado na serra do Suído, no leste da provincia de Pontevedra, a uns 25 km da capital provincial. Limita ao norte con Beariz (provincia de Ourense), Forcarei e Cerdedo-Cotobade, ao sur con Fornelos de Montes, ao leste con Avión e con Beariz (ambos os dous na provincia de Ourense) e ao oeste con Ponte Caldelas e con Cerdedo-Cotobade.


Comunicacións
     A principal vía de comunicación é a PO-255 (que comunica con Ponte Caldelas e que permite chegar a Pontevedra e a PO-235 que une o concello con Carballedo, capital do municipio de Cerdedo-Cotobade.


Demografía
     A pirámide poboacional é a dun concello rural galego. É dicir, a poboación é avellentada. Pero recentes campañas municipais para atraer residentes ao termo municipal, conseguiron manter o censo.


     De todas as maneiras, segue sendo inferior ao censo de 1995 (cando vivían 3.517 veciños).


     A poboación do municipio está bastante diseminada nas 10 parroquias do concello. Mais a parroquia capital é con notoriedade, a máis poboada.


Historia
     Consérvanse restos arqueolóxicos das culturas megalíticas, como as mámoas de Portela da Cruz, O Seixo, O Suído, e Antas. Da idade de bronce atopouse na Lama unha espada de tipo argárico de hai 3500 anos, e en Verducido e no castro de Gaxate varias hachas de bronce.


     Desta idade son os gravados rupestres en Chan do Campo, Outeiro Seixiño, Val do Gato, e Laxa das Puzas (Verducido). Hai tres castros identificados: o monte do Castro en Gaxate, o monte do Castro na Lama, e o castro de Xende.


     Na época medieval a zona norte foi colonizada polos monxes do mosteiro da Armenteira a partir do século XV, e o resto pertencía aos señores de Soutomaior, que contaban cunha fortaleza en Fornelos.


     Nos séculos XVII e XVIII aumentou a poboación e a gandería pola introdución do millo, e a pataca procedentes de América. Coas mudanzas que implicaron na agricultura, comezou a desaparecer a emigración a Castela dos temporeiros para a sega do trigo en verán, e aumenta a construción de camiños, igrexas, pazos e pontes. Desta época son as pontes de Verducido sobre o río Parada, a do antigo camiño de Ribadavia a Pontevedra e o de Liñares.


     A emigración a América dos séculos XIX e XX fixo posible a compra das terras aos nobres e a construción de edificacións educativas e centros de beneficencia.


Turismo
     A Lama conta coa ruta homologada de sendeirismo PR-G 135 "Roteiro da Escuadra".
     É unha ruta sendeirista lineal de 7 km, entre o Peso (A Escuadra) e a área recreativa de Santa Mariña, na Serra do Cando.
     Na Serra do Suído atópanse os singulares chozos.

 Parroquias da Lama      

     Antas (Santiago), A Barcia do Seixo (Santa Ana), Covelo (San Sebastián), Escuadra (San Lourenzo), Gaxate (San Pedro), A Lama (San Salvador), Seixido (San Bartolomeu), Verducido (San Martiño), Xende (San Paulo), Xesta (San Bartolomeu)

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA