jueves, 11 de diciembre de 2025

PEDRA DA AUGA OU CHAN DO MARCO - LUNEDA - A PORTELIÑA - A CAÑIZA - AS NEVES

 PEDRA DA AUGA

CHAN DO MARCO 

LUNEDA

A PORTELIÑA 

A CAÑIZA - AS NEVES

     Este conxunto de pedras conforman o denominado Chan do Marco, que marcan as extremas dos concellos de As Neves e A Cañiza. 

     Trátase dun conxunto de esteos entre os que destacan dous deles de forma piramidal; un de pequeno tamaño cunha cruz gravada, e outra de maior tamaño con tres cruces gravadas en tres das súas caras.

      Este marco ten propiedades milagreiras relacionadas cos ritos de fecundidade, sobre todo coas rogativas da choiva ou do sol.

Comarca da Paradanta
     A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra. 

      A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente. 

     Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. 

      Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020.

VIDEO

MAPA

 

Fuente: Web Patrimonio Galego 

XOAN ARCO DA VELLA 


miércoles, 10 de diciembre de 2025

CRUZ DA COSTA DO CARBALLO - RUBILLÓN - BAÍSTE - AVIÓN

 CRUZ DA COSTA DO CARBALLO

RUBILLÓN

BAÍSTE

AVIÓN

 Rubillón
      Rubillón é un lugar da parroquia de Baíste no concello ourensán de Avión, na comarca do Ribeiro. 

      Segundo o INE e do IGE en 2011 tiña 68 habitantes (34 homes e 34 mulleres), dous menos ca en 2010 (33 homes e 33 mulleres). Segundo o IGE en 2009 tiña 67 habitantes (35 homes e 32 mulleres), 27 menos ca en 1999.

      A aldea ten numerosas vivendas de construción recente, propiedade de emigrantes retornados de México. A súa arquitectura contrasta coas casas vellas de construción popular, moitas delas en situación de abandono.

       Neste lugar e mais no de Baíste rodou Chano Piñeiro a curtametraxe Mamasunción en 1984.

Baíste
      Santa María de Baíste é unha parroquia do concello de Avión, na provincia de Ourense. 

     Está situada ao noroeste do concello, lindando ao norte co municipio de Beariz (a través do río Doade) e ao oeste coa Lama (provincia de Pontevedra), coa que limita a través da serra do Seixo.

Poboación
     Segundo o IGE en 2017 tiña 160 habitantes, 86 menos ca en 2010 (116 homes e 130 mulleres) e 166 menos ca en 2000.

Cultura
      Entre o patrimonio arquitectónico destacan a igrexa parroquial (no lugar de Baíste), a capela de San Xoán en Rubillón, e a ermida de Santa Sabela en Liñares. Existen dous conxuntos con numerosos hórreos en Baíste e Rubillón.

     No lugar de Rubillón existen numerosas vivendas de recente construción e de grandes dimensións, propiedade de emigrantes retornados de México. Isto contrasta coas numerosas casas vellas abandonadas, de arquitectura tradicional.

     Nos lugares de Baíste e Rubillón rodou Chano Piñeiro a curtametraxe Mamasunción (1984). 

Lugares de Baíste
     Acevedo, Baíste, Liñares, Rubillón  

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 

 

CRUZ NA FONTE SANTA - A FONTE SANTA - BARCIA DE MERA - COVELO

 CRUZ NA FONTE SANTA

A FONTE SANTA

BARCIA DE MERA

COVELO

      San Xoan de Mosteiro e o seu ámbito, esconde a historia máis antiga da parroquia de Barciademera, no concello de Covelo. 

     Neste lugar, no máis profundo do canón polo que discorre o Rio Alén (afluente do Tea) encontramos unha paraxe esquecida durante anos na que nos trasladamos a outra época, pode que a outra dimension, ao mais alla, todo parece estar rodeado de misterio, nótase cada paso que se dá.

 "A Fonte Santa".
      É de aparencia moi similar á que existe detras da capela de San Xoan, e nas súas inmediacións aprécianse restos de distintos muros que supostamente pertenceron a un antigo mosteiro benedectino que daría o nome a San Xoan de Mosteiro. 

     Sería ademais outra das causas que orixinarían o gran desgaste do camiño empedrado que estamos a percorrer. Impresionante empredrado que nos fai transladar a tempos pasados.

     A tradición popular conta que neste apartado lugar se realizaban as execucións por parte da Inquisición, e que esa é a causa de que se amoreen sobre esta fonte unha enorme cantidade de cruces, tanto de pedra coma de madeira, en recordo á gran cantidade de victimas aqui xerada. 

     Cóntase que este lugar quedou sepultado por un corremento de terra e que foi redescuberto polo párroco alá por 1900, e que se rescatou a súa historia do esquecemento porque algúns veciños aínda recordaban os relatos dos seus antepasados acerca da Fonte Santa de San Xoan de Mosteiro

A impresionante Fonte Santa
     Esta lugar "A Fonte Santa" impresiona, segue estando enchido de cruzamentos, segue sendo lugar de culto ao que se achegan multitude de persoas, e segue sendo un lugar misterioso no que se reciben moi estrañas sensacións, en especial polas noites. 

     Os paisanos seguen contando que existía algunha estraña cova usada a xeito de foxa común e mesmo de minas que xeraban riqueza para o antigo mosteiro, pero todo isto non é certo.... ou si?…. Nunca se puido demostrar nin o un nin o outro.

     San Xoan de Mosteiro segue sendo un lugar realmente intrigante.

     Debemos saber tamén que podemos continuar o paseo despois da Fonte Santa, xa que a paraxe segue sendo unha natureza case virxe de extrema beleza, se podria perder un embriagado pola beleza do lugar.

MAPA

  

XOAN ARCO DA VELLA 

martes, 9 de diciembre de 2025

PONTILLON DE MOURISCADOS - REGO DE RIOBÓ - MOURISCADOS - AVIÓN

PONTILLON DE MOURISCADOS

REGO DE RIOBÓ

MOURISCADOS

AVIÓN

 Mouriscados
      Mouriscados é un lugar da parroquia de Abelenda no concello ourensán de Avión na comarca do Ribeiro. 

     Tiña 81 habitantes no ano 2011 segundo datos do INE e do IGE, dos cales 39 eran homes e 42 mulleres. 

      Iso supón unha diminución da poboación respecto a 2010 cando tiña 84 habitantes (41 homes e 43 mulleres). 

Abelenda 
     Santa Mariña de Abelenda é unha parroquia do concello de Avión. 

     Segundo o IGE en 2017 tiña 483 habitantes, 160 menos ca en 2010 e 234 menos ca en 2005.

Lugares de Abelenda
     Abelenda, Boeixos, A Carixa, Casar do Nabo, Mangoeiro, Mouriscados, Pordelapa, Rodeiro 

Comarca do Ribeiro
      A comarca do Ribeiro é unha comarca galega situada na provincia de Ourense no curso medio do río Miño, que a percorre de nordeste a suroeste. 

     A súa capital é Ribadavia, e a ela pertencen os concellos da Arnoia, Avión, Beade, Carballeda de Avia, Castrelo de Miño, Cenlle, Cortegada, Leiro, Melón e Ribadavia. Dálle nome ao viño do Ribeiro.

     Ocupa unha superficie de 406,92 km², nos que viven 15.571 habitantes (2020). 

     Por ela transcorren tamén os ríos Arnoia e Avia. 

      O Miño está represado nos encoros de Castrelo de Miño e da Frieira. Existen varios balnearios que aproveitan as augas. 

     Desde a Serra do Suído e Faro de Avión, ao oeste, onde se chega ao 1.000 m de altitude, o relevo descende até só 97 m en Ribadavia e Arnoia. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA 


lunes, 8 de diciembre de 2025

CRUCEIRO DA CAPELA DE SAN MIGUEL - CORZÓS - A LAMOSA - COVELO

 CRUCEIRO DA CAPELA SAN MIGUEL

CORZÓS

A LAMOSA

COVELO

     Ao carón da capela de San Miguel de Corzós podemos ver este cruceiro do ano 2002 que nace sobre un so chanzo de sección cadrada.

      A súa base en escocia da paso a un varal coa primeira metade en sección cadrada e a segunda en octogonal.

     O capitel de estilo corintio da paso a unha cuz latina na que podemos ver as imaxes de Cristo crucificado baixo cartela de INRI acompañado dun anxo que da de beber vinagre a Cristo.

      Segundo recolle Estanislao Fernández de la Cigoña Núñez no seu libro, “o cruceiro foi ofrecido por Domingos Conde Lamela a San Miguel”.

      “A vella cruz rompeuna un camión no ano 1992, cando daba marcha atrás. 

      Dende aquela houbo varios intentos dos vecios por arranxar a cruz ou substituíla por unha nova; como non prosperaban aquelas iniciativas o señor Conde Lamela ofreceu este cruceiro ó santo”. 

MAPA

 

Fuente: Web Patrimonio Galego 

XOAN ARCO DA VELLA