PONTILLÓN DA IBIA - A IBIA - RÍO DEVA - A CAÑIZA

 PONTILLÓN DA IBIA

A IBIA

RÍO DEVA

A CAÑIZA

Río Deva
      O río Deva é un curso fluvial da provincia de Pontevedra, afluente do Miño pola súa marxe dereita.

Percorrido
      O Deva nace a 800 m de altitude no sitio denominado Teso de Deva, marcando unha dirección de curso N-S. Percorre un total de 21 km, antes verter as súas augas no Miño.

      A súa conca ten uns 92,3 km². O caudal medio é de 3,70 m³/s.

Réxime hídrico
       É un río de réxime pluvial, pois a pluviosidade media da súa conca calcúlase en 1.608 mm anuais.

Etimoloxía
      Algunhas teorías sinalan unha orixe céltica para este nome, ao que relacionan co deus (indoeuropeo *deiwos), con significado de "sagrado" ou "divino".

         O nome repítese na Galiza mesmo, no río Deva da Terra de Celanova. Hai outro Deva en Cantabria. Na Galia o antigo Devona ou o británico Devon.

Comarca da Paradanta
       A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra. A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente. 

      Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado.

      Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

PORTAL DA INQUISICIÓN - INQUISICIÓN - CORZANS - SALVATERRA DE MIÑO

 PORTAL DA INQUISICIÓN

INQUISICIÓN

CORZÁNS

SALVATERRA DE MIÑO

     Trátase do portalón de acceso á antiga casa da Inquisición da que hoxe en día apenas quedan uns restos integrados na casa-escola.

      A construcción móstrase coma un gran lenzo de sillería granítica, que aparece dividida en dous rexistros a través dunha cornixa moldurada que recorre o paramento horizontalmente. 

      O corpo inferior, totalmente compacto, é atravesado no centro pola porta, de arco de medio punto coa dovelaxe marcada.

      Tanxente á clave do arco disponse a moldura que serve de transición cara o segundo rexistro da portada que aparece concebido a xeito de ático. Este último corpo aparece presidido por tres blasóns e unha inscripción.

      O blasón central, situado nunha posición máis elevada con respecto aos laterais, presenta unha cruz inquisitorial. 

      Pola contra, os laterais amosan respectivamente as armas de ascendencia tanto paterna como materna do inquisidor D. Bartolomé Barbeito Padrón.

      Deste xeito, no da esquerda, aparecen os símbolos dos Mariño, Valadares, Padrón e Barbeito, e no da dereita, os Suárez, Ozores e Puga.

      Os tres escudos aparecen timbrados por capelos dos que penden cordóns con seis borlas, alusivos á dignidade episcopal do propietario.

      Entre as armas aparece a seguinte inscripción que nos aporta os datos sobre o comitente e a data fundacional: MANDOLA FABBRICAR EL SR. Dº DON BRM BARBEITO PADRÓN NATURAL DESDE FRª. INQQº APPº. I MAS ANTIGUO DE ESTE REINO DE GALICIA AÑO DE 1688 PARA CLÉRIGOS DE SU FAMILIA I VECINOS DE ESTE Fª A FALTA DE AQUELLOS.

      Finalmente o portal remátase mediante unha cornixa horizontal, que se eleva na parte central para albergar os escudos.

MAPA 

 

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

 

PONTE NO RÍO OUTEIRO OU BRUL - FRANCELOS - RIBADAVIA

 PONTE NO RÍO OUTEIRO

OU

BRUL

FRANCELOS

RIBADAVIA

 Francelos
      Santa María Madanela de Francelos é unha parroquia do concello de Ribadavia, no Ribeiro.

     En 2020 tiña 631 habitantes repartidos en dous núcleos de poboación.

Situación
     Francelos é a parroquia máis meridional de Ribadavia. A aldea de Francelos dista apenas 2 quilómetros da capital municipal.

     Está situada na enfesta da veiga de Valparaíso, que se estende pola marxe dereita do río Miño logo da foz do río Avia.

Patrimonio histórico-artístico
        En Francelos sitúase a capela de San Xes de Francelos, resto reedificado dun antigo mosteiro, no que se empregaron diversos elementos decorativos e arquitectónicos da fábrica orixinal prerrománica. 

       Nas inmediacións da aldea de Prexigueiro pódense visitar as termas de Prexigueiro e unha antiga ponte sobre o río Cerves, xusto en fronte da embocadura do río Arnoia no Miño.

Lugares de Francelos
     Francelos, Prexigueiro

Comarca do Ribeiro
      A comarca do Ribeiro é unha comarca galega situada na provincia de Ourense no curso medio do río Miño, que a percorre de nordeste a suroeste. 

        A súa capital é Ribadavia, e a ela pertencen os concellos da Arnoia, Avión, Beade, Carballeda de Avia, Castrelo de Miño, Cenlle, Cortegada, Leiro, Melón e Ribadavia. Dálle nome ao viño do Ribeiro.

      Ocupa unha superficie de 406,92 km², nos que viven 15.571 habitantes (2020). Por ela transcorren tamén os ríos Arnoia e Avia. O Miño está represado nos encoros de Castrelo de Miño e da Frieira. Existen varios balnearios que aproveitan as augas. 

      Desde a Serra do Suído e Faro de Avión, ao oeste, onde se chega ao 1.000 m de altitude, o relevo descende até só 97 m en Ribadavia e Arnoia.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

PONTE NO RÍA ARNOIA - A PONTE - A ARNOIA

PONTE NO RÍO ARNOIA

A PONTE

A ARNOIA

 Río Arnoia
     O río Arnoia é un afluente do Miño pola banda esquerda. A súa lonxitude é de 84,5 quilómetros, o que o converte no río máis longo da provincia de Ourense.

     Un seu homónimo é o portugués río Arnoia, de feito o nome de Arnoia é un hidronímico común en Europa, en linguas prerromanas.

Toponimia
     Coa mesma raíz que o río Arnego, procede dunha raíz hidronímica celto-indoeuropea er-, or- co significado de excitar, pór en movemento.

Fontes
      Nace no concello de Vilar de Barrio, a partir da confluencia de varios regos da serra de San Mamede.

Percorrido
      Baña os concellos de Vilar de Barrio, Baños de Molgas, Xunqueira de Ambía, Allariz, A Merca e Celanova. Logo segue marcando o límite entre os concellos de Ramirás e Gomesende (no norte) e Cartelle e Cortegada (no sur) a través dun canón que antes de chegar ó concello da Arnoia forma un canón cunha pendente de 300 metros durante sete quilómetros, entre penedías e fragas. 

      Finalmente, chega ao concello da Arnoia onde desemboca no Río Miño no lugar de Portocarreiro fronte a un pequeno illote granítico. 

      No concello da Arnoia o río conforma dous vales unidos, o val de San Vicente (O Rial, O Outeiro, Remuiño, O Pomar, A Ponte, Carnós) e o val de San Amaro (Os Chaos, A Laxa, Quinteiros, A Paixón, Bacelo e Outeiro Cruz).

Afluentes
      Os principais tributarios do Arnoia son o Maceda, o Ambía e o Ourille e outros pequenos regatos ao longo do camiño. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

PONTE LONGAL - PONTE DA VEIGA - RÍO ARENTEIRO - O CARBALLIÑO

 PONTE LONGAL

RÍO ARENTEIRO

PONTE DA VEIGA

O CARBALLIÑO

 Río Arenteiro
     O río Arenteiro é un curso fluvial galego, afluente do río Avia. Nace a unha altura de 840 m na Pena de Francia.

      Tamén recibe as súas primeiras augas desde riba da aldea da Cabana (no concello de San Cristovo de Cea), un pouco máis abaixo da Pena Bico. Pouco despois para pola aldea de Arenteiriño.

     Tras recibir pola banda esquerda o río Oseira baña a vila do Carballiño. 

     Ao final, desemboca no Avia, na parroquia de Pazos de Arenteiro, Boborás, tras percorrer 33 km en dirección NL-SO. 

       Segundo Edelmiro Bascuas, o hidrónimo Arenteiro procede de Argentarium, facendo referencia á prata atopada no curso fluvial.

Comarca do Carballiño
     A comarca do Carballiño é unha comarca galega situada na provincia de Ourense. Toma o nome da súa vila principal.

     Pertencen a ela os concellos de San Amaro, Beariz, Boborás, O Carballiño, San Cristovo de Cea, O Irixo, Maside, Piñor e Punxín.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA