sábado, 15 de enero de 2022

A PENA BICUDA - BOUZABOA - TRANSMONTE - FRIOL

A PENA BICUDA

BOUZABOA

TRANSMONTE

FRIOL

 A Pena Bicuda
     Dise que recibe este nome porque nun dos seus extremos a pedra prolóngase a xeito de fuciño ou bico, quizais dun descoñecido animal que en tempos pretéritos deambulaba por estes lugares. Na parte inferior da pena, nun pequeno acubillo, vese unha gran pía escavada na pedra, cremos que de carácter antrópica.

    Tamén puidemos ver unha pía (posiblemente natural) e varias coviñas artificiais distribuídas en dous grupos.

     O que si chama a atención é o equilibrio que mantén a enorme rocha pois, apoiada sobre outra gran pena, o seu contacto con esta é minúsculo (lémbranos a Pena Abaladoira da Picaraña, en Ponteareas). É máis, semella que mantén o equilibrio grazas a un carballo que medrou entre as fisuras da rocha inferior.

Trasmonte
     Santiago de Trasmonte é unha parroquia rural do concello de Friol na provincia de Lugo. 

     Tiña 81 habitantes en 2016, segundo datos do Instituto Galego de Estatística, 36 homes e 45 mulleres distribuídos en 15 entidades de poboación. O que supón unha diminución de 15 habitantes respecto ao ano 2007 cando tiña 96 habitantes (41 homes e 55 mulleres) e 14 menos que en 2004.

Lugares de Trasmonte
      A Bouzaboa de Abaixo, A Bouzaboa, A Calle, O Curral, A Devesa, O Estanque, O Fontao, Os Mosqueiros, A Muraza, O Pazo, A Pena, A Ramada, A Rocha, Vilariño, Vilarmende

 Comarca de Lugo
      A comarca de Lugo é unha comarca galega situada na provincia de Lugo cuxa capital é Lugo. A esta comarca pertencen os concellos de Castroverde, O Corgo, Friol, Guntín, Lugo, Outeiro de Rei, Portomarín e Rábade. 

VIDEO

MAPA

 

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

viernes, 14 de enero de 2022

MUIÑOS NO POZO DO ARCO - RÍO TAMUXE - BURGUEIRA - OIA

 MUIÑOS NO POZO DO ARCO

RÍO TAMUXE

BURGUEIRA

OIA

Burgueira
      San Pedro de Burgueira é unha parroquia que se localiza no concello pontevedrés de Oia na comarca do Baixo Miño, na provincia de Pontevedra.

     Segundo o IGE, no 2013, tiña 410 habitantes (197 homes e 213 mulleres), distribuídos en 13 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 487 habitantes.


Lugares de Burgueira
      A Aldea, Bonaval, O Campo, A Cheira, Os Eidos de Abaixo, Os Eidos de Arriba, A Mouta de Abaixo, A Mouta de Arriba, A Portela, Torroña, Vilariño, O Viso, Xiguente

Oia
      Oia é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca do Baixo Miño. Segundo o IGE, no ano 2016 tiña 3.002 habitantes. O seu xentilicio é oiense.

     A capital municipal sitúase no lugar do Arrabal.

Xeografía
      Toda a franxa occidental do concello dá ao mar. O relevo está marcado polas estribacións en dirección N-S da Serra da Groba, que chegan até os 600 metros de altitude e dos que parten vales estreitos que descenden até a ribeira, constituída por unha rasa litoral extensa.

     Aquí é onde se localizan os núcleos de poboación (Oia, Viladesuso, Mougás) e as escasas terras de cultivo. Noutro val paralelo á costa, entre os montes de Lousado e Corrubelo, sitúanse Loureza e Burgueira, parroquias nas que se cultiva aproveitando os socalcos. Ao sur atópase o val do Rosal.

      Os cursos de auga son moi curtos, como o Carballás e o Tamuxe. As alturas máximas atópanse nos montes de Lousado (Alto da Gabiñeira, 610 m) e no monte Pedrada (518 m). 

      Nos montes atópanse piñeiros e eucaliptos e monte baixo de toxos e uces. A temperatura media anual é de 15 °C.

 
 Parroquias de Oia    

     Burgueira (San Pedro), Loureza (San Mamede), Mougás (Santa Uxía), Oia (Santa María), Pedornes (San Mamede), Viladesuso (San Miguel)


Comarca do Baixo Miño

      A comarca do Baixo Miño é unha comarca galega situada no suroeste da provincia de Pontevedra e a súa capital é Tui. Pertencen a ela os concellos de A Guarda, Oia, O Rosal, Tomiño e Tui.


Situación
     A comarca do Baixo Miño localízase co océano Atlántico ao oeste e o río Miño ao sueste que lle serve de fronteira natural con Portugal, até a súa desembocadura na Guarda, onde forma un amplo esteiro de importancia ornitolóxica.

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

jueves, 13 de enero de 2022

MUIÑOS DA GÁVEA - CANDEMIL - VILA NOVA DE CERVEIRA

 MUIÑOS DA GÁVEA

CANDEMIL

VILA NOVA DE CERVEIRA

Muiños da Gávea

     O parque de interpretación dos Muiños dá Gávea e o resultado de recuperar cinco muiños, rodeados dunha zona de lecer que tamen se recuperou. 

      O obxectivo deste parque é reproducir o uso da auga, mostrando a os visitantes o usos dos muiños, conservando asi as tradicións históricas e culturais.

Candemil    
     Candemil e Gondar (oficialmente, Unión dás Freguesias de Candemil e Gondar) é unha freguesia portuguesa do Concello de Vila Nova de Cerveira.

      Candemil-Gondar ten 10,82 km² de superficie e 359 habitantes ( ano 2011). A densidade poblacion e de 33,2 hab./km².

Vila Nova de Cerveira
     Vila Nova de Cerveira (coñecida frecuentemente apenas por Cerveira) é unha vila portuguesa no Distrito de Viana do Castelo, rexión Norte e subrexión do Minho-Lima, con cerca de 1.300 habitantes.

      É sede dun municipio con 108,46 km² de área e 8852 habitantes (2001), subdividido en 15 freguesías.

      O concello limita ao nordés con Valença, ao leste con Paredes de Coura, ao sueste con Ponte de Lima, ao suroeste con Caminha e ao noroeste co concello galego de Tomiño, a través do río Miño.

     No ano 2004 construíuse a Ponte da Amizade que a conecta con Galiza.

      A cidade foi fundada polo rei Don Dinís de Portugal en 1321 e hoxe é moi coñecida e visitada pola Bienal Internacional de Arte de Cerveira que ten lugar na cidade desde 1978. O complexo do Fórum Cultural de Cerveira tamén é un lugar para exposicións e outros eventos fóra da Bienal.

     Cerveira é coñecida como Vila das Artes. A cidade mantén, entre outras cousas, residencias creativas na Casa do Artista "Pintor Jaime Isidoro" e alberga a Escola Superior de Arquitectura Gallaecia. O CineTeatro, convertido en centro cultural e de eventos, o arquivo da cidade (Arquivo Municipal), a biblioteca (Biblioteca) e a Casa do Turismo, aloxados nunha casa histórica de dous andares do século XIX, entre outros son ​​outros lugares de arte que hai que mencionar en Vila Nova de Cerveira.

      Na vila hai unha estación de ferrocarrís, con paso regular trens. Os monumentos arquitectónicos tamén inclúen edificios públicos históricos, fontes de pedra, o centro de artesanía Casa do Artesão, o Aquamuseu do Río Minho (aberto en 2005, dedicado á historia, á flora e fauna do río Miño), a pousada de Don Dinís, e varios de edificios sacros, como a Igrexa Matriz de Vila Nova de Cerveira (tamén Igrexa de São Cipriano) e a igrexa barroca, construída orixinalmente no século XVI.


Alén da de Lovelhe e Vila Nova, Cerveira ten 10 freguesías:
    Campos e Vila Meã
    Candemil e Gondar
    Cornes
    Covas
    Gondarém
    Loivo
    Mentrestido
    Nogueira e Reboreda
    Sapardos
    Sopo

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA


MUIÑO DO LABERCO - RÍO EDO - CASTRO CALDELAS

MUIÑO DO LABERCO

RÍO EDO

CASTRO CALDELAS

     Castro Caldelas está situado nun outeiro que domina a ribeira do río Edo.

      Esta vila luce fermosas galerías brancas e interesantes casas que nos falan dun rico esplendor medieval.

     Destaca a zona antiga coñecida como Cima de Vila, rúas empedradas e serpeantes que soben ao castelo construído por orde de Pedro Fernández de Castro, VII Conde de Lemos, no segundo terzo do século XIV.

     Estamos ante unha fortaleza medieval de carácter militar. Destaca o bo estado de conservación da Torre do Reloxo, Torre da Homenaxe e patio de armas.

     Tamén é unha vila con tradicións, destacando a festa dos Fachós a noite do 19 de xaneiro.

     Nesta celebración en honor a San Sebastián, os habitantes realizan unha pequena procesión arredor do castelo portando longos fachos feitos de palla. Lévase unha imaxe do santo feita tamén de palla, precedida por un largo facho de ata 30 metros.

    Non podemos visitar Castro Caldelas sen degustar a súa rica gastronomía na que destacan a tenreira de raza Caldelá e o xamón curado da comarca (moi cobizado polo seu sabor, mor da ceba de castañas dos animais) e por suposto a súa bica.

Non o perdas de visitar
     O castelo ou  fortaleza é o símbolo máis visible da súa historia. 

     Data do século XIV, aínda que se pensa que xa existía unha fortificación no século XII.

     A Virxe dos Remedios: igrexa de estilo renacentista do s. XVI e que foi reformada no s. XIX, que ten no seu atrio un miradoiro con espectaculares vistas. Conta con brasóns xunto á porta sur e funciona como Museo Municipal.

MAPA 

 

 Fuente: Web Turismo Ribeira Sacra

XOAN ARCO DA VELLA

miércoles, 12 de enero de 2022

PRIORATO DE REFOXOS - REFOXOS - CORTEGADA

 PRIORATO DE REFOXOS

REFOXOS

CORTEGADA

Refoxos
      San Breixo de Refoxos é unha parroquia do concello de Cortegada, situada na provincia de Ourense.

      No ano 2007 tiña 132 habitantes, dos cales 78 eran homes e 54 eran mulleres.

Historia
     Tense constancia documental do século XI cando unha muller (Gulderoda) doa ó mosteiro de Celanova unha igrexa e varios terreos no lugar, o cal indica a existencia de pequenos propietarios de nomes suevos, nos cales a muller ten acceso á propiedade e dereitos para doar, ao tempo que nos fala dunha organización do rural de homes libres que erguen igrexas privadas e non teñen señor feudal. 

     O lugar uniuse co tempo a lugares próximos pertencentes ó mosteiro de Celanova polo que pasou a ser "capital" administrativa de todo o espazo xurídico circundante, o chamado Coto da Vestiaria (xa que as súas rendas se usaban para a vestimenta dos monxes, curas e o seu séquito) que abranguía as actuais parroquias de Refoxos, Soutelo, Cortegada, Rabiño e Valongo, este couto xurisdicional durou dende a Idade Media até o final do Antigo Réxime.

      Toda a administración centralizábase no edificio do priorado sito na actual igrexa parroquial, desde onde un monxe administrador levaba a cabo as súas labouras. A raíz da renovación dos foros de 1673 ( para pagar as custosísimas fábricas do mosteiro de Celanova que estaba a ser remodelado baixo a influencia da arquitectura neoclasicista baixo o mandato do mosteiro bieito de Valladolid nunha grave época de crise) os colonos de Refoxos promoveron un ataque nocturno ó priorado de Refoxos, coa intención de matar ó monxe administrador, esnaquizaron o edificio e abriuse un preito que durou 17 anos na Real Audiencia de Galicia. 

       O priorado de Refoxos pagaba 20 foros, a maioría de centeo. Curiosamente o edificio ten dúas troneiras nas súa fachada.

     Ó estar preto da fronteira con Portugal, foi utilizado por forzas carlistas como lugar de paso e aprovisionamento, xa que contaban coa axuda do clero e a apatía da poboación rural ante o conflito sucesorio das guerras carlistas, de feito polo lugar estivo a partida de Mateo Guillade que atravesou máis dunha vez por este lugar para refuxiarse en Portugal despois das súas derrotas.

     En 1893 constituíuse a nova parroquia de Zaparín, segregándose os seus lugares de Refoxos.

Patrimonio
    Pazo da Encoutada.
    Capela da virxe.

Priorado de Refoxos
    Priorado de Refoxos é unha construción civil do século XVIII, de planta rectangular con troneiras nas esquinas do leste e a igrexa parroquial no extremo oeste.

      Consta de dous andares unidos por unha escaleira de pedra, vertebrados por un corredor central ó que abren os habitáculos. O piso baixo adicouse a tulla, bodega e cabalerías (onde se atopou un estribo do XIX) e no andar superior varias habitacións e lugares de oficina.

      As troneiras son circulares sen adornos e cun pequeno orificio de 1 cm de diámetro. Nunha habitación do extremo norte do andar superior existe un habitáculo espazoso que comunica coa igrexa.

    Cruceiro de Vilaverde, con data de 1610 e nun casal veciño abandonado un peto de ánimas (sen elas) barroco. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA