CAPILLA DE MONTE TORÁN
BAMIRO
VIMIANZO
Vimianzo
Patrimonio histórico e artístico
Ten unha grande abundancia de restos megalíticos entre os que destacan os dolmens de Pedra Cuberta, a Casota de Freáns ou Pena Moura de Monte Carnio.
Nos últimos anos apareceron exemplos de petróglifos nos lugares de Boallo e Berdoias.
Na parroquia de Tines atopouse nos anos 50 a Estela de Vitorinus (Museo Arqueolóxico da Coruña) e distintos restos de enterramentos romano-suevos.
O castelo de Vimianzo (ou Torres de Martelo) mostra un excelente estado de conservación e pódese visitar.
Outra fortaleza defensiva, esta do século XVI, que merece ser destacada son as Torres de Cereixo situadas ó carón dunha igrexa románica que posúe a primeira representación da traslación do corpo do apóstolo Santiago o Maior.
Capilla de Monte Torán
Monte Torán es un monte de unos 222 metros de altitud situado en Bamiro, en el ayuntamiento de Vimianzo.
En la cumbre del monte, como en otros de Costa da Morte, podemos ver la ermita dedicada a la Virgen, rodeada de un precioso bosque que hacen un paisaje único, tanto en verano con las copas de los árboles repletos de verdes hojas como en otoño, con las hojas caídas, como si de una alfombra se tratase.
Monte Torán
Cerca de la capilla, dedicada a la Virgen del Monte Torán, encontraremos una enorme piedra con unas cuantas toneladas. A esta piedra se le asocia la leyenda que habla de que la llevó allí la Virgen sobre su cabeza, volando por los aires, mientras hilaba en una roca.
Esta leyenda hace alusión a la leyenda de las mouras, donde se consideran en la mitología popular los constructores de dólmenes, túmulos, castros y por extensión aquel tipo de ruina cuyo origen se pierde en la memoria. La Virgen sería la moura y luego se cristianizaría la leyenda.
Alrededores de la Iglesia de Monte Torán
Cada año a mediados de mayo se celebra la romería de Monte Torán, a la que acompañan numerosos proverbios populares, como el “Monte Torán, a onte todos os tolos van” u otro, aún más extendido, que dice que aquel que no encuentra pareja en Monte Torán no lo hará en todo el verano.
MAPA
XOAN ARCO DA VELLA
DOLMEN ARCA DA PIOSA
MUIÑOS
ZAS
A CORUÑA
Dolmen Arca da Piosa
A Arca da Piosa é un dolmen situado na parroquia de Muíño, no concello de Zas.
Foi estudado en 1933 polo arqueólogo alemán Georg Leisner e atópase en bo estado de conservación.
Está situado preto dos dolmens de Pedra Moura, Pedra da Lebre e Pedra Cuberta.
A cámara é poligonal, con 3,20 m de lonxitude e consiste en catro esteos e unha tampa; o corredor está orientado cara ao leste, é curto (1 m) e consiste en tres esteos cubertos por unha laxe partida en tres que, á súa vez, está cuberta por outra maior; esta tampa está a menor altura cá que cobre a cámara, e pode existir decoración en forma de gravados.
Zas
Xeografía
Limita cos concellos de Coristanco, Santa Comba, Mazaricos, Vimianzo, Laxe e Cabana de Bergantiños.
Aínda que non ten litoral, atópase na zona central da Costa da Morte. Ten unha forma alongada en dirección norte-sur. O cumio máis elevado é o Pico de Meda (567 m).
Polo norte do concello pasa o río Grande, e polas parroquias do sur o río Xallas.
Patrimonio
Consérvanse restos megalíticos de hai uns 5.000 anos, sendo a máis coñecida a Arca da Piosa, situada na parroquia de Muíño. Tamén se conservan algúns castros, coma o de San Adrián.
Ao sur do concello está a ponte de Brandomil, da época medieval e construído segundo bases romanas. A torre do Allo, situada na parroquia do Allo, é de inicios do século XVI.
Economía
Zas susténtase nunha economía agrícola e gandeira, de explotacións minifundistas.
Dolmens
Baixo os dolmens galegos hai fabulosos tesouros enterrados... Iso contan as lendas e algo debe de haber porque o que si se sabe é que están relacionados cos grandes ritos funerarios.
Os dolmens son construcións do Neolítico formadas por grandes laxas de pedra.
En Galicia, coa abundancia de rocas de granito, os dolmens adquiren unha dimensión especial e sorprenden pola súa audacia construtiva.
MAPA
XOAN ARCO DA VELLA
MOLINOS DE ARDELEIRO
RIO VAA
CERQUEDA
MALPICA
Malpica
Geografía
Es un municipio de 61,22 km cuadrados y cuya capital es el pueblo de Malpica, situado en una península que contiene en uno de sus lados el puerto pesquero, y en otro la playa de Area Maior.
Su costa se extiende desde el Monte Nariga hasta la Punta de Razo, extremo occidental de la playa de Baldaio, que pertenece al ayuntamiento limítrofe de Carballo.
En 2007 su población era de 6.432 habitantes (datos del INE), en una tendencia a la disminución progresiva de población que parece imparable en los últimos veinte años.
En su costa destacan las pequeñas Islas Sisargas, refugio natural de aves marinas, gaviotas y cormoranes, custodiada por un pequeño faro, actualmente automático, pero en el que durante años se han forjado muchas generaciones de fareros.
Además de la capital del ayuntamiento, sus núcleos de población más importantes son el pueblo alfarero de Buño y la aldea de Mens, con su iglesia románica y las Torres medievales de Mens.
Historia
Malpica aparece citada documentalmente en el siglo XIII, como lugar perteneciente al señorío del arzobispo de Santiago de Compostela. En el siglo XV Sancho de Ulloa, conde de Monterrey, la incorporó a sus dominios.
A principios del siglo XVII la actividad económica fundamental era la pesca de ballenas, en colaboración con marineros cántabros y vascos.
Decaída la pesca de la ballena, fue hasta la actualidad puerto de pesca de bajura, durante mucho tiempo para las fábricas de conserva y salazón, hoy desaparecidas de esta comarca.
Molinos de Ardeleiro
La maravillosa e impactante Costa da Morte, nos sorprenseenclave realmente curioso, perteneciente al Ayuntamiento de Malpica de Bergantiños.
Como en el resto de esta zona costera, los acantilados rocosos son impresionantes, y una vez mas nos encontramos cruces que recuerdan algún tipo de tragedia marítima que ocurrió en esta zona.
Lo curioso de este lugar es la ubicación de los molinos.
En Galicia existen infinidad de ellos, aprovechando los cauces de los ríos en aquellos puntos donde sus saltos o su caudal generan la fuerza suficiente como para mover sus aspas.
En el caso de Ardeleiro esta sucesión de molinos está justo en la desembocadura en el Océano Atlántico, algo que no es nada habitual y que ha llamado mi atención de manera muy especial.
El estado de conservación es casi perfecto. Se encuentran perfectamente restaurados, con sus tejados nuevecitos y su estructura prácticamente intacta.
Recientemente se ha incluido en las rutas senderistas “oficiales”, en concreto en la llamada “Ruta dos muiños” (“Ruta de los molinos”)
El acceso directo al lugar es perfecto, por un camino de tierra perfectamente liso que nos permite ir con el coche hasta el borde del acantilado, a escasos metros de los molinos.
MAPA
XOAN ARCO DA VELLA
DOLMEN DE PEDRA CUBERTA
TREOS
VIMIANZO
A CORUÑA
Vimianzo
Ten unha grande abundancia de restos megalíticos entre os que destacan os dolmens de Pedra Cuberta, a Casota de Freáns ou Pena Moura de Monte Carnio.
Nos últimos anos apareceron exemplos de petróglifos nos lugares de Boallo e Berdoias.
Na parroquia de Tines atopouse nos anos 50 a Estela de Vitorinus (Museo Arqueolóxico da Coruña) e distintos restos de enterramentos romano-suevos.
O castelo de Vimianzo (ou Torres de Martelo) mostra un excelente estado de conservación e pódese visitar.
Outra fortaleza defensiva, esta do século XVI, que merece ser destacada son as Torres de Cereixo situadas ó carón dunha igrexa románica que posúe a primeira representación da traslación do corpo do apóstolo Santiago o Maior.
Dolmens
Baixo os dolmens galegos hai fabulosos tesouros enterrados... Iso contan as lendas e algo debe de haber porque o que si se sabe é que están relacionados cos grandes ritos funerarios.
Os dolmens son construcións do Neolítico formadas por grandes laxas de pedra. En Galicia, coa abundancia de rocas de granito, os dolmens adquiren unha dimensión especial e sorprenden pola súa audacia construtiva.
Dolmen de Pedra Cuberta.
Dolmen de corredor con cámara octogonal, de seis m de longo e un m e oitenta cm de alto.
É a única anta en Galicia que presenta restos pictóricos.
Ten pinturas en negro e vermello sobre fondo branco con motivos ondulados, serpentiformes, unha figura dun ídolo e un zócolo decorado.
Falta a lousa de cobertura da cámara principal pero conserva a do corredor.
MAPA
XOAN ARCO DA VELLA