FORTALEZA DE SAN XOÁN BAUTISTA - VILA DO CONDE

FORTALEZA DE SAN XOÁN BAUTISTA

VILA DO CONDE

     A Fortaleza de San Xoán Bautista, moitas veces coñecida como o Castelo de Vila do Conde, está situada na desembocadura do río Ave.

     Inicialmente estaba dedicada á Nosa Señora da Asunción, pero dende hai moito tempo a única advocación é a do patrón de Vila do Conde, San Xoán Bautista.

A súa construción comezou na década de 1570, citada no Libro de Actas do Concello de 1573, e seguramente ordenada por D. Sebastião, quen, nunha carta enviada en 1570 a diversas autoridades locais, fixo pública a súa intención de fortificar todas as grandes cidades costeiras dende Cascais ata Caminha.

      A fortaleza ten cinco baluartes, chamados San Antonio, Santa Bárbara (fronte á terra - leste e norte), San Francisco, San Juan e Nuestra Señora de la Guía (fronte ao mar -noroeste, suroeste e sur). 

    Tres dos baluartes contan con garitas, unha das cales foi a última construída, a de Santa Bárbara, rematada en 1793, rematando a construción do Forte máis de dous séculos despois da súa creación.

    A Fortaleza de San Xoán Bautista tería daquela ponte levadiza, pozo de auga doce, base militar e casa do gobernador, almacéns de armas e pólvora, calabozos, cociña, porta falsa, capela, pezas de artillería, entre outros.

    Despois dunha sucesión de traballos interminables e de desgaste, pouco queda do que acabamos de mencionar. 

     As últimas obras realizáronse a finais do século XX, cando se reforma a Fortaleza de San Xoán Bautista para establecer un hotel e restaurante con encanto, tamén utilizado para eventos e como discoteca.

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

PETO DE SAN TELMO - RÚA ANTELO RUBIN - TUI

PETO DE SAN TELMO

RÚA ANTELO RUBIN

TUI

     Os petos de ánimas, os cruceiros e os hórreos son os tres referentes do que poderiamos chamar os monumentos de arte menor da arquitectura rural de Galicia.

     Para a arte maior deixamos as igrexas, muiños, pazos e outras construcións de carácter civil ou militar como torreóns, murallas, etc.

     Polos montes e vales do sur de Galicia e do norte de Portugal, topámosnos/topámonos con frecuencia con estas encantadoras expresións da arte rural.

     Hoxe adicámoslle a nosa atención aos petos de ánimas e pequenos monumentos piadosos que ao longo dos séculos, sobre todo a partir do XVII han ir xurdindo en pobos e aldeas.

     Os petos de ánimas son esas pequenas capillitas que se atopan polo xeral nos camiños e encrucilladas para honrar ás ánimas que esperan a súa liberación no purgatorio en cuxa hucha ou peto depositan os fieis as súas esmolas para financiar as misas que axuden a levalos ao ceo onde, xa na gloria, intercederán polos seus benefactores.

     Estes sinxelos monumentos obra dos canteiros locais, adoitan estar decorados cunha representación das pobre ánimas mergulladas en linguas de lume e en actitude suplicante, cara seu intercesor que adoita ser un santo, San Antonio, por exemplo, un bispo ou a Virxe do Carmen, entre outros.

     Tamén se atopan, sobre todo en Portugal, construcións deste tipo, pero non adicadas ás ánimas do purgatorio senón a unha devoción en particular, sendo bastantes frecuentes as relacionadas con Cristo cruficado.

     En Fornelos, que significa hornacina en galego, teñen unha dedicada a San Lorenzo.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

PETO DE RABIÑO - RABIÑO - CORTEGADA

 PETO DE RABIÑO

RABIÑO

CORTEGADA

     Os petos de ánimas, os cruceiros e os hórreos son os tres referentes do que poderiamos chamar os monumentos de arte menor da arquitectura rural de Galicia.

     Para a arte maior deixamos as igrexas, muiños, pazos e outras construcións de carácter civil ou militar como torreóns, murallas, etc.

     Polos montes e vales do sur de Galicia e do norte de Portugal, topámosnos/topámonos con frecuencia con estas encantadoras expresións da arte rural.

     Hoxe adicámoslle a nosa atención aos petos de ánimas e pequenos monumentos piadosos que ao longo dos séculos, sobre todo a partir do XVII han ir xurdindo en pobos e aldeas.

     Os petos de ánimas son esas pequenas capillitas que se atopan polo xeral nos camiños e encrucilladas para honrar ás ánimas que esperan a súa liberación no purgatorio en cuxa hucha ou peto depositan os fieis as súas esmolas para financiar as misas que axuden a levalos ao ceo onde, xa na gloria, intercederán polos seus benefactores.

     Estes sinxelos monumentos obra dos canteiros locais, adoitan estar decorados cunha representación das pobre ánimas mergulladas en linguas de lume e en actitude suplicante, cara seu intercesor que adoita ser un santo, San Antonio, por exemplo, un bispo ou a Virxe do Carmen, entre outros.

     Tamén se atopan, sobre todo en Portugal, construcións deste tipo, pero non adicadas ás ánimas do purgatorio senón a unha devoción en particular, sendo bastantes frecuentes as relacionadas con Cristo cruficado.

     En Fornelos, que significa hornacina en galego, teñen unha dedicada a San Lorenzo.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

PETO DE MERÉNS - MERÉNS - CORTEGADA

 PETO DE MERÉNS

MERÉNS

CORTEGADA

 Petos de Ánimas
     Os petos de ánimas son unha das manifestacións materiais do culto aos mortos, da devoción das ánimas; non deixa de falarnos das ideas moi profundas na mentalidade galega sobre a vida e a morte.

     Afirman os historiadores e etnógrafos que o peto de ánimas xorde despois do século XVI, na situación político-relixiosa da Contrarreforma, é entón cando aparece a idea do Purgatorio.

Segundo Castelao:
     "A nova devoción suprímeo a idea de castigo eterno".

      A mediados do século XVII, Galicia xa deixara de pensar no Inferno para que se entregue de cheo a idea do Purgatorio, do que os seus mortos queridos podían salvarse a forza de oracións e boas obras.

     A finalidade destes elementos populares é a de ofrecer ofrendas de todo tipo (flores, cera, patacas, maíz, pan, aceite ...), ás ánimas que non atopan descanso no Purgatorio, para que alcancen a felicidade no Ceo; unha vez liberadas intercederán por quen fixo a ofrenda, e daban diñeiro para que o cura o administre e dixese misas polos defuntos.

     Os retablos das ánimas, os petos en que se pide a esmola durante a misa e as obras de cantería son manifestacións de culto ás ánimas.

     O estilo artístico , de cantería defínese como "popular"; os devotos coñecían perfectamente as formas e cores que querían e non lle pedían ao canteiro artesan outra cousa que facer a obra encargada coa súa mellor habilidade.

   Os petos unen arquitectura e escultura, e a súa estrutura divídese en tres partes:

- Estructura arquitectónica básica.
- Unha cavidade similar a unha capeliña que ocupa o eixe central e superior (buqueira).
- Unha cavidad case sempre na base da capeliña, tapada cunha lámina de ferro e un buraco para meter as ofrendas (Alxibeira).

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

PETO DOS CAMIÑANTES - AS CORTIÑAS - CARRACEDO - CALDAS DE REIS

 PETO DOS CAMIÑANTES

AS CORTIÑAS

CARRACEDO

CALDAS DE REIS

      Os petos de ánimas, os cruceiros e os hórreos son os tres referentes do que poderiamos chamar os monumentos de arte menor da arquitectura rural de Galicia.

     Para a arte maior deixamos as igrexas, muiños, pazos e outras construcións de carácter civil ou militar como torreóns, murallas, etc.

     Polos montes e vales do sur de Galicia e do norte de Portugal, topámosnos/topámonos con frecuencia con estas encantadoras expresións da arte rural.

     Hoxe adicámoslle a nosa atención aos petos de ánimas e pequenos monumentos piadosos que ao longo dos séculos, sobre todo a partir do XVII han ir xurdindo en pobos e aldeas.

     Os petos de ánimas son esas pequenas capillitas que se atopan polo xeral nos camiños e encrucilladas para honrar ás ánimas que esperan a súa liberación no purgatorio en cuxa hucha ou peto depositan os fieis as súas esmolas para financiar as misas que axuden a levalos ao ceo onde, xa na gloria, intercederán polos seus benefactores.

     Estes sinxelos monumentos obra dos canteiros locais, adoitan estar decorados cunha representación das pobre ánimas mergulladas en linguas de lume e en actitude suplicante, cara seu intercesor que adoita ser un santo, San Antonio, por exemplo, un bispo ou a Virxe do Carmen, entre outros.

     Tamén se atopan, sobre todo en Portugal, construcións deste tipo, pero non adicadas ás ánimas do purgatorio senón a unha devoción en particular, sendo bastantes frecuentes as relacionadas con Cristo crucificado.

     En Fornelos, que significa hornacina en galego, teñen unha dedicada a San Lorenzo. 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

TORRE DE GRADE - GRADE - ARCOS DE VALDEVEZ

TORRE DE GRADE

GRADE

ARCOS DE VALDEVEZ

 Torre de Grade
     A torre tivo a súa orixe no século XV, por orde de Álvaro Pires de Grade, quen a utilizou como residencia.

      De planta cuadrangular, está formada por tres plantas, e as transformacións producíronse no seu interior.

A torre está formada por ameas biseladas colocadas uniformemente para reforzar o carácter militarizado.

    Francisco Pereira de Castro, propietario da Torre no século XVII, realizou outra profunda remodelación da estrutura medieval, ademais de optar por un segundo corpo contiguo ao primeiro.

     Este segundo corpo, de planta rectangular, consta de dúas plantas, sendo a planta baixa destinada a servizos de apoio.

     Á planta superior, correspondente á planta principal, accédese por unha escaleira exterior con garda de ferro.

Clasificación
     Cunha imaxe moi degradada, sinónimo de propiedade privada, está catalogado como Ben de Interese Público.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA