IGREXA DE SAN PEDRO DE MANDRÁS - MANDRÁS - SAN CRISTOVO DE CEA

 IGREXA DE SAN PEDRO DE MANDRÁS

MANDRÁS

SAN CRISTOVO DE CEA

Mandrás
     San Pedro de Mandrás é unha parroquia do concello de San Cristovo de Cea na comarca do Carballiño, na provincia de Ourense.

     Segundo o IGE en 2013 tiña 86 habitantes, deles 47 eran homes e 39 eran mulleres, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 110 habitantes.

Lugares de Mandrás
    A Agra, Costa de Monte, Fondo de Vila, Mandrás, Ponte Mandrás

San Cristovo de Cea
     San Cristovo de Cea é un concello da provincia de Ourense, pertence á comarca do Carballiño.

        Segundo o IGE en 2014 tiña 2.418 habitantes (3.026 en 2003). O seu xentilicio é «ceés».

Xeografía
     O concello, de 93,9 km², abrangue 13 parroquias. Limita ao norte con Rodeiro (provincia de Pontevedra) e Carballedo (provincia de Lugo), ao sur con Maside, ao leste con Vilamarín e ao oeste con Amoeiro, Piñor e O Carballiño, do que o separa o río Arenteiro.

     O nordeste do concello é unha zona montañosa, rama sur da serra do Faro, cos picos da Martiñá (1.039 m) e Alledo (1.011 m). O municipio está atravesado polos ríos Mirela e Oseira (afluentes do Arenteiro) e polo río Barbantiños. Outros cursos menores son o Búbal, Silvaboa, Benito, O Texo ou o Ricovelo. A zona ten clima oceánico temperado nos vales e oceánico de montañas nas zonas altas.

      O termo municipal está comunicado a través da estrada N-525 e da AG-53.

      Consérvanse restos megalíticos (mámoas) e os poboados castrexos da Martiñá, Covas e San Fagundo.

      En 1137 foi fundado pola orde de San Bieito o mosteiro de Oseira, pertencente dende 1141 á orde do Císter. A partir do século XII e durante o antigo réxime o mosteiro de Oseira exerceu a xurisdición sobre a zona, tendo o seu abade o título de Conde de Cea. As parroquias de Mandrás e Vilaseco pertencían á xurisdición de Xosé Temes, e a parroquia de Castrelo pertencía ao Condado de Ribadavia.

Toponimia
      O nome da vila aparece escrito ao longo da súa historia como Cea, Çea, Ceia e Zea, posiblemente é un topónimo de orixe celta. Tería dous posibles significados "muralla" ou "pradeira".

      A inicios do século XIX foron creados os concellos de Oseira, Cea e Mandrás, fusionados trala división territorial de España en 1833.

      Até 1916 recibía simplemente o nome de Cea, pero nese ano pasou a ser chamado San Cristovo de Cea para distinguilo do concello de Cea (León).

Patrimonio arquitectónico
     Amais do mencionado mosteiro de Oseira, entre o patrimonio de San Cristovo de Cea destaca a igrexa parroquial de San Fagundo, de arquitectura románica.

Patrimonio cultural
      No concello está o Museo Etnográfico de Liste.  

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

IGREXA DE SAN SIMÓN DE LIRA - AS CARRASQUEIRAS - LIRA - SALVATERRA DE MIÑO

IGREXA DE SAN SIMÓN DE LIRA

AS CARRASQUEIRAS 

LIRA

SALVATERRA DE MIÑO

Lira
       San Simón de Lira é unha parroquia do concello de Salvaterra de Miño. 

        En 2004 tiña 327 habitantes, distribuídos en 15 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 378 habitantes.

      Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 291 habitantes, sendo 147 homes e 144 mulleres.

Xeografía
      Limita ao norte co concello de Ponteareas, ao sur coas parroquias de Soutolobre e Leirado, ao leste con Vilacova e pola parte occidental coa parroquia de Fornelos e o concello de Ponteareas.

     A altitude media é baixa, arredor duns 60 m sobre o nivel do mar. O relevo ten outeiros macíos, salientando o lombo de Santo Amaro. Non hai chairas agás na zona norte onde o río forma unha mediana extensión con algunhas insuas

        A freguesía ten boa cantidade de auga en parte por mor a súa escasa altitude. Atravésana gran cantidade de regueiros. Pola zona norte pasa o río Uma, outros cursos importantes son o Regueiro da Vila e o Rego da Lavandeira. Salientar os vellos sistemas de rega cos que contaba a parroquia para paliar as secas do estío, formados por pozas e canles.

       Parte das marxes do río Uma tamén se achan canalizadas con vellos muros de cachotería, para controlar ou modificar o curso ou levar auga aos muíños.

Comarca do Condado
        A comarca do Condado é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra e a súa capital é Ponteareas. 

        Pertencen a ela os concellos de Mondariz, Mondariz-Balneario, As Neves, Ponteareas e Salvaterra de Miño.

Toponimia
        O topónimo O Condado vén do celta galaico: *Comdato < *kom-dhh1t-o 'confluencia, reunión de augas'.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

IGREXA DE SANTO ESTEVO DE PONTE CASTRELO - PONTE CASTRELO - CASTRELO DO MIÑO

 IGREXA DE SANTO ESTEVO

PONTE CASTRELO

CASTRELO DO MIÑO

 Igrexa de Santo Estevo    
      Igrexa de planta rectangular e grandes dimensións, con contrafortes nos laterais e muros de cantería.

     Á antiga fachada apegóuselle unha esvelta torre e superpúxoselle unha portada de corte neoclásico con porta con lintel, enmarcada por pilastras con acanaladuras e capiteis de escaso resalte con caulículos e volutas, entre eles friso liso.

      A torre é de catro corpos: o inferior, liso con pilastra en esquina e arquitrabe; o segundo, flanqueado por pilastras lisas con placas no terceiro e cuarto superior, rematadas en arquitrabes; o terceiro, con balconada arredor e catro arcos con banda na metade; e o cuarto, con balconada menor e catro arcos máis baixos có superior. Remata con cúpula de pedra con resaltes na superficie e cruz de ferro.

     Á igrexa engádeselle unha casa reitoral con planta en “L” e galería no alzado oeste. O conxunto, formado pola casa reitoral e o cemiterio, localízase nun lugar alto e dominante con vistas á ribeira do río Miño.

Ponte Castrelo
     Santo Estevo de Ponte Castrelo é unha parroquia do concello de Castrelo de Miño, na provincia de Ourense. 

     No ano 2007 tiña 254 habitantes, deles 136 eran homes e 118 eran mulleres.

Lugares de Ponte Castrelo
      A Frieira, Oleiros, Parada, O Pousadoiro, Santo Estevo, Souto

Comarca do Ribeiro
      A comarca do Ribeiro é unha comarca galega situada na provincia de Ourense no curso medio do río Miño, que a percorre de nordeste a suroeste. 

      A súa capital é Ribadavia, e a ela pertencen os concellos da Arnoia, Avión, Beade, Carballeda de Avia, Castrelo de Miño, Cenlle, Cortegada, Leiro, Melón e Ribadavia. Dálle nome ao viño do Ribeiro.

       Ocupa unha superficie de 406,92 km², nos que viven 15.571 habitantes (2020). Por ela transcorren tamén os ríos Arnoia e Avia. O Miño está represado nos encoros de Castrelo de Miño e da Frieira. 

     Existen varios balnearios que aproveitan as augas. Desde a Serra do Suído e Faro de Avión, ao oeste, onde se chega ao 1.000 m de altitude, o relevo descende até só 97 m en Ribadavia e Arnoia.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

IGREXA DE SAN LOURENZO DE FUSTÁNS - DORNELAS - FUSTÁNS - GOMESENDE

 IGREXA DE SAN LOURENZO DE FUSTÁNS

DORNELAS

FUSTÁNS

GOMESENDE

San Lourenzo de Fustáns
       San Lourenzo de Fustáns é unha parroquia do concello ourensán de Gomesende, situado na comarca da Terra de Celanova. 

      Segundo o IGE, en 2018 tiña 177 habitantes (88 homes e 89 mulleres), 56 menos que no 2007.

Demografía
      A parroquia conta con dezasete núcleos territoriais que son: Agrufeixe, As Barreiras, Casaldrigo, A Casanova, Cimadevila, Dornelas, Fustáns, Garabelos, A Granxa, A Legumieira, A Ocella, Os Outeriños, Redondallo, As Regas, A Trigueira, A Veiga e Vilacova.

       Así a todo, as zonas nas que se concentra a meirande parte da poboación da parroquia son as aldeas de Fustáns (58 habitantes), Garabelos (35 habitantes), Dornelas (31 habitantes) e A Casanova (15 habitantes). Pola contra, Redondallo e a Legumieira son pequenos núcleos nos que non reside ninguén.

     O declive demográfico debeuse á emigración cara ás cidades de Vigo e Ourense en busca de oportunidades laborais como consecuencia da pouca industria da zona. Ademais, hai que destacar a condición minifundista do sector agrario existente no lugar.

Situación xeográfica
      Conecta coa capital da provincia, situada a 44 km, a través das estradas nacionais OU-540 e OU-531, que serve como enlace coa vila de Celanova, da que dista 24 km e coa pequena vila termal de Cortegada, situada a 7,7 km da parroquia.

       A autovía A-52 e as estradas PO-406 e OU-531 conectan con Vigo, a 71,7 km. A fronteira con Portugal encóntrase a 17 km da parroquia.

Patrimonio
        O 7 de abril de 1045, Rodrigo Gutiérrez doou a parroquia ás terras de Celanova. A capela de Santo Antonio sitúase na pequena aldea da Casanova, a carón da estrada OU-212.

      O couto conta cun espazo de mesas de pedra baixo unha carballeira, que durante a romaría do patrón (13 de xuño), adoita ser usada como punto de descanso.

     A igrexa parroquial de San Lourenzo está en Dornelas, e data do século XVIII, concretamente a súa construción comezou en 1717. A actividade foi patrocinada por señores feudais, laicos e relixiosos.

      Asemade, na aldea de Garabelos encóntrase a pequena capela da Nosa Señora da Magdalena (1737), que garda un estreito parecido coa igrexa parroquial, xa que ambos os templos son barrocos e foron construídos pola mesma persoa.

Festas
      Os dous festivos locais da parroquia son o 13 de xuño (Santo Antonio) e 10 de agosto (San Lourenzo).

Lugares de San Lourenzo de Fustáns
       Agrufeixe, As Barreiras, Casaldrigo, A Casanova, Cimadevila, Dornelas, Fustáns, Garabelos. A Granxa, A Legumieira, A Ocella, Os Outeiriños. Redondallo, As Regas, A Trigueira, A Veiga, Vilacova.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA