PETO DE O FREIXO - CRECENTE

PETO DE  FREIXO

FREIXO

CRECENTE

     Se llama petos de ánimas a una de las manifestaciones materiales del culto a los muertos y son, generalmente, sencillos monumentos de piedad popular asociados a la idea del purgatorio.

     En Galicia es frecuente encontrarlos en caminos, encrucijadas, atrios de iglesias, etc.

     Los historiadores y etnógrafos sitúan su aparición a partir de la Contrarreforma, datándose los más antiguos en el siglo XVII, aunque no sería hasta el siglo XVIII cuando se construyan con más profusión.

     Su finalidad es la de ofrecer limosnas de todo tipo a las ánimas del Purgatorio, siendo su castigo temporal y pudiendo así alcanzar el Cielo.

     En compensación, una vez liberadas intercederán por quienes realizaron las ofrendas.

     Las limosnas no eran de carácter estrictamente monetario, también podía tratarse de productos agrícolas.

      Los petos de ánimas suelen estar construidos en piedra con una cruz en lo alto, por lo general con imágenes de las ánimas en el fuego del purgatorio y una figura que las vela (santo, rey u obispo).

     En la parte frontal aparece un peto o hucha para depositar la limosna y protegido con una reja o un cristal.

     Algunos llevan leyendas del tipo:
       Un alma tienes y no más, si la pierdes qué harás...

MAPA

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

XOAN ARCO DA VELLA

PETO DAS ERMITAS - AS ERMITAS - A LAMA

 PETO DAS ERMITAS

AS ERMITAS 

A LAMA

     Se llama petos de ánimas a una de las manifestaciones materiales del culto a los muertos y son, generalmente, sencillos monumentos de piedad popular asociados a la idea del purgatorio.

     En Galicia es frecuente encontrarlos en caminos, encrucijadas, atrios de iglesias, etc.

     Los historiadores y etnógrafos sitúan su aparición a partir de la Contrarreforma, datándose los más antiguos en el siglo XVII, aunque no sería hasta el siglo XVIII cuando se construyan con más profusión.

     Su finalidad es la de ofrecer limosnas de todo tipo a las ánimas del Purgatorio, siendo su castigo temporal y pudiendo así alcanzar el Cielo.

     En compensación, una vez liberadas intercederán por quienes realizaron las ofrendas.

     Las limosnas no eran de carácter estrictamente monetario, también podía tratarse de productos agrícolas.

      Los petos de ánimas suelen estar construidos en piedra con una cruz en lo alto, por lo general con imágenes de las ánimas en el fuego del purgatorio y una figura que las vela (santo, rey u obispo).

     En la parte frontal aparece un peto o hucha para depositar la limosna y protegido con una reja o un cristal.

     Algunos llevan leyendas del tipo:
       Un alma tienes y no más, si la pierdes qué harás...

MAPA

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

XOAN ARCO DA VELLA

PETO DE SAN MANUEL E AS ÁNIMAS - XESTA - A LAMA

 PETO DE SAN MANUEL E AS ÁNIMAS

XESTA

A LAMA

     Los petos de ánimas, los cruceiros y los hórreos son los tres referentes de lo que podríamos llamar los monumentos de arte menor de la arquitectura rural de Galicia.

     Para el arte mayor dejamos las iglesias, molinos, pazos y otras construcciones de carácter civil o militar como torreones, murallas, etc.

  
    Por los montes y valles de del sur de Galicia y del norte de Portugal, nos topamos con frecuencia con estas encantadoras expresiones del arte rural.

     Hoy le dedicamos nuestra atención a los petos de ánimas y pequeños monumentos piadosos que a los largo de los siglos, sobre todo desde a partir del XVII han ido surgiendo en pueblos y aldeas.

     Los petos de ánimas son esas pequeñas capillitas que se encuentran por lo general en los caminos y encrucijadas para honrar a las ánimas que esperan su liberación en el purgatorio en cuya hucha o peto depositan los fieles sus limosnas para financiar las misas que ayuden a llevarlos al cielo donde, ya en la gloria, intercederán por sus benefactores.

     Estos sencillos monumentos obra de los canteiros locales, suelen estar decorados con una representación de las pobre ánimas sumergidas en lenguas de fuego y en actitud suplicante, hacia su intercesor que suele ser un santo, San Antonio, por ejemplo, un obispo o la Virgen del Carmen, entre otros.

     Los petos de ánimas son esas pequeñas capillitas que se encuentran por lo general en los caminos y encrucijadas para honrar a las ánimas que esperan su liberación en el purgatorio en cuya hucha o peto depositan los fieles sus limosnas para financiar las misas que ayuden a llevarlos al cielo donde, ya en la gloria, intercederán por sus benefactores.

     Estos sencillos monumentos obra de los canteiros locales, suelen estar decorados con una representación de las pobre ánimas sumergidas en lenguas de fuego y en actitud suplicante, hacia su intercesor que suele ser un santo, San Antonio, por ejemplo, un obispo o la Virgen del Carmen, entre otros.

     También se encuentran, sobre todo en Portugal, construcciones de este tipo, pero no dedicadas a las ánimas del purgatorio sino a una devoción en particular, siendo bastantes frecuentes las relacionadas con Cristo cruficado.

     En Fornelos, que significa hornacina en gallego, tienen una dedicada a San Lorenzo.

MAPA

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

XOAN ARCO DA VELLA

ANTIGUA PAPELERA DE RIOBÓ - A MOTA - A BARREIRA - A ESTRADA

ANTIGUA PAPELERA DE RIOBÓ

A MOTA

A BARREIRA

A ESTRADA

     O conxunto da Papeleira de Riobó está formado por varias edificacións. 

     Cada unha tiña usos concretos como o de branqueo, secado, almacén de trapos ou mesmo muíño fariñeiro.

     Ademais, o edificio principal principal estaba dedicado a oficinas, contador, sala de cilindros, secadoiros ao vapor e ao aire e depósitos para as pastas de papel. Trátase dunha gran construción de cantaría que consta de baixo, tres alturas e faiado.

     Posúe planta rectangular duns 25 metros de longo por 12 de ancho e tiña cuberta a dúas augas.

     Coñecida tamén como “Fábrica da Barreira” ou “da Ulla”, o comezo de produción de papel remóntase a 1741 da man de Andrés de Silva.

     Tras varios anos sen actividade, Ramón María de Silva retoma o proceso e obtén a consideración de Real Fábrica en 1795. Despois de pertencer á saga dos Silva, no XIX aparece a nome de Ramón Otero Estévez, propietario do veciño Pazo da Mota.

     Tralo falecemento dun dos seus herdeiros, Gumersindo Otero, quen dirixía a fábrica desde 1880, a papeleira é vendida, sendo comprada en 1940 polo noiés Ramón López Rodríguez, dono da papeleira de Soutorredondo, en Lousame.

     Dirixida por este e o seu fillo, a fábrica de papel pecharía definitivamente en 1964. Porén, transformaríase primeiro nunha granxa de polos e logo nun criadeiro de troitas.

Con máis cambios de donos, e malia o seu estado de ruína, na actualidade segue acollendo unha piscifactoría.

     Os restos da fábrica atópanse no contorno da desaparecida fortaleza medieval coñecida co nome de “Torre da Barreira”, da que é probable que se reutilizaran pedras.

VIDEO

MAPA

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA

ENTROIDO RIBERAO - SANTIAGO DE ARRIBA - CHANTADA

ENTROIDO RIBEIRAO

SANTIAGO DE ARRIBA

CHANTADA

Entroido Ribeirao
     O Entroido Ribeirao celébrase nas parroquias das ribeiras do río Miño, no concello de Chantada. No século XX facíase en Vilaúxe, Líncora, Nogueira de Miño e Santiago de Arriba. Nas primeiras décadas do século XXI só se mantén en Santiago de Arriba, organizado pola Asociación Entroido Ribeirao.

     Outras manifestacións semellantes tiñan lugar en Ribeiras de Miño, parroquia do concello de Pantón situada na ribeira oposta do Miño. Tendo paralelismos cos entroidos rurais de Salcedo (A Pobra do Brollón) e da Provincia de Ourense (O Bolo, Verín, Xinzo de Limia ou Laza).

     O tempo do Entroido comeza co domingo lambedoiro, segue o domingo corredoiro, e o domingo de Entroido, rematando co luns e martes de Entroido, co testamento, antes da desaparición da máscara.

     Nos personaxes destaca o volante, vestido con faixas alternas de cores, amarelas e vermellas, e cun cinto que leva penduradas dúas ducias de campaíñas do gando. Na cabeza leva o pucho, unha estrutura cuberta de cintas e flores de papel, entre as que se coloca unha boneca. Acompañan o volante o peliqueiro, o meco e o maragato, personaxes descoidados na vestimenta, que tratan de protexer e abrir o camiño do volante.

     No Entroido da ribeira tamén se representan pequenas pezas teatrais, coñecidas como oficios, obras satíricas realizadas polos propios veciños da ribeira.

Santiago de Arriba
     Santiago de Arriba é unha parroquia do concello de Chantada na provincia de Lugo. No ano 2011 tiña 57 habitantes distribuídos en 2,96 km², segundo datos do INE e do IGE, deles 30 eran homes e 27 eran mulleres. 

     En 2007 tiña 76 habitantes, deles 40 eran homes e 36 eran mulleres, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 90 habitantes.

Patrimonio
    Igrexa de Santiago de Arriba, do último cuarto do século XVIII.

Lugares de Santiago de Arriba
     Arriba, Bacelares, Guxeva, A Igrexa, O Pedroso, A Proba, O Reguengo, Vilar de Outeiro, Vilar do Mato, Viñás

Chantada
     Chantada (do latín plantatam, en alusión a unha pedra chantada no chan. Hai topónimos parecidos como Chanto ou Chanteiro) é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca de Chantada e á Ribeira Sacra. 

     Segundo o IGE no ano 2017 tiña 8.371 habitantes (8.897 no 2011,8.951 no 2010,9.249 no 2006, 9.366 no 2005, 9.463 no 2004, 9.650 no 2003). O seu xentilicio é  «chantadino» ou «chantadés».

Xeografía
     O concello de Chantada ten unha superficie de 176,7 km², e está situado no suroeste da provincia de Lugo, sendo a capital do partido xudicial que leva o seu mesmo nome. Linda ao norte con Taboada, ao sur con Carballedo, ao leste co Saviñao e Pantón, e ao oeste co concello de Rodeiro, na provincia de Pontevedra.

     O seu cumio máis alto é o monte Faro (1.187 m). Outras altitudes importantes son o monte Sabadón (679 m), San Sebastián (745 m), Santa Rosa (586 m), Penedo de Riba da Zanca (750 m) e Igrexa (575 m).

     A zona está atravesada polo río Miño, no que se construíu o encoro de Belesar. Outros cursos importantes son o río Asma e o río Enviande.

     No concello hai restos dos poboados castrexos de Líncora, Centulle, San Sebastián, Nogueira e Castro Candaz. Con todo, queda a disposición defensiva dos mesmos nos lugares nos que posteriormente foron construídos o mosteiro de San Salvador de Asma, a fortaleza de Paderne, a Torre de Arcos, a Torre de Pereira, a Torre de Quinteliña, a Torre de Teixeiro, a Torre de Vilaúxe e a Torre de Merlán.

Patrimonio
     No concello hai varios monumentos declarados Ben de Interese Cultural: A igrexa de Santa María de Pesqueiras (RI-51-0001222) foi recoñecida como tal o 6 de outubro de 1950. 

 

     A Torre de Pacio (RI-51-0008892), a Torre de Arcos (RI-51-0008893), a Torre de Vilar de Eiriz (RI-51-0008894), a Fortaleza de Pereira (RI-51-0008895) e a Torre de Vilaúxe (RI-51-0008896) recibiron esta declaración o 17 de outubro de 1994.

     As sepulturas antropomorfas de Fornas están na parroquia de San Cristovo de Fornas, na parte superior dunha gran peneda. Teñen 2 m de longo e entre 1 e 0,6 de ancho. Arredor das sepulturas hai un canto labrado, moi desgastado, para colocar unha tapa. Xa aparecen mencionadas no documento de fundación da capela de Santa Xertrude, de 1607, construída onde está a actual igrexa parroquial de Fornas.

     O castro de Centulle está na parroquia de San Xurxo de Asma, e atópase en mal estado de conservación. Nel construíuse o santuario da Nosa Señora de Fátima, e o territorio anexo está destinado a uso agrícola. Pénsase que tiña unha configuración do modelo espiral, con dous corpos posuíndo tramos de tres. No recinto atopáronse restos de vaixela e de muíños de man. Diversas hipóteses defenden que aquí estaba a fortaleza dos Circa, arrasada polos normandos e máis tarde pertencente á casa de Altamira.

  

     O castro San Amaro está na parroquia de San Xián de Mato, e está en mal estado de conservación. Nel foi construída unha capela, que lle deu o nome no pasado (actualmente dedicada a San Lucas).

     O castro de Abeleda está na aba da serra do Faro, preto xa do concello de Carballedo, xunto á lugar de Abeleda (A Grade). Nel atopouse un torque de ouro, conservado no Museo de Pontevedra. Nun lugar próximo apareceu un poboado romano, do que apareceron varias paredes e un cofre con moedas romanas.

     No castro de San Pedro de Líncora aprécianse restos de dous poboados anexos, pero con diferenzas estruturais. Un estaba pegado á antiga igrexa parroquial, trasladada a comezos do século XIX. O outro era máis pequeno.

Castro Candaz
      O castro Candaz atópase xeralmente anegado polo río Miño trala construción do encoro de Belesar. Non se atopa en bo estado de conservación por este factor e porque os terreos foron ocupados para o cultivo da vide.

     Está situado nun lugar estratéxico do paso do río, con pouca visibilidade e lonxe de núcleos de poboación, nun outeiro xunto á desembocadura do río da Lama e do río Enviande. No acceso ao recinto hai tres chairas que fan de defensa natural. O recinto estaba amurallado.

Castro de San Sebastián
     Está situado na parroquia de San Salvador de Asma, nun outeiro a 745 m de altitude. Na idade media foi construída no lugar unha ermida (que dá nome ao recinto), da que quedan algúns restos. Na actualidade o lugar está cuberto por vexetación baixa.

     Foi estudado por Manuel Formoso Lamas a comezos do século XX, quen defendía a posibilidade de que este castro fose a residencia dos xefes brigancios, acollendo tamén a un gran número de habitantes.

     O poboado estaba rodeado por unha muralla duns 4 m de grosor, de forma irregular pero similar a unha circunferencia. Na zona sur e oeste había un foxo de 6 m de profundidade e uns 8,5 de ancho, e un contrafoxo de 5 m de lonxitude. Na zona leste había outra muralla de 2,2 m de alto e 3,3 m de ancho. No castro atopáronse dous muíños de man, varios anacos de escoura de ferro e dúas láminas de cobre.

Parroquias de Chantada    
Adá (Santa Baia), Arcos (Santa María), Argozón (San Vicente), Belesar (San Bartolomeu), Bermún (Santa María), Brigos (San Salvador), Camporramiro (Santa María), Chantada (Santa Mariña), Esmeriz (Santa Mariña), Esmoriz (San Xillao), Fornas (San Cristovo), A Grade (San Vicente) | A Laxe (San Xoán), Líncora (San Pedro), Mariz (San Martiño), O Mato (San Xillao), Merlán (San Tomé), O Monte (San Miguel), Mouricios (San Cristovo), Muradelle (San Paio), Nogueira de Miño (Santa María), Pedrafita (Santa Baia), Pereira (San Mamede), Pesqueiras (Santa María), Requeixo (Santiago), Sabadelle (Santa María), San Fiz de Asma (San Fiz), San Pedro de Viana (San Pedro), San Salvador de Asma (San Salvador), San Xurxo de Asma (San Xurxo), Santa Cruz de Viana (Santa Cruz), Santa Uxía de Asma (Santa Uxía), Santiago de Arriba (Santiago), A Sariña (San Vicente), Veiga (San Xoán), Vilaúxe (San Salvador)

VIDEO

VIDEO 

MAPA 

SÍGUENOS:

Facebook

XOAN ARCO DA VELLA  

O PARAISO EXISTE  

Twitter

XOAN ARCO DA VELLA

Pinterest

XOAN ARCO DA VELLA 

Google+

XOAN ARCO DA VELLA

Instagram

XOAN ARCO DA VELLA 

YouTube

XOAN ARCO DA VELLA

XOAN ARCO DA VELLA