IGREXA DE SANTA MARÍA DE NARAÍO - O EIRIXADO - NARAÍO - SAN SADURNIÑO

 IGREXA DE SANTA MARÍA DE NARAÍO

O EIRIXADO

NARAÍO

SAN SADURNIÑO

IGREXA DE SANTA MARÍA DE NARAÍO
     Igrexa de estilo predominantemente barroco, construída entre os séculos XI e XVIII.

     Planta de cruz latina, con nave principal, dúas capelas laterais e sancristía. Cuberta de lousa a diferentes augas. 

     Volumetría sinxela, con elevación do presbiterio, característico dos templos rurais. No interior, gran sinxeleza e sobriedade. 

     No exterior, combina cachotería vista e cachotería revestida con branquexado. Fachada principal de grande austeridade, cun único corpo, porta rectangular, oco abucinado e pequeno rosetón circular.

     Sobresae a espadana de dous ocos sobre pequeno corpo pegado.

     Conserva elementos de estilo románico na portada e dous sepulcros medievais nunha das capelas laterais.

Acceso
     Dende capital municipal, tomar C-642, no km 4 seguir á dereita indicador a Naraío, aproximadamente a 2.5 km atopa a igrexa parroquial.

 O Eirixado
     O Eirixado é un lugar da parroquia de Naraío no concello coruñés de San Sadurniño, na comarca de Ferrol.

      Segundo o IGE, en 2011 tiña 48 habitantes (25 homes e 23 mulleres).

Naraío
     Santa María de Naraío é unha parroquia que se localiza no sur do concello de San Sadurniño. Segundo o IGE en 2013 tiña 547 habitantes (261 homes e 283 mulleres) distribuídos en 35 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 670 habitantes.

     Na xurisdición eclesiástica forma parte do arciprestado de Xuvia, pertencente á diocese de Mondoñedo-Ferrol.

Orixes
     A primeira referencia histórica de Naraío é do 845, na que, en latín, se menciona un lugar “ao lado do río Naraío”. No ano 1152 tivo lugar unha doazón de Rodrigo de Froila ó Mosteiro de Xuvia.

     No documento establécense os bens que recibe dito Mosteiro, e entre eles: “...en tierra de Trasancos de todo lo perteneciente á la heredad de Narahyo con un hombre llamado Alvito, mujer e hijo...-”  

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

FERVENZA DE NARAIO - O CASTELO - RÍO CASTRO - NARAIO - SAN SADURNIÑO

 FERVENZA DE NARAIO

O CASTELO

RÍO CASTRO

NARAIO

SAN SADURNIÑO

Castelo
     Castelo é un lugar da parroquia de Naraío no concello coruñés de San Sadurniño, na comarca de Ferrol. Segundo o IGE, en 2011 estaba despoboado.

     O medieval Castelo de Naraío é o que dá nome ao lugar.

Naraío
     Santa María de Naraío é unha parroquia que se localiza no sur do concello de San Sadurniño.

     Segundo o IGE en 2013 tiña 547 habitantes (261 homes e 283 mulleres) distribuídos en 35 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 670 habitantes. 

     Na xurisdición eclesiástica forma parte do arciprestado de Xuvia, pertencente á diocese de Mondoñedo-Ferrol.

Comarca de Ferrol
Concellos da comarca de Ferrol: 

     Ares, Cedeira, Fene, Ferrol, Moeche, Mugardos, Narón, Ned, As Somozas, Valdoviño

     A comarca de Ferrol é unha comarca galega situada na provincia da Coruña e a súa capital é Ferrol.

     A ela pertencen os concellos de Ares, Cedeira, Fene, Ferrol, Moeche, Mugardos, Narón, Neda, San Sadurniño, As Somozas e Valdoviño.

     Limita ao norte e ao leste co océano Atlántico, ao leste coa comarca do Ortegal e ao sur coa comarca do Eume. 

     Ten unha extensión de 623,45 km² e conta cunha poboación de 151.822 habitantes no 2020, distribuídos en 11 concellos.

      Xunto coas comarcas de Eume e Ortegal, integra a ambigua e non oficial Ferrolterra.

VIDEO

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

FERVENZA DA XESTOSA - RÍO XESTOSA - OUROL

 FERVENZA DA XESTOSA

RÍO XESTOSA

OUROL

     A Fervenza da Xestosa, no concello de Ourol, é unha das máis bonitas da Mariña.

      Conta con distintos saltos, rematando nunha gran caída final de máis de 20 m de altura, precipitando as súas caudalosas augas con grande estrondo nalgunhas épocas do ano.

      O nome á fervenza dállo o Río Xestosa tamén chamado Xanceda que baña as serras da Gañidoira e da Coriscada e que se xunta co Landro, do que é tributario, en Xerdiz.

Ourol
     Ourol é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca da Mariña Occidental. Segundo o IGE, en 2014 tiña 1.090 habitantes.

Xeografía
       O concello, de 142,1 km², está situado ao norte da provincia de Lugo e abrangue oito parroquias. Limita ao norte cos concellos de Viveiro e Vicedo, ao sur con Muras, ao leste co Valadouro e ao oeste con Mañón (provincia da Coruña).

     A altitude media sobre o mar é de 405 m. Os ríos, que van dar ao mar Cantábrico, van en dirección sur a norte, con profundos vales e escarpadas zonas montañosas entre eles, diminuíndo a altitude media de sur a norte.

     O pico Veliña (937 m) está no límite cos concellos de Muras e O Valadouro, na fin da Serra do Xistral, que é unha zona especial de conservación (ZEC) da Rede Natura 2000[8]. O Pico Carballosa (732 m) está no límite das parroquias de Sisto e Ourol co concello de Muras.

     A rede fluvial vai dar a dous ríos: o Landro e o Sor. O primeiro, que desemboca na ría de Viveiro, discorre en parte polo municipio e fai de fronteira co concello de Viveiro. Está tamén declarado como ZEC Río Landro. Destaca pola presenza do salmón e polos hábitats de xunqueiras na marisma.

     O río Sor configura o límite oeste de Ourol, co concello coruñés de Mañón, e parte do límite sur con Muras.

     A el van dar dous dos seus afluentes pola esquerda, os ríos Toxoso e San Pantaleón, que atravesan as parroquias de Ambosores e Cabanas. Vai dar á ría do Barqueiro.

     O municipio conta con clima oceánico húmido, con suavidade térmica por mor da influencia mariña (11 °C de amplitude, cunha media anual de 14 °C) e con precipitacións durante todo o ano (1400–1500 mm).

Comarca da Mariña Occidental
A comarca da Mariña Occidental, ou terra de Viveiro, é unha comarca galega situada na provincia de Lugo cuxa capital é Viveiro.

      A ela pertencen os concellos de Cervo, Ourol, O Vicedo, Viveiro e Xove. Esta comarca é unha división oficial da Mariña de Lugo.

VIDEO

MAPA

 

 Fuente: Web Mariña Lucense

XOAN ARCO DA VELLA

FERVENZA DO POZO DA FERIDA - REGO DE LOUREIRO - VIVEIRO

FERVENZA POZO DA FERIDA

REGO DE LOUREIRO

VIVEIRO

  Pozo da Ferida
      É unha impresionante fervenza natural de máis de 30 metros, formada polo río Xudreiro, afluente do río Landro, nunha fermosa paraxe de limpas augas, que forma unha poza circular na súa base.

      Este salto atópase na parroquia de Monte, no concello de Xove. Pola parte de arriba do salto pódese ver un pequena pero fermosa presa, que era a que fornecía a auga a unha minicentral hidroeléctrica que se atopaba na parte baixa da mesma.

     Río abaixo a poza da fervenza desagua por unha serie de rápidos, nunha contorna chea de grandes eucaliptos.

      O nome recíbeo por unha lenda que xa moi poucos saben ou lembran. Segundo din, a cor das augas é dunha cor similar ao esterco por que nese pozo caeu de xeonllos unha vella xigante cun feixe (feixe moi grande que levaba sobre os ombreiros e as costas) de mulime (conxunto de vexetais cortados que se usaba para botar nas cuadras dos animais, para que estivesen secos e facer esterco) e xa nunca máis se puido levantar.

     Chégase pola estrada de Viveiro a Mondoñedo na que se colle un desvío a Valcarría, nas proximidades de Chavín.

     Desde este punto a fervenza atópase sinalizada, e é de moi fácil acceso.

     Tamén se pode acceder andando desde Casa do Batán, seguindo o curso do río Loureiro, que bordea a leira da casa e a pouco máis de 6 quilómetros desta, atópase esta paraxe natural de incrible beleza.

Roteiro Pozo dá Ferida
     O roteiro parte de Valado (Valcarría), subindo por un carreiro folgado. Despois de camiñar 1 Km. aproximadamente aparece un cruzamento ao pé do cal se haxa unha cruz que sinala a antiga existencia dun pequeno cemiterio, (onde enterraban os "anxiños", nenos que nacían mortos). 

     Deixando a cruz á esquerda, séguese o camiño todo recto ata alcanzar unha ponte (Ponte do Xudreiro).

 
     Cando se chega a este punto, transcorrería 1h. 30' aproximadamente, e pódese aproveitar a ponte para facer un pequeno descanso. 

      A marcha continua seguindo o carreiro de subida, sempre recto, deixando atrás varias desviacións, ata alcanzar unha serie de casas onde se atopa a primeira sinalización que indica o camiño de baixada (cada vez máis empinado), cara ao Pozo da Ferida.

VIDEO

MAPA

 

Fuente: Web Espacio Rural

XOAN ARCO DA VELLA