jueves, 12 de enero de 2023

SAN VICENTE - ARGOZÓN - CHANTADA

 SAN VICENTE

ARGOZÓN

CHANTADA

San Vicente
     San Vicente e un lugar na parroquia de Argozón, no concello de Chantada, na comarca de Chantada, na provincia de Lugo.

      No ano 2008 tiña 60 habitantes, dos que 27 eran homes, e 33 eran mulleres; o que supón unha perda de habitantes en relación ao ano 2006.

Argozón
     San Vicente de Argozón é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Chantada, na provincia de Lugo.

      Tiña 182 habitantes en 2016, segundo datos do Instituto Galego de Estatística, 84 homes e 98 mulleres repartidos en 10 entidades de poboación.

      O que supón unha diminución de 26 habitantes respecto ao ano 2007 cando tiña 208 habitantes (96 homes e 112 mulleres).

Patrimonio
    Igrexa de San Vicente de Argozón, de orixe románica, da segunda metade do século XII, con reformas na nave e sancristía no XVIII.

        Capela de Gordón, do século XVII e principios do XVIII.
    Cruceiro de Argozón.

Lugares de Argozón
     Amorín de Abaixo, Amorín de Arriba, Ansemil, Cotobade, Ferreiros, Freán, Gordón, Quinzán das Peras, San Vicente, Vilameá

Comarca de Chantada
     A comarca de Chantada, coñecida historicamente como Terra de Asma, é unha comarca galega situada na provincia de Lugo cuxa capital é Chantada.

     Pertencen a ela os concellos de Carballedo, Chantada e Taboada. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

martes, 10 de enero de 2023

IGREXA DE SAN MIGUEL DE VILAR DE REI - VILAR DE REI - CENLLE

 IGREXA DE SAN MIGUEL

VILAR DE REI

CENLLE

Vilar de Rei
     San Miguel de Vilar de Rei é unha parroquia do concello ourensán de Cenlle, na comarca do Ribeiro.

      Segundo o IGE en 2009 tiña 98 habitantes (50 mulleres e 48 homes), distribuídos en 5 entidades, o que supón unha diminución respecto de 1999 cando tiña 132 habitantes.

Xeografía
     A parroquia ocupa unha pequena cunca rodeada de pequenas alturas inferiores ós 500 metros, na parte central desa cunca atópanse os núcelos habitados. Componse dos seguintes lugares: Vilar de Rei, A Lama, O Casar, Cima de Vila e A Saínza. Tradicionalmente os lindes desta parroquia eran "o terreo que se abarcaba coa vista dende o adro da igrexa de Vilar de Rei".

     A parroquia limita ó norte e ó leste co concello de San Amaro, cara o sur coa parroquia de Razamonde (antes este linde era coa parroquia de San Andrés de Ervededo desaparecida a finais do século XIX aínda que mantense a súa pequena igrexa parroquial como capela) e ó oeste coa de Cenlle.

Historia
     Vilar de Rei pertenceu á Xurisdición de Roucos con cabeceira e fortaleza en Roucos, baixo o señorío do Conde de Ribadavia.

     Algúns veciños da parroquia tiñan cargas en especie do mosteiro de San Clodio e do Cabidos das Catedrais de Ourense e Santiago.

      A primeira referencia escrita a Vilar de Rei aparece relacionada cunhas herdades localizadas en Fornellos e citadas na documentación do Mosteiro de San Clodio de Leiro entre 1318 e 1429. Na actualidade non hai un lugar que manteña o topónimo Fornellos aínda que aparece o nome Forniño, pertencente ó lugar da Lama.

     Durante a Guerra de 1808 estas terras foron ocupadas polos fanceses, permanecendo dous días no lugar e matando a varios veciños fidalgos (quizais en represalia pola resistencia armada), roubando e destruindo propiedades (entre elas obxectos litúrxicos).

Patrimonio
     O elemento patrimonial máis relevante é o conxunto parroquial cun tempro barroco que está baixo a advocación de San Miguel e corresponde ó século XVII con reforma posteriores, cando Vilar de Rei era un anexo á parroquia de Cenlle.

      Hai catro cruces de pedra no termo parroquial: unha cruz alta no lugar das Pereiras, un cruceiro no campo da festa (A Naveira), con mesa ou pousadoiro, outra cruz alta no lugar da Lama e outra máis no Monte do Chao. Tamén houbo unha cruz baixa no Casar, no camiño que cruzaba cara a Cima de Vila, hoxe desaparecida.

      Mantéñense restos de algunhas construcións antigas con aspecto de teren sido de certa importancia sendo a máis destacable a casa dos Carvajal de Prado en Vilar de Rei, na cima do pobo, que amosa restos de edificacións datables entre os séculos XVIII e XIX no seu conxunto pechado por unha cerca de pedra. Tamén hai unha eira lousada no lugar de Cima de Vila e algúns hórreos de madeira segundo a tipoloxía habitual da zona conservados en varios lugares. Tamén se conservan varios muíños no regato da Fareixa.

     A principios do século XX nunha "carballeira da parroquia" (sic.) parece ser que apareceron restos arqueolóxicos dun acocho prehistórico con cinco ou seis machados de talón con aneis feitos en fundición de bronce. Un deles, de dous aneis de 244 x 50 mm, foi depositado no Museo Arqueolóxico Provincial de Ourense por Maximino Álvarez, alcalde que foi do Carballiño, desta época poderían datar tamén os gravados de A Sainza, xusto no linde co concello de San Amaro. Tamén houbo unha capela adicada ó San Verísimo, hoxe desaparecida (quedan restos de cachotes e tellas), e localizada no monte do mesmo nome, no linde tradicional coa parroquia de Cenlle segundo se desprende do uso tradicional dos veciños da parroquia. Consérvase a maiores no monte comunal o topónimo Coto da Forca, recordo do antigo sistema de xustiza da Xurisdicción de Roucos e linde coa parroquia de Cenlle na Corredoira.

Lugares de Vilar de Rei
      Campos, O Casar, Cima de Vila, A Lama, Vilar de Rei 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

lunes, 9 de enero de 2023

IGREXA DE SANTA MARÍA DE BEADE - SANTA MARÍA DE BEADE - BEADE

 IGREXA DE SANTA MARÍA DE BEADE

SANTA MARÍA DE BEADE

BEADE

     Do seu antigo esplendor, mantense neste pequeno municipio, o considerado por Otero Pedraio, como un dos máis belos conxuntos arquitectónicos da comarca, destacando tamén dentro del, esta relevante IGREXA DE SANTA MARÍA, que pola súa construción e localización, algúns autores sinálana como a máis maxestuosa do Ribeiro.

Santa María de Beade
     Santa María de Beade é unha parroquia do concello de Beade, na provincia de Ourense. 

     Segundo o IGE en 2010 tiña 448 habitantes (230 homes e 218 mulleres), 87 menos ca no ano 2000.

     Ten unha única entidade de poboación, capital do concello ao que dá nome.

Beade
     Beade é un concello da provincia de Ourense, pertencente á comarca do Ribeiro, un dos máis pequenos en extensión e menos poboados de Galicia.

     Segundo o IGE en 2016 tiña 427 habitantes. O seu xentilicio é beadés.

Historia
      Na Idade Media a freguesía de Beade (que abranguía as parroquias de Abelenda (Avión), Beiro, Faramontaos, Muimenta (Carballeda de Avia), Orega, Berán (Leiro) e As Regadas), pertencía á Orde de San Xoán de Xerusalén, que exercía señorío a través dunha encomenda.

     A Encomenda de Beade, que chegou a pertencer ao priorado de Castela, era no século XVIII a máis importante de Galiza xunto coa de Quiroga.

     A súa influencia aumentou nese mesmo século ao absorber a Encomenda de Pazos de Arenteiro, que pertencera á Orde do Temple, incorporando ás súas posesións o propio Pazos de Arenteiro, Albarellos Astureses (Boborás), Cusanca, Dadín, Parada de Labiote e Reádigos (O Irixo).

     En 1809, durante a Guerra da Independencia Española a zona foi saqueada polos franceses. En 1823 sufriu outro saqueo, a mans dos realistas contrarios ós liberais desta zona.

     En xullo de 1836 a parroquia de Beade foi atacada por tropas carlistas baixo as ordes de Guillade e Pobadura, pero a agresión foi repelida coa axuda dos veciños das Regadas e Cenlle.

     A mañá do 7 de outubro de 2013, a casa consistorial do Concello de Beade foi obxecto dun atentado que causou graves danos materiais, pero que non causou danos persoais.

Parroquias de Beade    
     Beade (Santa María), As Regadas (San Amaro)

MAPA 

 

Fuente: Web O Ribeiro Carballiño

XOAN ARCO DA VELLA  

domingo, 8 de enero de 2023

ESTACÍÓN DE CALDELAS - CALDELAS DE TUI - TUI

ESTACIÓN DE CALDELAS

CALDELAS DE TUI

TUI

 Estación de Caldelas de Tui.
      Caldelas de Tui ou Caldelas é un apeadoiro ferroviario de Adif situado en Caldelas de Tui, no concello de Tui, provincia de Pontevedra. 

     Ten servizos de media distancia operados por Renfe.

Situación ferroviaria
     A estación atópase no punto quilométrico 135,4 da liña férrea de ancho ibérico que une Monforte de Lemos con Redondela a 17 metros de altitude, entre as estacións de Salvaterra e Guillarei. O tramo é de vía única e está electrificado.

Historia
     A estación foi inaugurada o 13 de xuño de 1878 coa aperta do tramo Caldelas de Tui-Guillarei da liña que pretendía unir Vigo con Monforte de Lemos.

     A súa explotación inicial quedou a cargo da Compañía do Ferrocarril de Medina a Zamora e de Ourense a Vigo.

       Dita xestión mantívose ata 1928 cando foi absorbida pola Compañía Nacional dos Ferrocarrís do Oeste de España, compañía pública creada para xestionar varios trazados, en xeral deficitarios, do oeste do país.

     En 1941, Oeste foi unha das empresas que se integrou na recentemente creada Renfe.

     Desde o 31 de decembro de 2004 Renfe Operadora explota a liña mentres que Adif é a titular das instalacións ferroviarias.

A estación
     Aínda que conserva o seu edificio para viaxeiros orixinal formado por un corpo central de dúas plantas e dous anexos de planta baixa este permanece totalmente pechado aos viaxeiros. 


     A cambio habilitouse unha pequena marquesiña que se sitúa na plataforma lateral da estación. A ela accede a vía principal. 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA