lunes, 4 de diciembre de 2023

PETO DA CHÁN - A CHÁN - TORTOREOS - AS NEVES

 PETO DA CHÁN

A CHÁN

TORTOREOS

AS NEVES

    Os petos de ánimas, os cruceiros e os hórreos son os tres referentes do que poderiamos chamar os monumentos de arte menor da arquitectura rural de Galicia.

     Para a arte maior deixamos as igrexas, muiños, pazos e outras construcións de carácter civil ou militar como torreóns, murallas, etc.

     Polos montes e vales do sur de Galicia e do norte de Portugal, topámosnos/topámonos con frecuencia con estas encantadoras expresións da arte rural.


     Hoxe adicámoslle a nosa atención aos petos de ánimas e pequenos monumentos piadosos que ao longo dos séculos, sobre todo a partir do XVII han ir xurdindo en pobos e aldeas.

     Os petos de ánimas son esas pequenas capillitas que se atopan polo xeral nos camiños e encrucilladas para honrar ás ánimas que esperan a súa liberación no purgatorio en cuxa hucha ou peto depositan os fieis as súas esmolas para financiar as misas que axuden a levalos ao ceo onde, xa na gloria, intercederán polos seus benefactores.

     Estes sinxelos monumentos obra dos canteiros locais, adoitan estar decorados cunha representación das pobre ánimas mergulladas en linguas de lume e en actitude suplicante, cara seu intercesor que adoita ser un santo, San Antonio, por exemplo, un bispo ou a Virxe do Carmen, entre outros.

    Tamén se atopan, sobre todo en Portugal, construcións deste tipo, pero non adicadas ás ánimas do purgatorio senón a unha devoción en particular, sendo bastantes frecuentes as relacionadas con Cristo cruficado.

     En Fornelos, que significa hornacina en galego, teñen unha dedicada a San Lorenzo.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

domingo, 3 de diciembre de 2023

PETO E CRUZ CASA DOS BURINES - RIBAS DE MIÑO - CERQUELIÑOS - ARBO

 PETO E CRUZ CASA DOS BURIÑES

RIBAS DE MIÑO

CERQUELIÑOS

ARBO

Casa dos Burines
     Edificación do século XVIII con modificacións posteriores de deformaron as características máis representativas do pazo.

     O conxunto está formado por un edificio principal e dúas edificacións adxectivas, todas elas feitas en pedra, e con teitumes a dúas e catro augas.
      No interior da finca existen dous hórreos.

     Un dos elementos máis importantes é o portalón que da acceso patio interior. Neste portalón podemos ver varios elementos como unha inscrición, un peto de ánimas e un escudo nobiliario.

A inscrición aparece no lintel da porta e di o seguinte:

“E. ILLMO. SEÑOR D. JUAN GAR
CIA DE BENITO OBISPO Y SEÑOR DE
TUI CONCEDIO 40 DIAS DE INDUL
GENCIA A TODOS LOS FIELES QUE
RECEN UN PADRE NUESTRO Y UN AVE
MARIA Y GLORIA PARA LA IMAGE
DESTE CRUCIFIXO”.

Ribas de Miño
     Ribas de Miño é un lugar da parroquia de Cequeliños, no concello pontevedrés de Arbo, na comarca da Paradanta. Segundo o IGE, en 2015 tiña 6 habitantes (4 homes e 2 mulleres).

Cequeliños
      San Miguel de Cequeliños é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Arbo. Segundo o padrón municipal de 2013 tiña 178 habitantes (84 homes e 94 mulleres) distribuídos en 8 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 2004 cando tiña 218 habitantes.

Lugares de Cequeliños
      Cequeliños, A Cigarreira, A Igrexa, Mandelos, A Moreira, O Picoto, A Rasela, Ribas de Miño

Comarca da Paradanta
       A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra. A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente.

     Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. 

     Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020.

MAPA

 

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

 

PETO DE LEIRADIÑO - LEIRADIÑO - TABOEXA - AS NEVES

 PETO DE LEIRADIÑO

LEIRADIÑO

TABOEXA

AS NEVES

  Peto de ánimas
   Chámanse petos de ánimas a unha das manifestacións materiais do culto aos mortos e son, xeneralmente, sinxelos monumentos de piedade popular asociados á idea do purgatorio.

    En Galicia é frecuente atopalos en camiños, encrucilladas, atrios de igrexas, etc.

     Os historiadores e etnógrafos sitúan a súa aparición a partir da Contrarreforma, datándose os máis antigos no século XVII, aínda que non sería ata o século XVIII cando se constrúan con máis profusión.

     A súa finalidade é a de ofrecer esmolas de todo tipo ás ánimas do Purgatorio, sendo o seu castigo temporal e podendo así alcanzar o Ceo.

    En compensación, unha vez liberadas intercederán por quenes realizaron as ofrendas.

     As esmolas non eran de carácter estrictamente monetarias, tamén podía tratarse de produtos agrícolas.

     Os petos de ánimas adoitan estar construídos en pedra cunha cruz no alto, polo xeral con imaxes das ánimas no lume do purgatorio e unha figura que as vela (santo, rei ou bispo).

     Na parte frontal aparece un peto para depositar a esmola e protexido cunha reixa ou un cristal.

Algúns levan lendas do tipo:
     Un alma tes e non máis, si a pérdes que farás...  

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

CRUCEIRO PETO DE VARILLE - VARILLE - PARTOVIA - CARBALLIÑO

 CRUCEIRO PETO VARILLE

VARILLE

PARTOVIA

CARBALLIÑO

Varille
       Varille é un lugar da parroquia de Partovia no concello ourensán do Carballiño na comarca do Carballiño.

       Tiña 12 habitantes no ano 2011 segundo datos do INE e do IGE, dos cales 6 eran homes e 6 mulleres.

      Iso supón un mantemento da poboación respecto a 2010, cando tiña 12 habitantes (6 homes e 6 mulleres).

Partovia

      Santiago de Partovia é unha parroquia do concello do Carballiño na comarca do Carballiño, na provincia de Ourense. 

     Segundo o IGE en 2013 tiña 281 habitantes (132 homes e 149 mulleres), o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 341 habitantes.

Historia
     Durante o Antigo Réxime, até a división en concellos actual en 1835, existiu a xurisdición de Partovia (dependente do mosteiro de Oseira), que incluía esta parroquia e a veciña de Señorín, na que se fundou a mediados do século XVIII o núcleo do Carballiño.

Lugares de Partovia
     Aguisar, As Caldas, O Covelo, Montegrande, Partovia, O Penedo, Porto de Eguas, Refoxo, Sona, Varille 

Comarca do Carballiño
     A comarca do Carballiño é unha comarca galega situada na provincia de Ourense. 

     Toma o nome da súa vila principal. Pertencen a ela os concellos de San Amaro, Beariz, Boborás, O Carballiño, San Cristovo de Cea, O Irixo, Maside, Piñor e Punxín.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

 

sábado, 2 de diciembre de 2023

PETO ESMOLEIRO DO CARMEN - RÚA DO CARMEN - CARRIL - VILAGARCIA

 PETO ESMOLEIRO DO CARMEN

RÚA DO CARMEN

CARRIL

VILAGARCIA

   Peto de ánimas
   Chámanse petos de ánimas a unha das manifestacións materiais do culto aos mortos e son, xeneralmente, sinxelos monumentos de piedade popular asociados á idea do purgatorio.

    En Galicia é frecuente atopalos en camiños, encrucilladas, atrios de igrexas, etc.

     Os historiadores e etnógrafos sitúan a súa aparición a partir da Contrarreforma, datándose os máis antigos no século XVII, aínda que non sería ata o século XVIII cando se constrúan con máis profusión.

     A súa finalidade é a de ofrecer esmolas de todo tipo ás ánimas do Purgatorio, sendo o seu castigo temporal e podendo así alcanzar o Ceo.

    En compensación, unha vez liberadas intercederán por quenes realizaron as ofrendas.

     As esmolas non eran de carácter estrictamente monetarias, tamén podía tratarse de produtos agrícolas.

     Os petos de ánimas adoitan estar construídos en pedra cunha cruz no alto, polo xeral con imaxes das ánimas no lume do purgatorio e unha figura que as vela (santo, rei ou bispo).

     Na parte frontal aparece un peto para depositar a esmola e protexido cunha reixa ou un cristal.

Algúns levan lendas do tipo:
     Un alma tes e non máis, si a pérdes que farás...  

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA