jueves, 10 de junio de 2021

O CAMIÑO PORTUGUÉS - ETAPA VILARINHO / BARCELOS - AMIGAS/OS DO CAMIÑO PORTUGUÉS

 O CAMIÑO EN MARCHA

ETAPA VILARINHO BARCELOS
AMIGAS/OS DO CAMIÑO PORTUGUÉS


     O pasado domingo día 23 de Maio, un grupo moi numeroso pertencentes á Asociación dás Amigas e Amigos do Camiño Portugués de Santiago volveron á ruta Xacobea para iniciar a súa tradicional peregrinación de todos os Anos Santos, dende Porto a Santiago de Compostela, con este, xa son cinco.

     O Domingo día 30 tocou a etapa Vilarinho-Barcelos, da que ahora compartimos algunhas imexes de ese día.


     Ao longo dos proximos dias iremos compartindo as diferentes etapas que este grupo da Asociación das Amigas e Amigos do Camiño Portugués de Santiago, esta realizando.

       Despois do paron provocado pola pandemia este ano pódese, e de feito xa son moitos os peregrinos que percorren os Camiños e no Portugues tiven a ocasion de ver moitos.

     Quero agradecer a Asociación das Amigas e Amigos do Camiño Portugués de Santiago a atencion que teñen sempre con nos,  en particular ao seu presidente Tino Lores e a Pilar Amaro que nos envia fotos de cada etapa e de diferentes momentos.

     Esta é unha iniciativa aberta, polo que poden participar todas as persoas que o desexen, podendo unirse á mesma en calquera momento, e podo asegurar que todos e todas seran ben recibidos

     Nesta ocasion non puden asistir personalmente pero en proximas ocasions si estarei, aínda que sexa de grafico, xa iremos contando.

     O calendario previsto dá peregrinación contempla que para o domingo 30 de maio terá lugar a segunda etapa entre Vilarinho-Barcelos, o domingo 6 de xuño será a terceira etapa entre Barcelos e Ponte de Lima; a cuarta etapa está prevista para o domingo 13 de xuño entre Ponte de Lima e a localidade de Rubiaes.O domingo 20 de xuño esperase poder completar a quinta etapa: Rubiaes-Valença do Minho.

     A partir de Valença do Minho farase un descanso retomándose en setembro os sábados de tarde.


Camiño Portugués

      Coñécese como Camiño Portugués, ou máis concretamente Camiño Portugués Central (para unha mellor distinción dos demais), o camiño xacobeo que une Lisboa con Santiago de Compostela.

     O seu percorrido debuxa unha liña de sur a norte, que dende a capital lusa pasaría por Santarém, Coimbra, Porto, Barcelos, Ponte de Lima, Valença do Minho, Tui, Pontevedra e Padrón.

     Utilizado xa dende a Idade Media, foi sempre un dous máis importantes camiños de Santiago e na actualidade é o segundo camiño en número de peregrinos, só superado polo Camiño Francés. Aínda que este é o máis coñecido e utilizado, hai moitos outros camiños de Santiago en Portugal.

     Dende fai anos estanse recuperando antigas rutas, aínda que a maioría serían afluentes ou variantes do Camiño Central: a máis frecuentada é Camiño Portugués dá Costa, que ten o seu punto de inicio en Porto e segue un itinerario próximo ao mar; desde a mesma cidade tamén pode tomarse unha alternativa "por agora minoritaria" como é a variante de Braga; outro ramal arrincaría  sur, dende Faro e a rexión do Algarve, aínda que presenta tramos aína sen sinalizar, e queagardamos  permita percorrer o país dun extremo a outro.


    A estas rutas xacobeas cabo engadir outras polo interior de Portugal, tales como o interesante Camiño Portugués Interior (que parte de Farminhãou-Viseu e segue por Lamego e Chaves cara a Verín, onde une á variante sanabresa dá Vía dá Prata), ou Camiño Zamorano-Portugués ou de Soutochao (que sae de Zamora e segue por Bragança cara a Chaves) ou Camiño Torres (desde Salamanca cara a Braga)

MAPA 

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

Fuente: Amigas e Amigos do Camiño Portugués

Fotos: Pilar Amaro

XOAN ARCO DA VELLA


miércoles, 9 de junio de 2021

LAGOAS E MONTE NEME - CARBALLO - MALPICA DE BERGANTIÑOS

 LAGOAS E MONTE NEME 

CARBALLO

MALPICA DE BERGANTIÑOS


Monte Neme
     Monte Neme é un lugar situado como límite entre os concellos de Carballo e Malpica de Bergantiños. O monte ten 387 metros de altura. 

Preto do cumio había un crómlech que foi destruído nos anos 1960 na construción da estrada de acceso. Foi reconstruído preto de onde estaba.


Historia e lendas
     O monte xa estaba habitado no neolítico, moi posibelmente con asentamentos nas súas abas na Idade dos Metais. Crese tamén que existiu un castro, que puido perderse coas obras de minaría, xa que é deste lugar de onde procede a famosa "Arracada de Cances" (peza de ourivaría castrexa) atopada en 1950 no Rego de Bandeira durante os traballos na mina, e que hoxe se atopa no Museo de Pontevedra. 

     O crómlech demostra o uso sagrado do monte. Na zona existiu unha forte presenza de cultos pagáns, como demostra a tradición oral que chega aos nosos días coa crenza de fontes purificadoras. Crese que no lugar se adoraba a divindade precristián de nome Nemet, moi común en toda a Gallaecia. 

     Coa chegada do cristianismo á Gallaecia, estes lugares foron cristianizados, e ergueuse unha ermida baixo a advocación de Santa Cristina. Existen ademais outras capelas no monte.

     No lugar mestúranse lendas, que lle dan o monte un carácter sagrado ou telúrico, de feito a tradición oral asinoulle ao propio monte significados especialmente vencellados a un carácter pagán e demoníaco, cando menos no tocante ás tradicións ligadas á mística do círculo de pedra. 

     O nome de Eira das Meigas ou Circo dos Xogos, fai referencia á asociación do lugar con aquelarres e celebracións escuras, asociadas á noite de San Xoán ou aos solsticios. A construción de varias igrexas, como as de Santa María de Ardaña ou Santa Cristina, protexerían os veciños dos meigallos.


Crómlech
     Preto do cumio, na aba sueste, orientado ao nacente do monte, atópase un crómlech de pequeno tamaño, a "Eira das Meigas" ou "Circo dos Xogos", un conxunto lítico formado por laxes en círculo, un dos poucos exemplos destas estruturas que chegaron aos nosos días na actual Galicia. O crómlech xa fora descrito por autores como Manuel Murguía ou Luís Monteagudo.

     A lenda popular di que na noite de San Xoán as meigas subían ao monte, lavaban a cara na Fonte das Meigas, no lugar de Tordoia, ou noutras como a de San Paio da Devesa ou na fervenza de entrecruces; para despois reunírense no crómlech, sentando nas grandes cadeiras de pedra para discutiren que facer cos vivos.

     Hoxe en día a Eira das Meigas atópase practicamente destruída por mor da apertura de pistas para a actividade mineira na década de 1960. Era un dos escasos exemplos de círculo lítico situado no alto dun monte illado á beira do mar, un dos curiosos exemplos que lle confiren a un monte un carácter sagrado e que ata vai pouco tempo conservaba o Neme e con el as comarcas de Bergantiños e Costa da Morte.


Mina abandonada do monte Neme

     O monte salienta ademais por riqueza mineral, xa que, a diferenza de todo o occidente galego, predomina o gneis máis ca o granito.

     É moi posíbel que xa na época romana, grega ou fenicia, foran explotados os xacementos de estaño do monte, elemento moi apreciado daquela.

     Nos anos da primeira Guerra Mundial iniciouse a extracción de volframio (material de especial importancia a comezos do século XX polo seu uso na industria militar para o endurecemento do aceiro). 

     Segundo apuntan os documentos, a primeira concesión da mina para tirar volframio e caolín dataría de 1923, aínda que segundo semella, a orixe sería polo menos anterior á primeira gran guerra, prorrogándose en sucesivas ocasións ata o ano 2012, ano no que a mina se abandona.

     Dende entón gran parte do monte foi empregado como canteira e no seu cumio hai antenas de telefonía móbil, radio e televisión. 

     A zona outrora explotada ocupa unha superficie de 70.000 metros cadrados. Ademais dos danos ecolóxicos e da perda de patrimonio histórico, a explotación ten un forte impacto visual.

Recuperación
     En setembro de 2016, a Xunta de Galicia anunciou a súa intención de recuperar o monte. De tentar borrar as pegadas da actividade mineira, derrubando as construcións que ficaran abandonadas, limpando o monte e consolidando os pozos da canteira.

     No ano seguinte a Xunta de Galicia empregouno como reclamo turístico, rectificando posteriormente por ser isto inadecuado (toxicidade, desastre ambiental, perigosidade). Para facer fronte á súa turistificación constituíuse, non desde o plano institucional, a Plataforma en Defensa do Monte Neme. 

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA


martes, 8 de junio de 2021

PETRÓGLIFO LAXE DOS CEBROS - FENTÁNS - SAN XURXO DE SACOS - CERDEDO COTOBADE

 PETRÓGLIFO LAXE DOS CEBROS

FENTÁNS

SAN XURXO DE SACOS

CERDEDO COTOBADE


Gravados rupestres de Fentáns
     O concello de Cerdedo-Cotobade alberga numerosos gravados rupestres.

     Os máis significativos están localizados na parroquia de San Xurxo de Sacos, sendo especialmente importante o Conxunto de Gravados rupestres de Fentáns, que acolle preto de 300 gravados.


     Tres rochas destacan sobre o resto: a Pedra das Ferraduras, a Laxe dos Cebros eo Couto do Rapadoiro.


Laxe dos Cebros:
     Sobresae polo seu deseño labiríntico con grande cazoleta central.

     Arredor deste deseño dispóñense varios cérvidos e combinacións circulares, coa peculiaridade de que todas as figuras están unidas entre si, en maior ou menor medida.


San Xurxo de Sacos
     San Xurxo de Sacos está situada no centro do Concello de Cerdedo-Cotobade e limita con Campo Lameiro.

     Está dividida en dez entidades de poboación:

     Barbeitos, Calva da Viña, Cuspedriños, Cutián, Fentáns, Fontán, Lombo do Muíño, A Longa, O Outeiro, e San Xurxo, e conta con 519 habitantes (segundo o INE de 2015).

Fentáns
     Fentáns é un lugar da parroquia de San Xurxo de Sacos, no concello pontevedrés de Cerdedo-Cotobade.

    Segundo o IGE, en 2015 tiña 67 habitantes (33 homes e 34 mulleres), o que supón un descenso de 6 persoas respecto ó ano 2006.


Características
      É a única parte do concello na beira dereita do río Lérez.

     Para chegar alí antigamente cruzábase pola ponte de San Xurxo, do século XVIII, pero no ano 2002 fíxose unha nova pola que pode pasar o tráfico rodado.

     Neste lugar está a capela da Nosa Señora de Lixó e a Virxe dos Remedios, a carón dun peto de ánimas e do cruceiro de Lixó.

     Pero o lugar destaca especialmente polo alto número de restos arqueolóxicos. Entre todos eles destaca a Pedra das Ferraduras, pero tamén están o petróglifo do Outeiro do Morcego (5 grupos), o do Coto da Braña, o do Outeiro da Besta, a Laxe dos Cervos, a Chan do Rapadoiro, o Coto do Rapadoiro, a do Camiño da Balboa, e os petróglifos de Lixó.

     Son da Idade de bronce, con inscricións de cazoletas, de figuras circulares e zoomórficas (de cervos).

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

 Fuente: Concello de Cerdedo Cotobade

XOAN ARCO DA VELLA

 

lunes, 7 de junio de 2021

A FONTE DA IGREXA - SAN XOÁN DE BARRÁN - PIÑOR

 FONTE DA IGREXA

SAN XOÁN DE BARRÁN

PIÑOR

  A fonte da Igrexa de San Xóan de Barrán
     A fonte da Igrexa de San Xóan de Barrán (1801) está detrás da devandita igrexa. Trátase dunha fonte de pedra de forma rectangular feita de perpiaños graníticos, coroada cun frontón apuntado con tres pináculos. O central debía estar rematado cunha cruz, hoxe desaparecida. 

     No pináculo da esquerda figura a inscrición "AÑO" e no da dereita "1801". A parte inferior da fonte conta cunha fornela na que aparecen as figuras de San Xoán e Cristo (que porta nunha man a bóla que representa o mundo) nunha curiosa disposición, pois é Cristo quen bautiza a San Xoán. 

     Enriba da fornela hai un escudo de pedra que representa unha man agarrando un cruceiro. Rodeando o escudo hai diversas inscricións que compoñen o nome da persoa que mandou edificar a fonte: "DON JOAQUÍN BARROS".


 Barrán
     San Xoán de Barrán é unha das sete parroquias do concello ourensán de Piñor.

      En 2011, segundo o IGE, tiña 255 habitantes (119 homes e 136 mulleres).

Monumentos
     A igrexa de San Xoán de Barrán é un templo relixioso do século XIII (1226) con nave única. Destaca a súa fachada de porta alintelada con pináculos ós lados sostida por pilastras.

     Sobre a porta, un grande óculo enche de luz o interior. A fachada está rematada por unha espadana dobre con balaustrada. O interior conta cun retablo barroco de tres rúas separadas por columnas salomónicas de decoración vexetal no cal destacan as imaxes de San Roque, Santo Antón e San Francisco.

     Hai tamén divesos obxectos de prata: un cáliz, unha custodia e un incensario, todos do século XVIII, unha cruz parroquial barroca e un copón do século XIX.

Lugares de Barrán
     Albarona, Arenteiriño, Arenteiro, Barrán, Fontelo, Piñor, Senderiz, Senra

Piñor
     Piñor é un concello da provincia de Ourense, pertence á comarca do Carballiño. Segundo o IGE en 2014 tiña 1237 habitantes. O seu xentilicio é «piñorense».


Parroquias de Piñor
     Barrán (San Xoán), A Canda (San Mamede), Carballeda (Santa María), Coiras (San Xoán), A Corna (Santa María do Desterro), Loeda (San Paio), Torcela (Santiago)

Comarca do Carballiño
     A comarca do Carballiño é unha comarca galega situada na provincia de Ourense. Toma o nome da súa vila principal.

     Pertencen a ela os concellos de San Amaro, Beariz, Boborás, O Carballiño, San Cristovo de Cea, O Irixo, Maside, Piñor e Punxín.

MAPA

 

SÍGUENOS:

Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube

XOAN ARCO DA VELLA