viernes, 5 de diciembre de 2025

CRUCEIRO DA IGREXA DE GODÓNS - GODÓNS COVELO

 CRUCEIRO DA IGREXA 

GODÓNS

COVELO

Godóns
      Santa María de Godóns é unha parroquia que se localiza no norte do concello de Covelo na comarca da Paradanta.  

     Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 252 habitantes (146 mulleres e 106 homes), distribuídos en 10 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 295 habitantes.  

     Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 148 habitantes, sendo 71 homes e 77 mulleres.

Información
     Esta parroquia atópase a 10 quilómetros da capital do concello. 

     A gandaría unida á agricultura minifundista en desaparición considérase a súa principal actividade, mais agora a concentración parcelaria que posúe a zona aumentou as superficies cultivábeis. 

      Dende os seus cumios, sobre todo o monte Collado, pódese observar unha paisaxe da parroquia.

     Godóns posúe, amais, unhas antigas vías empedradas e unha ponte medieval que atravesa o río Tea.

Lugares de Godóns
      A Bugariña, Cardezana, Cernadela, Chan de Souto, Costa, As Covilloas, O Lomedro, Pardellas, O Petouto, A Portela, Sutibal, Vilar   

Comarca da Paradanta
     A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra. 

     A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente. 

     Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. 

     Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020. 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA 

jueves, 4 de diciembre de 2025

MONUMENTO A VALERIANO VALVERDE DA TORRE - RÍO TEA - MONDARIZ

MONUMENTO

VALERIANO VALVERDE DA TORRE

RÍO TEA

MONDARIZ

     No paseo que discorre pola beira do río Tea ao seu paso por Mondariz Balneario ai unha lápida na que pode lerse: "Aquí faleceu Valeriano Valverde da Torre. 30-6-1962. Aos 9 anos. D.E.P." 

        No pobo teñen recordo do que sucedeu no 30 de xuño de 1962. 

       Un neno de nove anos afogouse ao verse sorprendido pola crecida do río mentres tentaba salvar as vacas e o carro ou iso contáse.

VIDEO

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

MUIÑOS DO REGO DA CASTAÑOSA - REGO DA CASTAÑOSA - AMIL - MORAÑA

 MUIÑOS DO REGO DA CASTAÑOSA

REGO DA CASTAÑOSA

AMIL

MORAÑA

Amil
      San Mamede de Amil é unha parroquia que se localiza no concello de Moraña. 

     Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 472 habitantes (253 mulleres e 219 homes), distribuídos en 16 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 522 habitantes. 

     Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 414 habitantes, sendo 197 homes e 217 mulleres.

Patrimonio histórico-artístico
      A igrexa parroquial foi construída en 1781.

      En 1892 rematouse de construír o Santuario da Virxe dos Milagres, onde se celebra o primeiro domingo despois do 8 de setembro a Romaría dos Milagres de Amil, á que asisten milleiros de peregrinos de toda Galicia.

      A tradición popular conta que todo naceu dun milagre acontecido no século XVIII. Había un labrego chamado Sebastián, que debía percorrer un longo camiño ata unha fonte afastada para conseguir a auga necesaria para regar a súa horta e a dar de beber ó seu gando, polo que rezaba con devoción á Virxe. Un día, despois de rezar pedindo axuda, púxose a cavar na terra e milagrosamente comezou a brotar un manancial. A auga era tan abondosa que mesmo lle permitiu construír un muíño que movía a auga deste manancial.

Festas
      Nesta parroquia celébrase desde 1970 a festa gastronómica do porquiño á brasa.

Lugares de Amil
      O Apedrado, Barro, Cartamil, O Castriño, A Chan, O Outeiro, A Picota, Piñeiro, Pumardatán, A Rozavella, Ruibal, Torre de Abaixo, Torre de Arriba, Vilacova 

Comarca de Caldas
      A comarca de Caldas é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra e a súa capital é Caldas de Reis. 

      Pertencen a ela os concellos de Caldas de Reis, Catoira, Cuntis, Moraña, Pontecesures, Portas e Valga.  

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

miércoles, 3 de diciembre de 2025

CRUCEIRO DA ALDEA - SAN MARTIÑO - GARGANTÁNS - MORAÑA

 CRUCEIRO DA ALDEA

SAN MARTIÑO

GARGANTÁNS 

MORAÑA

      Érguese entre a aldea de San Martiño e a igrexa parroquial de San Martiñó de Gargantáns, nunha encrucillada de camiños encima dun muro que ven salvar o desnivel do camiño que baixa cara á igrexa. 

       Parece ser que este cruceiro marcaba o linde das procesións que saían dende a igrexa de San Martiño, situada a uns 100 metros. 

     Por alicerce presenta tres chanzos e un pedestal cúbico cun resalte circular na parte superior. 

    A vara, que ao inicio é cuadrangular, pasa despois a octogonal en diminución conforme ascende. 

      O capitel ten un ábaco de lados convexos coas puntas en chafrán. 

      Está adobiado con volutas nas esquinas e cabeciñas de anxo con ás no medio das caras, agás na do Cristo que ten caveira ós pés. 

     A parte inferior do capitel ten forma de cono rematado con astrágalo. 

     O Cristo, baixo cartela de INRI, está pegado ó madeiro coas mans abertas. 

    No reverso está a Virxe coroada por dous anxos sentados nos brazos da cruz e un querubín aos pés que fai de peaña.

MAPA 

 

 Fuente: VICTOR MARTINEZ  

XOAN ARCO DA VELLA 





CRUZ DE SAN MARTIÑO - SAN MARTIÑO - GARGANTÁNS - MORAÑA

 CRUZ SAN MARTIÑO

SAN MARTIÑO

GARGANTÁNS

MORAÑA

San Martiño
       San Martiño é un lugar da parroquia de Gargantáns no concello pontevedrés de Moraña na Comarca de Caldas. 

      Segundo o IGE en 2015 tiña 22 habitantes (12 homes e 10 mulleres), 4 máis que en 2010, pero 6 menos que no ano 2000.

Toponimia
     O topónimo San Martiño é un haxiotopónimo referido a Martiño de Tours, e débese á presenza a carón do lugar da igrexa de San Martiño de Gargantáns.

Lugares de Gargantáns
  
   A Espedregueira, O Muíño, Paraños, San Martiño 

Comarca de Caldas
      A comarca de Caldas é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra e a súa capital é Caldas de Reis.

        Pertencen a ela os concellos de Caldas de Reis, Catoira, Cuntis, Moraña, Pontecesures, Portas e Valga. 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA 

martes, 2 de diciembre de 2025

IGREXA DE COUSSO - COUSSO - MELGAÇO

 IGREXA DE COUSSO

COUSSO

MELGAÇO

Cousso
     Cousso e unha fregresia portuguesa do concello de Melgaço, con 7,14 km² de superficie e 361 habitantes (2001). Sua densidade de poboción e de 50,6 hab/km². 

MELGAÇO
      Esta vila naceu dun pequeno burgo crecido á sombra do castelo roquero construído en 1170, por orde de D. Afonso Henriques.

       Situada no punto máis setentrional do país, Melgaço é unha pequena e antiga vila, capital do concelho do mesmo nome, no distrito Viana do Castelo.

     Co rio Minho de paisaxe de fondo Melgaço esténdese desde o rio Minho ata as serras dá Peneda e do Soajo.

     O viño é o seu gran embaixador e as festas e romarías populares una das súas maiores atraccións.

       Posúe unha gran diversidade de valores culturais froito da súa ocupación ininterrompida, desde a prehistoria ata a actualidade. O legado arqueolóxico de Melgaço é rico e diverso, con monumentos megalíticos, arte rupestre e castros e monumentos ligados á arquitectura relixiosa, civil e militar como igrexas castelos e pontes,sendo o seu expoñente máis coñecido o castelo que preside a localidade.

       Sen esquecernos dos seus paços e casas señoriales esparexidos por todo ou concelho.

       E ademais do seu patrimonio construído, que por se só, xa merece a visita, en Melgaço tamén gozaremos da súa gastronomía, paisaxes e tradicións.

      Melgaço conta cunha moderna rede museológica composta por catro museos dedicados á historia e etnografía local ademais dun espectacular museo do cinema,con valiosas pezas de exposicion. Tambien é digna de mención a súa igrexa matriz construída no século XII.

     Moi interesantes son os tambien edificios románicos da igrexa do Convento de Paderne, Chaviaes e Nossa Senhora dá Orada. Merece unha visita a bonita aldea de Castro Laboreiro,co seu castelo roquero e as súas numerosas pontes. Neste lugar hai unha raza autóctona de can o Cao de Castro Laboreiro.

     En Melgaço podemos visitar tamén a estancia termal, situada a 4 quilómetros, encerrada nun verde val, asi como tamén unha boa oportunidade para probar o famoso Bife à Melgaço ou o excelente cabrito ao forno.

MAPA

XOAN ARCO DA VELLA