Igrexa da nosa Señora da Anunciada A igrexa da nosa Señora da Anunciada de Urueña (Provincia de Valladolid, España), atópase fóra do recinto amurallado da poboación, no val.
Foi construída no século XI segundo o estilo románico lombardo ("primeiro románico").
Sábese que anteriormente houbo no lugar un pequeno monasterio mozárabe, chamado de San Pedro de Cubillas, e que foi unha infanta «doña Sancha» (quizá Sancha de Urgel) quen o transformou nesta igrexa.
Corresponde ao primeiro románico con ornamentación lombarda que se estendeu por Cataluña e Aragón.
É o único exemplar homologable ao primeiro estilo (Arquitectura lombarda, século XI) da arte románico en Cataluña que se atopa en Castilla e León.
Crese que o motivo débese á voda entre os descendientes do repoblador de Valladolid conde Pedro Ansúrez (concretamente a súa filla María Pérez Ansúrez) cos Armengol (concretamente Armengol V), do condado de Urgel. Esta unión provocou un intercambio de poboación procedente dos condados cataláns (concretamente o Condado de Urgel).
Descrición O templo está construído con muros moi grosos de sillarejo, decorados con arquillos cegos e bandas lombardas nos lenzos dos tres ábsides e do crucero.
Como os muros son moi grosos carecen de contrafuertes. No cruceIro álzase o cimborrio octogonal, que se apoia sobre a planta cadrada mediante 4 trompas. As naves teñen bóveda de canón.
No século XVIII engadiuse ao ábside o camarín actual de planta cuadrangular e cambiouse a portada dos pés. Tamén nese século cambiouse a advocación da igrexa.
No interior está a imaxe da nosa Señora da Anunciada, imaxe tallada, aínda que está presentada vestida. Trátase dunha talla de madeira policromada de orixe románico.
Tamén hai un retablo do século XVI, unha escultura dunha virxe gótica do século XIV e un retablo que representa a San Jerónimo.
ERMIDA DA CAMINANTA Fundada por Miguel Sánchez de Arévalo en 1530, rexidor da Vila e do linaxe dos Sedeños, como pode lerse aínda na súa portada.
É un pequeno edificio de proporcións ideais e equilibradas, de sillares en pedra de granito, columnas que ostentan os escudos de Altamiranos e a aguia dos Sedeños e columnillas de tipo balaustrada.
No seu interior, venérase a imaxe da Virxe do Camiño, coñecida popularmente como "A Caminanta".
Está situada á saída da ponte de Medina, nunha encrucillada de calzadas e camiños antigos, estratéxico e máxico punto esotérico.
O Centro Galego de Madrid unha das entidades civís de vida continuada máis dilatada da cidade (1892) sucesora da Cofradía de Naturais e Orixinarios de Galicia (1741), asociación tan querida e presente entre nós, regaloulle á cidade en 1982 un Cruceiro, "pola seu gratitud histórica e centenaria", que foi situado fronte á entidade na Praza de Jacinto Benavente.
Este fito de pedra cunha imaxe do Apóstolo, un Crucificado e aos seus pés a Nai co seu Fillo, que tanto recordan a esa terra, é o punto de inicio popular do Camiño de Santiago que parte de Madrid, aínda que o punto oficial sexa a Igrexa de Santiago a escasos 150 metros do Palacio Real.
Os galegos eminentes que viven en Madrid sempre formaron parte desta asociación.
E aquí unha pequena lista dos primitivos socios que encabezarían: Augusto Gonzalez Besada, Ministro de Facenda. Emilia Pardo Bazán, eminente escritora. Basilio Álvarez, xornalista e deputado. Ramón Suarez, escritor e deputado.
A eles poderiamos engadir un sinfín ata os nosos días, que agora sentirán un pouco de "morriña" cando pasen ante o cruceiro na popular praza, camiño á Porta do Sol.
Castelo de Arévalo O castelo de Arévalo é unha fortificación do século XV, localizada en Arévalo, ao norte da provincia de Ávila. A fortaleza sitúase entre os ríos Adaja e Arevalillo, os cales lle serven de fosos defensivos.
Historia A construción orixinal foi mandada reconstruír no século XV por orde de Álvaro de Zúñiga e Guzmán, duque de Béjar.
Hospedou personaxes ilustres como a esposa de Pedro I de Castela, a raíña Branca de Borbón, durante o seu enclaustramento polo repudio que padeceu daquel.
Algunhas fontes afirman que trala morte de Xoán II de Castela se recluíu na fortaleza Isabel de Portugal, nai da futura Isabel a Católica e de Afonso de Castela, cos que supostamente viviu no castillo, aínda que non obstante é máis probable que estes vivisen nunhas casas situadas preto da Porta de Alcocer, xunto á actual praza do Concello.
Tras pasar por mans do condestable de Castela, Álvaro de Luna, en 1476 pasou a pertencer aos Reis Católicos.
No século XVI, o castelo foi convertido en prisión. Guillerme de Orange, príncipe de Nassau, foi un dos máis importantes presos do castelo.
Durante os últimos séculos, o castelo pertenceu ao concello de Arévalo quen, por motivos económicos, o cedeu ao Ministerio de Agricultura coa condición de que se usase como silo de cereal.
Na actualidade pertence ao Ministerio de Medio e Rural e Mariño, úsase como centro de reunións pero tamén se encontra aberto ao turismo e na súa torre da homenaxe se pode vistar un pequeno museo do cereal. Os días de apertura son: fins de semana e festivos nacionais. Realízanse visitas guiadas cada media hora ata as seis da tarde.
A pesar de que na actualidade non se pode apreciar, as murallas que protexían Arévalo durante a súa época de maior auxe económico, polo comercio con cidades como Ávila ou Segovia, ían morrer ao castelo.
O castelo presenta unha planta pentagonal irregular, rematada en cada esquina con pequenas torres circulares, salvo no caso da torre da homenaxe.
Santa Comba de Bértola Santa Comba de Bértola é unha parroquia que se localiza no concello de Vilaboa e pertence a diocese de Santiago de Compostela.
Segundo o IGE en 2013 tiña 764 habitantes (445 mulleres e 319 homes), distribuídos en 13 entidades de poboación, o que supón un aumento en relación ao ano 1999 cando tiña 610 habitantes.
Linda co concello de Pontevedra (concretamente coas parroquias da Canicouva, Tomeza e Salcedo), e coa parroquia de Figueirido do propio concello de Vilaboa. Por Bértola pasa a Vía romana XIX, recentemente sinalizada, e o Camiño Xacobeo Portugués.
Patrimonio A igrexa parroquial é de estilo renacentista concretamente de 1525 século XVI, agás a fachada que é do século XVIII. A planta é de cruz latina. Os dous tramos anteriores ao presbiterio están cubertos con bóveda de crucería con clave colgante, e o presbiterio está cuberto por perpiaños formando bóveda de canón. A ábsida está cuberta con bóveda de canón polo interior, máis baixa cá da nave. Ao norte está acaroada a sancristía.
Na pequena sancristía, cuberta cunha bóveda de canon destaca unha inscrición tallada na pedra, xusto enriba da porta de entrada, que seguramente nos remita ás orixes do templo, xa que comeza dicindo: "Esta obra sihi si" e tamén aparece o nome "Narciso".
Na fachada principal atópase o portón de acceso, destacando unhas puntas de frecha angulares nas esquinas. Sobre a porta hai un fornelo coa imaxe de santa Comba e unha xanela rectangular. Na espadana hai tres ocos con arcos de medio punto, dous con dúas campás de distinto tamaño.
