sábado, 1 de noviembre de 2025

CALVARIO DE TABOADELO - TABOADELO - PONTE CALDELAS

 CALVARIO DE TABOADELO

TABOADELO

PONTE CALDELAS

 Conxunto formado por dous cruceiros:
* O primeiro deles nace sobre tres chanzos de sección cadrada. A súa base cúbica presenta un gravado nunha das súas caras, “1674”. O varal, de sección octogonal, posúe relevos da Paixón de Cristo (unha escada, un cáliz, unha soga, un látego, unha lanza, tenaces , tres cravs e un martelo). 

     O capitel moldurado presenta volutas e cabezas de anxo nos catro lados. No cume vemos unha cruz tipo latina na que aparece a imaxe de Cristo crucificado baixo cartela de INRI no anverso, e unha pequena Virxe sobre unha peaña con forma de cabeza de anxo no reverso.

* o segundo cruceiro nace sobre tres chanzos de sección cadrada, ainda que o superior aparece parcialmente estragado. A súa base cúbica da paso a un varal de sección octogonal no que podemos ver unha imaxe de San Xudas Tadeo na súa metade. A continuación un capitel moi semellante ao anteriomente descrito aínda que de maior volume. 

     O cruceiro remata cunha cruz tipo latina na que aparece a imaxe da Virxe sobre unha peaña con frmoa de anxo alado no anverso. O reverso da cruz posúe diferentes motivos gravados.

     Estes dous cruceiros marcan o remate do Vía Crucis que sae da igrexa parroquial.

      Os cruceiros e petos de ánimas de máis de 100 anos están protexidos polo Decreto 571/1963, de 14 de marzo, “sobre protección de los escudos, emblemas, piedras heráldicas, rollos de justicia, cruces de término y piezas similares de interés histórico-artístico”; ademais, teñen a consideración de Bens de Interese Cultural (BIC) segundo o establecido na disposición adicional segunda da Lei 16/85 de 25 de xuño, do Patrimonio Histórico Español.

      Asi mesmo o recoñece e garante a Lei 5/2016, do 4 de maio, do Patrimonio Cultural de Galicia, no que hórreos, cruceiros e petos de ánimas, “son bens de interese cultural e quedan sometidos ao réxime xurídico previsto para ese tipo de bens nesta lei, sen necesidade da tramitación previa do procedemento previsto no seu título I, os hórreos, os cruceiros e os petos de ánimas dos que existan evidencias que poidan confirmar a súa construción con anterioridade a 1901.

      Os hórreos, cruceiros e petos de ánimas cuxa antigüidade non poida ser determinada ou que fosen construídos con posterioridade á data sinalada anteriormente poderán ser declarados de interese cultural ou catalogados cando se lles recoñeza un especial valor cultural, principalmente etnolóxico”.

MAPA

  

 Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA 

IGREXA DE SANTIAGO DE CAROI - A EIREXE - CAROI - CERDEDO COTOBADE

 IGREXA DE SANTIAGO DE CAROI

A EIREXE

CAROI

CERDEDO COTOBADE 

 A Eirexe
      A Eirexe é un lugar da parroquia de Caroi, no concello pontevedrés de Cerdedo-Cotobade. 

     Segundo o IGE no ano 2024 tiña 6 habitantes (2 homes e 4 mulleres), 4 menos que en 2007.

Toponimia
      O topónimo A Eirexe (do latín (locus) ecclesiae, o lugar da igrexa) débese á presenza no lugar da igrexa parroquial de Santiago de Caroi.

Patrimonio
      Preto do lugar, xunto ao río Almofrei, hai un muíño. Tamén hai na aldea dous cruceiros. 

Caroi
     Santiago de Caroi é unha parroquia do concello de Cerdedo-Cotobade. 

      Segundo o IGE en 2016 tiña 128 habitantes (61 homes e 67 mulleres), 29 menos ca en 2006. Dos 12 lugares da parroquia, están habitados 11.

Historia
      O topónimo posiblemente teña a súa orixe na raíz preindoeuropea kar (pedra), polo rochoso da zona.  

     A parroquia pertenceu até 1904 ao veciño concello da Lama.

Poboación
     Caroi presenta un modelo de poboación típico do rural galego, cunha perda pequena e constante de veciños.  

     No ano 2000, vivían no lugar (INE) 179 habitantes (82 homes e 97 mulleres). En 2001 tivo 184 habitantes, e desde entón a poboación comezou a decrecer.

Patrimonio
      Nesta parroquia, ademais da igrexa parroquial, están a capela do Neno Xesús e a capela de Santa Mariña, onde se celebra a romaría o 18 de xullo. En 1917 construíuse a escola de nenos, e en 1931 a escola de nenas, rehabilitada en 2013.

     Hai tempo había na ladeira do monte Seixo nunha zona de neves perpetuas unha neveira de xeo usada para levar ao porto de Marín para conservar o peixe. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

CRUCEIRO DA FONTE DE SANTA XUSTA - SANTA XUSTA - MORAÑA

CRUCEIRO DA FONTE DE SANTA XUSTA

SANTA XUSTA

MORAÑA

 Santa Xusta de Moraña
     Santa Xusta de Moraña é unha parroquia que se localiza no concello de Moraña. 

     Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 525 habitantes (286 mulleres e 239 homes), distribuídos en 10 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 573 habitantes. 

     Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 477 habitantes, sendo 220 homes e 257 mulleres.

Moraña na cultura popular galega
     No santuario de Santa Xusta de Moraña acoden os que se cren vítimas do mal de ollo para botar fóra o meigallo.

     Bouza Brey atribúe a iso a representación da Santa como muiñeira, cunha vasoira na man, coa que limpa o feitizo ou símbolo das mesmas bruxas causantes do mal.

Lugares de Santa Xusta de Moraña
Alende, A Bouza, As Casiñas, A Igrexa, O Lameiro, A Laxe, Longás, As Pontellas, Rial, As Teixugueiras 

VIDEO

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 


sábado, 11 de octubre de 2025

CAPELA DO SENHOR DOS PASOS - MERUFE - MONÇAO

 CAPELA DO SENHOR DOS PASOS

MERUFE

 MONÇAO

   Monção
     Monção é unha vila raiana portuguesa no Distrito de Viana do Castelo, rexión Norte e subrexión do Minho-Lima, con cerca de 2 600 habitantes.

Xeografía
     Monção é a sede dun municipio que ten unha superficie de 211,51 km², e unha poboación, no ano 2001, de 19 957 habitantes.

     Limita ao norte con Galiza (Salvaterra de Miño), ao leste co municipio de Melgaço, ao sur con Arcos de Valdevez, ao suroeste con Paredes de Coura e ao oeste con Valença.

O concello está subdividido en 33 freguesías:
    Abedim
    Anhões
    Badim
    Barbeita
    Barroças e Taias
    Bela
    Cambeses
    Ceivães
    Cortes
    Lapela
    Lara

    Longos Vales
    Lordelo
    Luzio
    Mazedo
    Merufe
    Messegães
    Monção
    Moreira
    Parada
    Pias
    Pinheiros    

    Podame
    Portela
    Riba de Mouro
    Sá
    Sago
    Segude
    Tangil
    Troporiz
    Troviscoso
    Trute
    Valadares

      O punto máis alto é o Alto de Santo António, a 1 114 metros sobre o nivel do mar, na freguesía de Riba de Mouro.

Historia
     Monção recibiu un foro do rei Afonso III o 12 de marzo de 1261.

     A vila fíxose célebre no curso das guerras fernandinas debido á enérxica acción de Deu-la-Deu Martins, esposa do alcalde local, que atacou ás tropas castelás que asediaban a vila bombardeándoas cos últimos víveres que lles quedaban.

     Iso é o motivo polo cal, aínda hoxe, aparece no escudo de armas desta vila unha muller sobre unha torre sostendo un pan en cada man. 

     Ao seu redor obsérvase, nunha bordadura, a divisa da vila, facendo referencia ao nome daquela heroína: Deus o deu. Deus o há dado.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

CAPELA DO SEÑOR DE TAIAO - TAIAO - VALENÇA DO MINHO

CAPELA DO SEÑOR DO TAIAO

TAIAO

 VALENÇA DO MINHO

Taião 
      Taião e unha fregresia portuguesa do municipio de Valença, distrito de Viana do Castelo.

Historia
     Foi suprimida o 28 de xaneiro de 2013, en aplicación de unha resolución de la Asamblea de la República portuguesa promulgada o 16 de xaneiro de 2013 o unirse cona fregresia de Gandra, formando la nova fregresia de Gandra e Taião.​ 

 Valença do Minho
     Ciudad fronteiriza entre Portugal e España situada xunto ao Río Miño, Valença do Minho destaca polas murallas e vestixios propios dunha cidade fortificada dos s. XVII-XVIII (ao estilo do arquitecto francés Sébastien Lle Pestre, Señor de Vauban), que forman o centro histórico hoxe en día coñecido como A Fortaleza, desde o que se pode divisar a ponte fronteiriza construída por Eiffel en 1885.

      O seu primeiro nome foi "Contrasta", que significa poboación oposta a outra, debido á súa localización fronte á cidade galega de Tui na outra abeira del Río Miño.

      Hoxe en día é unha pequena cidade (3,500 habitantes) cun comercio florecente, entre os que destacan, por encima de todos, os produtos téxtiles.  

      É dicir, as toallas que todos os que vivimos preto de Portugal fomos a comprar algunha vez...

     A fortificación conserva catro portas: Santiago ou do Sol, de Gaviana (arco gótico), de la Fuente da Vila e da Coroada, así como doce baluartes, construídos en diferentes épocas, formando o conxunto unha planta en forma de coroa.

     Perfecto exemplo de arquitectura militar gótica e barroca portuguesa (xunto coas fortificacións de Almeida e Elvas), no seu día tivo que defenderse de invasións árabes e outras ofensivas, resultando un enclave dun alto valor estratéxico pola súa localización fronteiriza.

     Actualmente as murallas atópanse en moi bo estado así como as rúas e edificios do seu interior, ofrecendo un ir e vir constante de turistas, sobre todo españois.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA