ANTIGUA CENTRAL ELÉCTRICA
O ÉZARO
RÍO XALLAS
O Ézaro: a cascada do Río Xallas e a electricidade
O Ézaro, pequena localidade mariñeera, é famosa pola Cascada do río Xallas, a "Fervenza do Ézaro", do que se di que é o único río de Europa que desemboca nunha cascada
O desnivel no último tramo do río é de 155 metros, e a altura da cascada é de 40 metros.
Pódese acceder fácilmente ata a contorna e ata o pé da cascada, e organízanse percorridos en kayak para vela dende a auga.
Este enclave está tamén vinculado á produción de enerxía eléctrica, para chegar polo camiño habilitado ata a caída do auga atravésase unha central hidroeléctrica, en funcionamento, onde está instalado un Centro de Interpretación da Electricidade, aproveitando as instalacións da antiga central eléctrica do Pindo.
Nas proximidades atópase o Mirador do Ézaro, que foi final da Volta Ciclista a España en 2012, e desde o cal pódese contemplar, desde as alturas, o conxunto de Ézaro e o próximo Monte Pindo.
Acceso
Acédese ao conxunto desde a ponte sobre a desembocadura do río, no lado sur da poboación, a través dun desvío sinalizado. Tamén se pode acceder desde alí á estrada de subida ao Mirador, en bo estado pero cunha pendente moi acusada, que chega nalgúns tramos a superar o 16%.
Máis Información
Máis información sobre os centros de interpretación gestionados por Neria en www.neria.es
Río Xallas
O río Xallas pertence á vertente atlántica galega. Nace preto dos montes do Castelo (Santa Comba), discorre polos concellos de Coristanco, Santa Comba, A Baña e Zas, e forma o límite entre Mazaricos, Carnota e Dumbría.
Finalmente, desemboca na enseada de Ézaro, formando unha fervenza rodeada de espectaculares microformas graníticas no Monte Pindo.
As augas céibanse os domingos do verán ao mediodía e dende 2006, os sábados á noite, con espectáculo de luces.
Descrición
Algúns dos seus afluentes son: O Bazar, Castiñeira, A Regueira, Mira, Esternande, Ancha, Dornas, Guisande ou Vilar García.
O caudal do Xallas mantense constante por causa dos numerosos encoros que nel se teñen construído. En 1897, a Sociedade Española de Carburos Metálicos, hoxe parte do grupo FerroAtlántica, asentouse na zona e daquela datan as primeiras construcións para obter enerxía.
O encoro máis importante é o de Fervenza, construído na década dos anos 60 do século XX. En Ponte Olveira hai outra central. Máis abaixo, da presa de Brazal parten as canalizacións cara a Ézaro; máis abaixo, atópase o encoro de Santa Uxía, construído na década dos anos 80.
Na súa desembocadura están situadas tres centrais hidroeléctricas: Castrelo, Santa Uxía e Pindo, esta última de principios do século XX.
Aforamentos
Augas de Galicia dispón de 2 estacións para medida de aforamentos. As devanditas estacións, denominadas Xallas 1 (n.º 512) e Xallas 2 (n.º 514), sitúanse na ponte de Truebe, no municipio de Santa Comba, e na ponte Olveira, no municipio de Mazaricos, respectivamente. Entre ámbalas dúas estacións atópase o encoro de Fervenza.
Segundo datos publicados por Augas de Galicia, no ano hidrolóxico 2009-2010, o caudal medio diario oscilou entre 0,48 e 96,81 m³/s, en Xallas 1, e entre 4,11 e 188,34 m³/s, en Xallas 2.
Encoro
Na canle do río existen catro encoros, que, segundo o seu curso, son Fervenza, ponte Olveira, Castrelo e Santa Uxía. Todos eles teñen aproveitamento hidroeléctrico e para usos industriais, e o de Santa Uxía para abastecemento urbano.
En 1897, a Sociedade Española de Carburos Metálicos, hoxe parte do grupo Ferroatlántica, asentouse na zona e de entón datan as primeiras construcións para obter enerxía. O encoro máis importante é o de Fervenza, construído na década de 1960.
En ponte Olveira hai outra central. Máis abaixo, da presa de Brazal parten as canalizacións cara á ría de Ézaro; máis abaixo, encóntrase o encoro de Santa Uxía, construído na década de 1980.
O Xallas atravesa o Monte Pindo e precipítase nunha caída practicamente libre coñecida coma fervenza do Ézaro, de algo máis de 100 metros, á ría de Corcubión fronte ao cabo Fisterra no océano Atlántico. Na súa desembocadura están situadas tres centrais hidroeléctricas: Castrelo, Santa Uxía e Pindo, esta última de principios do século XX.
A construción do encoro de Fervenza supuxo, segundo o informe Concas Internas de Galicia Costa de Greenpeace España, un punto negro por destrución da paisaxe ao manter seca a fervenza de Ézaro.
Segundo o devandito informe, a central non respecta sequera o caudal ecolóxico considerado no Plan Hidrolóxico de Galicia Costa e dende 2000, a fervenza só se pode observar os domingos de 12:00 a 13:30, grazas aos grupos locais que piden a demolición do encoro.
MAPA
SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA
