martes, 1 de julio de 2025

CRUCEIRO DO SANTO - RÚA DA TORRE - LEREZ - PONTEVEDRA

 CRUCEIRO DO SANTO

RÚA DA TORRE

LEREZ

PONTEVEDRA

     O Cruceiro do Santo atópase na rúa da Torre, no lugar chamado Porta do Sol, no Camiño Vello de Lérez. 

      Sobre unha primeira pedra redondeada que sobresae da fachada da casa, hai unha segunda pedra mais cadrada e suxeita por ferros, onde está encastado o cruceiro sen vara. 

     O capitel é cúbico de caras cóncavas e volutas que saen das esquinas en chafrán do ábaco. 

     No centro das caras ten cariñas de anxo e na do lado do Cristo ten unha caveira moi desgastada con tibias. 

     No anverso da cruz vemos un Cristo cos brazos e a cabeza moi descolgados o que acentúa o patetismo. 

     No reverso, a Virxe do Carme, có Neno no brazo esquerdo e o escapulario colgando no lado dereito, está sendo coroada por dous anxos pousados sobre os brazos da cruz, e outros tres anxos facendo de peaña aos pes. 

     O Neno leva coroa e está a soster coa súa man esquerda o mundo: unha bola cun cruz. 

MAPA 

 

 Fuente-texto: VICTOR MARTINEZ 

XOAN ARCO DA VELLA 

CRUCEIRO DO SANTUARIO DO VAL - O VAL - GOMESENDE

CRUCEIRO DO SANTUARIO DO VAL

O VAL

GOMESENDE

     Este cruceiro nace sobre un pedestal cúbico feito en cantaría granítica con molduras.  

     A base cúbica de arestas rebaixadas posúe unha inscrición que reza así:

“”PAGOLO
DON RA
MON D C.
(1791?)

     A continuación o varal cunha primeira metade en sección cadrada e o resto en sección cilíndrica. Posúe unha pequena praca que reza o seguinte:

“DOADO POR A EXCMA
DEPUTACION DE OURENSE
O
SANTUARIO DA
NOSA SEÑORA DO VAL.
GOMESENDE 3 MAIO DO 1991”.

     O conxunto remata cun capitel tronco piramidal invertido e unha cruz de sección octogonal na que aparece a imaxe de Cristo crucificado baixo cartela de INRI.

     De todo o conxunto a única parte orixinal é a súa base.          

    

MAPA

 

 Fuente: Web Patrimonio Galego

XOAN ARCO DA VELLA 

PETO DE REGUENGO DE BAIXO - LONGOS VALES - MONÇAO

 PETO DE REGUENGO DE BAIXO

LONGOS VALES

MONÇAO 

   Peto de ánimas
   Chámanse petos de ánimas a unha das manifestacións materiais do culto aos mortos e son, xeneralmente, sinxelos monumentos de piedade popular asociados á idea do purgatorio.

    En Galicia é frecuente atopalos en camiños, encrucilladas, atrios de igrexas, etc.

     Os historiadores e etnógrafos sitúan a súa aparición a partir da Contrarreforma, datándose os máis antigos no século XVII, aínda que non sería ata o século XVIII cando se constrúan con máis profusión.

     A súa finalidade é a de ofrecer esmolas de todo tipo ás ánimas do Purgatorio, sendo o seu castigo temporal e podendo así alcanzar o Ceo.

    En compensación, unha vez liberadas intercederán por quenes realizaron as ofrendas.

     As esmolas non eran de carácter estrictamente monetarias, tamén podía tratarse de produtos agrícolas.

     Os petos de ánimas adoitan estar construídos en pedra cunha cruz no alto, polo xeral con imaxes das ánimas no lume do purgatorio e unha figura que as vela (santo, rei ou bispo).

     Na parte frontal aparece un peto para depositar a esmola e protexido cunha reixa ou un cristal.

Algúns levan lendas do tipo:
     Un alma tes e non máis, si a pérdes que farás... 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA  

 

PETO DE FATIMA - GRANJA DE BAIXO - MERUFE - MONÇAO

 PETO DE FATIMA

GRANJA DE BAIXO

MERUFE

 MONÇAO  

     Os petos de ánimas, os cruceiros e os hórreos son os tres referentes do que poderiamos chamar os monumentos de arte menor da arquitectura rural de Galicia.

     Para a arte maior deixamos as igrexas, muiños, pazos e outras construcións de carácter civil ou militar como torreóns, murallas, etc.

     Polos montes e vales do sur de Galicia e do norte de Portugal, topámosnos/topámonos con frecuencia con estas encantadoras expresións da arte rural.

     Hoxe adicámoslle a nosa atención aos petos de ánimas e pequenos monumentos piadosos que ao longo dos séculos, sobre todo a partir do XVII han ir xurdindo en pobos e aldeas.

     Os petos de ánimas son esas pequenas capillitas que se atopan polo xeral nos camiños e encrucilladas para honrar ás ánimas que esperan a súa liberación no purgatorio en cuxa hucha ou peto depositan os fieis as súas esmolas para financiar as misas que axuden a levalos ao ceo onde, xa na gloria, intercederán polos seus benefactores.

     Estes sinxelos monumentos obra dos canteiros locais, adoitan estar decorados cunha representación das pobre ánimas mergulladas en linguas de lume e en actitude suplicante, cara seu intercesor que adoita ser un santo, San Antonio, por exemplo, un bispo ou a Virxe do Carmen, entre outros.

     Tamén se atopan, sobre todo en Portugal, construcións deste tipo, pero non adicadas ás ánimas do purgatorio senón a unha devoción en particular, sendo bastantes frecuentes as relacionadas con Cristo cruficado.

     En Fornelos, que significa hornacina en galego, teñen unha dedicada a San Lorenzo. 

MAPA 

 

XOAN ARCO DA VELLA 

PETO DA NOSA SRA. DO LEITE - CEIVAES - MONÇAO

 PETO DA NOSA SRA. DO LEITE

CEIVAES

 MONÇAO 

     Os petos de ánimas, os cruceiros e os hórreos son os tres referentes do que poderiamos chamar os monumentos de arte menor da arquitectura rural de Galicia.

     Para a arte maior deixamos as igrexas, muiños, pazos e outras construcións de carácter civil ou militar como torreóns, murallas, etc.

     Polos montes e vales do sur de Galicia e do norte de Portugal, topámosnos/topámonos con frecuencia con estas encantadoras expresións da arte rural.

     Hoxe adicámoslle a nosa atención aos petos de ánimas e pequenos monumentos piadosos que ao longo dos séculos, sobre todo a partir do XVII han ir xurdindo en pobos e aldeas.

     Os petos de ánimas son esas pequenas capillitas que se atopan polo xeral nos camiños e encrucilladas para honrar ás ánimas que esperan a súa liberación no purgatorio en cuxa hucha ou peto depositan os fieis as súas esmolas para financiar as misas que axuden a levalos ao ceo onde, xa na gloria, intercederán polos seus benefactores.

     Estes sinxelos monumentos obra dos canteiros locais, adoitan estar decorados cunha representación das pobre ánimas mergulladas en linguas de lume e en actitude suplicante, cara seu intercesor que adoita ser un santo, San Antonio, por exemplo, un bispo ou a Virxe do Carmen, entre outros.

     Tamén se atopan, sobre todo en Portugal, construcións deste tipo, pero non adicadas ás ánimas do purgatorio senón a unha devoción en particular, sendo bastantes frecuentes as relacionadas con Cristo cruficado.

     En Fornelos, que significa hornacina en galego, teñen unha dedicada a San Lorenzo.

MAPA

 

XOAN ARCO DA VELLA