martes, 18 de febrero de 2020

MUIÑO EN PARAÑOS - PARAÑOS - CARBALLEDO - CERDEDO COTOBADE

MUIÑO EN PARAÑOS
PARAÑOS
CARBALLEDO
CERDEDO COTOBADE


Carballedo
     San Miguel de Carballedo é unha parroquia que se localiza no concello pontevedrés de Cerdedo-Cotobade. 


     Segundo o IGE en 2011 tiña 329 habitantes (143 homes e 186 mulleres), o que supón unha diminución respecto do ano 1999 cando tiña 350 habitantes. Dos 14 lugares da parroquia, 11 están habitados.


     O topónimo fai referencia á abundancia de carballos na zona.


Patrimonio

     No Castro da Cruz atopouse un pendente de ouro, e preto do poboado atopáronse restos dunha vila romana.



     No lugar da Braña está situado o pazo da Braña, do século XVIII. No lugar do Campo da Poza, ao pé do monte Coirego, está o Observatorio astronómico de Cotobade.


Lugares de Carballedo
   A Asperiña, O Berberote, A Braña, A Chan, O Comareiro, A Cuqueira, Doade, A Igrexa, A Lomba, Paraños, Pazos, Silvela, Sión, Trabazo.



Cerdedo-Cotobade
     Cerdedo-Cotobade é un concello da provincia de Pontevedra creado o 22 de setembro de 2016 a partir da fusión dos concellos de Cerdedo e Cotobade.



     Ten 5.815 habitantes (suma de datos do IGE 2018) e unha superficie de 214,5 km².



     Limita cos concellos de Pontevedra, Campo Lameiro, A Estrada, Forcarei, A Lama e Ponte Caldelas.



Toponimia
     O topónimo procede da combinación do concello de Cerdedo e do concello de Cotobade trala súa fusión.



Cerdedo
     Cerdedo, como Cerdido, é un fitotopónimo abundancial: podería proceder tanto de quercetum, debido á presenza de carballos da zona, como de cer(e)setum, neste caso de cerdeiras.



Cotobade
     En ocasións pensouse que o topónimo Cotobade derivaba de couto do abade, dado que toda a comarca pertencía á antiga xurisdición que exercía o superior do convento de bieitos de Tenorio, e como tamén mal referenciara o Padre Sarmiento.



    O nome aparece referenciado ao logo da historia coma: Castro Cutubade cum tota terra sua (ano 1180); Terra que dicitur Montes in qua est castellum Cutubadi (ano 1182), Terra que dicitur Montes in qua est castellum Cutubadi (ano 1188); castrum quod dicitur Cotobadi cum pertinentiis suis (ano 1199), castrum quod dicitur Cotobade (ano 1225). Cotobade débese descompoñer en coto, palabra galaica de orixe prerromana *Cotto (…) e un nome persoal en xenitivo Bade, o cal se repite illado na toponimia galega e parece que non é aférese de abbas -atis, "abade", senón o antropónimo Vatis (Ares 2001:74)



Patrimonio
Patrimonio arqueolóxico
    Calzada do monte Pé da Múa.
    Petróglifos de Pedra das Ferraduras, na parroquia de San Xurxo de Sacos e de Portela da Laxe, na parroquia de Viascón.



Patrimonio arquitectónico

    Igrexa de San Martiño de Rebordelo.
    Igrexa de San Xurxo de Sacos.
    Igrexa de Santa María de Sacos.
    Mosteiro de San Pedro de Tenorio.
    Ponte sobre o río Lérez.
    Capela de Santo Antón en San Xoán de Cerdedo.
    Capela de San Bartolomeu en Chamadoira.



Festas e celebracións
    A festa da vincha, celebrada durante o entroido en Cerdedo;
    A festa do xabarín, celebrada en abril en Cerdedo;
    A rapa das bestas, celebrada no mes de agosto en Cuspedriños;
    A festa do requeixo, celebrada en xuño en Corredoira;
    A festa da filloa, celebrada en setembro en Valongo.



Parroquias de Cerdedo-Cotobade
     Aguasantas (Santa María), Almofrei (San Lourenzo), Borela (San Martiño), Carballedo (San Miguel), Caroi (Santiago), Castro (Santa Baia), Cerdedo (San Xoán), Corredoira (San Gregorio), Figueiroa (San Martiño), Folgoso (Santa María), Loureiro (Santiago), Parada (San Pedro), Pedre (Santo Estevo), Quireza (San Tomé), Rebordelo (San Martiño), Sacos (Santa María), San Xurxo de Sacos (San Xurxo), Tenorio (San Pedro), Tomonde (Santa María), Valongo (Santo André), Viascón (Santiago)


MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

ALDEA ABANDONADA DE XEI - RIO TRABA - NOIA

ALDEA DE XEI
RÍO TRABA
NOIA

    
     Xei, a aldea abandonada polos homes e tomada polo bosque


     Bordeando o Río Traba, a medio camiño entre O Couto (Noia) e Portobravo (Lousame) chégase a pé a un minúsculo núcleo urbano deshabitado desde os anos 70, pero de gran valor etnográfico, trátase de Xei, unha aldea, como outras moitas, abandonada polos homes e tomada polo bosque.

    
      A aldea está composta de seis construcións aínda recoñecibles, aínda que presumiblemente mentres foi habitada estas deberon de ser mais; tres casas de dúas alturas, o que deberon ser dúas cortes ou palleiros e o protagonista indiscutible da aldea, un muiño de dobre rodicio en relativo bo estado con aínda os restos da canle de entrada e saída de auga e unha arquitectura singular con desagües triangulares. 



      Todas as edificaciones están en estado ruinoso, quedando delas pouco menos que as fachadas.


     Ecolóxicamente trátase dun enclave típico de riveira, con grandes alisos, sauces, carballos e castiñeiros.


     Na mesma marxe do río, atopamos importantes e interesantes masas de musgos, fentos e briofitas e unha fauna na que cabe destacar a nutria, o martín mariñeiro, a lavandeira cascadeña, o chotacabras gris e a arcea, xunto coa pomba torcaz.


     É imposible facer referencia a este lugar e non deixar constancia da imperiosa necesidade da súa conservación debido o seu altísimo valor etnográfico e ata ecolóxico. 



       Debería buscarse algunha fórmula que permitise preservar, protexer e ata restaurar parte do patrimonio urbano e indudablemente o patrimonio ecolóxico, faise imprescindible tala das especies de árbores foráneos e a protección real e efectiva da fauna e flora.



Río Traba
     O río Traba é un pequeno curso fluvial da provincia da Coruña, que verte as súas augas no océano Atlántico.



Percorrido
     O Traba nace da xunta dos regos de San Xusto e de Soñora, a 500 m de altura, sobre o monte Muralla, no concello de Lousame. 



     É un río de curso basicamente encaixado, que desemboca na ría de Muros e Noia, na mesma vila de Noia, logo dun percurso total de apenas 17 km.


Réxime
     É un río de réxime pluvial


VIDEO
MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
Fuente: www.riadenoia.es
XOAN ARCO DA VELLA

lunes, 17 de febrero de 2020

MUIÑO DA SENRA - A SENRA - RÍO BORELA - CERDEDO COTOBADE

MUIÑO DA SENRA
RÍO BORELA
A SENRA
BORELA
CERDEDO COTOBADE


Borela
     San Martiño de Borela é unha parroquia que se localiza no sur do concello de Cerdedo-Cotobade.


     Segundo o IGE no 2007 tiña 381 habitantes (190 homes e 191 mulleres), un menos ca en 2006.


     Dos seus 11 lugares, 9 están habitados.


Lugares de Borela
     A Aldea de Abaixo, Borela, A Brea, A Cavada, A Costa, Os Currás, A Graña, Pazos, O Picoto de Abaixo, A Ponte Borela, A Senra


Cerdedo-Cotobade
     Cerdedo-Cotobade é un concello da provincia de Pontevedra creado o 22 de setembro de 2016 a partir da fusión dos concellos de Cerdedo e Cotobade.


     Ten 5.815 habitantes (suma de datos do IGE 2018) e unha superficie de 214,5 km².


     Limita cos concellos de Pontevedra, Campo Lameiro, A Estrada, Forcarei, A Lama e Ponte Caldelas.


Toponimia
     O topónimo procede da combinación do concello de Cerdedo e do concello de Cotobade trala súa fusión.


Cerdedo
     Cerdedo, como Cerdido, é un fitotopónimo abundancial: podería proceder tanto de quercetum, debido á presenza de carballos da zona, como de cer(e)setum, neste caso de cerdeiras.


Cotobade
     En ocasións pensouse que o topónimo Cotobade derivaba de couto do abade, dado que toda a comarca pertencía á antiga xurisdición que exercía o superior do convento de bieitos de Tenorio, e como tamén mal referenciara o Padre Sarmiento.


    O nome aparece referenciado ao logo da historia coma: Castro Cutubade cum tota terra sua (ano 1180); Terra que dicitur Montes in qua est castellum Cutubadi (ano 1182), Terra que dicitur Montes in qua est castellum Cutubadi (ano 1188); castrum quod dicitur Cotobadi cum pertinentiis suis (ano 1199), castrum quod dicitur Cotobade (ano 1225). Cotobade débese descompoñer en coto, palabra galaica de orixe prerromana *Cotto (…) e un nome persoal en xenitivo Bade, o cal se repite illado na toponimia galega e parece que non é aférese de abbas -atis, "abade", senón o antropónimo Vatis (Ares 2001:74)


Patrimonio
Patrimonio arqueolóxico
    Calzada do monte Pé da Múa.
    Petróglifos de Pedra das Ferraduras, na parroquia de San Xurxo de Sacos e de Portela da Laxe, na parroquia de Viascón.


Patrimonio arquitectónico
    Igrexa de San Martiño de Rebordelo.
    Igrexa de San Xurxo de Sacos.
    Igrexa de Santa María de Sacos.
    Mosteiro de San Pedro de Tenorio.
    Ponte sobre o río Lérez.
    Capela de Santo Antón en San Xoán de Cerdedo.
    Capela de San Bartolomeu en Chamadoira.


Festas e celebracións
    A festa da vincha, celebrada durante o entroido en Cerdedo;
    A festa do xabarín, celebrada en abril en Cerdedo;
    A rapa das bestas, celebrada no mes de agosto en Cuspedriños;
    A festa do requeixo, celebrada en xuño en Corredoira;
    A festa da filloa, celebrada en setembro en Valongo.


Parroquias de Cerdedo-Cotobade
     Aguasantas (Santa María), Almofrei (San Lourenzo), Borela (San Martiño), Carballedo (San Miguel), Caroi (Santiago), Castro (Santa Baia), Cerdedo (San Xoán), Corredoira (San Gregorio), Figueiroa (San Martiño), Folgoso (Santa María), Loureiro (Santiago), Parada (San Pedro), Pedre (Santo Estevo), Quireza (San Tomé), Rebordelo (San Martiño), Sacos (Santa María), San Xurxo de Sacos (San Xurxo), Tenorio (San Pedro), Tomonde (Santa María), Valongo (Santo André), Viascón (Santiago)

MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

sábado, 15 de febrero de 2020

YAYO DAPORTA E ROBERTO FILGUEIRA DAN UNHA VOLTA A FOLLOA DE LESTEDO - BOQUEIXÓN

YAYO DAPORTA E ROBERTO FILGUEIRA
DAN UNHA VOLTA A FILLOA
LESTEDO
LESTEDO
BOQUEIXÓN
SANTIAGO DE COMPOSTELA


Yayo Daporta e Roberto Filgueira dan unha volta a filloa tradicional cos recheos máis orixinais


Unha filloeira elabora o produto en directo durante todo o día para a súa degustación no mercado de Boanerges


     A Asociación Cultural da Filloa e o mercado Boanerges organizan en colaboración co concello de Boqueixón a xornada A Filloa de Lestedo en Boanerges. Dende as 12:00 ata as 20:00 horas unha filloeira tradicional elaborou en directo este produto típico da gastronomía galega para a súa degustación por parte de todos os visitantes ao Mercado de Boanerges. Se ben, o prato forte estaba reservado para a hora da cea, cando os chefs Yayo Daporta e Roberto Filgueira entraron en acción para elaborar catro exclusivas tapas coa filloa como protagonista.

     Yayo Daporta elaborou un novo concepto de taco de cocido galego cunha filloa, ofrecendo así unha versión moi galega dun produto típico da gastronomía mexicana. Por outra banda, quixo tamén dar presenza aos produtos de mar cunha filloa rechea de xurelo a brasa con pan de millo.

     As propostas de Roberto Filgueira tamén tiveron en conta os produtos do mar e da terra, así unha das súas tapas era unha filloa rechea de grelo e porco celta, e a outra unha filloa rechea de alga codium e polvo.



     Pola súa parte, a filloeira que chegou ás 12:00 horas ao Mercado de Boanerges, dispuxo un total de 50 litros de preparado para elaborar preto de 2.000 filloas ao longo de toda a xornada.

     Ao evento gastronómico asistiron o alcalde de Boqueixón, Manuel Fernández Munín, o presidente da Asociación Cultural da Filloa, José Manuel Canaval, o Delegado Territorial da Xunta para provincia de Coruña, Ovidio Rodeiro Tato e o director do Mercado de Boanerges, Manuel López. O rexedor destacou “a importancia deste tipo de eventos para dar a coñecer o potencial da filloa tradicional de Lestedo” e agradeceu a colaboración ao Mercado compostelán, pois “este tipo de sinerxias son moi beneficiosas para todas as partes”, e salientou “a boa disposición que en todo momento amosaron para desenvolver esta xornada de posta en valor da Filloa de Lestedo”. 



     “A filloa incítame tradición, é un prato tan simple como mesturar fariña e auga pero é un estandarte da tradición gastronómica de Galicia. E por iso dende o Mercado Boanerges sentímonos moi orgullosos de poder acoller a presentación da Filloa de Lestedo”, sinalou Manuel López.



     Esta iniciativa de posta en valor da Filloa de Lestedo está cofinanciada polo GDR Terras de Compostela. O presidente da Asociación Cultural da Filloa, José Manuel Canabal Vázquez, agradeceu o apoio desta entidade para dar a coñecer a valía dos produtos tradicionais do municipio. A acción está encadrada dentro da Medida Leader Galicia 2014-2020-Submedida 19.4 Promoción Territorial, no proxecto Sabores do Territorio. 


MAPA
SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
 Fuente: Nós Comunicación
XOAN ARCO DA VELLA