CRUCEIRO DA CARBALLEIRA DE SANTA XUSTA - SANTA XUSTA - MORAÑA

CRUCEIRO DA CARBALLEIRA

CARBALLEIRA DE SANTA XUSTA 

SANTA XUSTA

MORAÑA 

Santa Xusta de Moraña
     Santa Xusta de Moraña é unha parroquia que se localiza no concello de Moraña. 

     Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 525 habitantes (286 mulleres e 239 homes), distribuídos en 10 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 573 habitantes. 

     Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 477 habitantes, sendo 220 homes e 257 mulleres.

Moraña na cultura popular galega
     No santuario de Santa Xusta de Moraña acoden os que se cren vítimas do mal de ollo para botar fóra o meigallo.

     Bouza Brey atribúe a iso a representación da Santa como muiñeira, cunha vasoira na man, coa que limpa o feitizo ou símbolo das mesmas bruxas causantes do mal.

Lugares de Santa Xusta de Moraña
    Alende, A Bouza, As Casiñas, A Igrexa, O Lameiro, A Laxe, Longás, As Pontellas, Rial, As Teixugueiras 

Comarca de Caldas
     A comarca de Caldas é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra e a súa capital é Caldas de Reis. 

    Pertencen a ela os concellos de Caldas de Reis, Catoira, Cuntis, Moraña, Pontecesures, Portas e Valga.  

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

CRUCEIRO DA IGREXA DE GODÓNS - GODÓNS COVELO

 CRUCEIRO DA IGREXA 

GODÓNS

COVELO

Godóns
      Santa María de Godóns é unha parroquia que se localiza no norte do concello de Covelo na comarca da Paradanta.  

     Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 252 habitantes (146 mulleres e 106 homes), distribuídos en 10 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 295 habitantes.  

     Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 148 habitantes, sendo 71 homes e 77 mulleres.

Información
     Esta parroquia atópase a 10 quilómetros da capital do concello. 

     A gandaría unida á agricultura minifundista en desaparición considérase a súa principal actividade, mais agora a concentración parcelaria que posúe a zona aumentou as superficies cultivábeis. 

      Dende os seus cumios, sobre todo o monte Collado, pódese observar unha paisaxe da parroquia.

     Godóns posúe, amais, unhas antigas vías empedradas e unha ponte medieval que atravesa o río Tea.

Lugares de Godóns
      A Bugariña, Cardezana, Cernadela, Chan de Souto, Costa, As Covilloas, O Lomedro, Pardellas, O Petouto, A Portela, Sutibal, Vilar   

Comarca da Paradanta
     A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra. 

     A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente. 

     Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. 

     Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020. 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA 

MONUMENTO A VALERIANO VALVERDE DA TORRE - RÍO TEA - MONDARIZ

MONUMENTO

A 

VALERIANO VALVERDE DA TORRE

RÍO TEA

MONDARIZ

     No paseo que discorre pola beira do río Tea ao seu paso por Mondariz Balneario ai unha lápida na que pode lerse: "Aquí faleceu Valeriano Valverde da Torre. 30-6-1962. Aos 9 anos. D.E.P." 

        No pobo teñen recordo do que sucedeu no 30 de xuño de 1962. 

       Un neno de nove anos afogouse ao verse sorprendido pola crecida do río mentres tentaba salvar as vacas e o carro ou iso contáse.

VIDEO

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

MUIÑOS DO REGO DA CASTAÑOSA - REGO DA CASTAÑOSA - AMIL - MORAÑA

 MUIÑOS DO REGO DA CASTAÑOSA

REGO DA CASTAÑOSA

AMIL

MORAÑA

Amil
      San Mamede de Amil é unha parroquia que se localiza no concello de Moraña. 

     Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 472 habitantes (253 mulleres e 219 homes), distribuídos en 16 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 522 habitantes. 

     Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 414 habitantes, sendo 197 homes e 217 mulleres.

Patrimonio histórico-artístico
      A igrexa parroquial foi construída en 1781.

      En 1892 rematouse de construír o Santuario da Virxe dos Milagres, onde se celebra o primeiro domingo despois do 8 de setembro a Romaría dos Milagres de Amil, á que asisten milleiros de peregrinos de toda Galicia.

      A tradición popular conta que todo naceu dun milagre acontecido no século XVIII. Había un labrego chamado Sebastián, que debía percorrer un longo camiño ata unha fonte afastada para conseguir a auga necesaria para regar a súa horta e a dar de beber ó seu gando, polo que rezaba con devoción á Virxe. Un día, despois de rezar pedindo axuda, púxose a cavar na terra e milagrosamente comezou a brotar un manancial. A auga era tan abondosa que mesmo lle permitiu construír un muíño que movía a auga deste manancial.

Festas
      Nesta parroquia celébrase desde 1970 a festa gastronómica do porquiño á brasa.

Lugares de Amil
      O Apedrado, Barro, Cartamil, O Castriño, A Chan, O Outeiro, A Picota, Piñeiro, Pumardatán, A Rozavella, Ruibal, Torre de Abaixo, Torre de Arriba, Vilacova 

Comarca de Caldas
      A comarca de Caldas é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra e a súa capital é Caldas de Reis. 

      Pertencen a ela os concellos de Caldas de Reis, Catoira, Cuntis, Moraña, Pontecesures, Portas e Valga.  

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

CRUCEIRO DA ALDEA - SAN MARTIÑO - GARGANTÁNS - MORAÑA

 CRUCEIRO DA ALDEA

SAN MARTIÑO

GARGANTÁNS 

MORAÑA

      Érguese entre a aldea de San Martiño e a igrexa parroquial de San Martiñó de Gargantáns, nunha encrucillada de camiños encima dun muro que ven salvar o desnivel do camiño que baixa cara á igrexa. 

       Parece ser que este cruceiro marcaba o linde das procesións que saían dende a igrexa de San Martiño, situada a uns 100 metros. 

     Por alicerce presenta tres chanzos e un pedestal cúbico cun resalte circular na parte superior. 

    A vara, que ao inicio é cuadrangular, pasa despois a octogonal en diminución conforme ascende. 

      O capitel ten un ábaco de lados convexos coas puntas en chafrán. 

      Está adobiado con volutas nas esquinas e cabeciñas de anxo con ás no medio das caras, agás na do Cristo que ten caveira ós pés. 

     A parte inferior do capitel ten forma de cono rematado con astrágalo. 

     O Cristo, baixo cartela de INRI, está pegado ó madeiro coas mans abertas. 

    No reverso está a Virxe coroada por dous anxos sentados nos brazos da cruz e un querubín aos pés que fai de peaña.

MAPA 

 

 Fuente: VICTOR MARTINEZ  

XOAN ARCO DA VELLA 

CRUZ DE SAN MARTIÑO - SAN MARTIÑO - GARGANTÁNS - MORAÑA

 CRUZ SAN MARTIÑO

SAN MARTIÑO

GARGANTÁNS

MORAÑA

San Martiño
       San Martiño é un lugar da parroquia de Gargantáns no concello pontevedrés de Moraña na Comarca de Caldas. 

      Segundo o IGE en 2015 tiña 22 habitantes (12 homes e 10 mulleres), 4 máis que en 2010, pero 6 menos que no ano 2000.

Toponimia
     O topónimo San Martiño é un haxiotopónimo referido a Martiño de Tours, e débese á presenza a carón do lugar da igrexa de San Martiño de Gargantáns.

Lugares de Gargantáns
     A Espedregueira, O Muíño, Paraños, San Martiño 

Comarca de Caldas
      A comarca de Caldas é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra e a súa capital é Caldas de Reis.

        Pertencen a ela os concellos de Caldas de Reis, Catoira, Cuntis, Moraña, Pontecesures, Portas e Valga. 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA