CAPELA ESMOLEIRA DA VIRXE DA ARMADA - A ARMADA - RABAL - CELANOVA

 CAPELA ESMOLEIRA

DA

VIRXE DA ARMADA

A ARMADA

RABAL

CELANOVA

A Armada
     A Armada é un lugar da parroquia de Rabal no concello ourensán de Celanova na comarca da Terra de Celanova.

      Tiña 2 habitantes no ano 2011 segundo datos do INE e do IGE, dos cales 1 eran home e 1 muller. Iso supón un mantemento da poboación respecto a 2010, cando tiña 2 habitantes (1 home e 1 muller).

 Rabal
     San Salvador de Rabal é unha parroquia do concello ourensán de Celanova na comarca da Terra de Celanova.

     Segundo o IGE en 2011 tiña 109 habitantes (57 mulleres e 52 homes) distribuídos en 6 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 2000 cando tiña 154 habitantes.

Historia

      Rabal atópase no vello camiño dunha calzada romana que partía da ponte romana do Freixo cara a Ourense, aínda que se apunta cara a unha orixe altomedieval dos distintos núcleos de poboación por parte de labregos libres.

     De todas formas os documentos medievais din que enriba se atopaba o castro de Pelosino.

      Segundo o arquivo de manuscritos de propiedades do mosteiro de Celanova, Rabal era unha vila que entre os anos 956 a 997 foi apoderándose dela San Rosendo e os seus monxes, mediante a compra de bens inmobles e raíces, onde varios labregos libres xa se organizaran comunitariamente para o uso compartido do terreo e os seus bens (dereitos de paso, aproveitamento da forza hidráulica e da pesca do río Arnoia).

      Ademais da igrexa (que cambiou a advocación orixinal de San Mamede pola de San Martín) en Rabal houbo un mosteiro no lugar de Sampaio, cuxos únicos testemuños son un topónimo e unha referencia documental.

     No ano 959 a abadesa Guntroda doou unha viña ao abade Fafilán (o mesmo que fundara un mosteiro no monte Louredo en Toén) e ó mosteiro por el fundado en Rabal, baixo a advocación de San Paio : Descoñécese canto tempo durou este mosteiro, e os investigadores cren que foi dependente do mosteiro de Celanova e posterior absorción.

       Nun documento que recolle a venda que fan Egilo e a súa sobriña no ano 964 ao mosteiro de Celanova, estes doan varias terras e un pazo; a intrusión do mosteiro de Celanova non vai traer ningún cambio na organización do territorio ou de melloras (xa feitas pola "república de homes libres", labregos anteriores ó mosteiro que vivían na vila de Rabal) senón que trae consigo unha reorientación do sistema de explotación que, a partir do século X e de que o mosteiro de Celanova se converte nun terratenente, apoiarase no traballo de campesiños que non son donos de terra que traballan, e a introdución no lugar de escravos.

Lugares de Rabal
     A Abelleira, A Armada, Ponte Fechas, Rabal da Eirexa, Rabal de Arriba, San Paio

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

 

CRUCEIRO PETO DAS NEVES - OUROLO - TARAGOÑA - RIANXO

 CRUCEIRO PETO DAS NEVES

OUROLO

TARAGOÑA

RIANXO

      Cruceiro de granito situado nun cruce de camiños rurais, baixo a estrada principal, da tipoloxía de capeliña.

       Plataforma enterrada, o varal ten sección cadrada coas arestas rematadas en chafrán. 

     Na súa parte inferior hai gravadas varias cruces e tamén un cáliz.

A capela nace sobre unha base troncopiramidal na que aparece o relevo dun anxo con ás nas catro caras. Posúe unha cuberta a catro augas e o teitume plano.

No seu interior podemos ver a imaxe da Nosa Señora das Neves co Neno collido polo brazo esquerdo.

       No brazo dereito colle unha bola. O conxunto remata nunha cruz, de sección cadrada con remates nos vértices, na que aparecen as imaxes de Cristo crucificado (ao que lle falta a cara) no anverso e a Virxe das Angustias co seu fillo no colo no reverso.

      Non se sabe como é o nacente do cruceiro debido a que se atopa cuberto de terra.

       Durante varios séculos tivo un farol, hoxe desaparecido. Pode situarse na primeira metade do século XVII. 

        Cando o debuxou Castelao a imaxe estaba virada para un lado, o que indica que nesta época aínda as mulleres practicaban o vello costume de colocala cara a onde conviñese, segundo a dirección que trouxese ou levase a embarcación onde ía o marido, o mozo, os irmáns...

       Segundo os que viven a carón, cando se asfaltou o camiño (non hai aínda moitos anos), unha máquina petou contra el, mais non chegou derrubalo.

MAPA 

 

 Fuente: Web obaixoulla.com

XOAN ARCO DA VELLA

CAPELA DE MUNTIÁN - MUNTIÁN - AS MARAVILLAS - CARTELLE

CAPELA DE MUNTIÁN

MUNTIÁN

AS MARAVILLAS

CARTELLE

Muntián
       Muntián é un lugar da parroquia das Marabillas no concello ourensán de Cartelle na comarca da Terra de Celanova.

       Neste lugar naceu Áurea Rodríguez, a primeira gaiteira galega.

As Maravillas
     Nosa Señora das Maravillas é unha parroquia do concello de Cartelle, na comarca da Terra de Celanova, provincia de Ourense.

     No ano 2007 tiña 346 habitantes, dos cales 164 eran homes e 182 mulleres.

Procesión
     Durante a festividade da Virxe das Maravillas, coincidente co día previo a Pentecoste, realízase unha procesión na honra da devandita virxe. Esta procesión podería ter orixe no ano 1646 e conmemora a suposta aparición (tres veces) da virxe no lugar.

       A imaxe da virxe vai acompañada de arcos florais e ramos enfeitados con bólas e papeis de cores vivas.

      Esta procesión garda bastantes paralelismos coa procesión dos pendóns de Santa Mariña de Augas Santas.

Patrimonio
     O santuario actual data do século XVIII e nas proximidades atopáronse restos arqueolóxicos que poderían ser dun campamento romano.

Lugares das Maravillas
      Augalevada, Aúlfe, Muntián, O Vieiro

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

SANTUARIO DA VIRXE DA ARMADA - A ARMADA - RABAL - CELANOVA

 SANTUARIO DA VIRXE DA ARMADA

A ARMADA

RABAL

CELANOVA

A Armada
     A Armada é un lugar da parroquia de Rabal no concello ourensán de Celanova na comarca da Terra de Celanova.

      Tiña 2 habitantes no ano 2011 segundo datos do INE e do IGE, dos cales 1 eran home e 1 muller. Iso supón un mantemento da poboación respecto a 2010, cando tiña 2 habitantes (1 home e 1 muller).

 Rabal
     San Salvador de Rabal é unha parroquia do concello ourensán de Celanova na comarca da Terra de Celanova.

     Segundo o IGE en 2011 tiña 109 habitantes (57 mulleres e 52 homes) distribuídos en 6 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 2000 cando tiña 154 habitantes.

Historia
      Rabal atópase no vello camiño dunha calzada romana que partía da ponte romana do Freixo cara a Ourense, aínda que se apunta cara a unha orixe altomedieval dos distintos núcleos de poboación por parte de labregos libres.

     De todas formas os documentos medievais din que enriba se atopaba o castro de Pelosino.

      Segundo o arquivo de manuscritos de propiedades do mosteiro de Celanova, Rabal era unha vila que entre os anos 956 a 997 foi apoderándose dela San Rosendo e os seus monxes, mediante a compra de bens inmobles e raíces, onde varios labregos libres xa se organizaran comunitariamente para o uso compartido do terreo e os seus bens (dereitos de paso, aproveitamento da forza hidráulica e da pesca do río Arnoia).

      Ademais da igrexa (que cambiou a advocación orixinal de San Mamede pola de San Martín) en Rabal houbo un mosteiro no lugar de Sampaio, cuxos únicos testemuños son un topónimo e unha referencia documental.

     No ano 959 a abadesa Guntroda doou unha viña ao abade Fafilán (o mesmo que fundara un mosteiro no monte Louredo en Toén) e ó mosteiro por el fundado en Rabal, baixo a advocación de San Paio : Descoñécese canto tempo durou este mosteiro, e os investigadores cren que foi dependente do mosteiro de Celanova e posterior absorción.

       Nun documento que recolle a venda que fan Egilo e a súa sobriña no ano 964 ao mosteiro de Celanova, estes doan varias terras e un pazo; a intrusión do mosteiro de Celanova non vai traer ningún cambio na organización do territorio ou de melloras (xa feitas pola "república de homes libres", labregos anteriores ó mosteiro que vivían na vila de Rabal) senón que trae consigo unha reorientación do sistema de explotación que, a partir do século X e de que o mosteiro de Celanova se converte nun terratenente, apoiarase no traballo de campesiños que non son donos de terra que traballan, e a introdución no lugar de escravos.

Lugares de Rabal
     A Abelleira, A Armada, Ponte Fechas, Rabal da Eirexa, Rabal de Arriba, San Paio

Comarca da Terra de Celanova
       A comarca da Terra de Celanova é unha comarca galega situada na provincia de Ourense e a súa capital é Celanova.

      A ela pertencen os concellos da Bola, Cartelle, Celanova, Gomesende, A Merca, Padrenda, Pontedeva, Quintela de Leirado, Ramirás e Verea.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

PETO ESMOLEIRO EN SESTELO - SESTELO - ISORNA - RIANXO

 PETO ESMOLEIRO EN SESTELO

SESTELO

ISORNA

RIANXO

   Peto de ánimas
   Chámanse petos de ánimas a unha das manifestacións materiais do culto aos mortos e son, xeneralmente, sinxelos monumentos de piedade popular asociados á idea do purgatorio.

    En Galicia é frecuente atopalos en camiños, encrucilladas, atrios de igrexas, etc.

     Os historiadores e etnógrafos sitúan a súa aparición a partir da Contrarreforma, datándose os máis antigos no século XVII, aínda que non sería ata o século XVIII cando se constrúan con máis profusión.

     A súa finalidade é a de ofrecer esmolas de todo tipo ás ánimas do Purgatorio, sendo o seu castigo temporal e podendo así alcanzar o Ceo.

    En compensación, unha vez liberadas intercederán por quenes realizaron as ofrendas.

     As esmolas non eran de carácter estrictamente monetarias, tamén podía tratarse de produtos agrícolas.

     Os petos de ánimas adoitan estar construídos en pedra cunha cruz no alto, polo xeral con imaxes das ánimas no lume do purgatorio e unha figura que as vela (santo, rei ou bispo).

     Na parte frontal aparece un peto para depositar a esmola e protexido cunha reixa ou un cristal.

Algúns levan lendas do tipo:
     Un alma tes e non máis, si a pérdes que farás...

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA