domingo, 15 de diciembre de 2019

SALTO DA CALZADA - RÍO VERDUGO - PONTE CALDELAS

 SALTO DA CALZADA
PASEO DA CALZADA
RÍO VERDUGO
PONTE CALDELAS


Río Verdugo
     O Verdugo é un río galego da provincia de Pontevedra, cuia desembocadura sitúase no fondo da ría de Vigo.


Percorrido
     O Verdugo nace a 760 m de altura no monte do Outeiro Grande, na aldea de Cernadelos (Santa Mariña de Presqueiras, Forcarei).


     No seu primeiro tramo baixa encaixado atravesando os concellos de Beariz, A Lama e Ponte Caldelas, facendo un val máis amplo na súa entrada en Soutomaior.


     No seu último tramo serve de fronteira entre Soutomaior e Pontevedra, desembocando entre Arcade e Ponte Sampaio.


     No concello de Ponte Caldelas atravesa os pasos da Fraga, onde se conservan varios muíños e un peto de ánimas. Despois de formar a praia fluvial da Calzada, na vila de Ponte Caldelas hai un paseo fluvial, a carón do antigo balneario, onde hai un monumento ao pescador.


Características
     O seu afluente principal é o río Oitavén, que se lle une pola esquerda, en Ponte da Barca, e que desenvolve un percurso de lonxitude similar á do Verdugo, desde o seu nacemento até a confluencia (32 km).


     De modo que ás veces se fala do sistema Verdugo - Oitavén (o curso común é de 7 km), e máis se ten en conta que o caudal do Oitavén é superior.


     Outros dos seus afluentes son o Calvelle e o Barbeira.


     O tamaño total da conca é de 357 km² (177,7 km² corresponden á bacía do Oitavén). 


     O caudal absoluto do Verdugo na desembocadura é de 17 m³/s (o do Oitavén, antes da confluencia, atinxe os 10,5 m³/s).


     O Verdugo e os seus afluentes son ríos de réxime pluvial. As precipitacións medias na súa conca atinxen os 1884 mm. anuais.


Aproveitamento
     No Verdugo sitúanse tres encoros: os de Feixa I e Encoro de Feixa II, localizados no concello de Ponte Caldelas e máis o encoro da Ponte do Demo, no de Soutomaior. Son de potencia inferior a 10 Mw.


     O río Verdugo ten sona pola pesca da troita.


     
     O último domingo de maio celébrase en Ponte Caldelas a festa da troita e o concurso internacional de pesca de salmónidos.

MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

PRESENTACIÓN DO LIBRO "OS LUGARES DÁ MEMORIA - LAXEDO - A LAMA

 PRESENTACIÓN DO LIBRO 
"OS LUGARES DÁ MEMORIA
LAXEDO
A LAMA


     Presentación do libro "Os lugares dá memoria. Toponimia dá parroquia de Covelo". Co autor Jose Lino Vidal Cendón e coa filóloga Ana Fernández Melón, e o representante de o colectivo O SUIDO Manuel A. Bugallo



     A  AA.VV.  mostro o orgullo por esta obra dos Veciños de Laxedo - A Lama a obra "Os lugares dá memoria. Toponimia dá parroquia de Covelo" Jose Lino Vidal Cendón . 


    Un libro que foi presentado no Centro Cultural da parroquia que se quedou pequeno polos moitos veciños da Lama que asistiron ao acto.



     No acto interviñeron o presidente da AA.VV de Covelo autor Jose Lino Vidal Cendón e coa filolologa Ana Fernández Melón e Manuel A. Bugallo representante do colectivo O SUIDO e ao mesmo tempo responsable da maquetacion do libro.




    Iñaki Kaiman Ignacio Presidente da AA.VV.  de Covelo, agradeceu a presenza aos asistentes ao acto e o traballo de Jose Lino Vidal Cendón, a la filologa Ana Fernández Melón e a Manuel A. Bugallo o traballo de recuperacion da memoria da parroquia e aos que colaborarón en que o libro se realizase.



     A filóloga Ana Fernández Melón deu unha charla magistral sobre toponimia e en particular da parroquia de Laxedo, personalmente gocei moito da charla. As seas palabras nos fixeron saber o porque dos nomes dos lugares.



     Manuel A. Bugallo comentou o seu interes porque estes proxectos sexan unha realidade e o seu compromiso con todos os colectivos que difunden a Serra do Suido.


    Jose Lino autor do libro agradeceu a todas e todos que lle axudaron a recuperar centos de toponimos, nalgúns casos xa desaparecidos e o poder recuperar lugares e acontecementos que corrian risco de desaparecer.


     Nós despois de ler o libro dicir que non é só un catalogo de nomes, é ademais un guia perfecta para coñecer Covelo, as súas tradicións e costumes, felicitar de verdade, xa tomamos montons de notas para ir visitar sitios novos de Covelo e A Lama.


     O noso agradecemento por invitarnos o acto e facerlles saber que quedamos a espera de poder ofrecer o que poidamos axudar.

VIDEO
VIDEO
VIDEO
VIDEO
MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube


XOAN ARCO DA VELLA

sábado, 14 de diciembre de 2019

RESTOS DA SINAGOGA DA GRAÑA - SALCEDO - SERRA DO SUÍDO

 RESTOS DA SINAGOGA DA GRAÑA
SALCEDO
A GRAÑA
SERRA DO SUÍDO


     Quen acusa os Grañudos de ser un pobo pechado, segredo e pouco hospitalario, só dicirlle que non visitaron A Graña, nin falaron coas súas xentes, Un servidor que gusta de perderse polo Suido só pode dicir que os veciños da Graña son amables, acolledores e moi boa xente.


    Nesta ocasion mostráronnos o que eles din ser os restos da sinagoga dos primeiros tempos do asentamento desta comunidade no lugar, son moitos os que manteñen a teoria de que os primeiros pobladores son descendentes da comunidade xudia expulsada de Ribadavia e Tui.


A GRAÑA
DESCRICIÓN XEOGRÁFICA
     Denominada A Graña do Sal ou dos pañeros, atópase situado na saia da Serra do Suido, unha das maiores altitudes da Provincia e no mesmo límite coa de Ourense. Bañada polo río Tea, conta cunha poboación de 330 habitantes distribuídos nas entidades de: Eido Gonzalo, Eido Fernandez, Fonte do Cano, Munxidoiro, Muiños, Porteliña de Campo, Rebordechán e Salcedo.



     Desde o punto de vista antropolóxico, crese que o factor xeográfico, debido ao illamento do resto dos municipios, contribuíu a conservación dos seus costumes e que isto favoreceu algunhas das súas prácticas comerciais. Considéranse descendentes dos xudeus conversos.


A SUA ORIXE
      Os primeiros habitantes da Graña procedían de Gavián,  onde sufriron unha invasión de formigas que provocou que tivesen que abandonar o lugar. 

 

     Cando construíron as novas casas na Graña coidáronse de que fosen sobre cementación de pedra e non sobre a terra, para protexerse das formigas. Comprobouse que as casas antigas da Graña están sobre rocas que polo xeral sobresaen do terreo.

VIDEO
MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

viernes, 13 de diciembre de 2019

URUEÑA - VALLADOLID

URUEÑA
VALLADOLID


     Urueña, término procedente da lingua neo-ibérica falada polos vacceos, e que segundo moitos autores pode significar "auga que flúe". 


      A súa situación nun dos bordos noroccidentales dos Montes Torozos, convértenlle por dereito propio, nun mirador natural de excepcionais vistas, alcanzando en días claros, tanto a Cordillera Cantábrica como os Montes de León co Teleno como máximo exponente.


     Urueña, foi e é hoxe aínda, un referente na historia tanto dos reinos de Castela como os de León, pertencendo a un e outro dependendo de quen gañase a batalla. 


     Mostra da súa importancia na Idade Media, está na creación de tres mosterios, cinco ermidas e tres parroquias, aínda que no século XIX comezou o seu declive, debido en gran parte a un incendio no ano 1876 que abordelou a maior parte do seu caserío, construíndose as novas casas en pedra procedente na súa maioría da muralla.


Ermida da Virxe da Anunciada e murallas
     Unha muralla que coa súa forma ovoidea encerraba o primitivo núcleo urbano. 


     Foi mandada edificar por Doña Sancha, irmá do emperador Alfonso VII entre os séculos XII e XIII.


     Consérvase hoxe en día as dúas portas de entrada que permiten o acceso ao casco urbano: a do Azogue e a da Vila. A primeira, que será a que en primeiro lugar atopémonos, atópase no nordeste da muralla. Posúe un arco apuntado e está flanqueada por dous cubos da propia muralla. 


      A segunda, no sur da vila, sitúase sobre a pendente do terreo que dá lugar á comarca natural de Terra de Campos e servía de porta principal para entrar á primitiva cidade, aínda que hoxe serve de mirador. Hoxe só é transitable unha parte do seu perímetro.


     Tamén na muralla, e sobre a esquina sureste, atópase o que hoxe queda do castelo, o cal debeu levantarse no século XI por mandato de Fernando I. 


      É de planta rectangular con cubos cilíndricos nas súas esquinas a excepción do situado no sur que é de planta cadrada. O seu uso actual é o de cemiterio da localidade.


     Isto é no que se refire ao perímetro exterior de Urueña, pero dentro das súas murallas, tamén esconde tesouros que deben ser atopados por todos aqueles que queiran achegarse. 


     Con este fin e dentro do concello que se atopa no centro do pobo, en liña recta desde a Porta do Azogue, a Oficina de Turismo (en época estival), organiza visitas guiadas por todo o que é hoxe en día de interese dentro do pobo.


     Segundo entramos por esta Porta do Azogue, deixariamos á nosa dereita a única igrexa que hoxe se conserva, a de Santa María do Azogue. Comezada a construír no século XVI e finalizada no XVIII con estilos claramente góticos e renacentistas, toda ela en pedra.


     Consta dunha soa nave cuberta de madeira e cun gran ábside poligonal, apoiada en contrafortes encostados que ao exterior cóbrese con canón con lunetos. O interior ofrece a posibilidade de descubrir tamén interesantes tallas como a do Cristo atado á columna, obra dun discípulo de Gregorio Fernández, Andrés Solanes.


     O resto do pobo é un continuo caserío de enorme beleza, que nos transporta a épocas pretéritas e que incita ao paseo e ao descubrimento de cada un dos seus recunchos. 


     Recunchos nos que podemos atoparnos diversas casas señoriales, como a Casona do Mayorazgo, do século XVIII, hoxe sé da Fundación Centro Etnográfico Joaquín Díaz.


Muralla de Urueña - Vila do Libro 
     Entre o moito que ofrece a visita a esta Casona, destaca a soberbia colección de instrumentos musicais, con máis de trescentas pezas cedidas ou doadas por diferentes coleccionistas; a exquisita colección de pliegos de cordel cunhas duascentas coplas, romances e documentos na súa maioría dos séculos XIX e XX, e que foron seleccionados dos máis de tres mil que contén a biblioteca ou a elegante colección de gravados de traxes, onde se mostran uns cen traxes dos cincocentos que posúe a fundación, e que representan a homes e mulleres das nove provincias castelán-leonesas, vestindo traxes de traballo ou de festa.


     Para rematar, destaca, separadamente da súa Sala de Exposicións, a súa Biblioteca, o seu Arquivo de Imaxes, así como a incrible colección de Campás "Quintana", cedidas por este fundidor de Saldaña e que reúne máis dunha veintena de pezas dos séculos XV ao XX de diversas formas e tamaños.


     Fóra dos límites da muralla, a uns 2 quilómetros pola estrada que conduce a San Cebrián de Mazote, atópase o último dos edificios de gran importancia de Urueña, a Ermida da Anunciada. Foi construída entre os séculos XI e XII, en estilo románico-catalán, única que se atopou fóra dos límites propios de Cataluña. 



     Ten planta de cruz latina, con tres naves e crucero, máis tres ábsides semicirculares que culminan ditas naves. No crucero elévase un precioso cimborrio que acolle unha cúpula sobre trompas, mentres que as naves cóbrense con bóvedas de canón con fajones.


     No interior, é merecedora de ser destacada, a talla románica da Virxe da Anunciada, a cal é coidada e vestida por unha cofradía, onde cada ano unha cofrada sácaa xunto á súa familia nas festas que en torno a ela organízanse.


FESTAS.
     O 25 de marzo celebran as festas patronales da Virxe da Anunciada. Acoden á ermida que volverán visitar na romaría o 8 de setembro. 


     Durante ambas festas realízanse as populares romarías, as verbenas, e o baile de danzas rexionais.

MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
Fuente: PROVINCIA DE VALLADOLID
XOAN ARCO DA VELLA