A porta principal atópase cara ao norte, e dende ela podemos observar o muro da casa reitoral. Enriba desta temos un pequeno cruceiro que representa o Cristo crucificado. Xa no exterior, nunha pequena zona axardinada resultante dos muros da igrexa e da Sancristía, atopamos un dos cruceiros mais singulares do noso territorio: o Hábeas. Sobre dous chanzos, sitúase un pedestal de maior tamaño un pouco deteriorado. Sobre este, o varal circular sen ningún tipo de ornamentación, un colariño, e un chapitel, enriba dos cales se asenta unha cruz cos extremos ancorados. Por un lado, temos a figura dun cáliz, e polo outro un elemento non identificado (quizais os restos dun Xesucristo).
A casa reitoral é un pazo composto de perpiaños de granito, seguramente de comezos do século XIX. A planta é en forma de L, cun patio e unha solaina de entrada con balaustrada.
No patio interior axardinado atópase un forno de leña en pedra, e na parte baixa podemos entrar á antiga bodega onde se facía o viño. Nunha das ventás do piso superior, concretamente a que da cara o poñente, destaca unha inscrición en pedra no que se cita posiblemente a persoa que mandou construír a casa e o ano en que o fixo (Martínez, ano 66. Estes gravados tamén son visibles dende o xardín que a rodea.
A escasos metros da casa reitoral, está situado un canastro ou paneira de 18 pés, en estado de semiruína coroado por dúas cruces decoradas nos seus extremos. Precisamente cara o nacente, pegado a un camiño parroquial tamén podemos observar un pequeno texto inscrito na pedra, no que se cita un tal "Freire".Trátase dun conxunto arquitectónico único de gran beleza e valor artístico.
A capela de Santa Marta atópase no lugar de Santa Marta. Marca o final do tramo do camiño portugués en Vilaboa, e é por tanto un lugar de paso dos peregrinos que fan o camiño de Santiago. Data do ano 1617, e trátase dun pequeno templo de pedra e teito de madeira restaurado recentemente. En fronte da capela atopamos un cruceiro moi posterior.
A festividade de Santa Marta ten lugar o 29 de xullo, festexado en Santa Comba de Bértola con diversas actividades lúdicas, ademais das relixiosas.
A capela de Santo Antón é a outra capela que podemos atopar en Bértola no lugar de Cerqueiro, nun pequeno alto a escasos metros do núcleo habitado e do camiño parroquial que nos leva ao lugar de Bértola. A súa porta principal non se atopa cara o poñente como é o normal e, segundo conta a lenda, quen a mandou construír quixo que quedara así situada para poder vela tódolos días dende a súa casa.
Outros datos de interese En 1742, no Vecindario de el Regimiento de Milicias de Pontevedra constaban 1219 veciños das cinco parroquias de Vilaboa. Na mañá do luns 20 de outubro de 1755 Martín Sarmiento que emprendeu a viaxe de regreso cara a Madrid dende Pontevedra, atravesando Bértola e pernoctando en Ponteareas.
No Diccionario geográfico-estadístico-histórico de España y sus posesiones de Ultramar de Pascual Madoz indícase que a parroquia ten 108 vivendas, con 480 habitantes.
Santa Comba Bértola é moi coñecida xunto con San Cibrán de Tomeza polos Pastequeiros ou curandeiros tradicionais, que quitaban os males de ollo. Isto aparece reflectido en refráns e ditos populares tales como: "O que vai a Santa Comba e non vai a San Cibrán, fai a viaxe en van".
Unha das zonas naturais e paisaxísticas mais importantes é o sendeiro do río dos Gafos que vai dende Figueirido ata Pontevedra pasando por Bértola e Tomeza. Recibe tamén o nome de río Tomeza, Santa Comba, ou Toxal.
No lugar da Santa Marta, non moi lonxe da Capela anteriormente mencionada, existe un muíño coñecido como Toxal.
A patroa parroquial e Santa Comba, día que se festexa o 31 de decembro de cada ano. Outro festexo de importancia é o da Virxe das Dores (último fin de semana do mes de agosto).
