viernes, 10 de septiembre de 2021

IGREXA DE SAN CIBRAO - VILARIÑO DE LAMA MÁ - BAÑOS DE MOLGAS

 IGREXA DE SAN CIBRAO

VILARIÑO DE LAMA MÁ

BAÑOS DE MOLGAS

     En Vilariño de Lama Má, atopamos a igrexa parroquial de San Cibrao

     Data de mediados do século XVIII. É sinalada pola súa impresionante fachada, tanto pola altura como pola variada decoración.

     No interior agocha varias sorpresas, coma o artesonado do teito, o retablo do altar, un tríptico de estilo “rococó” e o resto dunha pintura renacentista, que representa a Santa Lucía.

     É sabido da importancia das terras de Baños de Molgas e Maceda ao longo da Idade Media, por eso paga a pena pararnos a observar os escudos que atopamos na fachada:

      Vemos dous escudos nobiliarios: O dos Marqueses de Villaverde da Limia e o dos Soutelo de Nóvoa.

      A familia dos marqueses de Villaverde, ten a orixe na familia Soutelo de Nóvoa, do pobo veciño de Xocín. O antepasado común das dúas familias é: Antonio Soutelo de Nóvoa, que chegou a ser Mestre de Campo e Cabaleiro da Orde de Santiago.

     O escudo da familia Soutelo, representa 5 castiñeiros en formación de sotuer. E aparece na fachada por orde de Manuel Soutelo de Nóvoa, que en 1760 é o padroeiro de Lama Má.

     Noutra parte da fachada vemos unha inscripción que reza: HIZOSE SIENDO ABAD EL SR DN ALONSO DE MIRA Y SOTOMAIOR. ANO DE 1762.

       Unha curiosidade: Vilariño de Lama Má foi antes Vilariño da Torre

       A igrexa estaba perto de Lama Má, à marxe esquerda do Río Arnoia, case un kilómetro abaixo do lugar. En 1760, é trasladada a Vilariño, agora chamado: de Lama Má. Máis ata ese momento o pobo era coñecido como Vilariño “da Torre” por referencia á casa señorial dos Soutelo de Nóvoa.


Comarca de Allariz - Maceda
     A comarca de Allariz - Maceda é unha comarca galega situada na provincia de Ourense linda ao leste coa comarca de Ourense, ao oeste coa comarca da Terra de Caldelas, ao sur coa comarca da Limia e ao sueste coa comarca da Terra de Celanova. A súa capital é Allariz.

     Pertencen á comarca de Allariz - Maceda os seguintes concellos: Allariz, Baños de Molgas, Maceda, Paderne de Allariz, Xunqueira de Ambía e Xunqueira de Espadanedo.

Parroquias de Baños de Molgas
     Almoite (Santa María), Ambía (Santo Estevo), Baños de Molgas (San Salvador), Betán (San Martiño), Cantoña (San Mamede), Coucieiro (San Vicente), Guamil (Santa María), Lama Má (San Cibrao), Poedo (Santa María), Ponte Ambía (Santa María), Presqueira (San Martiño), Ribeira (San Pedro), Vide (San Xoán)  

MAPA 

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

Fuente: Concello de Baños de Molgas

XOAN ARCO DA VELLA

HORREOS DE VILAMEÁ - AMBÍA - BAÑOS DE MOLGAS

 HORREOS DE VILAMEÁ

AMBÍA

BAÑOS DE MOLGAS

Vilameá
     Vilameá é un lugar da parroquia de Ambía no concello ourensán de Baños de Molgas na comarca de Allariz - Maceda.

     Tiña 25 habitantes no ano 2011 segundo datos do INE e do IGE, dos cales 9 eran homes e 16 mulleres. Iso supón un mantemento da poboación respecto a 2010, cando tiña 25 habitantes (9 homes e 16 mulleres).

Ambía
     Santo Estevo de Ambía é unha parroquia do concello ourensán de Baños de Molgas na comarca de Allariz - Maceda.

     No ano 2007 tiña 133 habitantes (64 homes e 69 mulleres) distribuídos en 10 entidades de poboación, o que supón unha diminución de 48 habitantes en relación ao ano 2000.

Lugares de Ambía
     A Acea, O Calvario, Fondodevila, Outeiro, Pazos, As Penas, Santa Eufemia, Suatorre, Vilameá, O Viñal

Baños de Molgas
     Baños de Molgas é un concello da provincia de Ourense, pertencente a comarca de Allariz - Maceda. Segundo o IGE en 2017 tiña 1.623 habitantes .O seu xentilicio é molgao, molgués ou molguense.

Patrimonio
     A vila de Baños de Molgas crese que foi a mansión romana Salientibus do itinerario de Antonino. Daquela época realizáronse achados arqueolóxicos á beira da ponte romana e preto dela atópase o balneario cuxas augas foron moi apreciadas a principios do século XX.

     A capela de Santa Eufemia de Ambía, templo medieval con ventás arcos de ferradura, está declarada monumento nacional.

     No santuario da Nosa Señora dos Milagres do Medo celébrase unha romaría a principios de setembro.

     Na estación de Baños de Molgas está o museo de Moncho Borrajo, con diverso material pertencente ao humorista.

     Cruceiro e petróglifos de San Vitorio de Presqueira.

Comarca de Allariz - Maceda
     A comarca de Allariz - Maceda é unha comarca galega situada na provincia de Ourense linda ao leste coa comarca de Ourense, ao oeste coa comarca da Terra de Caldelas, ao sur coa comarca da Limia e ao sueste coa comarca da Terra de Celanova. A súa capital é Allariz.

     Pertencen á comarca de Allariz - Maceda os seguintes concellos: Allariz, Baños de Molgas, Maceda, Paderne de Allariz, Xunqueira de Ambía e Xunqueira de Espadanedo.

Parroquias de Baños de Molgas
     Almoite (Santa María), Ambía (Santo Estevo), Baños de Molgas (San Salvador), Betán (San Martiño), Cantoña (San Mamede), Coucieiro (San Vicente), Guamil (Santa María), Lama Má (San Cibrao), Poedo (Santa María), Ponte Ambía (Santa María), Presqueira (San Martiño), Ribeira (San Pedro), Vide (San Xoán)   

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

miércoles, 8 de septiembre de 2021

CAPELA DE SAN BASTIÁN - A XIRONDA - CUALEDRO

 CAPELA DE SAN BASTIÁN

A XIRONDA

CUALEDRO

 A Xironda
San Salvador da Xironda é unha parroquia do concello ourensán de Cualedro na comarca de Verín. 

     No ano 2007 tiña 445 habitantes (210 homes e 235 mulleres) distribuídos en 2 entidades de poboación, o que supón unha diminución de 38 habitantes en relación ao ano 2000.

Lugares da Xironda
     A Pedrosa, A Xironda

Cualedro
     Cualedro é un concello da provincia de Ourense, pertence á comarca de Verín. Segundo o IGE en 2014 tiña 1.808 habitantes.

Xeografía
     Está integrado na comarca de Verín-Monterrei e pertence ao Partido Xudicial de Verín e á diocese de Ourense. Abarca unha superficie de 117,5 km². A capital é a vila de Cualedro, na parroquia homónima, sita a 840 m sobre o nivel do mar. 

     O termo municipal de Cualedro, segundo o nomenclátor de 1996, ten un total de vinte entidades singulares de poboación agrupadas en dez parroquias, sendo practicamente inexistentes os asentamentos dispersos.

     Limita ao norte con Laza e Sarreaus, ao leste con Laza e Monterrei, ao oeste con Baltar, Xinzo de Limia, Trasmiras e Sarreaus, ao sur con Montalegre, en Portugal.

     As vías de comunicación máis importantes coa cidade son a autovía A-52 e a estrada N-525, que teñen accesos á capital do municipio nos lugares de Lamas e As Estibadas, respectivamente.

Parroquias de Cualedro     
     Atás (Santa María), Baldriz (San Bartolomeu), Carzoá (San Roque), Cualedro (Santa María), Lucenza (Santa María), Montes (Santa Baia), Rebordondo (San Martiño), San Millao (Santa María), Vilela (Santiago), A Xironda (San Salvador)

Comarca de Verín
     A comarca de Verín é unha comarca galega situada na provincia de Ourense e a súa capital é Verín. Pertencen á comarca os concellos de Castrelo do Val, Cualedro, Laza, Monterrei, Oímbra, Riós, Verín e Vilardevós.

Demografía
     Tiña en 2020 unha poboación de 24.999 habitantes, deles 12.455 son homes e 12.544 son mulleres.

      Con 13.647 habitantes (INE 2020) o concello de Verín é a capital da comarca, tendo así, máis do 50% da poboación total da bisbarra (54,59%). 

     O núcleo máis poboado é a cabeceira municipal do anterior concello, que con 10.025 habitantes (2020) ten o 40,10% da poboación comarcal, actuando coma un verdadeira vila macrocefálica en relación ao conxunto comarcal.

Particularidades
     Dentro da idiosincrasia da bisbarra, unha das manifestacións culturais máis relevantes a nivel rexional e incluso nacional é o entroido. Sendo Laza e Verín os máximos referentes comarcais, completarían o triángulo máximo do Entroido ourensán coa capital da Limia, Xinzo.

     Outra característica común é a dominancia da Casa dos Zúñiga (unha das máis importantes liñaxes de Galicia) do Condado de Monterrei, presenza que queda patente nos escudos dos concellos da comarca.  

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

martes, 7 de septiembre de 2021

LENDA DO MOURO DO MARTELO - A SACEDA - CUALEDRO

LENDA DO MOURO DO MARTELO

 A SACEDA

CUALEDRO

     A veciñanza da Saceda conta que os mouros (os habitantes míticos deste territorio na antigüidade) lanzaban un martelo desde A Igrexiña dos Mouros (un posible castro situado na Serra do Larouco) ata a Cidá da Saceda; de aquí volvíano guindar ata O Madorriño. Desde aquí sería lanzado por última vez ata a Cidá de San Millao.

      Esta lenda, como todas as lendas, agocha unha parte de verdade:
     1. Que os xacementos arqueolóxicos máis destacados sobre o territorio nunca pasaron desapercibidos para a xente, que os dotou de lendas que explicaban de forma mítica a súa orixe e función.

     2. O martelo do que fala a lenda quizais teña algo que ver coa mesma ferramenta coa que aparece representado o altorrelevo dunha figura antropomorfa que apareceu na igrexa parroquial de Vilar de Perdizes (Montalegre; Portugal). É posible que se trate dun deus prerromano que exhibe dous atributos que foron moi valorados desde a antigüidade: a virilidade / fertilidade (de aí que sexa representado cun falo de grande tamaño) e a destreza no manexo do martelo de guerra ou da fragua; podería tratarse dunha deidade indíxena galaico-lusitana equivalente ao deus galo-celta Sucellus, o nórdico Thor, o grego Hefesto ou o romano Vulcano.

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

Fuente: Concello de Cualedro

XOAN ARCO DA VELLA

lunes, 6 de septiembre de 2021

CAPELA DE SAN VITOIRO - PRESQUEIRAS - BAÑOS DE MOLGAS

CAPELA DE SAN VITOIRO

PRESQUEIRAS

BAÑOS DE MOLGAS

 
Presqueira
      San Martiño de Presqueira é unha parroquia do concello ourensán de Baños de Molgas na comarca de Allariz - Maceda.

      No ano 2007 tiña 104 habitantes (53 homes e 51 mulleres) nunha única entidade de poboación, o que supón unha diminución de 12 habitantes en relación ao ano 2000.

Lugares de Presqueira
     Presqueira


Baños de Molgas
     Baños de Molgas é un concello da provincia de Ourense, pertencente a comarca de Allariz - Maceda. Segundo o IGE en 2017 tiña 1.623 habitantes. O seu xentilicio é molgao, molgués ou molguense.

Historia e patrimonio
     A vila de Baños de Molgas crese que foi a mansión romana Salientibus do itinerario de Antonino. Daquela época realizáronse achados arqueolóxicos á beira da ponte romana e preto dela atópase o balneario cuxas augas foron moi apreciadas a principios do século XX.
A capela de Santa Eufemia de Ambía, templo medieval con ventás arcos de ferradura, está declarada monumento nacional.

        No santuario da Nosa Señora dos Milagres do Medo celébrase unha romaría a principios de setembro.
      Na estación de Baños de Molgas está o museo de Moncho Borrajo, con diverso material pertencente ao humorista.
      Cruceiro e petróglifos de San Vitorio de Presqueira.

Parroquias de Baños de Molgas    
     Almoite (Santa María), Ambía (Santo Estevo), Baños de Molgas (San Salvador), Betán (San Martiño), Cantoña (San Mamede), Coucieiro (San Vicente) | Guamil (Santa María), Lama Má (San Cibrao), Poedo (Santa María), Ponte Ambía (Santa María), Presqueira (San Martiño), Ribeira (San Pedro), Vide (San Xoán)

Comarca de Allariz
       A comarca de Allariz - Maceda é unha comarca galega situada na provincia de Ourense linda ao leste coa comarca de Ourense, ao oeste coa comarca da Terra de Caldelas, ao sur coa comarca da Limia e ao sueste coa comarca da Terra de Celanova. A súa capital é Allariz.

       Pertencen á comarca de Allariz - Maceda os seguintes concellos: Allariz, Baños de Molgas, Maceda, Paderne de Allariz, Xunqueira de Ambía e Xunqueira de Espadanedo.

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA