lunes, 6 de diciembre de 2021

IGREXA DE SAN XUSTO DE REPOSTERÍA - REPOSTERÍA - PALAS DE REI

 IGREXA DE SAN XUSTO DE REPOSTERÍA

REPOSTERÍA

PALAS DE REI

 San Xusto da Repostería
      San Xusto da Repostería é unha parroquia do concello de Palas de Rei na comarca da Ulloa, na provincia de Lugo. 

     No ano 2007 tiña 31 habitantes, (12 homes e 19 mulleres), os mesmos ca no ano anterior.

Lugares de San Xusto da Repostería
      Outeiro, Pulleiro, San Domingos, San Xusto, Vilafofe

Palas de Rei
      Palas de Rei é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca da Ulloa. 

     Segundo o IGE en 2014 tiña 3.601 habitantes. O seu xentilicio é «palense».

     O lugar aparece mencionado nun documento de 1153 como pallatium Regis. Con todo, podería non derivar de pazo senón do topónimo Palas, referido a covas de lugares calizos.

Historia
     No concello consérvanse restos prehistóricos, como mámoas, dolmens e castros. Trala romanización, o lugar estaba atravesado por unha vía romana cara a Lugo. No século VI pertencía ao condado de Ulliensis.

      Na Idade Media o camiño de Santiago trouxo, amais do estilo románico, a prosperidade á vila, que aparece citada no Códice Calixtino. Na parroquia de Vilar de Donas está a Igrexa románica de Vilar de Donas, de orixe monástica. A fundación do mosteiro atribúeo a tradición a unhas donas (representadas nas pinturas góticas da capela maior), co que se explicaría o topónimo. En realidade, o seu fundador foi Arias Pérez de Monterroso, a mediados do século XII.

     Consérvanse restos de fortalezas, torres, castelos, pazos e casas brasonadas, como a casa-torre de Filgueira, a casa-torre de Fontecuberta; o Pazo de Laia (que conserva o escudo de armas dos condes de Traba, antecesores do fundador de Pambre), a casa de Ulloa (cos escudos dos Saavedra, Montenegro, Gaioso e Deza), o pazo Mariñao, a fortaleza do Castro de Seixas (en Merlán, de onde procede a liñaxe dos Vázquez de Seixas), o pazo de Pacheco e o castelo de Pambre, erguido por Gonzalo Ozores de Ulloa cara a 1375,unha das fortalezas mellor conservadas de Galicia, que resistiu a Gran Guerra Irmandiña en 1467.


      Na segunda guerra carlista Palas de Rei foi un dos poucos concellos nos que triunfou a sublevación en 1846, constituíndose unha Xunta Revolucionaria.

     O mesmo que noutros moitos lugares de Galicia, no 1936 en Palas tamén tiveron lugar asasinatos, como o de Camilo Díaz Baliño.

Comunicacións
     A vila de Palas de Rei está atravesada pola vía francesa do Camiño de Santiago. Amais, atravésaa a estrada N-547, que comunica cara ao oeste con Santiago de Compostela, Melide e Arzúa, e cara ao leste coa estrada N-540, que leva cara a Lugo e Ourense.


Parroquias de Palas de Rei    
     Albá (Santiago), Ambreixo (San Vicenzo), Augas Santas (San Xurxo), Berbetouros (San Miguel), Cabana (Santiago), O Carballal (San Sebastián), Carteire (Santa María), Coence (San Mamede), Covelo (San Xoán), Cuíña (Santa María), Curbián (San Martiño), Felpós (San Tomé), Ferreira de Negral (San Martiño), Filgueira (San Tomé), Fontecuberta (Santa Mariña), Laia (San Xoán), Lestedo (Santiago), Maceda (San Miguel), Marzá (Santa María), O Mato (San Xoán), Meixide (San Pedro), Merlán (San Salvador), Moredo (San Fiz), Mosteiro de Devesa (Santiago), Orosa (Santo André), Palas de Rei (San Tirso), Pambre (San Pedro), Pidre (Santa María), A Puxeda (Santa María), Quindimil (San Miguel), Ramil (San Martiño), Remonde (San Miguel), Ribeira (San Salvador), Salaia (San Pedro), San Breixo (Santa María), San Cibrao da Repostería (San Cibrao), San Mamede do Carballal (San Mamede), San Miguel de Coence (San Miguel), San Xiao do Camiño (San Xiao), San Xusto da Repostería (San Xusto), Ulloa (San Vicente), Vilar de Donas (San Salvador), Vilareda (San Pedro) 

Comarca da Ulloa
     A comarca da Ulloa é unha comarca galega situada na provincia de Lugo cuxa capital é Monterroso. 

      A esta comarca pertencen os concellos de Antas de Ulla, Monterroso e Palas de Rei. 

     No ano 2020 tiña 8.879 habitantes, 4.430 homes e 4.449 mulleres. 

     O seu nome procede do río Ulla, que nace na comarca. 

MAPA 

 

 XOAN ARCO DA VELLA

 

IGREXA DE SANTA MARÍA DE ANXERIZ - ANXERIZ - FRIOL

 IGREXA DE SANTA MARÍA DE ANXERIZ

ANXERIZ

FRIOL


Anxeriz
     Santa María de Anxeriz é unha parroquia rural do concello de Friol na provincia de Lugo.

     Tiña 67 habitantes en 2016, segundo datos do Instituto Galego de Estatística, 34 homes e 33 mulleres distribuídos en 9 entidades de poboación.

     O que supón unha diminución de 30 habitantes respecto ao ano 2007 cando tiña 97 habitantes (50 homes e 47 mulleres) e 37 menos que en 2004.

Lugares de Anxeriz
     Anxeriz, O Coto, Cuíña, Ferreira, As Penelas, Piñeiro, Rosende, O Sabugueiro, Sisto

Comarca de Lugo
     A comarca de Lugo é unha comarca galega situada na provincia de Lugo cuxa capital é Lugo.

      A esta comarca pertencen os concellos de Castroverde, O Corgo, Friol, Guntín, Lugo, Outeiro de Rei, Portomarín e Rábade.


Friol
     Friol é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca de Lugo.

     Segundo o IGE en 2015 tiña 3942 habitantes.

     O seu xentilicio é «friolés».

Parroquias de Friol     
     Anafreita (San Pedro), Anxeriz (Santa María), Bra (San    Martiño), Carballo (San Xiao), Carlín (Santa María), Cotá (San Martiño), Friol (San Xiao), Guimarei (Santa María), Guldriz (Santiago), Lamas (Santa María), Lea (San Xurxo), Madelos (Santalla), Miraz (Santiago), Narla (San Pedro), Nodar (San Mamede), Ousá (San Xiao), O Pacio (Santa María), Prado (San Martiño), Ramelle (Santa María), Rocha (San Cosmede), Roimil (San Xiao), San Cibrao da Pregación (San Cibrao), San Martiño de Condes (San Martiño), Santalla de Devesa (Santalla), Seixón (San Paio), Seoane da Pregación (San Xoán), Serén (Santa Cruz), Silvela (Santa María), Trasmonte (Santiago), Vilafiz (Santa María), Vilalvite (San Pedro), Xiá (Santa María) 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

IGREXA DE SANTA MARÍA DE BERREDO - BERREDO - AGOLADA

 IGREXA DE SANTA MARÍA DE BERREDO

BERREDO

AGOLADA

 Berredo
     Santa María de Berredo é unha parroquia que se localiza no norte do concello de Agolada. 

     Segundo o IGE de 2013 tiña 106 habitantes (62 mulleres e 44 homes) distribuídos en 5 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 171 habitantes.

Xeografía
     Está situada ao norte do concello. Limita ao norte co concello de Santiso, ao este con Eidián e ao sur e ao oeste con Artoño

Patrimonio
    Igrexa de Santa María de Berredo, románica, construída a finais do século XII, da que só se conserva a ábsida semicircular e os arranques da nave. Na ábsida, as columnas exteriores foron substituídas por contrafortes ou bandas lombardas; conserva os canzorros e fiestra en arco, tapiada.

Festas
     A parroquia celebra tres festas no ano: o 3 de febreiro, San Brais; o segundo domingo de maio, Santa Lourdes; e os días 15 e 16 de agosto, Santa María, a patroa e o San Roque respectivamente.

Lugares de Berredo
     O Almacén, Barrio, A Casa de Ascontra, As Casiñas, Cornella, O Corval, A Eirexe, O Pradeiro, Quintá

Comarca de Deza
      A comarca de Deza é unha comarca da provincia de Pontevedra e a súa capital é Lalín. Pertencen a ela os concellos de Agolada, Dozón, Lalín, Rodeiro, Silleda e Vila de Cruces.

     A súa poboación é de máis de 40.000 habitantes. O Deza coincide coa antiga comarca de País do Deza, isto é, as xurisdicións de Deza, Camba, Dozón, Trasdeza, Carbia e Valquireza.

Situación
     A comarca de Deza ven coincidir co centro xeográfico de Galicia. Limita ao norte coas comarcas de Santiago, Arzúa e Terra de Melide, ao sur coa do Carballiño, ao leste coas de Ulloa e Chantada e ao oeste con Tabeirós-Terra de Montes. 

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA

PETO DE ACIVIDO - ACIVIDO - PADRENDA

 PETO DE ACIVIDO

ACIVIDO

PADRENDA

  Petos de Ánimas
     Os petos de ánimas son unha das manifestacións materiais do culto aos mortos, da devoción das ánimas; non deixa de falarnos das ideas moi profundas na mentalidade galega sobre a vida e a morte.

     Afirman os historiadores e etnógrafos que o peto de ánimas xorde despois do século XVI, na situación político-relixiosa da Contrarreforma, é entón cando aparece a idea do Purgatorio.

Segundo Castelao:
     "A nova devoción suprímeo a idea de castigo eterno".

      A mediados do século XVII, Galicia xa deixara de pensar no Inferno para que se entregue de cheo a idea do Purgatorio, do que os seus mortos queridos podían salvarse a forza de oracións e boas obras.

     A finalidade destes elementos populares é a de ofrecer ofrendas de todo tipo (flores, cera, patacas, maíz, pan, aceite ...), ás ánimas que non atopan descanso no Purgatorio, para que alcancen a felicidade no Ceo; unha vez liberadas intercederán por quen fixo a ofrenda, e daban diñeiro para que o cura o administre e dixese misas polos defuntos.

     Os retablos das ánimas, os petos en que se pide a esmola durante a misa e as obras de cantería son manifestacións de culto ás ánimas.

     O estilo artístico , de cantería defínese como "popular"; os devotos coñecían perfectamente as formas e cores que querían e non lle pedían ao canteiro artesan outra cousa que facer a obra encargada coa súa mellor habilidade.

   Os petos unen arquitectura e escultura, e a súa estrutura divídese en tres partes:
- Estructura arquitectónica básica.
- Unha cavidade similar a unha capeliña que ocupa o eixe central e superior (buqueira).
- Unha cavidad case sempre na base da capeliña, tapada cunha lámina de ferro e un buraco para meter as ofrendas (Alxibeira). 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA

CASA DA VARA - RÚA TIDE E RÚA ANTELO RUBÍN - TUI

 CASA DA VARA DE MEDIR

RÚA TIDE E RÚA ANTELO RUBÍN

TUI

     No ángulo dunha vivenda aparece a que é coñecida popularmente coma vara de medir tudense.

     A día de hoxe non hai datos suficientes para discernir se se trata efectivamente dun elemento que servise como medida ou se pola contra trátase dun elemento de ornato.

      Así pois, trátase dun mainel que separa dous vans xeminados (hoxe en día cegados) con arcos conopiais dispostos en escuadra e decorados a base de figuración vexetal. 

     A súa vez o mainel aparece decorado en relevo cunha pequena columna adosada enmarcada por dúas liñas gravadas na pedra, que alternan na súa superficie espazos de volumen e espazos de vacio.

     Sexa unha verdadeira vara de medir ou simple ornato, é evidente que este elemento contribúe a dotar de maior notoriedade ao inmoble que o posúe, e por ende ao espazo urbán no que se enmarca.

MAPA

 

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA