martes, 4 de noviembre de 2014

PETO DE A MOA - A LAMA

PETO DE A MOA
A MOA
ANTAS
A LAMA


      Los petos de ánimas, los cruceiros y los hórreos son los tres referentes de lo que podríamos llamar los monumentos de arte menor de la arquitectura rural de Galicia.



     Para el arte mayor dejamos las iglesias, molinos, pazos y otras construcciones de carácter civil o militar como torreones, murallas, etc.



     Por los montes y valles de del sur de Galicia y del norte de Portugal, nos topamos con frecuencia con estas encantadoras expresiones del arte rural.



     Hoy le dedicamos nuestra atención a los petos de ánimas y pequeños monumentos piadosos que a los largo de los siglos, sobre todo desde a partir del XVII han ido surgiendo en pueblos y aldeas.



     Los petos de ánimas son esas pequeñas capillitas que se encuentran por lo general en los caminos y encrucijadas para honrar a las ánimas que esperan su liberación en el purgatorio en cuya hucha o peto depositan los fieles sus limosnas para financiar las misas que ayuden a llevarlos al cielo donde, ya en la gloria, intercederán por sus benefactores.



     Estos sencillos monumentos obra de los canteiros locales, suelen estar decorados con una representación de las pobre ánimas sumergidas en lenguas de fuego y en actitud suplicante, hacia su intercesor que suele ser un santo, San Antonio, por ejemplo, un obispo o la Virgen del Carmen, entre otros.



     También se encuentran, sobre todo en Portugal, construcciones de este tipo, pero no dedicadas a las ánimas del purgatorio sino a una devoción en particular, siendo bastantes frecuentes las relacionadas con Cristo cruficado.



     En Fornelos, que significa hornacina en gallego, tienen una dedicada a San Lorenzo.

MAPA
XOAN ARCO DA VELLA

lunes, 3 de noviembre de 2014

HORTASAN - MERCADO DE PONTEVEDRA

HORTASÁN
MERCADO DE PONTEVEDRA
PONTEVEDRA


     Hortasán é unha explotación agrícola cunha longa tradición familiar. Sete hectáreas adicadas a Produción ecolóxica de legumes, hortalizas, verduras, trigo e millo ao aire libre, cría de animais así como invernadoiros para as producións temperás.



     Hortasán caracterízase principalmente por producir de forma respetuosa co medio, mesmo criamos gando deste xeito, ovellas, cabras, porcos, galos e galiñas, medran en total liberdade alimentados con millo e trigo ecolóxico, herba e berzas.



     En Hortasán fan unha agricultura  sustentábel e respetuosa co medio ambiente. 


     Empregan métodos tradicionais: rotamos os cultivos, abonamos con  esterco  producido polo noso gando e  empregamos métodos respetuosos co medio para combatir as  plagas dos  cultivos.



     Non utilizan produtos químicos, (nin fertilizantes, nin pesticidas,  nin herbicidas), nin hormonas, nin  organismos xenéticamente manipulados.



     Hortasán ofreceche gran variedade de produtos de horta: acelga, allos, brócoli, cebola, coliflor, cenouras, patacas, repolo, cabaciños, pepinos, leituga, porros, chícharos, fabas, tirabeques, grelos, pementos de Padrón, da Arnoia, do Piquillo, morróns, remolacha, ovos, tomates, xudías, espinacas, fresas, mazás, pexegos...



      Hortasán ten produtos de toda garantía, sans, sen residuos químicos, que teñen os sabores que lembramos da nosa neñez, que saben como sabían antes as cousas. Alimentos de alta calidade con alto nivel de  nutrintes e vitaminas. Alimentos naturais moi saudables.
 

     Ten tamén á venda outros produtos ecolóxicos
como aceite, conservas, pastas, viño, leite, iogurt, queixo, etc.



     Se queres visitar a  explotación, estaran encantados de recibirte. 
 

     Estan no corazón do val do Ulla, a dez quilómetros da Estrada e a vinte de Santiago de Compostela. O enderezo é lugar de Feal nº 11, parroquia de San Mamede de Ribadulla, Concello de Vedra


Puntos de venda:
     Na nosa explotación e no Mercado Municipal de Pontevedra, no posto 35 C, (no 1º andar).



Os teléfonos de HORTASAN son:
     981 512 491 e 650 418 099


Fuente: HORTASÁN
XOAN ARCO DA VELLA

MERCADO DAS FLORES - PONTEVEDRA

MERCADO DAS FLORES
PRAZA DA FERRERIA
PONTEVEDRA


    Es uno de los principales mercados de flores de la provincia y cada 31 de octubre atrae hasta la Plaza de A Ferrería a cientos de pontevedreses. 


     Este año no podía ser de otra forma y desde primera hora de la mañana medio centenar de puestos ofrecen a los pontevedreses ramos y centros para adornar los cementerios por el Día de Difuntos.



     De madrugada se marcaron los espacios, a las seis de la mañana ya había vendedores amañando sus puestos y desde primera hora de la mañana no dejaron de acudir clientes.



     El tradicional mercado de flores ofrece una estampa de colores y variedades. De crisantemos a orquídeas y rosas.



     No faltó ninguna modalidad y no faltó ninguno de los vendedores que habitualmente se dedican a este negocio tanto en la feria de Pontevedra como en la Plaza de Abastos y en los distintos cementerios de la comarca.



     De A Ferrería saldrán  las flores con la que los pontevedreses rindirán tributo a los suyos en el Día de Difuntos.



Plaza da Ferreria 
     La más emblemática de las plazas de la ciudad, recibe su nombre de las forjas que existían en sus soportales.



     Esta se une con plaza de Ourense, la plaza de la Estrella e con los jardínes de Casto Sampedro para formar un gran espacio urbano de paseo e ocio.



     En medio de estos últimos se erige, siguiendo el modelo de chafariz portugués, la afamada Fuente de A Ferrería (s. XVI).



     Fue reconstruída en 1930 en este lugar tras ser retirada del centro de la plaza en el siglo XIX.



     Igualmente cabe destacar la casa renacentista conocida como la Casa de las Caras o Casa de los Barbechos, que destaca por las numerosas esculturas con forma de cara que tiene a lo largo de la fachada sur.



     Todo este conjunto se encuentra presidido por la Iglesia de San Francisco e por la construcción anexa que ocupa la Delegación de Hacienda, un edificio levantado en el año 1800 y que tiene en la entrada la puerta de Santo Domingo de la antiga muralla medieval.


Fuente: Pontevedra Viva
XOAN ARCO DA VELLA

NOITE DOS CALACUS - VILABOA - 2014

NOITE DOS CALACUS
SAMAÍN
CASA DOS DRUIDAS
VILABOA


      É o día do ano en que as tribos celtas celebraban o comezo do inverno, e, xa que logo, dun novo ano. Ditoso mes, di o refraneiro, este que comeza por Defuntos e remata con Santo Andrés... E de feito, non podemos esquecer que tanto unha data como outra son abondo importantes na nosa relación cos defuntiños.



     O día de Difuntos ou Samaín pagán, somos tan entroideiros que facemos humor da morte, achegámonos a ela esborranchando a cara e convocando os espíritos, prendendo calacús ou indo visitar os cemiterios.



     Pero no último día do mes ten lugar tamén unha romaría de suma importancia para os que queiran descansar en paz: a Santo Andrés de Teixido xa sabemos que vai de morto quen non vai de vivo, e o 30 de novembro é a data clave, xunto co 8 de setembro, para irmos de romaría.



Os mortos van de festa
     Unha romaría cun aquel fantasmagórico: se coñecemos alguén que, polo que fose, non puido ir no seu momento, e para evitarmos que o seu espírito se teña que transmutar en rato ou lagarto, podemos levalo canda nós: deixarémoslle un sitio no coche ou no autobús, e se se nos ocorre ir de paparota para descansar do camiño polos cantís máis altos do continente (Vixía da Herbeira, cos seus 620 metros de altura), non podemos esquecer pedir ración e cunca de viño para o noso defuntiño.



     Pero non é a única tradición relacionada co santuario para este apóstolo pescador a quen, enrabechado porque todo o mundo adoraba a Santiago, Deus lle deu a particularidade de que quen non o honrase de vivo, faríao de morto. Estes cantís aínda dispoñen dunha boa poboación de herbas namoradeiras e empreñadeiras.



     Eros e tánatos van da man, e os nosos lugares de culto á morte son, curiosamente, lugares propicios para a fertilidade: o mesmo acontece coa Pedra de Abalar, en Muxía, e tantos outros lugares aos que se lles atribúen propiedades fecundadoras. Tamén podemos curar alí os "corpos maos", ou corpos sans posuídos por persoas recentemente falecidas.



     Tamén cómpre beber auga dos tres canos e lavar a cara con ela. Aquí hai que ter coidado e pensar onde a tradición deixa o seu carácter natural de adaptación ao medio e explicación do universo ancestral para se converter en superstición, porque non é moi ecolóxico, como se fai ultimamente, secar a cara cun pano de tea ou papel, no peor dos casos, e deixalo a secar na póla dunha árbore, de xeito que acaba o santuario feito unha porcallada. Realmente, o costume era colgar o pano a secar, nun rito purificador, e despois levalo, non deixalo



Máis sobre a morte
     En traballos como o Dicionario dos Seres Míticos podemos atopar unha serie de lendas sobre a morte. Por exemplo, dise que cando a candea da pía da auga bendita sae e cae nunha finca, morre o dono da casa á que pertence a finca ou algún familiar.



    Outros sinais de morte: que as campás laien ou choren, que a a galiña cante como o galo, que a curuxa ou o moucho canten ao pé dunha casa. Tamén os cans ventan a morte cos seus ouveos.



     E non esquezamos o refraneiro: "se te morde un alacrán, busca viño e busca pan que mañá te enterrarán", e "se te morde unha donicela, busca viño e busca vela que mañá che darán terra". Con esta sona, normal que estes animais non nos sexan simpáticos. Pero tranquilo todo o mundo, que hai unha contrapartida: podemos sacar almas do purgatorio.



     Di a tradición que se dúas persoas din a mesma palabra un sábado ao mesmo tempo, liberan un espírito.



     E, dende logo, non podemos esquecer unha das figuras referenciais da nosa mitoloxía: a Santa Compaña, Pantaruxada ou Estadea, "Güestia" en Asturies, "Cortejo de gente de muerte" en Estremadura ou "La hueste de ánimas" en León. Se a topamos por casualidade e nos ofrecen unha candea, debemos rexeitala.



     Din que para nos protexer dela, non vaia ser que nos incorporen á camiñada, cómpre facer un círculo no chan coa estrela salomónica ou unha cruz e meternos dentro, rezar, ou mesmo facer como quen que non vemos nada ou tirarnos ao chan.


XOAN ARCO DA VELLA

domingo, 2 de noviembre de 2014

LEYENDA DE LA CAMPANA DE LIRIPIO

 LEYENDA DE LA CAMPANA 

IGLESIA DE LIRIPIO
Liripio, la campana del trueno


     

     La iglesia de Liripio, situada en una parte alta de la parroquia estradense , está coronada por una campana que tiene sus orígenes en la “campana del trueno”, capaz de ahuyentar tormentas.

     El origen de esta creencia se remonta a cuando un pastor de cabras encontró una campana cerca de un pozo conocido con el nombre de Urzal, en una zona silvestre cercana al río Ulla.


     Cuenta la leyenda que el cabrero ató una de sus cabras a una raíz y al tirar de esta, escuchó el sonido de la campana, que posteriormente fue trasladada luego a la iglesia de Liripio.

     Nadie dio importancia a este objeto, hasta que un anciano mendigo escuchó su sonido y, emocionado, se arrodilló y dijo a los vecinos que se trataba de la “campana del trueno”.


     La noticia se difundió rápidamente entre los moradores y cada vez que amenazaba tormenta la hacían sonar fuertemente para ahuyentar la tempestad, aunque el objeto estaba deteriorado y sonaba mal. De todos modos, el sonido se escuchaba en todo el entorno, ya que se encuentra en un lugar elevado.


     Según cuentan, un párroco mandó fundir la campana y hacer otra más pequeña, que siguió sonando cada vez que amenazaba una tormenta.



MAPA

Autor: Carlos G. Fernández 
XOAN ARCO DA VELLA