CRUCEIRO NO MOSTEIRO DE ACIVEIRO - ACIVEIRO - FORCAREI

  CRUCEIRO DO MOSTEIRO

ACIVEIRO

FORCAREI

       Cruceiro con plataforma de catro chanzos moldurados, estando o inferior a ras do chan. No segundo chanzo temos, no anverso, un pousadoiro formado por un taboleiro sobre dúas cepas. 

      O baseamento é moldurado cunha inscrición na beira dereita:

ESTE CRUZE-
RO CONSTRUIU-
SE CNDO CURA PARROCO
D. ELIAS FONTE RODRIGUEZ

      máis outra polo reverso:

AÑO DE
1895

       O varal é de sección cadrada no seu inicio para, a un terzo da súa altura pasar a ser oitavado. Na súa altura media e polo reverso temos unha “Verónica” sobre una peaña. Capitelo composto con volutas angulares e querubíns alados na parte media.

      A cruz é nudosa de paus cilíndricos. Amosa no anverso a Cristo Crucificado con San Francisco a súa beira recollendo nun cálice o sangue que manda da ferida no costado de Cristo. Baixo o Cristo, e sobre o pau da cruz, vemos unha caveira sobre dúas tibias.

      No anverso, vemos a Virxe na advocación das dores cun puñal cravado no seu peito. 

       Enriba dela, e sobre os brazos da cruz, vemos dous anxos sostendo un lenzo sobre a virxe. 

 

MAPA

 

 Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

MUIÑO EN SIADOR - SIADOR - RÍO DE MERA - SILLEDA

 MUIÑO EN SIADOR

SIADOR

RÍO DE MERA

SILLEDA

Siador
        San Miguel de Siador é unha parroquia que se localiza no concello de Silleda. 

      Segundo o IGE en 2009 tiña 146 habitantes (78 mulleres e 68 homes), distribuídos en 14 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 190 habitantes.

        Segundo o IGE, en 2023 tiña 100 habitantes (50 homes e 50 mulleres). 

     Nesta parroquia celébranse anualmente a Romaría do Rapaz e a romaría da Saleta.

Historia
      A parroquia figura co nome de Senator e Seador en varios documentos medievais.

      É coñecida por atoparse nela o primeiro santuario de España de advocación mariana na honra da Nosa Señora da Virxe da Saleta creado en 1863, que cada 19 de setembro convoca a milleiros de peregrinos.

      Recentemente creouse tamén un Centro Espiritual Saletino rexentado por misioneiros da orde.

Patrimonio
      Exiten varios castros nos termos desta parroquia, como o castro do Marco e o castro de Cartimil,así como outros restos arqueolóxicos: as mámoas de Montedas e Gandaracha e os petróglifos da Peneda do Encanto.

      Destaca o Pazo de Sestelo, propiedade da familia Rivas. No lugar de Penadagra atópase unha sobreira, cuxa idade se estima nuns 600 anos. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

PETO DE PONTE MANTELAES - FORMARIZ - PAREDES DE COURA

PETO DE PONTE MANTELAES

FORMARIZ

PAREDES DE COURA

    Os petos de ánimas, os cruceiros e os hórreos son os tres referentes do que poderiamos chamar os monumentos de arte menor da arquitectura rural de Galicia.

     Para a arte maior deixamos as igrexas, muiños, pazos e outras construcións de carácter civil ou militar como torreóns, murallas, etc.

     Polos montes e vales do sur de Galicia e do norte de Portugal, topámosnos/topámonos con frecuencia con estas encantadoras expresións da arte rural.

     Hoxe adicámoslle a nosa atención aos petos de ánimas e pequenos monumentos piadosos que ao longo dos séculos, sobre todo a partir do XVII han ir xurdindo en pobos e aldeas.

     Os petos de ánimas son esas pequenas capeliñas que se atopan polo xeral nos camiños e encrucilladas para honrar ás ánimas que esperan a súa liberación no purgatorio en cuxa hucha ou peto depositan os fieis as súas esmolas para financiar as misas que axuden a levalos ao ceo onde, xa na gloria, intercederán polos seus benefactores.

     Estes sinxelos monumentos obra dos canteiros locais, adoitan estar decorados cunha representación das pobres ánimas mergulladas en linguas de lume e en actitude suplicante, cara o seu intercesor que adoita ser un santo, San Antonio, por exemplo, un bispo ou a Virxe do Carmen, entre outros.

     Tamén se atopan, sobre todo en Portugal, construcións deste tipo, pero non adicadas ás ánimas do purgatorio senón a unha devoción en particular, sendo bastantes frecuentes as relacionadas con Cristo cruficado.

     En Fornelos, que significa hornacina en galego, teñen unha dedicada a San Lorenzo.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

PETO DE PEREIROS - CALZADA DE ENGUILDE - PAREDES DE COURA

PETO DE PEREIROS

CALZADA DE ENGUILDE

PAREDES DE COURA

    Petos de Ánimas
     Os petos de ánimas son unha das manifestacións materiais do culto aos mortos, da devoción das ánimas; non deixa de falarnos das ideas moi profundas na mentalidade galega sobre a vida e a morte.

     Afirman os historiadores e etnógrafos que o peto de ánimas xorde despois do século XVI, na situación político-relixiosa da Contrarreforma, é entón cando aparece a idea do Purgatorio.

Segundo Castelao:
     "A nova devoción suprímeo a idea de castigo eterno".

      A mediados do século XVII, Galicia xa deixara de pensar no Inferno para que se entregue de cheo a idea do Purgatorio, do que os seus mortos queridos podían salvarse a forza de oracións e boas obras.

     A finalidade destes elementos populares é a de ofrecer ofrendas de todo tipo (flores, cera, patacas, maíz, pan, aceite ...), ás ánimas que non atopan descanso no Purgatorio, para que alcancen a felicidade no Ceo; unha vez liberadas intercederán por quen fixo a ofrenda, e daban diñeiro para que o cura o administre e dixese misas polos defuntos.

     Os retablos das ánimas, os petos en que se pide a esmola durante a misa e as obras de cantería son manifestacións de culto ás ánimas.

     O estilo artístico , de cantería defínese como "popular"; os devotos coñecían perfectamente as formas e cores que querían e non lle pedían ao canteiro artesan outra cousa que facer a obra encargada coa súa mellor habilidade.

   Os petos unen arquitectura e escultura, e a súa estrutura divídese en tres partes:
- Estructura arquitectónica básica.
- Unha cavidade similar a unha capeliña que ocupa o eixe central e superior (buqueira).
- Unha cavidad case sempre na base da capeliña, tapada cunha lámina de ferro e un buraco para meter as ofrendas (Alxibeira).

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

ERMIDA DAS ANGUSTIAS - PONTE BELUSO - BEALO - BOIRO

 ERMIDA DAS ANGUSTIAS

PONTE BELUSO

BOIRO

     Edificación do século XVIII ou XIX feita a base de perpiaño irregular, con planta rectangular e cuberta a dúas augas.

     Na súa fachada principal podemos ver a porta de acceso alintelada. Sobre ela unha curiosa pedra cunha inscrición de difícil lectura.

     Tamén aparece outra inscrición coa data na que a igrexa foi trasladada ata o seu lugar orixinal: 1985.

     Un pouco máis arriba unha pequena fornela coa imaxe pétrea da patroa da ermida.

     Aos lados da porta aparecen dous relevos feitos en pedra.

     Unha delas representan ás benditas ánimas do Purgatorio, posiblemente sexa San Miguel que libra do Purgatorio á ánima do centro que a levanta polos pelos; no outro a Virxe Dolorosa co Cristo sobre o seu colo. Estos relevos datan do século XVIII.

       O conxunto remata cunha espadana dun só oco con cruz de ferro no cume.

MAPA

 

 Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

CAPELA DE SANTA ISABEL - A VENTELA - OSEIRA - SAN CRISTOVO DE CEA

CAPELA DE SANTA ISABEL

A VENTELA

OSEIRA

SAN CRISTOVO DE CEA

A Ventela
      A Ventela é un lugar da parroquia de Oseira, no concello ourensán de San Cristovo de Cea, na comarca do Carballiño.

      Segundo o IGE, en 2022 tiña 5 habitantes (2 homes e 3 mulleres).

Oseira
      Santa María a Real de Oseira é unha parroquia do concello de San Cristovo de Cea na comarca do Carballiño, na provincia de Ourense.

      No ano 2011 tiña 389 habitantes, deles 204 eran homes e 185 eran mulleres, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 547 habitantes.

Xeografía
     É a parroquia máis extensa do municipio de San Cristovo de Cea, ocupa aproximadamente un cuarto da totalidade do concello.

      Coñecida polo Mosteiro Cisterciense de Oseira que en épocas anteriores foi algo así como o centro neurálxico de toda a comarca do Carballiño.

Cultura
     ToponimiaOseira (do latín ossum, "lugar onde hai osos"), o nome provén de "ursaria", terra onde habitan osos, pois era frecuente poder ver este tipo de animais pola zona.

     En galego antigo escrito coma Osseira (Osseyra), posteriormente ás veces castelanizado coma Osera ou Ossera. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA