MUIÑO EN FONDO DE VILA - REGO DE PONTE PARDELLAS - PRADO - COVELO

 MUIÑO EN FONDO DE VILA

REGO DE PONTE PARDELLAS

PRADO

COVELO

Fondo de Vila
      Fondo de Vila é un lugar da parroquia de Prado, no concello pontevedrés de Covelo, na comarca da Paradanta.

Prado
      San Salvador de Prado é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Covelo na comarca da Paradanta.

          Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 157 habitantes (90 mulleres e 67 homes), distribuídos en 9 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 172 habitantes. 

      Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 98 habitantes, sendo 50 homes e 48 mulleres.

Lugares de Prado
      As Carballas, Carballeira, Cende, A Costiña, Coveliño, Fondo de Vila, A Fraga, Os Loureiros, Outeiro. A Presa, O Toxaliño, As Veigas do Chan

Covelo
       Covelo é un concello da provincia de Pontevedra, pertence á comarca da Paradanta.

       Segundo o IGE no 2014 tiña 2719 habitantes. O seu xentilicio  é «covelán/á» ou «covelense».

Patrimonio
       Conta cun foxo de lobo restaurado en 2013 na parroquia de Campo, con dous funís de entrada e unha profundidade de dous metros.

       Na Serra do Suído atópanse os singulares chozos.

Parroquias de Covelo    
        Barcia de Mera (San Martiño), Campo (Santa María), Casteláns (Santo Estevo), Covelo (Santa Mariña), Fofe (San Miguel), Godóns (Santa María), A Graña (San Bernabeu), A Lamosa (San Bartolomeu), Maceira (San Salvador), Paraños (Santa María), O Piñeiro (San Xoán), Prado (San Salvador), Prado de Canda (Santiago). Santiago de Covelo (Santiago)

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

MUIÑOS DO BATÁN - REGO DO BATÁN - RIBADUMIA

 MUIÑOS DO BATÁN

REGO DO BATÁN

RIBADUMIA

     Os muíños de Batán atópanse nas proximidades do río Umia en Ou Val do Salnés, Pontevedra.

      Están practicamente a beira da igrexa románica de Santa Baia. Levan o mesmo nome que os Muiños de Batán en Carral, provincia da Coruña.

      Están ben situados ao longo de 300 metros do río Batán e moi próximos da igrexa de Ribadumia.

      Aproveitaron, e aínda aproveitan, o curso descendente de auga, limpa e cristalina, deste río para mover as moas. En total son catro muíños.

        Empezando polo situado máis abaixo, o muíño de Abaixo, funciona aínda a día de hoxe e utilízase para moer o gran durante a celebración da Festa do Pan do Salnés.

     A continuación atopámonos o Muíño de Bemposta que conta co pé, a moa, a cruz e unha pedra diagonal.

        O Muíño Pequeño é o seguinte tamén con pé, moa e pedra diagonal que conforma unha lareira.

        O último é o Muíño de Arriba con pé e moa. A forza da auga canalízase por un sistema de presas e canalizacións para que os catro muíños poidesen realizar a súa función. 

       As augas aproveitanse a posteriori para regar os prados e campos adxacentes aos muíños. Hai tambíen un lavadoiro tradicional.

      Todos eles forman parte do Roteiro dá Pedra e dá Auga, un roteiro pensado pola deputación de Pontevedra para meter en valor e dar a coñecer o patrimonio natural e cultura do Salnés.

      A zona foi debidamente acondicionada para que os visitantes poidan gozar de zonas verdes, merenderos, papeleiras, paseos etc.

      Cara a mediados de Julio celébrase a Festa do Polo, Festa do Pito, na que se degusta esta saborosa ave. 

      O primeiro domingo de Setembro celébrase a Romaría de Santa Baia.

     Desde outros puntos das Rías Baixas, por exemplo Sanxenxo, tárdase en chegar uns 20 minutos en coche pola Autovía do Salnés. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

MUIÑOS EN FONDO DE VILA - RÍO PEDRIÑA - ASTURESES - BOBORÁS

 MUIÑOS EN FONDO DE VILA

RÍO PEDRIÑA

ASTURESES

BOBORÁS

Fondo de Vila
      Fondo de Vila é un lugar da parroquia de Astureses no concello ourensán de Boborás na comarca do Carballiño.

      Tiña 69 habitantes no ano 2011 segundo datos do INE e do IGE, dos cales 37 eran homes e 32 mulleres.

      Iso supón un aumento da poboación respecto a 2010, cando tiña 68 habitantes (37 homes e 31 mulleres).

Astureses
      San Xulián de Astureses é unha parroquia do concello ourensán de Boborás. Segundo o IGE en 2011 tiña 212 habitantes (105 homes e 107 mulleres).

Xeografía
     A parroquia limita coas parroquias de Corneda (O Irixo), Madarnás e Longoseiros (O Carballiño), Moldes e Xuvencos (Boborás). A parroquia está cruzada polo oeste, de norte a sur, polo río Pedriña, un afluente do Arenteiro, e ten ao longo do seu percorrido varios muíños que hoxe en día é difícil visitar, aínda que en Fondo de Vila existe un muíño totalmente funcional.

      Está formada por varios núcleos de poboación. O núcleo de Batallás está formado polos lugares de Batallás de Abaixo, Batallás do Medio e Batallás de Arriba, este pertencente ao Carballiño.

Economía
     Parte da poboación traballa no sector servizos en vilas próximas como O Carballiño ou mesmo Ourense. Existe un alto nivel de emigración. Demograficamente a poboación está envellecida.

Patrimonio
      A igrexa de San Xulián de Astureses está situada en Outeiro e para chegar a ela pódese tanto ir por Fondo de Vila como pola Penela.

     Na ermida da Saleta celébrase unha romaría anual. Está rodeada por unha carballeira, e antigamente celebrábase unha competición automobilística de rallys, coñecida como Subida á Saleta.

Festas
      As tres festas principais son o San Bertolameu (24 de agosto), a Romaría da Saleta (19 de setembro), e o San Xulián, patrón da parroquia, que se celebra o 7 de xaneiro. As dúas primeiras son máis concorridas debido ás datas de verán e a que a festa patronal coincide co remate do Nadal

Lugares de Astureses
     Astureses, Batallás, Cibreiro, Eixán, Fondo de Vila, O Outeiro, A Penela, Xoane

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

MUIÑO EN O PAZO - PAZO DE SANDE - RÍO DEVA - ARBO

 MUIÑO EN O PAZO

PAZO DE SANDE

RÍO DEVA

ARBO

Río Deva
      O río Deva é un curso fluvial da provincia de Pontevedra, afluente do Miño pola súa marxe dereita.

Percorrido
      O Deva nace a 800 m de altitude no sitio denominado Teso de Deva, marcando unha dirección de curso N-S.

     Percorre un total de 21 km, antes verter as súas augas no Miño. A súa conca ten uns 92,3 km². O caudal medio é de 3,70 m³/s.

Réxime hídrico
     É un río de réxime pluvial, pois a pluviosidade media da súa conca calcúlase en 1.608 mm anuais.

Etimoloxía
      Algunhas teorías sinalan unha orixe céltica para este nome, ao que relacionan co deus (indoeuropeo *deiwos), con significado de "sagrado" ou "divino".

     O nome repítese na Galiza mesmo, no río Deva da Terra de Celanova. Hai outro Deva en Cantabria. Na Galia o antigo Devona ou o británico Devon

Comarca da Paradanta
       A comarca da Paradanta é unha comarca galega situada na provincia de Pontevedra. A ela pertencen os concellos de Arbo, A Cañiza (a súa capital), Covelo e Crecente. 

     Limita ao norte coas comarcas de Vigo e do Ribeiro, ao leste con esta última e coa de Terra de Celanova, ao sur con Portugal e ao oeste coa do Condado. 

     Ocupa unha extensión de 339,85 quilómetros cadrados e contaba cunha poboación de 12.060 habitantes no ano 2020. 

VIDEO

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

ANTIGA FABRICA DE PEITES - CASELAS - RÍO TAMUXE - O ROSAL

ANTIGA FABRICA DE PEITES

RÍO TAMUXE

CASELAS

O ROSAL

Río Tamuxe
     O río Tamuxe, tamén coñecido como río Carballo ou río Carballas, é un afluente pola dereita do río Miño no seu treito final, morrendo neste a poucos quilómetros da súa desembocadura no mar.

       Nace no concello de Oia, rega o val do Rosal e desemboca en Pías, no concello do Rosal.

      É un río curto, duns 14 quilómetros, pero que chega a ter un caudal abondoso.

      Posúe numerosos muíños e pesqueiras que ademais da pesca deportiva ofrecen a posibilidade de se bañar con zonas amplas de profundidades maiores dos dous metros no verán.

      Na súa cabeceira atópanse as pozas de Loureza, no lugar do mesmo nome dentro do concello de Oia. 

       Nelas é posible nadar, tirarse á auga desde diferentes alturas e tomar o sol; ademais é habitual a práctica do nudismo.

Etimoloxía
      O nome do río é pre-romano, dunha raíz indoeuropea *tam- "de cor escura", que aparece noutros hidrónimos galegos: Tambre, Támoga, Támega, e tamén noutros países europeos, baste lembrar o británico Támese, en inglés Thames. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA