domingo, 13 de octubre de 2019

CALLEJEANDO EN FROXÁN - VILAMOR - FOLGOSO DO COUREL

CALLEJEANDO EN FROXÁN
VILAMOR
FOLGOSO DO COUREL


Froxán
     Pertence á parroquia de San Vicente de Vilamor, está situada a 450 m. de altura nunha das escasas zonas de terras llanas apropiadas para a agricultura en O Courel. 



     Terras asolladas, próximas ao río Lor, onde sorprende o cultivo a vide. Aínda queda unha bodega que produce "O Viño do Lor".


     Nos arredores da aldea hai unha capela dedicada a San Roque, que segundo parece fué un cemiterio celta, máis tarde apareceron xunto á capela sepulturas do Seculo V d.C. á entrada de Froxán esta a "Fonte do Milagre", chamada así polos continuos milagres que suceden debido aos seus curativas augas. 



     A aldea conta con dúas "barretes" o de O Carril e o de Airavedra.


     Fai uns anos fundouse a Asociación Fonte do Milagre, un colectivo de veciños que recuperou vellos carreiros, que organiza as festas do Magosto de agosto e Písa dá Castaña en decembro, recuperou os pozos de O Tesouro eo dos  Mouros de Froxán, situados baixo a praza ou "aira" e publica a revista A Candea que trata temas relacionados con O Courel.



     A hoxe en día popular e famosa festa de Písa dá Castaña, celébrase o primeiro domingo de decembro ou o día da Inmaculada, "pisan", as castañas que previamente estiveron secando nun "sequeiro", que se introducen nun saco de peta forte e golpéanse en dúas persoa contra un tronco, antiguamente poñíase un pellejo de cabra sobre o tronco e o saco golpeaba contra o mesmo. Despois se "abandoxa" no "bandoxo" co fin de sacarlles a "puxa" (casca), labor que actualmente realiza con gran maestría o señor "Xan de Vilar".



Vilamor
     San Vicente de Vilamor, Feligresía pertencente ao arciprestazgo de O Courel, delimitada polas de Santalla e Folgoso polo Norte; Vilar de Lor e A Ermida polo Sur; Folgoso e Pacios dá Serra polo Leste e Saá, Parada dos Montes e Salcedo polo Oeste. 



     Situado a 570 m. de altura, ten unhas marabillosas vistas sobre o val do río Lor, e a súa igrexa construída no século XVIII é visible desde muchísimos puntos da sierra.


     Outrora e ata principios dos anos setenta, nas festas patronales dedicadas a San Vicente, celebrábase o peculiar "baile dous toxos" no interior das cuadras, co chan cuberto de toxos, para que as grandes nevadas que antes se producían nos meses invernales non estropeara as festas. 



     Podían pasar quince ou vinte días sen poder sacar as vacas aos prados, debido ao mal tempo.


     É evidente que o cambio climático tamén chegou a O Courel. 


     No ano 2000 aproximadamente, volveuse a recuperar esta tradición pero xa ao aire libre, posto que o clima na serra parece máis benigno.

MAPA
SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

sábado, 12 de octubre de 2019

MUIÑO EN GATEIRA - GATEIRA - COVELO - A LAMA

 MUIÑO EN GATEIRA
GATEIRA
COVELO
A LAMA


Covelo
     San Sebastián de Covelo é unha parroquia que se localiza no concello pontevedrés da Lama na comarca de Pontevedra.



     Segundo o IGE en 2011 tiña 271 habitantes (150 mulleres e 121 homes), distribuídos en 12 entidades de poboación, o que supón un descenso en relación ao ano 1999 cando tiña 282 habitantes.



Lugares de Covelo

     Barbeira, Covelo,  A Fírveda,  O Forno, A Gateira, Laxedo, O Outeiro, O Pelete, A Perdiz, O Toxal, O Valciño, Ventoselo, A Vincurada



A Lama
     A Lama é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca de Pontevedra.



     Segundo o IGE en 2016 tiña 2587 habitantes. Padrón municipal de 2003: 2957 habitantes. O seu xentilicio  é lamense.



Xeografía
     O concello, de 117,76 km², está situado na serra do Suído, no leste da provincia de Pontevedra, a uns 25 km da capital provincial. Limita ao norte con Beariz (provincia de Ourense), Forcarei e Cerdedo-Cotobade, ao sur con Fornelos de Montes, ao leste con Avión e con Beariz (ambos os dous na provincia de Ourense) e ao oeste con Ponte Caldelas e con Cerdedo-Cotobade.



Comunicacións

     A principal vía de comunicación é a PO-255 (que comunica con Ponte Caldelas e que permite chegar a Pontevedra e a PO-235 que une o concello con Carballedo, capital do municipio de Cerdedo-Cotobade.



Demografía
     A pirámide poboacional é a dun concello rural galego. É dicir, a poboación é avellentada. Pero recentes campañas municipais para atraer residentes ao termo municipal, conseguiron manter o censo.



     De todas as maneiras, segue sendo inferior ao censo de 1995 (cando vivían 3.517 veciños).



     A poboación do municipio está bastante diseminada nas 10 parroquias do concello. Mais a parroquia capital é con notoriedade, a máis poboada.



Historia

     Consérvanse restos arqueolóxicos das culturas megalíticas, como as mámoas de Portela da Cruz, O Seixo, O Suído, e Antas. Da idade de bronce atopouse na Lama unha espada de tipo argárico de hai 3500 anos, e en Verducido e no castro de Gaxate varias hachas de bronce.



     Desta idade son os gravados rupestres en Chan do Campo, Outeiro Seixiño, Val do Gato, e Laxa das Puzas (Verducido). Hai tres castros identificados: o monte do Castro en Gaxate, o monte do Castro na Lama, e o castro de Xende.



     Na época medieval a zona norte foi colonizada polos monxes do mosteiro da Armenteira a partir do século XV, e o resto pertencía aos señores de Soutomaior, que contaban cunha fortaleza en Fornelos.



     Nos séculos XVII e XVIII aumentou a poboación e a gandería pola introdución do millo, e a pataca procedentes de América. Coas mudanzas que implicaron na agricultura, comezou a desaparecer a emigración a Castela dos temporeiros para a sega do trigo en verán, e aumenta a construción de camiños, igrexas, pazos e pontes. Desta época son as pontes de Verducido sobre o río Parada, a do antigo camiño de Ribadavia a Pontevedra e o de Liñares.



     A emigración a América dos séculos XIX e XX fixo posible a compra das terras aos nobres e a construción de edificacións educativas e centros de beneficencia.



     En 1998 inaugurouse o centro penitenciario da Lama.



Turismo
     A Lama conta coa ruta homologada de sendeirismo PR-G 135 "Roteiro da Escuadra".
     É unha ruta sendeirista lineal de 7 km, entre o Peso (A Escuadra) e a área recreativa de Santa Mariña, na Serra do Cando.
     Na Serra do Suído atópanse os singulares chozos.



 Parroquias da Lama 

      Antas (Santiago), A Barcia do Seixo (Santa Ana), Covelo (San Sebastián), Escuadra (San Lourenzo), Gaxate (San Pedro), A Lama (San Salvador), Seixido (San Bartolomeu), Verducido (San Martiño), Xende (San Paulo), Xesta (San Bartolomeu)


MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA

PASOS DE PORTABELEIRA - CABALAR - A LAMA

PASOS DE PORTABELEIRA
REGO DE PORTABELEIRA
CABALAR
SEIXIDO
A LAMA


Seixido
     San Bartolomeu de Seixido é unha das parroquias do concello da Lama.



      Segundo o padrón municipal de 2011 tiña 347 habitantes (182 mulleres e 165 homes), distribuídos en 9 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 374 habitantes.


Lugares de Seixido
     Cabalar, O Campo, Carreiro, Casavella, Cendón, A Fentosa, A Gaiola, Pumar, O Seixido


A Lama
     A Lama é un concello da provincia de Pontevedra, pertencente á comarca de Pontevedra.



     Segundo o IGE en 2016 tiña 2587 habitantes. Padrón municipal de 2003: 2957 habitantes. O seu xentilicio  é lamense.



Xeografía

     O concello, de 117,76 km², está situado na serra do Suído, no leste da provincia de Pontevedra, a uns 25 km da capital provincial. Limita ao norte con Beariz (provincia de Ourense), Forcarei e Cerdedo-Cotobade, ao sur con Fornelos de Montes, ao leste con Avión e con Beariz (ambos os dous na provincia de Ourense) e ao oeste con Ponte Caldelas e con Cerdedo-Cotobade.



Comunicacións
     A principal vía de comunicación é a PO-255 (que comunica con Ponte Caldelas e que permite chegar a Pontevedra e a PO-235 que une o concello con Carballedo, capital do municipio de Cerdedo-Cotobade.



Demografía
     A pirámide poboacional é a dun concello rural galego. É dicir, a poboación é avellentada. Pero recentes campañas municipais para atraer residentes ao termo municipal, conseguiron manter o censo.



     De todas as maneiras, segue sendo inferior ao censo de 1995 (cando vivían 3.517 veciños).



     A poboación do municipio está bastante diseminada nas 10 parroquias do concello. Mais a parroquia capital é con notoriedade, a máis poboada.



Historia
     Consérvanse restos arqueolóxicos das culturas megalíticas, como as mámoas de Portela da Cruz, O Seixo, O Suído, e Antas. Da idade de bronce atopouse na Lama unha espada de tipo argárico de hai 3500 anos, e en Verducido e no castro de Gaxate varias hachas de bronce.



     Desta idade son os gravados rupestres en Chan do Campo, Outeiro Seixiño, Val do Gato, e Laxa das Puzas (Verducido). Hai tres castros identificados: o monte do Castro en Gaxate, o monte do Castro na Lama, e o castro de Xende.



     Na época medieval a zona norte foi colonizada polos monxes do mosteiro da Armenteira a partir do século XV, e o resto pertencía aos señores de Soutomaior, que contaban cunha fortaleza en Fornelos.



     Nos séculos XVII e XVIII aumentou a poboación e a gandería pola introdución do millo, e a pataca procedentes de América. Coas mudanzas que implicaron na agricultura, comezou a desaparecer a emigración a Castela dos temporeiros para a sega do trigo en verán, e aumenta a construción de camiños, igrexas, pazos e pontes. Desta época son as pontes de Verducido sobre o río Parada, a do antigo camiño de Ribadavia a Pontevedra e o de Liñares.



     A emigración a América dos séculos XIX e XX fixo posible a compra das terras aos nobres e a construción de edificacións educativas e centros de beneficencia.



     En 1998 inaugurouse o centro penitenciario da Lama.
 


Turismo
     A Lama conta coa ruta homologada de sendeirismo PR-G 135 "Roteiro da Escuadra".
     É unha ruta sendeirista lineal de 7 km, entre o Peso (A Escuadra) e a área recreativa de Santa Mariña, na Serra do Cando.
     Na Serra do Suído atópanse os singulares chozos.



 Parroquias da Lama  
      Antas (Santiago), A Barcia do Seixo (Santa Ana), Covelo (San Sebastián), Escuadra (San Lourenzo), Gaxate (San Pedro), A Lama (San Salvador), Seixido (San Bartolomeu), Verducido (San Martiño), Xende (San Paulo), Xesta (San Bartolomeu)


MAPA

SÍGUENOS:
Facebook
Twitter
Pinterest
Google+
Instagram
YouTube
XOAN ARCO DA VELLA